Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II S 5/18

POSTANOWIENIE

K., dnia 15 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Wojciech Vogt

Sędziowie:

SSO Barbara Mokras (spr.)

SSO Janusz Roszewski

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2018 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi J. G.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim, sygn. akt I C 1282/15, I Co 734/13

p o s t a n a w i a :

1.  odrzucić skargę o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim w sprawie I Co 734/13;

2.  oddalić skargę o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim w sprawie I C 1282/15 .

SSO Barbara Mokras SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski

Sygn. akt II S 5/18

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2018 r. J. G. wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim w sprawie I Co 734/13, dotyczącej egzekucji prowadzonej na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 26 listopada 2010 r. sygn. akt I C 742/09, wydanego w sprawie
z powództwa J. G. przeciwko Ł. J. o nakazanie usunięcia drzew sosnowych rosnących na granicy nieruchomości stron oraz o przyznanie od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim na rzecz skarżącego kwoty 20.000 zł.

Nadto z uzasadnienia skargi wynika, że przedmiotem zaskarżenia została objęta także sprawa prowadzona przez Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim pod sygn. akt I C 1282/15 z powództwa J. G. przeciwko S. Ł. i innym o nakazanie usunięcia tożsamych drzew.

W piśmie z dnia 6 kwietnia 2018 r. Prezes Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim zgłosił udział w postępowaniu oraz wniósł o oddalenie skargi.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r. Nr 179, poz. 1843 ze zm.; t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1259) – reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności m.in. sądu (art. 1 ust. 1 i 2 ustawy).

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 powołanej ustawy, strona może wnieść skargę
o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 2 ust. 2 powołanej ustawy, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Analiza akt sprawy I Co 734/13 wskazuje, że prawomocnym postanowieniem z dnia
13 maja 2015 r. postępowanie w tej sprawie zostało umorzone. Tymczasem zgodnie
z przepisem art. 5 ust. 1 ww. ustawy, skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania, wnosi się w toku postępowania
w sprawie.

Z uwagi na powyższe należało odrzucić skargę o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim w sprawie
I Co 734/13 na podstawie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oraz w zw.
z art. 8 ust. 2 ww. ustawy, o czym orzeczono w punkcie 1. sentencji.

Z kolei analiza akt sprawy I C 1282/15 wskazuje, że pozew w tej sprawie został wniesiony w dniu 8 maja 2015 r. Akta sprawy zostały przedłożone Sędziemu decernentowi na podstawie zarządzenia Przewodniczącego Wydziału Cywilnego z dnia 17 czerwca 2016 r. Powód J. G., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł
o nakazanie usunięcia drzew oraz złożył wniosek o ustanowienie kuratora dla pozwanej A. S. (1), której miejsce pobytu było nieznane, a także złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Zarządzeniem z dnia 24 czerwca 2015 r. pełnomocnik powoda został wezwany do uzupełnienia braków formalnych pozwu. W dniu 9 lipca 2015 r. pełnomocnik powoda częściowo wykonał ww. zarządzenie i wniósł o przedłużenie terminu do uzupełnienia pozostałych braków. Postanowieniem z dnia 13 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy oddalił wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych. Opłata sądowa od pozwu została zaksięgowana w dniu 23 lipca 2015 r. Zarządzeniem z dnia 31 lipca 2015 r. pełnomocnik powoda został wezwany do uiszczenia zaliczki z tytułu wydatków związanych z wynagrodzeniem kuratora dla strony nieznanej z miejsca pobytu. Wezwanie doręczono w dniu 20 sierpnia 2015 r.,
a zaliczkę zaksięgowano dnia 26 sierpnia 2015 r. W dniu 9 października 2015 r., na zarządzenie Sędziego, przedłożono dowód uiszczenia ww. zaliczki. Zarządzeniem z dnia
12 października 2015 r. ustanowiono kuratora dla pozwanej A. S. (1), o czym ogłoszono, przez okres jednego miesiąca (do dnia 4 grudnia 2015 r.), na tablicy ogłoszeń Sądu Rejonowego w O. (...). i Urzędu Gminy i Miasta O. W.. W dniu
10 grudnia 2015 r. zostało wydane zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy na dzień 22 stycznia 2016 r. Na powyższej rozprawie strony zgodnie wniosły o odroczenie rozprawy na okres trzech miesięcy celem ugodowego rozstrzygnięcia sprawy, w konsekwencji czego Sąd orzekający odroczył rozprawę i wyznaczył termin kolejnej rozprawy na dzień 15 kwietnia 2016 r. Rozprawa z dnia 15 kwietnia 2016 r. została odroczona na dzień 28 lipca 2016 r.
z uwagi na stanowisko stron wyrażone na przedmiotowej rozprawie oraz brak zawiadomienia o terminie pozwanych H. i A. S. (2) oraz zaskarżenie przez pozwanych decyzji administracyjnej dotyczącej zezwolenia na wycięcie drzew objętych niniejszym sporem.
Na rozprawie w dniu 28 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o zawieszeniu postępowania z uwagi na zgodne stanowisko stron celem ugodowego rozstrzygnięcia sprawy i toczące się postępowanie administracyjne w przedmiocie zezwolenia na wycięcie drzew.
W dniu 4 sierpnia 2016 r. powód wniósł o zmianę pełnomocnika z urzędu. Zarządzeniem
z dnia 5 sierpnia 2016 r. Przewodniczący wezwał powoda do sprecyzowania ww. pisma, co nastąpiło w dniu 23 sierpnia 2016 r. Postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2016 r. Sąd zwolnił adwokata powoda od obowiązku zastępowania strony powodowej w niniejszej sprawie
i zwrócił się do (...) w P. o wyznaczenie pełnomocnika dla powoda. Pismo z (...) w P. o wyznaczeniu adw. R. S. (1) zostało przedłożone Sędziemu w dniu
12 września 2016 r. Na podstawie zarządzenia z dnia 13 września 2016 r. kserokopię ww. pisma doręczono adw. R. S. (2). W piśmie procesowym z dnia 19 września 2016 r. powód podał, iż pismo z dnia 3 sierpnia 2016 r. stanowi zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego o zawieszeniu postępowania. Powyższe pismo zostało przedłożone Sędziemu
w dniu 26 września 2016 r. Zarządzeniem z dnia 28 września 2016 r. pełnomocnik powoda adw. R. S. (2), z uwagi na treść art. 133 § 3 k.p.c., została wezwana do uzupełnienia braków formalnych zażalenia. W dniu 30 września 2016 r. J. G. wniósł skargę na przewlekłość postępowania w przedmiotowej sprawie. Powyższa skarga została prawomocnie oddalona przez Sąd Okręgowy w Kaliszu postanowieniem z dnia 28 listopada 2016 r. w sprawie o sygn. akt II S 52/16 (informacja pozyskana z urzędu). Po zwrocie akt
z Sądu Okręgowego w Kaliszu w dniu 6 grudnia 2016 r., w dniu 12 grudnia 2016 r. Sąd orzekający wydał orzeczenie w przedmiocie wynagrodzenia byłego pełnomocnika strony powodowej i nadał bieg zażaleniu powoda na zawieszenie niniejszego postępowania. W dniu 30 stycznia 2017 r. akta zostały przekazane do Sądu Okręgowego w Kaliszu celem rozpoznania ponownej skargi powoda na przewlekłość w przedmiotowej sprawie, która postanowieniem z dnia 28 lutego 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II S 2/17 została prawomocnie odrzucona. Bezpośrednio po zwrocie akt, w dniu 17 marca 2017 r. Sąd Rejonowy ponownie przekazał akta Sądowi Okręgowemu w Kaliszu celem rozpoznania zażalenia powoda na postanowienie z dnia 28 lipca 2016 r. o zawieszeniu postępowania
w sprawie, które zostało oddalone w dniu 23 maja 2017 r. Po zwrocie akt przez Sąd Okręgowy, w dniu 28 czerwca 2017 r. akta sprawy zostały przedłożone Sędziemu.
W następnym dniu zwrócono się do jednego z pozwanych o podanie, na jakim etapie jest postępowanie administracyjne w przedmiocie uzyskania zgody na usunięcie drzew. Z uwagi na brak odpowiedzi, po okresie urlopowym, w dniu 6 września 2017 r. wydano zarządzenie
o monitorowanie wykonania tego wezwania, w wyniku czego w dniu 18 października 2017r. otrzymano faks z informacją o oddaleniu w dniu 12 stycznia 2017 r. przez WSA w P. skargi Ł. J. na orzeczenie w przedmiocie udzielenia zgody na usunięcie spornych drzew. Nadto Sąd Rejonowy zwrócił się do Prezydenta Miasta O.
o podanie, w na jakim etapie jest postępowanie administracyjne, w którym wydano decyzję z dnia 15 marca 2016 r. nr (...).ROS. (...).63.2016, którego uczestnikiem byli m.in. A. S. (3), Ł. J., A. S. (2) (kolejna decyzja została wydania w dniu
20 czerwca 2016 r.) W dniu 23 października 2017 r. zobowiązano A. S. (3) do oficjalnego podania w terminie 7 dni, czy decyzja Prezydenta Miasta O. z dnia 20 czerwca 2016 r. o zezwoleniu na usunięcie drzew jest ostateczna i podlega wykonaniu. Z uwagi na brak odpowiedzi, w dniu 24 listopada 2017 r. zarządzono ponowne wezwanie, które zostało doręczone A. S. (3) w dniu 13 grudnia 2017 r. W dniu 1 lutego 2018 r. akta sprawy zostały przesłane do Sądu Okręgowego Referatowi ds. Wizytacji, na jego wezwanie, a następnie zwrócone w dniu 6 marca 2018 r.

Odnosząc powyższe uwagi do realiów niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy uznał, że
w sprawie, której dotyczy rozpatrywana skarga, nie zachodzi przewlekłość postępowania. Analiza akt sprawy Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim, zarejestrowanej pod sygnaturą akt I C 1282/15, wskazuje, iż w sprawie tej Sąd Rejonowy od chwili wszczęcia postępowania podejmował kolejne, prawidłowe i adekwatne do etapu postępowania czynności, przy czym czynności te były podejmowane w niedługich, dostosowanych do okoliczności sprawy odstępach czasu, których nie można zakwalifikować jako nadmierne odstępstwo od czasu koniecznego do wykonania określonych czynności sądowych, uwzględniając okoliczność istnienia obowiązku sądów rozpoznania wszystkich spraw bez nieuzasadnionej zwłoki i w związku z tym sukcesywnego wykonywania poszczególnych czynności we wszystkich sprawach toczących się w określonym momencie w danym sądzie.

Należy stwierdzić, że wydłużony czas rozpoznania sprawy wynikał z okoliczności niezależnych od Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim, rozpoznającego sprawę I C 1282/15. Wynikał on bowiem z obiektywnej konieczności zawieszenia postępowania
w sprawie do czasu zakończenia postępowania administracyjnego, którego wynik miał wpływ na rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie, a następnie z braku pozyskania przez Sąd orzekający wiarygodnej informacji o wyniku tego postępowania, spowodowanej z jednej strony przesyłaniem akt sprawy do Sądu Okręgowego w Kaliszu celem rozpoznania zażalenia i skargi powoda, a z drugiej strony – brakiem udzielania przez wezwanego pozwanego jednoznacznej odpowiedzi, czy decyzja Prezydenta Miasta O. z dnia 20 czerwca 2016 r. o zezwoleniu na usunięcie drzew jest ostateczna i podlega wykonaniu.

W konsekwencji, wobec braku pozyskania przez Sąd Rejonowy miarodajnych dowodów o istnieniu podstaw do podjęcia zawieszonego postępowania w sprawie, w tym wobec faktu, że żadna ze stron nie wnosiła o jej podjęcie, należy uznać, iż sprawa I C 1282/15, do czasu wniesienia niniejszej skargi na przewlekłość, obiektywnie nie mogła zostać merytorycznie zakończona, jak również sprawie nie mógł zostać nadany dalszy bieg, a zatem brak jest podstaw do stwierdzenia przewlekłości w jej rozpoznaniu.

Dlatego, na podstawie art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, orzeczono, jak w punkcie 2. sentencji.

SSO Barbara Mokras SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski