Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 1 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1marca 2018 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku L. Z.

z udziałem M. Z. (1), J. M.

o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji J. M.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Krotoszynie

z dnia 28 kwietnia 2017r. sygn. akt I Ns 140/17

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Krotoszynie do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego.

SSO Janusz Roszewski SSO Wojciech Vogt SSO Barbara Mokras

II Ca 493/17

UZASADNIENIE

L. Z. wniosła o stwierdzenie, że nabyła w całości spadek po ojcu J. Z. zmarłym dnia 15 października 2016 r. na podstawie testamentu notarialnego z dnia 12 kwietnia 2016r. sporządzonego przez notariusz B. B. z Kancelarii Notarialnej w K. za numerem rep. (...) W uzasadnieniu wniosku podała, że spadkodawca zawierał jeden związek małżeński i to z M. Z. (1). Z tego małżeństwa urodziło się dwoje dzieci, tj. córka L. Z. oraz syn P. Z., który zmarł przed spadkodawcą pozostawiając jednego zstępnego – córkę J. M.. Spadkodawca nie miał dzieci przysposobionych, ani pozamałżeńskich. Pozostawił testament notarialny, w którym do całości spadku powołał wnioskodawczynię. W dniu 21 marca 2017r. L. Z. przyjęła wprost spadek po ojcu.

Sąd Rejonowy w Krotoszynie postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2017 r. stwierdził, że spadek po J. Z., zmarłym dnia 15 października 2016 r. w K., ostatnio stale zamieszkałym w K., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 12 kwietnia 2016 roku sporządzonego przez notariusz B. B. z Kancelarii Notarialnej w K. za nr. Rep.(...) nabyła w całości córka L. Z., córka J. i M.. Rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących ustaleniach:

J. Z. zmarł w dniu 15 października 2016r. w K., gdzie ostatnio stale zamieszkiwał. Spadkodawca był raz żonaty, jego żoną była M. Z. (2). Ze związku tego urodziło się dwoje dzieci: wnioskodawczyni L. Z. i P. Z.. P. Z. zmarł jako kawaler w dniu 19 stycznia 2003 r. Pozostawił córkę J. M..

Spadkodawca J. Z. nie miał dzieci przysposobionych ani pozamałżeńskich. Pozostawił testament notarialny sporządzony w dniu 12 kwietnia 2016r. przez notariusz B. B. z Kancelarii Notarialnej w K. za numerem rep. A 1835/2016. Testament został sporządzony w siedzibie kancelarii notarialnej. J. Z. do całości spadku powołał w testamencie swoją córkę L. Z..

Nikt spośród spadkobierców ustawowych J. Z. nie odrzucał spadku po nim, nie zrzekał się dziedziczenia, ani nie został uznany za niegodnego do dziedziczenia.

Dowód: zapewnienie spadkowe L. Z. k.15v, odpisu aktów stanu cywilnego k. 4-6 oraz k. 3 akt I Ns 139/17, protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu k. 4 akt I Ns 139/17, testament k. 7-8 akt I Ns 139/17.

Testament J. Z. został otwarty i ogłoszony w Sądzie Rejonowym w Krotoszynie w dniu 31 marca 2017r. w sprawie o sygn. akt I Ns 139/17.

Dowód: protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu k. 4 akt I Ns 139/17.

L. Z. w dniu 21 marca 2017r. przed notariuszem B. B. z Kancelarii Notarialnej w K. złożyła oświadczenie o przyjęciu wprost spadku po ojcu przypadającego jej na podstawie testamentu notarialnego z dnia 12 kwietnia 2016r. Protokół przyjęcia tego oświadczenia został zarejestrowany pod numerem rep. A 1327/2017.

Zgodnie z art. 926 § 1 i 2 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdyż żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Stosownie do art. 950 k.c. testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego.

Spadkodawca J. Z., zmarły w dniu 15 października 2016r., rozporządził majątkiem na wypadek śmierci przez testament notarialny sporządzony w dniu 12 kwietnia 2016r. przez notariusz B. B. z Kancelarii Notarialnej w K. za numerem rep. (...) W testamencie do całości spadku powołał córkę L. Z., która w dniu 21 marca 2017r., a więc przed upływem 6 miesięcy od śmierci ojca, złożyła przed notariuszem oświadczenie o przyjęciu wprost spadku po ojcu. W sprawie nie ujawniono okoliczności, które pozwalałyby kwestionować ważność testamentu. Z tego względu sąd stwierdził nabycie spadku po J. Z. bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe w całości przez córkę L. Z..

Apelację od tego rozstrzygnięcia złożyła uczestniczka postępowania J. M. zaskarżając postanowienie w całości. Zarzuty apelacji stanowią nowe fakty i dowody , których uczestniczka nie mogła podnieść przed Sądem I instancji, a mianowicie oświadczenie matki uczestniczki M. M. (2), stwierdzające, że już po wydaniu postanowienia przez Sąd I instancji powzięła wiadomość, iż spadkodawca J. Z. w okresie od 1 lutego do 5 lutego 2014 r. przebywał w Szpitalu (...) w K. z powodu utraty przytomności (stłuczenie płatów czołowo-mózgowych) z rozpoznanym zespołem psychoorganicznym, stan po urazie (czaszkowo –mózgowym), a okoliczność ta wzbudza uzasadnione wątpliwości czy J. Z. w chwili sporządzania testamentu tj. 12 kwietnia 2016 r. posiadał zdolność do jego sporządzenia. W związku z tym wniosła o przeprowadzenie szeregu dowodów celem ustalenia stanu psychicznego spadkodawcy w chwili sporządzenia testamentu.

Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy ustalił, że uczestniczka postępowania J. M. już po wydaniu przez Sąd I instancji zaskarżonego postanowienia powzięła wiadomość o chorobie spadkodawcy, która nie musiała ale mogła mieć wpływ na jego zdolność testowania.

W tym zakresie Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom matki uczestniczki M. M. (2) odnośnie ujawnienia okoliczności związanych z choroba spadkodawcy i czasu uzyskania tych wiadomości. W tej sytuacji wnioski dowodowe złożone przez uczestniczkę powinny zostać przeprowadzone w zakresie wymagającym wyjaśnienia tych okoliczności. Istnieje więc podstawa do uchylenia zaskarżonego postanowienia, gdyż wyjaśnienie sprawy wymaga przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości. Należy podkreślić, że w tym wypadku uchylenie orzeczenia następuje nie z powodu jakiegokolwiek błędu popełnionego przez Sąd I instancji.

Mając powyższe na uwadze należało, zgodnie z art. 386 k.p.c. , orzec jak w sentencji.

Janusz Roszewski Wojciech Vogt Barbara Mokras