Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 30 stycznia 2017 r. (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. postanowił zaliczyć małoletniego B. K. do osób niepełnosprawnych z powodu schorzeń o symbolu 12-C uznając, że niepełnosprawność małoletniego datuje się od wczesnego dzieciństwa. W orzeczeniu wydanym na okres do dnia 31 stycznia 2020 r. Zespół wskazał, że istnieje konieczność zaopatrzenia małoletniego w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie według wskazań specjalisty (pkt 5 wskazań). Uznał, że dziecko wymaga korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji (pkt 6 wskazań), nadto współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (pkt 8 wskazań). Zespół uznał, że B. K. nie wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (pkt 7 wskazań). Zespół zauważył, że dziecko wymaga systematycznego leczenia oraz rehabilitacji.

Na skutek odwołania matki małoletniego A. K. orzeczeniem wydanym w dniu 30 marca 2017 r. Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) w S. uchylił orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w części dotyczącej okresu trwania niepełnosprawności oznaczając datę końcowa na 30 czerwca 2018 r., poza tym utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie. Zespół powołał się na dokonaną ocenę stanu zdrowia i ocenę psychologiczną B. K. oraz zgromadzoną dokumentację medyczną, w tym wyniki badań , nadto opinie nauczyciela i orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Zdaniem organu rentowego małoletni potrzebuje udzielania pomocy w leczeniu i rehabilitacji w sposób przewyższający wsparcie potrzebne dziecku w tym samym wieku, natomiast nie wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w zaspokajaniu – stosownie do wieku – podstawowych potrzeb życiowych, ponieważ B. K. komunikuje się z otoczeniem, porusza się samodzielnie i wykonuje codzienne czynności samoobsługowe. Zespół zauważył, że konieczność zapewnienia całkowitej opieki oznacza całkowitą zależność od otoczenia – konieczność pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia oraz brak możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych lub całkowitą zależność od otoczenia w funkcjonowaniu społecznym. Wskazał, że wydanie orzeczenia na okres do 30 czerwca 2018 r. następuje z uwagi na możliwość poprawy stanu zdrowia małoletniego.

W odwołaniu od powyższego orzeczenia w imieniu B. K. będąca jego przedstawicielem ustawowym matka małoletniego A. K. domagała się zmiany punktu 7 wskazań zawartych w orzeczeniu organu rentowego poprzez uznanie, że B. K. wymaga stałej i długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz wydłużenia okresu ważności orzeczenia. W uzasadnieniu odwołania wskazała, że jej syn cierpi na zespół (...), który negatywnie wpływa na jego prawidłowe funkcjonowanie. Ma ogromne deficyty w sferze emocjonalno-społecznej. Nie potrafi prawidłowo funkcjonować w grupie rówieśniczej. Jest natarczywy wobec innych dzieci a na odrzucenie reaguje agresją. Powoduje to konieczność częstych wizyt jego matki w szkole. Musi ona również towarzyszyć synowi w trakcie wycieczek szkolnych. A. K. podniosła, że jej synowi trzeba przypominać o potrzebach fizjologicznych. Małoletni nie potrafi się sam umyć z wyjątkiem mycia zębów pod nadzorem. Nie toleruje najmniejszych zmian w otoczeniu. Kiedy zachodzą reaguje na nie agresją i histerią. Podobnie nie toleruje innych opiekunów niż matka. B. nie rozumie sytuacji zagrożenia i wymaga stałej obecności osoby dorosłej. Zdaniem matki odwołującego się B. K. wymaga stałej opieki pulmonologicznej ze względu na stwierdzoną astmę. Ma problemy z przetwarzaniem bodźców słuchowych – trzeba powtarzać wydawane mu polecenia. Jednocześnie cierpi na nadwrażliwość słuchową – na określone dźwięki reaguje agresją i krzykiem. Odwołujący się ma zaburzenia funkcji motorycznych. Traci równowagę jest nieskoordynowany ruchowo. zaburzenia Matka odwołującego się wskazała, że wobec powyższego nie może podjąć pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) w S. wniósł o jego oddalenie, nie znajdując podstaw do zmiany decyzji. Po ponownej analizie dokumentacji dotyczącej małoletniego B. K. organ rentowy stwierdził, że występujące u niego ograniczenia nie powodują konieczności zapewnienia całkowitej opieki w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się samoobsługę, samodzielne poruszanie się i komunikowanie z otoczeniem w sposób przewyższający wsparcie potrzebne każdemu dziecku w tym samym wieku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. K. ma 7 lat. Mieszka z rodzicami oraz starszym o 9 lat bratem. Od drugiego roku życia cierpi na przewlekłą astmę oskrzelową i alergiczny nieżyt nosa. Miewa duszności, ciężki oddech i wymioty z flegmą w nocy. W piątym roku życia rozpoznano u niego zespół (...). W związku z tym pozostaje pod opieką psychaitry

Od 1 września 2017 r. B. K. uczęszcza do oddziału przedszkolnego 0b w Szkole Podstawowej Nr (...) z Oddziałami Integracyjnymi w S.. Jest przyprowadzany i odbierany przez matkę. Jest przygotowany do zajęć.

Ma trudności w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami. Sam nie inicjuje zabaw z nimi. Garnie się do innych dzieci ale nie potrafi nawiązać kontaktu. Najchętniej bawi się sam stereotypowo układając każdorazowo te same puzzle bądź przeglądając przyniesioną z domu książkę. Radzi sobie z programem nauczania. Potrzebuje jednak indywidualnego kierowania poleceń. Przy wykonywaniu zadań w szkole B. K. wymaga bliskiej obecności wychowawcy. Nie przejawia aktywności na zajęciach. Jest nadwrażliwy słuchowo. Na wszelki szum reaguje odstąpieniem od wykonywania zadań i zatykaniem uszu. Nie potrafi na dłużej skoncentrować uwagi na zadaniu. Łatwo irytują go nietypowe zachowania innych osób. Zdezorientowany płacze i dostaje trudnej do opanowania histerii – uderza pięściami w przedmioty i w siebie. Wówczas matka chłopca jest wzywana do szkoły. Obecność rodzica jest również konieczna, gdy planowane są wyjścia szkolne. Chłopiec nie jest w stanie przebywać po zajęciach w świetlicy szkolnej. Z powodu hałasu tam panującego chowa się pod stolikiem, zakrywa uszy i nie chce wyjść.

B. K. uczęszcza na zajęcia logopedyczne, zajęcia terapii pedagogicznej oraz integracji sensorycznej.

B. K. ma problemy z zachowaniem równowagi. W dniu 31 maja 2015 r. upadł ze ślizgawki z wysokości ok. 1,8 m doznając urazu głowy.

Niesporne, a nadto: informacja dotycząca przebiegu terapii, opinia nauczyciela wspomagającego, historia choroby psychicznej, informacje na temat rozwoju dziecka – k. 38, dokumentacja medyczna – k. 1-6, 8, 29-30 i 37 akt organu, zaświadczenia – k. 11-12 i 13 akt organu, opinie nauczyciela – k. 9-10 i 26-27 akt organu, zaświadczenie lekarskie – k. 14 akt organu, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – k. 17-18, opinia o potrzebie wspomagania rozwoju – k. 19-20 akt organu, oceny psychologiczne – k. 22 i 38akt organu, oceny stanu zdrowia dziecka – k. 23 i 39 akt organu,

Astma występująca u B. K. pozostaje wyrównana lekami. Nie powoduje znacznego zaburzenia funkcjonowania jego organizmu i nie powoduje konieczności wykonywania częstych i systematycznych zabiegów leczniczych w domu i poza domem ani konieczności zapewnienia opieki innych osób. Nie powoduje niepełnosprawności małoletniego.

Dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu pulmonologii – k. 20-22.

Aktualnie rozpoznawany u B. K. zespół (...) powoduje konieczność systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem oraz stałej bądź długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się i komunikowanie z otoczeniem. Nie umie sznurować butów, z trudem zapina guziki. Często nie podciąga majtek, myli strony odzieży. Boi się windy i psów. Ma zaburzenia równowagi. Macha się rękoma przed twarzą idąc do szkoły. Często bywa pobudzony psychoruchowo. Rozpraszają go niektóre dźwięki. Zatyka wówczas uszy. B. K. wymaga stałych oddziaływań terapeutycznych. Jest niezdolny do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych takich, jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się oraz komunikowanie z otoczeniem. Jego niekontrolowane reakcje na bodźce, niezborność i nadruchliwość stwarzają zagrożenie dla jego bezpieczeństwa. Opiekun musi kontrolować jego zachowania, w tym np. związane z oddawaniem stolca. Małoletni nie umie nawiązywać relacji z otoczeniem, nie rozumie metafor i ignoruje komunikaty kierowane do grupy.

Dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu psychiatrii – k. 39-45 i 65-66.

Sąd zważył, co następuje:

Orzekanie o stopniu niepełnosprawności jest regulowane przez ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity – Dz. U. z 2016 r., poz. 2046) oraz wykonujące ją rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (tekst jednolity – Dz. U. z 2015 r., poz. 110) i rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz. U. Nr 17, poz. 162).

Zgodnie z art. 4a ust. 1 wyżej wskazanej ustawy, osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

B. K. w chwili obecnej ma 7 lat, a więc niewątpliwie należy w stosunku do niego stosować zasady ustalania niepełnosprawności dotyczące osób poniżej 16 roku życia.

Szczegółowe zasady ustalania niepełnosprawności u osób poniżej 16 roku życia zostały określone we wskazanym wyżej rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia. Zgodnie z § 1 rozporządzenia, oceny niepełnosprawności u osoby w wieku do 16 roku życia, zwanej dalej „dzieckiem”, dokonuje się na podstawie następujących kryteriów:

1) przewidywanego okresu trwania upośledzenia stanu zdrowia z powodu stanów chorobowych, o których mowa w § 2, przekraczającego 12 miesięcy,

2) niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak: samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku, albo

3) znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem.

§ 2 stanowi natomiast, że do stanów chorobowych, które uzasadniają konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku, należą:

1)  wady wrodzone i schorzenia o różnej etiologii prowadzące do niedowładów, porażenia kończyn lub zmian w narządzie ruchu, upośledzające w znacznym stopniu zdolność chwytną rąk lub utrudniające samodzielne poruszanie się,

2)  wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne, układu krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego, układu krzepnięcia i inne znacznie upośledzające sprawność organizmu, wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowo leczenia szpitalnego,

3)  upośledzenie umysłowe, począwszy od upośledzenia w stopniu umiarkowanym,

4)  psychozy i zespoły psychotyczne,

5)  całościowe zaburzenia rozwojowe powodujące znaczne zaburzenia interakcji społecznych lub komunikacji werbalnej oraz nasilone stereotypie zachowań, zainteresowań i aktywności,

6)  padaczka z częstymi napadami lub wyraźnymi następstwami psychoneurologicznymi,

7)  nowotwory złośliwe i choroby rozrostowe układu krwiotwórczego do 5 lat od zakończenia leczenia,

8)  wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące znaczne ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 5/25 lub 0,2 według S. po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi, lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni,

9)  głuchoniemota, głuchota lub obustronne upośledzenie słuchu niepoprawiające się w wystarczającym stopniu po zastosowaniu aparatu słuchowego lub implantu ślimakowego.

Przy czym przy ocenie niepełnosprawności dziecka bierze się pod uwagę:

1) rodzaj i przebieg procesu chorobowego oraz jego wpływ na stan czynnościowy organizmu,

2) sprawność fizyczną i psychiczną dziecka oraz stopień jego przystosowania do skutków choroby lub naruszenia sprawności organizmu,

3) możliwość poprawy stanu funkcjonalnego pod wpływem leczenia i rehabilitacji.

W § 1 rozporządzenia ustawodawca określił zatem dwa typy kryteriów, które alternatywnie mogą decydować o uznaniu dziecka za niepełnosprawne. Wystarczy zatem, iż w stosunku do osoby mającej zostać uznaną za niepełnosprawną zajdą okoliczności wymienione w jednym spośród punktów 2 i 3 tego §.

Uznając małoletniego B. K. za osobę niepełnosprawną Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności kierował się ujawnieniem u dziecka znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem (pkt 3). Wykluczał jednocześnie wystąpienie kryteriów opisanych w punkcie 2 wymienionego § polegających na niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak: samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku. W konsekwencji nie uznawał za konieczne zapewnienie dziecku stałej opieki lub pomocy, nie stwierdzając stanów chorobowych w objawach o intensywności określonej w § 2 rozporządzenia. Z takim stanowiskiem nie zgadzał się odwołujący się reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego – matkę – A. K..

Zauważyć należy, że zakresu stałej opieki i pomocy rozporządzenie cytowane powyżej rozporządzenie nie określa, nie wyznaczając konkretnych stanów psychofizycznych osoby niepełnosprawnej, które w przypadku zaistnienia uzasadniałyby konieczność opieki lub pomocy. Wyznacza ten zakres posiłkowo § 29 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności wskazując, iż konieczność sprawowania opieki oznacza całkowitą zależność osoby od otoczenia, polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem. Na konieczność zaistnienia takich okoliczności jako dających podstawę do uznania za konieczną stałej opieki lub pomocy dziecku wskazywał Zespół. Zdaniem Sądu, należy ten pogląd uznać za trafny, albowiem jedynie taki stan dziecka polegający na całkowitej zależności od otoczenia, zwłaszcza w zakresie higieny osobistej, karmienia i przemieszczania dziecka powodowałby konieczność stałej, a nie czasowej opieki lub pomocy. Tym bardziej, że § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia zakłada pewną gradację stopnia nasilenia schorzeń tam wymienionych kwalifikując jako uzasadniające całkowitą lub długotrwałą opiekę lub pomoc tylko te o znacznym stopniu nasilenia i istotnym negatywnym wpływie na funkcjonowanie osoby ocenianej.

W aktualnie obowiązującym brzmieniu punktu 5 § 2 tego rozporządzenia autyzm nie został wskazany jako stan chorobowy uzasadniający konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku. Uprzednio do dnia 31 grudnia 2009 r. rozpoznanie u dziecka autyzmu było równoznaczne z taką kwalifikacją. W zmienionym brzmieniu punktu 5 § 2 ustawodawca dla stwierdzenia konieczności stałej opieki lub pomocy dziecku wymaga rozpoznania znacznych zaburzeń interakcji społecznych lub komunikacji werbalnej oraz nasilonych stereotypii zachowań, zainteresowań i aktywności jako efektu całościowych zaburzeń rozwojowych.

Z dokonanych przez przedstawicieli zarówno Powiatowego, jak i Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności ustaleń wynika, że B. K., mimo występujących u niego schorzeń, pozostaje zdolny do samodzielnej egzystencji stosownie do swojego wieku. Przede wszystkim jest w stanie samodzielnie się poruszać i komunikować oraz wykonać znaczną część czynności samoobsługi. Jedynie przy niektórych czynnościach wymaga wsparcia któregoś z rodziców. Uczy się w przedszkolnym oddziale przedszkolnym. Nie sposób zaprzeczyć, że ze względu na istniejące u niego schorzenia wymaga stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz wsparcia w niektórych czynnościach samoobsługi. Organ rentowy stwierdzał jednak, że pomimo stwierdzonego u niego autyzmu B. K. nie wykazuje jednak całkowitej zależności od otoczenia i niezdolności do zaspokajania bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych takich, jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem.

Odmienną ocenę sprawności funkcjonowania B. K. zaprezentowała reprezentująca go matka, A. K. wskazując, że dziecko nie funkcjonuje samodzielnie. Wymaga stałego nadzoru. Wspomagania w czynnościach higienicznych i w kontaktach z otoczeniem. Nie jest w stanie poruszać się samodzielnie jak inne dzieci.

Stanowiska stron wymagały zweryfikowania przez Sąd w niniejszym postępowaniu. W tym celu należało zasięgnąć wiadomości specjalnych od biegłych posiadających wiedzę w zakresie schorzeń, na jakie cierpi odwołujący się.

Biegła z za kresu pulmonologii W. W. po przeprowadzeniu badania odwołującego się oraz dokonaniu analizy dokumentacji medycznej dotyczącej małoletniego rozpoznała u B. K. przewlekła astmę oskrzelową i alergiczny nieżyt nosa. Biegła wskazała, że obecnie astma jest wyrównana lekami, które dziecko regularnie przyjmuje. W zakresie swojej specjalności nie stwierdziła znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu małoletniego wymagającego częstych i systematycznych zabiegów leczniczych w domu i poza domem ani niezdolności do zaspokajania w porównaniu z rówieśnikami podstawowych potrzeb życiowych takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się i komunikowanie z otoczeniem powodujące konieczność zapewnienia całkowitej opieki innych osób.

Żadna ze stron nie kwestionowała powyższej opinii. Również Sąd nie znalazł podstaw do uznania jej za niemiarodajną dla przyjęcia ustaleń faktycznych w sprawie.

W rezultacie Sąd uznał, że choroby układu oddechowego nie powodują niepełnosprawności odwołującego się.

Odmienne stanowisko od biegłej z zakresu chorób płuc zaprezentowania powołana w sprawie biegła z zakresu psychiatrii K. B.. Na podstawie akt sprawy i badania odwołującego się biegła stwierdziła, że B. K. cierpi na całościowe zaburzenia rozwojowe w postaci zespołu (...). U chłopca występują również objawy nadpobudliwości psychoruchowej oraz deficytu uwagi. W ocenie biegłej zaburzenia te istotnie dezorganizują jego funkcjonowanie we wszystkich sferach życia uniemożliwiając samodzielne i prawidłowe funkcjonowanie w grupie rówieśniczej, istotnie utrudniając mu proces edukacji i zagrażając jego zdrowiu i bezpieczeństwu. Biegła podkreśliła, że B. K. nie opanował samodzielnego ubierania się. Nie może również samodzielnie poruszać się tak jak inne dzieci w jego wieku, ponieważ niekontrolowane reakcje na bodźce, niezborność i nadruchliwość stwarzają zagrożenie dla jego bezpieczeństwa. Wymagana jest stała kontrola jego zachowań, w tym w sferze takich czynności jak oddawanie stolca. Małoletni nie umie nawiązywać relacji z otoczeniem, nie rozumie metafor i ignoruje komunikaty kierowane do grupy. Chłopiec z błahych powodów doznaje silnych frustracji, które na dłuższy czas wyłączają go z relacji społecznych i które ustępują dopiero po interwencji matki. Biegła wskazała, że oddziaływania terapeutyczne mogą zmniejszyć nasilenie zaburzeń autystycznych i ułatwić dziecku funkcjonowanie społeczne w dalszym okresie do 31 stycznia 2020 r. Uznała, że do tego czasu niepełnosprawność odwołującego się powodować będzie konieczność systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem oraz stałej bądź długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się i komunikowanie z otoczeniem.

Opinię biegłej zakwestionował organ rentowy wskazując, że według aktualnego brzmienia punktu 5 § 2 tego rozporządzenia autyzm nie został wskazany jako stan chorobowy uzasadniający konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku zaś dla stwierdzenia konieczności stałej opieki lub pomocy dziecku wymaga rozpoznania znacznych zaburzeń interakcji społecznych lub komunikacji werbalnej oraz nasilonych stereotypii zachowań, zainteresowań i aktywności jako efektu całościowych zaburzeń rozwojowych. Zespół domagał się uzupełnienia opinii biegłej poprzez wskazanie, w jakich obszarach swojego funkcjonowania dziecko wymaga konieczności zapewnienia całkowitej opieki innych osób.

Uzupełniając swoją opinię biegła K. B. wyjaśniła, że u B. K. występują znacznie nasilone zaburzenia interakcji społecznych w postaci natarczywości w kontaktach z innymi dziećmi, nieprawidłowych reakcji na bodźce, napadów agresji, braku świadomości zagrożeń, nieprawidłowym reagowaniu na polecenia. Stereotypowe zachowania przejawiają się w niemożności oddania stolca poza domem, uporczywych krzykach, przymusowych ruchach jak również w samotnym bawieniu się każdorazowo tymi samymi przedmiotami oraz zrachowaniach agresywnych i autoagresywnych. Zachowania stereotypowe biegła zaobserwowała również w trakcie badania przeprowadzonego na użytek opiniowania. Zaburzeń w sferze komunikacji biegła upatruje w braku płynności wypowiedzi, nierozumienia przenośni i kontekstu wypowiedzi. Podkreśliła, że B. K. nie potrafi nawiązać kontaktu werbalnego na poziomie oczekiwanym dla dziecka w jego wieku. Kiedy zaczyna krzyczeć matka musi przyjechać do szkoły. Odwołujący się wymaga stałego nadzoru, co jest jednoznaczne z zapewnieniem mu całkowitej opieki.

Oceniając wydaną w sprawie opinię biegłej z zakresu psychiatrii oraz okoliczności sprawy Sąd doszedł do wniosku, że małoletni B. K. nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować w obszarach podstawowych dla jego egzystencji. Nie tylko ma spore problemy z komunikowaniem się z otoczeniem, ale również nie potrafi nawiązywać relacji społecznych. Z uwagi na nierozpoznanie zagrożeń i zaburzenia psychoruchowe nie może być pozostawiany bez opieki choćby na krótki czas. Stereotypie zachowań, na które cierpi, powodują, że stale ktoś musi przy nim być i większości sytuacji kryzysowych wymagana jest obecność matki. Sąd podzielił pogląd biegłej, że aktualnie nadzór nad odwołującym się powinien przybierać formę stałej opieki. Wydaje się, że powinno tak być do czasu uzyskania przez chłopca zdolności do lepszego funkcjonowania w grupie rówieśniczej i osiągnięcia samodzielności choćby w kwestiach związanych z fizjologią i ubieraniem się. Tymczasem aktualnie nie jest on samodzielny sferze samoobsługi, samodzielnym poruszaniu się i komunikowaniu z otoczeniem. Prawidłowość sporządzenia opinii nie budzi wątpliwości Sądu. Wnioski opinii korespondują z wynikami badań przedmiotowych i pozostają adekwatne do ustalonego rozpoznania. Pozostają zgodne z relacjami matki i nauczycieli mających kontakt z odwołującym się na co dzień. Dlatego też, Sąd uznał ją za miarodajną dla oceny stanu zdrowia i funkcjonowania odwołującego się.

W rezultacie Sąd podzielił w pełni opinię biegłej K. B. co do konieczności zapewnienia odwołującemu się stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku na dalszy okres do 31 stycznia 2020 r., kiedy to będzie można ponownie ocenić sprawność jego funkcjonowania.

Wobec powyższego, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1) (...)

2) (...)

3) (...).

(...)