Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2017 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa OMEGA Wierzytelności Niestandaryzowanego(...)w W.

przeciwko P. K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

z dnia 10 stycznia 2017 r. sygn. akt I C 1036/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 4 050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Marek Boniecki SSA Jerzy Bess SSA Robert Jurga

Sygn. akt I ACa 352 /17

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z dnia 4 października 2017 r.

Powód (...) Wierzytelności Niestandaryzowany (...)w W. w pozwie wniesionym 13 kwietnia 2016 r. domagała się zasądzenia od P. K. kwoty 97.284,25 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, z tytułu wierzytelności nabytej przez powoda od (...) Bank S.A. względem pozwanego, który nie wywiązał się z obowiązków nałożonych nań umową kredytową z bankiem.

W sprzeciwie od wydanego w postępowaniu upominawczym nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając, że zaistniały okoliczności uzasadniające objęcie go przewidzianą w umowie kredytowej ochroną ubezpieczeniową, a w piśmie procesowym z dnia 12 grudnia 2016 r. podniósł dodatkowo zarzut przedawnienia roszczenia.

Wyrokiem z dnia z dnia 10 stycznia 2017 r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu oddalił powództwo i orzekł o kosztach procesu.

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny szczegółowo zaprezentowany w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, z którego to uzasadnienia wynika, że pozwany jako kredytobiorca w dniu 29 grudnia 2009 r. zawarł z (...) Bank S.A. w K. jako kredytodawcą umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego na kwotę 58.078,75 zł. Zabezpieczeniem kredytu była cesja praw z ubezpieczenia na wypadek zgonu lub trwałej niezdolności do zarobkowania. W przypadku zalegania w spłacie kredytu za co najmniej dwa okresy płatności mimo upływu 7-dniowego terminu wyznaczonego w wezwaniu do zapłaty bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu, a okres wypowiedzenia wynosił 30 dni. Zgodnie z aneksem z dnia 6 kwietnia 2011 r. strony umowy kredytu wydłużyły okres spłaty do 10 grudnia 2018 r. Strony pozostawiły prawne zabezpieczenie kredytu w formie ubezpieczenia na wypadek zgonu lub całkowitego inwalidztwa kredytobiorcy na okres nie dłuższy aniżeli pierwotny okres spłaty kredytu. Pozwany poddał się egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego do kwoty 106.544,92 zł. Pismem z dnia 8 lipca 2011 r. pozwany wystąpił do kredytodawcy o zaspokojenie zaległości kredytowej z ubezpieczenia od utraty pracy. Pismem z 7 września 2011 r. (...) Bank S.A. wypowiedział pozwanemu umowę kredytu z dnia 29 grudnia 2009 r. z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. W dniu 10 kwietnia 2013 r. (...) Bank S.A. wystawił przeciwko pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) na kwotę 77.929,11 zł. W dniu 27 maja 2013 r. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) nadano klauzulę wykonalności. Umową przelewu wierzytelności nr (...) z dnia 19 grudnia 2014 r. (...) Bank S.A. w W. przelał na stronę powodową między innymi wierzytelność przeciwko pozwanemu wynikającą z umowy kredytu nr (...) z dnia 29 grudnia 2009 r. Pismem z 30 grudnia 2014 r. (...) Bank S.A. w W. poinformował pozwanego o przelewie wierzytelności.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym, po dokonaniu analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na skutecznie podniesiony przez pozwanego, a znajdujący oparcie w przepisach art. 117 §1 i 2 k.c. zarzut przedawnienia roszczenia. Trzyletni termin przedawnienia należało liczyć od dnia wypowiedzenia umowy kredytu przez bank, tj. 7 września 2011 r. Jednocześnie zdaniem Sądu pierwszej instancji nie doszło do przerwania biegu przedawnienia na podst. art. 123 §1 pkt 1 k.c. względem powoda, albowiem nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. W ocenie Sądu Okręgowego podniesienie przez pozwanego zarzutu przedawnienia nie naruszało art. 5 k.c., albowiem pozwany zaprzestał spłacania kredytu z uwagi na swój stan zdrowia, powołując się na ubezpieczenie kredytu.

Wyrok powyższy zaskarżył w całości apelacją powód, zarzucając naruszenie prawa materialnego: 1) art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 124 k.c. przez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że w niniejszej sprawie nie spowodowały przerwania biegu terminu przedawnienia czynności zainicjowane przez wierzyciela pierwotnego w postępowaniu klauzulowym (wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu), a później w postępowaniu egzekucyjnym (wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie tego tytułu), podczas gdy prawidłowa wykładnia przedmiotowych przepisów powinna doprowadzić do stwierdzenia, że zarówno wniosek wierzyciela pierwotnego o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak również wniosek wierzyciela pierwotnego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego i następnie prowadzenie postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Ł. w sprawie o sygn. KM 26977/14 spowodowały skutecznie przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego w niniejszym postępowaniu; 2) art. 509 § 2 k.c. w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 124 k.c. przez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że przerwanie biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. następuje tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela, podczas gdy na cesjonariusza wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie związane z nią prawa, w tym cesjonariusz wchodzi w sytuację prawną cedenta w całości, w szczególności odnosi się do cesjonariusza skutek przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia czynnościami podejmowanymi przez cedenta, skoro nabywa on wierzytelność wraz ze wszystkimi związanymi z nią prawami.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie zmianę orzeczenia przez uwzględnienie powództwa w całości.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Sąd Okręgowy prawidłowo, z poszanowaniem reguł wyrażonych w przepisie art. 233 §1 k.p.c. ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny.

Istota sporu poddanego kontroli instancyjnej sprowadzała się do rozstrzygnięcia skuteczności podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia. Sąd Okręgowy uznał ten zarzut za uzasadniony, czego skutkiem było oddalenie powództwa. Zdaniem Sądu pierwszej instancji przerwanie biegu przedawnienia, które nastąpiło na skutek złożenia przez pierwotnego wierzyciela, tj. banku – cedenta wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nie odniosło skutku przewidzianego w art. 123 §1 pkt 1 k.c. wobec powoda – cesjonariusza, który bankiem nie jest. W wywiedzionym środku odwoławczym apelujący podjął szeroką polemikę z przywołanym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku orzeczeniem Sądu Najwyższego wydanym w sprawie o sygn. akt III CZP 29/16, któremu powód zarzucił arbitralność argumentacji w oderwaniu od dotychczasowego dorobku orzeczniczego oraz dokonanie wykładni contra legem.

Skarżącemu należy przyznać rację co do tego, że kwestionowany przez niego pogląd Sądu Najwyższego nie dla aktualnie rozpoznawanej sprawy charakteru wiążącego, który to wniosek należy wywieść z art. 390 §2 k.p.c. Nie oznacza to bynajmniej, że pogląd ten nie zasługuje na aprobatę.

Z istoty przelewu wierzytelności wyrażonej w art. 509 §2 k.c. wynika, że cesjonariusz wstępuje w sytuację prawną cedenta. Reguła ta jednak nie może mieć charakteru absolutnego. O ile bowiem zbywca wierzytelności dysponuje przymiotem uprzywilejowującym go względem innych podmiotów, a uprzywilejowanie to związane jest immanentnie z takimi cechami prawnymi cedenta, których cesjonariusz nie posiada, nie sposób przyjąć, że nabywca wierzytelności będzie mógł korzystać z tego przywileju tylko na podstawie zawartej umowy cesji. W konsekwencji w pełni podzielić należy pogląd, wg którego nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Przerwanie biegu przedawnienia na skutek wszczęcia postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności jest związane tylko z podmiotami uczestniczącymi w tym postępowaniu i na podstawie tego tytułu, w granicach ukształtowanych klauzulą wykonalności. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że prezentowany pogląd, wbrew twierdzeniom apelującego, uznać należy za ugruntowany w orzecznictwie, o czym świadczą judykaty Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2017 r., sygn. akt I CSK 6/17, z dnia 19 listopada 2014 r., sygn. akt II CSK 196/14, z dnia 5 października 2016 r., sygn. akt III CZP 52/16 czy z dnia 20 października 2016, sygn. akt III CZP 60/16. W konsekwencji przyjąć należało, że ani złożenie przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, ani złożenie przez tego samego wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie stanowiło czynności przerywających bieg przedawnienia roszczenia przeciwko pozwanemu ze skutkiem względem powoda. Z kolei pozew, jako wniesiony po upływie trzyletniego terminu przedawnienia nie mógł wywołać skutku opisanego w art. 123 §1 pkt 1 k.c. Zauważyć w tym miejscu należy, że powód nie kwestionował przyjętej przez Sąd Okręgowy daty wymagalności roszczenia, od której należało liczyć bieg terminu przedawnienia, choć z przedłożonych przez niego dokumentów nie wynikało, kiedy doręczone zostało pozwanemu pismo wypowiadające umowę kredytu. Okoliczność ta jest o tyle jednak nieistotna, że bankowy tytuł egzekucyjny, w którym powoływano się na wymagalność wierzytelności został wystawiony w dniu 10 kwietnia 2013 r., a zatem ponad 3 lata przed wniesieniem pozwu.

W konkluzji powyższych rozważań dojść należało do przekonania o bezzasadności podniesionych w apelacji zarzutów obrazy prawa materialnego. Prawidłowa była także ocena podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia w kontekście uregulowania zawartego w art. 5 k.c.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, które po stronie pozwanego ograniczyły się do wynagrodzenia adwokata przyjęto art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 6 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

SSA Marek Boniecki SSA Jerzy Bess SSA Robert Jurga