Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1465/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 czerwca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że P. P. (1), jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 20 maja 2016 roku Organ rentowy określił ponadto miesięczne podstawy wymiaru składek.

W uzasadnieniu decyzji podano, że wnioskodawca został zgłoszony od 23.05.2016 do 28.02.2017 roku do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) Instytut (...) z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 10 złotych. Decyzją z dnia 14.12.2016 roku ZUS stwierdził, że jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u ww. płatnika, wnioskodawca nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Zdaniem organu rentowego, (...) Instytut (...) zajmuje się przekształcaniem indywidualnych działalności gospodarczych w wieloosobowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w których wspólnikami, oprócz danej osoby, posiadającej zazwyczaj większość udziałów spółki, stają się dodatkowo inne osoby (w tym często z rodziny), bądź spółka (...). Działania te miały powodować, że wobec wspólników spółki nie występowałby obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego, tym samym nie występowałby obowiązek opłacania składek.

(decyzja k. 44 akt ZUS)

P. P. (1) złożył odwołanie od powyższej decyzji.

(odwołanie k. 2-9)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 11)

Sąd zawiadomił spółkę (...) o toczącym się postępowaniu oraz możliwości wstąpienia do postępowania, jednak wszystkie pisma kierowane do spółki były doręczone w trybie awizo i spółka nie przystąpiła do postępowania, jako zainteresowany.

Postanowienie k 42

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

P. P. (1) prowadził działalność gospodarczą, na podstawie wpisu do (...), od 1.10.2011 roku. Zawiesił jej wykonywanie od 2.10.2012 roku, następnie działalność została wykreślona w dniu 25.03.2015 roku. Przedmiot tej działalności był min. związany z nagraniami dźwiękowymi i muzycznymi.

Okoliczności bezsporne

W dniu 23.05.2016 roku została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...). Umowa spółki została zawarta w dniu 20.05.2016 roku. P. P. (1) figuruje jako wspólnik, posiadający 85% udziałów. Jako drugi wspólnik została wskazana M. P. (1), żona wnioskodawcy z udziałami w wysokości 15%. Jako przedmiot działalności spółki wskazano min. działalność agencji reklamowych. Spółka była tworzona przy pomocy i z podpowiedziami (...) spółki z o.o. w Ł.. Instytut udostępnił spółce (...) wirtualny adres. Jest to ten sam adres, pod którym figuruje (...) spółka z o.o., czyli ulica (...) w Ł..

Okoliczności bezsporne

W dniu 10.03.2017 roku została zawarta umowa sprzedaży udziałów pomiędzy P. P. (1) a M. P. (1). Wnioskodawca sprzedał żonie 76 udziałów za cenę 3800 złotych.

Z dniem 9.05.2017 roku nastąpiła zmiana adresu spółki na ulicę (...) w Ł..

W dniu 9.05.2017 roku odbyło się nadzwyczajne zgromadzenie wspólników spółki (...). Podjęta została wówczas uchwała o odwołaniu P. P. (1) z funkcji prezesa zarządu spółki, uchwała o powołaniu M. P. (1) na funkcję prezesa zarządu spółki.

Żadne z powyższych zdarzeń nie jest uwidocznione w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Zgodnie z wpisem do tego rejestru, P. P. (1) ma 85 udziałów o wartości 4250 zł, zaś M. P. (1) ma 15 udziałów o łącznej wartości 750 złotych. P. P. (1) jest prezesem zarządu spółki V..

Przedmiotem działalności jest: doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, wynajem i zarządzenie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, zarządzenie nieruchomościami wykonywane na zlecenie, działalność związana z oprogramowaniem, działalność portali internetowych, sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub internet, sprzedaż pozostałych wyrobów na straganach i targowiskach, działalność agencji reklamowych, produkcja pozostałych mebli, badanie rynku i opinii publicznej.

Dowód: dokumenty k 31-39, pełen odpis z KRS k 51-57

P. P. (1) oraz M. P. (1) nigdy nie byli pod ww. adresem swojej spółki. Z (...). P. nawiązał kontakt przez Internet. Firma ta zajęła się całą księgowością utworzonej spółki.

M. P. (1), do końca 2017 roku była zatrudniona w oparciu o umowę o pracę.

Małżonkowie P. mają rozdzielność majątkową.

Spółka (...) ma założone konto bankowe, jednak to P. P. (1) z niego korzysta, a nie M. P. (1).

M. P. (1) w ogóle nie orientuje się w sprawach spółki, nie zna szczegółów związanych z założeniem spółki, nie zna wartości udziałów, nie wie, ile wynosił kapitał zakładowy spółki. Wszystkimi sprawami spółki zajmował się i zajmuje P. P. (1).

Dowód: zeznania M. P. (1) k 64, przesłuchanie wnioskodawcy k 121 w zw z k 63

Decyzją z dnia 14.12.2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że P. P. (1) od 23.05.2016 roku, jako osoba wykonująca prace na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) spółka z o.o w Ł., nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Od powyższej decyzji złożył odwołanie płatnik, (...) spółka z o.o.

P. P. (1) nie brał aktywnego udziału w tym postępowaniu, nie stawił się do sądu na rozprawę, nie złożył żadnych wniosków dowodowych na okoliczność faktycznego wykonywania umowy zlecenia z płatnikiem.

Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2017 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie płatnika. Wyrok jest prawomocny.

Akta sprawy VIII U 240/17

Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawcy oraz świadka M. P. (1) co do tego, że oboje wymyślili charakter spółki (...) oraz zasady jej funkcjonowania. Przede wszystkim osoby te opowiadały o działalności spółki różny sposób. P. P. (1) mówił o tym, że spółka miała tylko jednego klienta, w imieniu którego prowadzili sprawy związane z krótkoterminowym wynajmem lokalu. Był to klient z W., współpraca trwała tydzień. Do zadań wnioskodawcy i jego żony miało należeć przyjęcie klientów, którzy wynajęli mieszkanie, pokazanie im tego mieszkania, udostępnienie kluczy, zaś przy opuszczaniu lokalu – odbiór kluczy, posprzątanie mieszkania przed i po klientach.

Tymczasem, zeznająca jako świadek, M. P. (1) opowiadała, że jej wizją było kupowanie, odnawianie i sprzedaż starych domów. Dodała, że z tego powodu odkupiła udziały w spółce. Jednocześnie świadek nie potrafiła powiedzieć nic konkretnego na temat kondycji i funkcjonowania spółki. Zeznała, że spółka nie pozyskała żadnego klienta w dziedzinie pośrednictwa wynajmu mieszkań i lokali. Były w tym zakresie prowadzone rozmowy, ale spółka nie zawarła żadnej umowy. M. P. powiedziała, że spółka pozyskała 1 klienta w dziedzinie doradztwa biznesowego, ale zajmował się tym mąż, czyli wnioskodawca, a ona nie jest w stanie podać żadnych informacji. Dodała, że spółka miała pomóc temu klientowi w rozwoju sieci afiliacyjnej. Nie była w stanie podać, czy spółka miała jakieś zyski z tej współpracy.

Zeznania te są więc odmienne od tego, co powiedział P. P. (1). Co więcej, ubezpieczony podał nawet, że M. P. (1) brała aktywny udział w obsłudze klienta - sprzątała wynajmowane mieszkanie.

Niewiarygodne są również zeznania wnioskodawcy i świadka co do założenia i organizacji spółki (...). Należy zauważyć, że M. P. (1) nie zna żadnych szczegółów, nie wie, ile miała i ile ma obecnie udziałów w spółce, nie wie, ile wynosił kapitał zakładowy spółki, nie wie, jakiej wartości były i są udziały w spółce.

Sąd Okręgowy ocenił i zważył, co następuje

Odwołanie jest bezzasadne.

P. P. (1) nawiązał kontakt z (...) spółka z o.o w Ł., aby ta pomogła mu w założeniu firmy. P. P., jako osoba fizyczna, zgodził się na zwarcie fikcyjnej umowy zlecenia z (...) Instytutem (...), gdzie jako podstawę wymiaru składki wskazano minimalną kwotę – 10 złotych. Umowa ta została zawarta w tym samym czasie, w którym P. P. (1) założył spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Umowa zlecenia miała zapewnić ubezpieczonemu podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, przy minimalnym nakładzie finansowym ze strony P. P.. Chodziło o to, że zawarta umowa zlecenia zwalniała go z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w związku z założoną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Do tego, wzmocnieniem takiego stanu było zgłoszenie małżonki, M. P. (1), jako drugiego wspólnika w spółce, przy czym ubezpieczony posiadał 85% udziałów, zaś jego żona 15%.

W ocenie Sądu powyższa próba obejścia przepisów o ubezpieczeniu społecznym jest bezskuteczna.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że P. P. (1) założył spółkę z o.o. (...) i miał przeważający udział w kapitale tej spółki. Pomimo wpisania w dokumentach M. P. (1), jako drugiego udziałowca, zdaniem Sądu spółka (...) miała charakter spółki jednoosobowej. Świadczy o tym kilka okoliczności.

Po pierwsze M. P. (1) nie wie nic na temat spółki. Nie zna wartości kapitału zakładowego tej spółki, nie wie, ile warte są udziały, nie wie, czy spółka ma konto bankowe, nie wie, czym się spółka zajmuje i czy przynosi zyski. Co więcej, M. P. (1) nie mając tej wiedzy twierdzi jednocześnie, że odkupiła udziały od męża oraz została prezesem zarządu spółki V., aby realizować swoją wizję firmy.

Po drugie, P. P. (1) miał przeważający udział w kapitale spółki, był prezesem zarządu tej spółki, dysponował kontem bankowym spółki i kontaktował się z (...) Instytutem (...), który zajął się księgowością spółki.

Po trzecie, nie ma żadnych wiarygodnych dowodów na to, że P. P. (1) i M. P. (1) zamienili się rolami, czyli, że ubezpieczony sprzedał żonie swoje udziały oraz został odwołany z funkcji prezesa zarządu na rzecz małżonki.

Sąd podkreśla, że nawet, gdyby faktycznie do tego doszło, to czynności te również mają charakter pozorny i stanowiły próbę uniknięcia odpowiedzialności za płacenie danin publicznych.

W ocenie Sądu Okręgowego, w rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia de facto z jednoosobową spółką kapitałową, w której ubezpieczony odgrywał podstawową i zasadniczą rolę, zaś M. P. (1) miała jedynie pomóc w uwiarygodnieniu firmy, jako spółki kapitałowej z wieloma udziałowcami.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585, ze zm.) osoby fizyczne, prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Za osobę prowadzącą działalność gospodarczą uważa się min. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ( art. 8 ust.6 pkt 4 ww. ustawy).

Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt. 4, zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Sąd Okręgowy zauważa, że kwestia związana z proporcją udziałów w spółce była już wielokrotnie rozważana przez Sąd Najwyższy. Sąd ten nie sprecyzował pojęcia „niemal jedyny udziałowiec” lub „udziałowiec iluzoryczny”, co nasuwa pytanie, przy jakim stosunku udziałów w kapitale spółki, dominujący wspólnik staje się wspólnikiem nieomal jedynym.

(zobacz wyrok i uzasadnienie SN z dnia 7.03.2018 I UK 575/16).

W rozpoznawanej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego, sposób rozłożenia udziałów w proporcji 85 do 15 oraz pozycja P. P. (1), przy jednoczesnej niewiedzy i bierności M. P. (1), nakazuje traktować spółkę (...), jako spółkę z jednoosobowym udziałem.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalania kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na dany rok kalendarzowy (art.18 ust. 8 oraz art. 20 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z tych względów, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w oparciu o art. 98 kpc. Pełnomocnik ZUS określił wartość przedmiotu sporu na 9.000 złotych.

Na zasądzoną kwotę złożyło się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika, ustalone w oparciu o § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć ubezpieczonemu