Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Wiesława Kuberska

Sędziowie: SA Joanna Walentkiewicz – Witkowska (spr.)

SO del. Ryszard Badio

Protokolant: stażysta Ewa Borysewicz

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2018 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko K. D.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 21 listopada 2016 r. sygn. akt I C 718/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od K. D. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej
w W. kwotę 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygnatura akt I ACa 1028/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 18 sierpnia 2015 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, wydanym w postępowaniu nakazowym, że pozwane: K. D. i A. P. mają zapłacić solidarnie na rzecz powoda kwotę 117.447,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi, na którą składają się:

⚫

kwota 100.000 zł tytułem należności głównej wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 15 lipca 2014 r. do dnia zapłaty,

⚫

kwota 12.451,27 zł tytułem odsetek umownych naliczonych od kapitału w wysokości 100.000 zł za okres od 24 maja 2013 r. do 31 marca 2014 r., wg stopy procentowej w wysokości 14,25% w skali roku, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od ww. kwoty od dnia 15 lipca 2014 r. do dnia zapłaty,

⚫

kwota 4.427,40 zł tytułem odsetek karnych umownych naliczonych za okres od 1 kwietnia 2014 r. do 14 lipca 2014 r., od zadłużenia przeterminowanego w wysokości 100.000 zł wg stopy procentowej w wysokości 16,00% w skali roku, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od w/w kwoty od dnia 15 lipca 2014 r. do dnia zapłaty,

⚫

kwota 568,67 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji, wraz z odsetkami ustawowymi od w/w kwoty od dnia 15 lipca 2014 r. do dnia zapłaty

Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów postępowania sądowego stosownie do obowiązujących przepisów.

Nakazem zapłaty z dnia 23 września 2015 roku wydanym w postępowaniu nakazowym Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie I Nc 296/15 orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwane w dniu 22 października 2015 roku złożyły zarzuty od tego nakazu i wniosły o uchylenie nakazu zapłaty w całości oraz oddalenie powództwa, podnosząc zarzut niewykazania przez pełnomocnika procesowego powoda jego umocowania, zarzut niewykazania przez osoby działające w imieniu powoda prawa do jego reprezentowania, zarzut błędnego wskazania wartości przedmiotu sporu, zarzut wskazania nieprawidłowej strony umowy, a także zarzut przedawnienia.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 21 grudnia 2015 roku Sąd Okręgowy w Łodzi odrzucił zarzuty od nakazu zapłaty z dnia 23 września 2015 roku, wniesione przez pozwaną A. P..

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 listopada 2016 roku w sprawie I C 718/16 Sąd Okręgowy utrzymał nakaz zapłaty z dnia 23 września 2015 roku w mocy w stosunku do K. D. w zakresie należności głównej w wysokości 101.661,82 zł oraz odsetek ustawowych liczonych od tej kwoty od dnia 15 lipca 2014 roku do dnia zapłaty, przy czym za zapłatę tej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi odpowiada ona solidarnie z A. P., zobowiązaną na podstawie nakazu zapłaty z dnia 23 września 2015 roku sygn. akt I Nc 296/15 oraz zasądził od K. D. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 3.329,26 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, przy czym za ich zapłatę odpowiada ona solidarnie z A. P., zobowiązaną na podstawie nakazu zapłaty z dnia 23 września 2015 roku sygn. akt I Nc 296/15.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 21 czerwca 2010 roku w K. S. K. i K. D., działający w imieniu Biura (...) Spółki Jawnej z siedzibą w Ł., zawarli z (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W. (zwanym w umowie mBankiem) umowę kredytu w rachunku bieżącym spółki jawnej w kwocie 100.000 zł z przeznaczeniem na finansowanie prowadzonej działalności gospodarczej. Na dokumencie umowy jako kredytobiorcę/wnioskodawcę wpisano: w pkt 1. S. K., a w pkt 2. K. D., wskazując jednocześnie, że prowadzą oni działalność gospodarczą pod nazwą Biuro (...) Spółka Jawna z siedzibą w Ł..

Z zawartej przez strony umowy wynika, że:

- termin spłaty kredytu wynosi 12 miesięcy, licząc od dnia postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy.

- umowa kredytu zostaje zawarta na czas określony 12 miesięcy, z tym, że okres obowiązywania umowy kredytu jest automatycznie przedłużany o kolejne 12 miesięcy, przy zachowaniu dotychczasowej wysokości kredytu, pod następującymi warunkami:

a) pozytywnego wyniku weryfikacji kredytobiorcy w bazach: BR i BIK dokonywanej przez mBank przed każdym odnowieniem kredytu,

b) należytego wykonywania obowiązków wynikających z umowy kredytu oraz Regulaminu udzielania kredytu w rachunku bieżącym mBIZNES konto, w szczególności dokonywania systematycznych wpłat na rachunek w wysokości nie mniejszej niż zadeklarowanej we wniosku o udzielanie kredytu,

c) braku zajęć egzekucyjnych na rachunku bieżącym w mBanku oraz na innych rachunkach kredytobiorcy w mBanku,

d) dokonywania systematycznych płatności na rzecz ZUS przez rachunek bieżący w mBanku (§2 umowy);

- kredytobiorca może zrezygnować z automatycznego przedłużania okresu obowiązywania umowy kredytu o kolejne 12 miesięcy, powiadamiając mBank o swojej decyzji najpóźniej 30 dni przed upływem czasu obowiązywania umowy kredytu (§2 umowy);

- jeżeli kredytobiorca nienależycie wykonuje obowiązki wynikające z umowy kredytu oraz Regulaminu udzielania kredytu w rachunku bieżącym mBIZNES konto, mBank najpóźniej na 14 dni przed upływem czasu jej obowiązywania, zawiadomi na piśmie kredytobiorcę o nieprzedłużeniu okresu obowiązywania umowy kredytu na kolejny okres oraz obowiązku spłaty kredytu w terminie określonym w umowie (§2 umowy);

- spłata całości lub części kredytu powoduje odnowienie kredytu, o dokonaną spłatę kwoty przyznanego kredytu. Za datę faktycznej spłaty należności z tytułu udzielonego kredytu przyjmuje się dzień wpływu środków na rachunek kredytobiorcy, wskazany w umowie (§ 3 umowy);

- mBank uprawniony jest do pobrania od kredytobiorcy prowizji z tytułu udzielenia kredytu w wysokości 1,5% kwoty kredytu, to jest 1.500 zł.

Za każde odnowienie kredytu mBank pobiera prowizję wskazaną w Taryfie Prowizji i Opłat Bankowych w mBanku, liczoną od kwoty kredytu, która zostaje odnowiona, na następny okres. Prowizja nie podlegała zwrotowi. Pobiera się także opłaty i prowizje za wykonanie czynności związanych z obsługą kredytu przewidziane w Taryfie Prowizji i Opłat Bankowych w mBanku (§ 4 umowy);

- wykorzystywany kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy kredytu wynosi 15 % w stosunku rocznym. Stopa procentowa kredytu oraz wysokość prowizji może ulegać zmianie w okresie trwania umowy kredytu.

- mBank nalicza odsetki od wykorzystanej kwoty kredytu za każdy dzień, według stóp procentowych obowiązujących w czasie trwania umowy kredytu. Do obliczenia odsetek przyjmuje się, że rok liczy 365 dni. Od niewykorzystanej kwoty kredytu mBank pobiera prowizję za każdy dzień, w wysokości obowiązującej w czasie trwania umowy kredytu. Wskazane odsetki i prowizje naliczane i pobierane są w okresach miesięcznych licząc od dnia postawienia kredytu do dyspozycji. Kredytobiorca upoważnia mBank do comiesięcznego obciążania rachunku wskazanego w umowie w § 1 ust. 1, kwotą naliczonych należnych z tytułu udzielonego kredytu odsetek i prowizji od niewykorzystanej kwoty kredytu;

- do podstawowych obowiązków kredytobiorcy należy dokonanie w umówionym terminie spłaty kredytu wraz z należnościami ubocznymi;

- w wypadku niespłacania należności mBanku w umówionym terminie, należność ta staje się wymagalna i mBank wzywa kredytobiorcą do natychmiastowej spłaty. Od kwoty kapitału kredytu niespłaconego w terminie, od dnia następnego po terminie spłaty mBank naliczać będzie odsetki w wysokości określonej w Tabeli oprocentowania mBanku dla należności przeterminowanych, według stopy obowiązującej w dniu, od którego rozpoczęło się opóźnienie w spłacie. W dniu zawarcia mowy kredytu stopa procentowa odsetek dla należności przeterminowanych wynosi 20 % w stosunku rocznym. Niespłacenie wymagalnych należności w terminie, upoważnia mBank do podjęcia wszelkich działań, zmierzających do odzyskania wymagalnych należności; wypowiedzenia umowy kredytu, w całości lub w części na zasadach określonych w umowie kredytu (§10). Od dnia następującego po dniu wystawienia przez mBank bankowego tytułu egzekucyjnego/od dnia wytoczenia powództwa o zapłatę wierzytelności banku z tytułu kredytu mBank ma prawo pobierać odsetki w wysokości określonej w Tabeli Oprocentowania mBanku da złotowych należności przeterminowanych od całej kwoty zadłużenia, tj. obejmującej kwotę udzielonego kredytu, należne odsetki, prowizje, opłaty oraz inne kwoty należne bankowi (§9 umowy);

- mBank może wypowiedzieć umowę kredytu lub nie przedłużyć okresu obowiązywania umowy kredytu na kolejny okres, w całości lub w części, oraz podjąć wszelkie działania zmierzające do odzyskania wymagalnych należności mBanku, w przypadku: niespełniania przez kredytobiorcę warunków udzielenia/odnowienia kredytu (…) - § 10 umowy;

- okres wypowiedzenia umowy kredytu wynosi 30 dni i liczony jest od dnia doręczenia wypowiedzenia kredytobiorcy, przy czym za datę doręczenia wypowiedzenia uważa się również datę awizowania przesyłki poleconej, wysłanej pod ostatni znany mBankowi adres kredytobiorcy. Następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia bądź nieodnowienia przez mBank na kolejny okres 12 miesięcy kredytu, wszelkie zobowiązania kredytobiorcy wynikające z umowy kredytu stają się wymagalne. Niespłacenie tych należności powoduje, że do kwoty niespłaconego kredytu mBank doliczy kwotę niespłaconych odsetek i od tak określonej należności, naliczać będzie odsetki według zmiennej stopy procentowej, wynikającej z aktualnej Tabeli Oprocentowania mBanku, dla należności przeterminowanych. W dniu zawarcia umowy kredytu stopa procentowa odsetek dla należności przeterminowanych wynosi 20 % w stosunku rocznym (§ 10 umowy);

- umowa Kredytu ulega rozwiązaniu z chwilą:

a) upływu terminu, na jaki została zwarta z zastrzeżeniem, że może ona ulec odnowieniu,

b) upływu terminu jej wypowiedzenia,

c) upływu terminu wypowiedzenia umowy o prowadzenie bankowych rachunków bieżących (…)

d) powzięcia przez mBank wiarygodnej informacji o śmierci/ likwidacji/upadłości likwidacyjnej kredytobiorcy. Rozwiązanie umowy kredytu i zamknięcie limitu przyznanego kredytu na wniosek kredytobiorcy możliwe jest jedynie w przypadku całkowitej spłaty należności wynikających z Umowy Kredytu, najpóźniej na dzień przed upływem okresu wypowiedzenia (…). Przedłużenie okresu obowiązywania umowy kredytu na warunkach odpowiadających umowie, zwalnia Kredytobiorcę z obowiązku dokonania spłaty kredytu w terminie wskazanym w § 1 ust. 3 umowy. o ile strony inaczej nie postanowią (to jest w terminie ostatecznej spłaty kredytu wynoszącym 12 miesięcy) - § 19 umowy;

- integralną część umowy kredytu stanowi Regulamin udzielania kredytu w rachunku bieżącym mBIZNES konto, otrzymany prze kredytobiorcę przed zawarciem umowy kredytu (§20 umowy)

Z rachunku bieżącego spółki Biuro (...). j. z siedzibą w Ł. nr (...) dokonywano przelewów na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w dniach: 5 listopada 2010 roku (trzy przelewy), 25 listopada 2010 roku (dziewięć przelewów), 15 stycznia 2011 roku (sześć przelewów), 14 czerwca 2011 roku (siedem przelewów), 17 czerwca 2011 roku (jeden przelew), 15 lipca 2011 roku (jeden przelew), 27 lipca 2011 roku (cztery przelewy), 16 sierpnia 2011 roku (3 przelewy), 13 września 2011 roku (jeden przelew), 14 września 2011 roku (dwa przelewy), 17 października 2011 roku (trzy przelewy).

Umowa kredytu nr (...) z dnia 21 czerwca 2010 roku uległa odnowieniu na dwa kolejne dwunastomiesięczne okresy, to jest od dnia 21 czerwca 2011 roku do dnia 21 czerwca 2012 roku i od dnia 21 czerwca 2012 roku do dnia 21 czerwca 2013 roku.

W dniach 22 czerwca 2011 roku i 22 czerwca 2012 roku mBank pobrał z rachunku bieżącego spółki prowizję za odnowienie udzielonego ww. spółce jawnej w dniu 21 czerwca 2010 roku kredytu nr (...).

Saldo niespłaconych przez kredytobiorcę należności, wynikających z umowy kredytu nr (...) z dnia 21 czerwca 2010 roku obliczonych na dzień 21 czerwca 2013 roku wynosi 101.661,82 zł.

Na kwotę tą składają się następujące należności:

1.  100.000 zł tytułem należności głównej (kwota udzielonego kredytu),

2.  1.093,15 zł tytułem odsetek umownych naliczonych od kapitału w wysokości 100.000 zł za okres od 24 maja 2013 roku do 21 czerwca 2013 roku według stopy procentowej w wysokości 14,25% w skali roku,

3.  568,67 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

W okresie do dnia 21 czerwca 2016 roku mBank dokonał ostatniego rozliczenia odsetek umownych i w dniu 21 maja 2013 roku pobrał z rachunku spółki naliczone odsetki.

(...) S.A. z siedzibą w W. złożył kredytobiorcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu nr (...) z dnia 21 czerwca 2010 roku ze skutkiem na dzień 31 marca 2014 roku.

Pismem z dnia 1 lipca 2015 roku (...) spółki jawnej (...) zostały wezwane do zapłaty kwoty 131.067,75 tytułem zadłużenia wynikającego z umowy kredytu nr (...) z dnia 21 czerwca 2010 roku, obliczonego na dzień 1 lipca 2015 roku

Postanowieniem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 22 listopada 2013 roku, sygn. akt WA.XII NS-REJ.KRS/(...) dokonano zmiany nazwy (...) Bank S.A. na (...) S.A.

Na dzień 13 października 2014 roku (...) S.A. z siedzibą w W. reprezentował zarząd spółki działający przez dwóch członków zarządów łącznie - przy czym podpis jednego członka zarządu mógł zostać zastąpiony podpisem prokurenta lub pełnomocnika działającego w granicach udzielonego pełnomocnictwa – lub prokurentów działających w granicach uprawnień wynikających z przepisów o prokurze łącznie z członkiem zarządu, prokurentem ww. pełnomocnikiem.

Pełnomocnictwo procesowe udzielone w dniu 13 października 2014 roku przez (...) S.A. z siedzibą w W. radcy prawnemu M. F., obejmujące m.in. prawo do reprezentowania ww. banku przed sądami powszechnymi i podejmowania wszelkich czynności w postępowaniu cywilnym zostało podpisane przez C. K. i J. M. pełniących w dniu 13 października 2014 roku funkcje wiceprezesów zarządu (...) S.A.

Wyciąg z ksiąg bankowych (...) S.A. nr (...) został podpisany przez upoważnionego pracownika banku.

Biuro (...) Spółka Jawna z siedzibą w Ł. z dniem 14 marca 2015 roku zostało wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego.

(...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 3 września 2014 roku wystąpił do Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu obejmującemu należności z ww. umowy kredytowej. Wniosek został oddalony. Pozwem z dnia 22 kwietnia 2015 roku (...) S.A. z siedzibą w W. dochodził tych samych należności w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie. Sprawę przekazano Sądowi Okręgowemu w Łodzi z uwagi na brak podstaw do wydania nakazu zapłaty, który umorzył postępowanie w sprawie.

Ustalając okoliczności faktyczne Sąd dał wiarę dołączonym do akt sprawy dowodom z dokumentów, zwłaszcza że żadna ze stron nie zgłaszała zastrzeżeń co do ich autentyczności i prawdziwości.

Sąd ocenił, że dowód z dokumentu prywatnego, jakim jest wyciąg z ksiąg bankowych może być podstawą ustaleń faktycznych. W swojej istocie wyciąg z ksiąg bankowych zawiera złożone w szczególnej formie oświadczenie wiedzy uprawnionych osób, dotyczące danych zaksięgowanych w księgach rachunkowych. W rozpatrywanej sprawie wyciąg z ksiąg bankowych powoda - w powiązaniu z pozostałymi dokumentami w postaci umowy kredytu i zestawienia operacji na rachunku bankowym spółki, której wspólnikiem była pozwana, przy jednoczesnym braku jakichkolwiek dowodów przeciwnych ze strony pozwanej - dawał podstawy do wyprowadzenie jednoznacznych ustaleń faktycznych co do istnienia i wysokości dochodzonej pozwem wierzytelności. Po wniesieniu zarzutów to na pozwanej K. D. ciążył obowiązek wykazania przytaczanych twierdzeń.

Po rozpoznaniu zarzutów pozwanej K. D. od nakazu zapłaty z dnia 23 września 2015 roku wydanego w postępowaniu nakazowym, Sąd doszedł do przekonania, że nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym należało utrzymać w mocy w części.

W sprawie poza sporem był fakt zawarcia umowy kredytu oraz powstania z tego tytułu zadłużenia niespłaconego w terminie określonym w umowie. Spór między stronami sprowadzał się do kwestii czy dochodzone roszczenie uległo przedawnieniu i jaka jest wysokość niespłaconych należności wynikających z umowy kredytu. Sporne także było to, czy umowa kredytu została zawarta przez pozwaną w imieniu własnym czy też w imieniu spółki. Pozwana podniosła także zarzuty procesowe dotyczące właściwej reprezentacji strony powodowej.

Za niezasadne Sąd Okręgowy uznał zarzuty procesowe pozwanej, dotyczące umocowania pełnomocnika strony powodowej. Także wyciąg z ksiąg bankowych powoda został sporządzony przez osobę należycie umocowaną przez zarząd powodowej spółki.

Przechodząc do zarzutów merytorycznych Sąd wskazał, że dochodzone roszczenie wynika z umowy kredytu. Oceniając, czy stroną umowy kredytowej nr (...) z dnia 21 czerwca 2010 roku było Biuro (...) Spółka Jawna z siedzibą w Ł. czy też S. K. i K. D. Sąd Okręgowy przyjął, że umowa kredytu nie została zawarta przez (...) Spółka Jawna z siedzibą w Ł., działających jako osoby fizyczne, lecz przez samą spółkę, którą reprezentowali jej wspólnicy. Każdy wspólnik spółki jawnej odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, Odpowiedzialność, którą statuują art. 22 § 2 i art. 31 k.s.h. ma charakter osobisty, nieograniczony, solidarny ze spółką i z pozostałymi wspólnikami. Powód mógł wystąpić z powództwem przeciwko (...) Spółka Jawna o zapłatę długów tejże spółki, bez względu na to, czy toczyła się egzekucja z majątku spółki jawnej. Nadto nie musiał pozywać wszystkich wspólników spółki.

Strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia wskazując, że roszczenie powoda stało się wymagalne w dniu 22 czerwca 2011 roku (data rozwiązania umowy), a przedawniło się w dniu 22 czerwca 2014 roku. Pozew zaś wniesiono w sierpniu 2015 roku.

Umowa kredytu między powodem a Biurem (...) Spółką Jawną z siedzibą w Ł. została zawarta w dniu 21 czerwca 2010 roku na czas określony 12 miesięcy (§ 2 umowy). Zgodnie z § 1 tejże umowy termin spłaty kredytu wynosił 12 miesięcy licząc od dnia postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy (daty zawarcia umowy). Postanowienie to należy także odnieść do przypadku odnowienia umowy na kolejne 12 miesięcy, które to odnowienie umowy stosownie do § 2 umowy było możliwe przy zachowaniu dotychczasowej wysokości kredytu, pod następującymi warunkami:

a) pozytywnego wyniku weryfikacji kredytobiorcy w bazach: BR i BIK dokonywanej przez mBank przed każdym odnowieniem kredytu,

b) należytego wykonywania obowiązków wynikających z umowy kredytu oraz Regulaminu udzielania kredytu w rachunku bieżącym mBIZNES konto, w szczególności dokonywania systematycznych wpłat na rachunek, w wysokości nie mniejszej niż zadeklarowanej we wniosku o udzielanie kredytu,

c) braku zajęć egzekucyjnych na rachunku bieżącym w mBanku oraz na innych rachunkach kredytobiorcy w mBanku,

d) dokonywania systematycznych płatności na rzecz ZUS przez rachunek bieżący w mBanku (§2 umowy).

Kredytobiorca mógł zrezygnować z automatycznego przedłużania okresu obowiązywania umowy kredytu o kolejne 12 miesięcy, jednak tego nie uczynił. Sąd ustalił, iż umowa przedłużyła się na kolejne dwa okresy, to jest trwała do dnia 21 czerwca 2013 roku. Zdaniem sądu kredytobiorca spełnił wszystkie warunki przedłużenia umowy, w tym dokonywał przelewów z rachunku bieżącego spółki tytułem składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Nadto powód nie kwestionował faktu spełnienia w/w warunków przedłużenia umowy kredytu, co więcej pobrał z tego tytułu prowizję (22 czerwca 2011 roku oraz 22 czerwca 2012 roku). Po dniu 17 października 2011 roku, w tym przede wszystkim po odnowieniu umowy w dniu 21 czerwca 2012 roku, z rachunku spółki nie dokonywano już żadnych przelewów do ZUS. Wobec tego nie zostały spełnione wszystkie warunki odnowienia umowy kredytu na kolejny okres i uległa ona rozwiązaniu z końcem ostatniego okresu, to jest w dniu 21 czerwca 2013 roku.

Jak wskazano powyżej, termin spłaty kredytu wynosił 12 miesięcy licząc od dnia postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy, a więc w stanie faktycznym sprawy, przy uwzględnieniu dwukrotnego odnowienia umowy, termin 12 miesięcy do spłaty kredytu liczony powinien być od dnia 21 czerwca 2012 roku. W konsekwencji termin wymagalności roszczenia powoda przypadał na dzień 21 czerwca 2013 roku. Od tego dnia należy liczyć trzyletni termin przedawnienia. Termin przedawnienia liczony od tej daty upłynąłby w dniu 21 czerwca 2016 roku, powództwo zaś wniesione zostało w dniu 18 sierpnia 2015 roku (data nadania w urzędzie pocztowym), a zatem przed upływem terminu przedawnienia.

Nie uszło uwadze sądu, iż (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 3 września 2014 roku wystąpił do Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu obejmującemu należności z ww. umowy kredytowej, zaś pozwem z dnia 22 kwietnia 2015 roku dochodził tych samych należności w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie. Tym samym zarzut pozwanej K. D. dotyczący przedawnienia nie zasługiwał na uwzględnienie.

Jedynym z zarzutów podniesionym przez pozwaną był również zarzut nieprawidłowego wyliczenia przez powoda kwoty zadłużenia. Zarzuty pozwanej, kwestionujące wysokość zadłużenia nie zostały przez nią w żaden sposób poparte dowodami. Pozwana poza ogólnymi twierdzeniami w tym zakresie, przez cały czas trwania postępowania sądowego zachowywała się biernie i tym samym nie zdołała podważyć dowodów przedłożonych przez powoda.

Jednakże z uwagi na to, że- jak przyjął Sąd - umowa kredytu uległa rozwiązaniu w dniu 21 czerwca 2013 roku, a nie, jak wskazał powód z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez bank w dniu 14 lipca 2014 roku, Sąd utrzymał nakaz zapłaty w części, to jest w zakresie kwoty 101.661,82 zł .

Sąd uznał, że odsetki umowne obliczone wg stopy procentowej w wysokości 14,25% należą się stronie powodowej za okres od 24 maja 2013 roku (od daty następującej po ostatnim rozliczeniu i pobraniu odsetek umownych, zgodnie z żądaniem powoda) do dnia 21 czerwca 2013 roku (daty rozwiązania umowy/zakończenia ostatniego okresu jej obowiązywania). Sąd pominął zaś odsetki karne od zadłużenia przeterminowanego naliczone w 2014 roku, gdyż po rozwiązaniu umowy kredytowej brak było podstawy do ich naliczania. Z chwilą rozwiązania umowy, jej postanowienia nie wiążą już stron, a postawiona w stan natychmiastowej wymagalności wierzytelność, podlega już w zakresie odsetek za opóźnienie reżimowi kodeksowemu (art. 481 k.c.), a nie umownemu dotyczącemu odsetek od należności przeterminowanych.

W zakresie żądania zasądzenia odsetek ustawowych sąd zważył, że kredyt udzielony przez powoda Biuru (...) Spółce Jawnej z siedzibą w Ł. winien być spłacony w okresie 12 miesięcy od dnia postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy, to jest do dnia 21 czerwca 2013 roku. W dniu tym należności nie zostały uiszczone przez kredytobiorcę, ani pozwaną. Powód żądał odsetek od dnia 15 lipca 2014 roku. Od tego dnia zatem należą mu się odsetki ustawowe, jako że ww. spółka już od dnia 21 czerwca 2013 roku pozostawała w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia. Tym samym w opóźnieniu pozostawała solidarnie odpowiedzialna ze spółką pozwana.

W pkt 1. wyroku sąd orzekł również, że odpowiedzialność pozwanej K. D. jest solidarna z odpowiedzialnością A. P., w stosunku do której uprawomocnił się nakaz zapłaty wydany w niniejszej sprawie.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.

Łączna wartość przedmiotu sporu dla wszystkich roszczeń zgłoszonych przez powoda wynosiła ostatecznie 117.448 zł. Wartość świadczeń zasądzonych na rzecz powoda to kwota 101.661,82 zł. Powód wygrał zatem sprawę w 86,6 %. Obie strony poniosły koszty wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników wraz z opłatami od pełnomocnictw. Stanowi to kwotę 7.234 zł (każda ze stron po 3.617 zł). Powód poniósł nadto opłatę od pozwu w kwocie 1.469 zł, pozwana zaś opłatę od zarzutów od nakazu zapłaty w wysokości 4.407 zł. Powód poniósł zatem koszty w łącznej wysokości 5.086 zł, a pozwana koszty w łącznej wysokości 8.024 złotych. Razem strony poniosły koszty w kwocie 13.110 zł.

Powód stosownie do swojej przegranej w procesie powinien ponieść koszty w kwocie 1.756,74 zł, a poniósł w kwocie 5.086 złotych. Stąd też sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.329,26 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu (pkt. 2 wyroku). W zakresie kosztów procesu odpowiedzialność pozwanej K. D. również jest solidarna z odpowiedzialnością A. P., w stosunku do której uprawomocnił się nakaz zapłaty.

Wyrok Sądu I instancji zaskarżyła w całości pozwana, wnosząc apelację.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

-art. 65 par. 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, co doprowadziło do błędnej interpretacji treści umowy przez Sąd oraz uznanie, że sporadyczne płatności na rzecz ZUS dokonywane przez pozwaną można uznać zgodnie z par. 2 umowy kredytu z dnia 21 czerwca 2010 r. za płatności systematyczne, czego konsekwencją było przedłużenie okresu obowiązywania umowy, wbrew woli pozwanej, co pozostaje w sprzeczności z treścią umowy, zasadami współżycia społecznego oraz ustalonymi zwyczajami,

-art. 120 par 1. k.c. poprzez uznanie, że nie doszło do przedawnienia roszczenia dochodzonego przez powoda, bowiem jak Sąd błędnie wywiódł, termin wymagalności roszczenia należy ustalić nie na dzień rozwiązania umowy (upływu 12 miesięcznego okresu jej obowiązywania) tj. na dzień 22 czerwca 2011 r., a na dzień 21 czerwca 2013 r. (przedłużenie umowy na kolejne dwa okresy), co doprowadziło do błędnego ustalenia przez Sąd terminu przedawnienia, a w konsekwencji uwzględnienia powództwa,

-art. 123 par. 1 pkt. 1. k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że doszło do przerwania biegu przedawnienia wskutek wytoczonego w dniu 18 sierpnia 2015 r. powództwa, podczas gdy termin biegu przedawnienia upłynął w dniu 21 czerwca 2014 r. i od tego momentu uznać należy roszczenie za przedawnione.

2. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść rozstrzygnięcia, mianowicie:

art. 233 § 1 k.p.c., polegającą na dokonaniu oceny materiału dowodowego bez wszechstronnej jego analizy w sposób przekraczający granice swobodnej oceny dowodów, a w szczególności poprzez:

-błędne poczynienie ustaleń faktycznych w sprawie oraz uznanie, że pozwana spełniła wszystkie przesłanki przewidziane w par. 2 umowy, czym doprowadziła do kolejnego, dwukrotnego przedłużenia okresu jej obowiązywania tj. do dnia 21 czerwca 2013 r., podczas gdy pozwana nigdy nie dokonywała płatności na rzecz ZUS przez rachunek bieżący w mBanku w sposób systematyczny, a sam fakt dokonania kilku przelewów z rachunku bieżącego spółki nie nosi cech systematyczności, gdyż przelewy te miały charakter sporadyczny,

-przez błędne poczynienie ustaleń faktycznych w sprawie oraz uznanie, że doszło do przedłużenia okresu obowiązywania umowy kredytu zawartej między stronami, podczas gdy nie doszło do spełnienia wszystkich warunków przewidzianych umową, bowiem jak Sąd sam wskazał „składki były płacone w różnych terminach", co anuluje jednocześnie ich systematyczny charakter, czego w szczególności nie można wiązać ze specyfiką prowadzenia działalności gospodarczej,

Apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I Instancji.

Apelująca wniosła o zasądzenie kosztów postępowania za postępowanie przed Sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powodowy Bank wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny odmiennie ustalił:

Umowa kredytu z dnia 21 czerwca 2010 roku była kilka razy przedłużana - ostatni raz w dniu 21.06.2013 r.). Zaprzestanie przez pozwaną po dniu 15.01.2014 r. wpłat na poczet spłaty kredytu i odsetek kapitałowych stanowiło naruszenie obowiązków wynikających z umowy i uniemożliwiło przedłużenie umowy na kolejny 12-miesięczny okres. Ostatnie odnowienie kredytu i przedłużenie umowy miało miejsce w dniu 21.06.2013 r., a rozwiązanie umowy łączącej strony nastąpiło w dniu 31.03.2014 r. ( umowa kredytu k- 11-16, zestawienie operacji w rachunku bieżącym k- 60, 66 v, k- 67 v )

Zaprzestanie przez pozwaną po dniu 15.01.2014 r. wpłat na poczet spłaty kredytu i odsetek kapitałowych uniemożliwiło przedłużenie umowy na kolejny 12-miesięczny okres. Rozwiązanie umowy łączącej strony nastąpiło w dniu 31.03.2014 r. ( zestawienie operacji w rachunku bieżącym k- 67 v , zaświadczenie k- 68 akt )

Sad Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja okazałą się niezasadna i podlegała oddaleniu na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.

W pierwszym rzędzie należało się odnieść do zarzutów formalnych, bowiem brak uchybień w tym zakresie stwarzał możliwość dokonania oceny prawidłowości zastosowania norm prawa materialnego.

W zakresie postępowania dowodowego w procesie cywilnym występuje swoista gradacja uchybień formalnoprawnych.

W pierwszej kolejności podlegają analizie zarzuty dotyczące gromadzenia materiału dowodowego. W przypadku braku wadliwości tego etapu postępowania, przedmiotem badania winny być zarzuty dotyczące oceny zebranego materiału dowodowego, dokonanej w granicach zakreślonych dyspozycją art. 233 § 1 i 2 k.p.c. Dopiero właściwie zebrane dowody i prawidłowo ocenione w kontekście zasady swobodnej oceny dowodów, dają podstawę do rozważenia zarzutów dotyczących sprzeczności poczynionych przez sąd orzekający ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego.

Pozwana zarzuciła naruszenie przez Sąd I instancji przepisów postępowania, obejmujących błędną ocenę materiału dowodowego, prowadzącą do wadliwych ustaleń faktycznych.

Należy zauważyć, że Sąd a quo przeprowadził wszystkie zawnioskowane dowody. W przypadku braku zarzutów dotyczących tego etapu postępowania, przedmiotem badania winny być zarzuty dotyczące oceny zebranego materiału dowodowego, dokonanej w granicach zakreślonych dyspozycją art. 233 § 1 i 2 k.p.c. Gdy chodzi o zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c., a więc normy zakreślającej sądowi granice oceny zebranego materiału dowodowego, to do jego obrazy mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, niepublikowany).

Zarzuty apelacji pozwanej, obejmujące błędną ocenę materiału dowodowego i dokonanie błędnych ustaleń faktycznych łączą się ściśle z wykładnią postanowień łączącej strony umowy i zarzutem naruszenia art. 65 § 2 k.c. Analiza dokonana w tym zakresie przez apelującą jest dość wybiórcza. Pozwana dokonuje wykładni treści umowy praktycznie jedynie na podstawie jej § 2, pomijając pozostałe postanowienia, zawarte w umowie kredytu w rachunku bieżącym Spółki jawnej. Interpretacja postanowień umowy i czasu jej zakończenia są przez apelującą wiązane praktycznie jedynie z zaniechaniem dokonywania płatności składek na rzecz ZUS. Z § 10 ust. 1 umowy wynika zaś, że bank może wypowiedzieć lub nie przedłużyć okresu obowiązywania umowy na kolejny okres w całości lub w części oraz podjąć wszelkie działania zmierzające do odzyskania wymagalnych należności mBanku, w przypadku: niespełniania przez kredytobiorcę warunków udzielenia/odnowienia kredytu(…)

Automatyczne przedłużenie umowy następowało w razie spełnienia warunków z § 2 ust. 2 . Jeżeli zaś te warunki spełnione nie były to Bank mógł, ale wcale nie musiał skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w § 10 ust. 1 umowy. Nieprzedłużenie umowy wymagało działania ze strony Banku albo też podjęcia działań ze strony osób uprawnionych do reprezentowania spółki- co wynika z kolei z § 2 umowy. Ostatecznie strona powodowa skorzystała ze swoich umownych uprawnień i wypowiedziała umowę, bowiem kredytobiorca po dniu 15.01.2014 r. całkowicie zaprzestał spłaty kredytu, a na skutek dokonywania kolejnych obciążeń rachunku przekroczył dopuszczalny limit udzielonego kredytu. Potwierdza to wprost elektroniczne zestawienie operacji na koncie. Umowa została kolejny raz przedłużona w 2013 roku, a wypowiedziana w roku następnym.

Wykładnia postanowień umowy prezentowana przez apelującą nie przystaje do ustalonych okoliczności faktycznych. Z treści elektronicznego zestawienia operacji w rachunku nr (...) jednoznacznie wynika, że pozwana wykorzystywała kredyt udzielony jej przez powoda na podstawie umowy o kredyt w rachunku nr (...) z dnia 21.06.2010 r., poprzez zlecenia przelewów i dokonywanie wypłat w bankomacie aż do kwoty przyznanego limitu, tj. kwoty 100 000 zł. Zgodnie z historią operacji ostatni raz kredyt został odnowiony, a umowa przedłużona w dniu 21.06.2013 r. Wbrew prezentowanej w apelacji wykładni umowy spółka–kredytobiorca nigdy nie zakwestionowała pobrania prowizji za automatyczne przedłużenie umowy, przez cały okres aż do wypowiedzenia umowy korzystała z kwoty kredytu, finansując swą działalność.

Mimo dokonania przez Sąd Apelacyjny częściowo odmiennych ustaleń i wykładni postanowień umowy, zarzuty zawarte w apelacji omówione wyżej ostać się nie mogły. Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy z uwzględnieniem tych, których dokonał odmiennie.

Przyjęcie zaprezentowanej interpretacji postanowień umowy, zbieżnej ze stanowiskiem strony powodowej czyni także bezzasadnymi zarzuty naruszenia art. 120 § 1 k.c. oraz 123 § 1 pkt. 1 k.c. Jest oczywiste, że skoro umowa obowiązywała jeszcze dłużej, niż przyjął to Sąd I instancji, to tym bardziej nie można rozpatrywać zarzutu przedawnienia w sposób odmienny, niż uczynił to Sąd Okręgowy.

Nie ma wątpliwości, że roszczenie powstałe w oparciu o umowę o kredyt odnawialny, stanowiący świadczenie okresowe, zgodnie z ar t. 118 k.p.c. ulega przedawnieniu po upływie trzech lat od daty wymagalności roszczenia. Pozew w tej sprawie wpłynął do sądu w dniu 18 sierpnia 2015 roku, a więc z pewnością przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń z umowy kredytowej z dnia 21 czerwca 2010 roku.

Sąd Apelacyjny akceptuje także w pełni rozważania Sądu i instancji, dotyczące znaczenia w procesie wystawionego przez Bank wyciągu z ksiąg bankowych, bez potrzeby ich powtarzania. Zarzuty związane z ocena tego dokumentu nie zostały podniesione w wywiedzionym środku zaskarżenia. Ocena ta przesądza o zasadności powództwa.

Mając na uwadze powyższe argumenty Sąd Apelacyjny oddalił apelację wywiedzioną przez pozwaną- na podstawie art. 385 k.p.c.

Konsekwencją tego rozstrzygnięcia było obciążenia apelującej kosztami zastępstwa procesowego powodowego Banku w postępowaniu apelacyjnym, a to na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Koszty zastępstwa procesowego strony powodowej w postępowaniu apelacyjnym zostały ustalone zgodnie z § 2 pkt. 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 poz. 265).