Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w Wydziale I Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: SSR Mariusz Kubiczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Bieniek

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2018 r. w Tomaszowie Mazowieckim

przy udziale -------------------------------------

na rozprawie

sprawy z wniosku- M. M.,

z udziałem- G. R., M. B. (1), I. B., M. B. (2), M. G. (1), J. G., R. G., L. S., K. C., P. A., W. Ś. (1), Z. W., S. J. (1), M. O., E. O., A. O., S. J. (2), J. J. (1), K. W. (1),

o zasiedzenie

postanawia;

1/ stwierdzić, że W. W. (1) nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2007 roku własność nieruchomości gruntowej położonej we wsi J., gmina Ż. o powierzchni 3,79 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki (...), przedstawionej na mapie Starostwa Powiatowego w T. z dnia 11 czerwca 2013 roku / (...). (...).2. 366. 2013/, dla której to nieruchomości nie ma założonej księgi wieczystej ani zbioru dokumentów,

2/ ustalić ,ze każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 5 sierpnia 2013r. wnioskodawczyni W. W. (1), a po jej śmierci następcy prawni K. W. (1) i M. M. /k-71, k-75, k-76/, zastąpiona przez adwokata, domagała się stwierdzenia, że W. W. (1) nabyła przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w miejscowości J., gmina Ż., o powierzchni 3,79 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), dla której nie ma założonej księgi wieczystej ani zbioru dokumentów /k-5/.

Uczestnicy postępowania:

- W. Ś. (1), J. J. (2), E. W., M. O., A. O., S. J. (1), Z. W., G. R., M. B. (2), P. A., zastąpieni przez adwokata, wniosła o oddalenie wniosku na rzecz W. W. (1), wnosząc jednocześnie o stwierdzenie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie na rzecz M. W. /k-99 odwrót, k-163 odwrót/.

- K. W. (1), B. C. (1) – przyłączyli się do wniosku pełnomocnika wnioskodawczyni /k-99 odwrót/,

- L. S., K. C. (następcy prawni zmarłego uczestnika B. C. (2))- pozostawili wniosek do uznania Sądu /k-163 odwrót/,

- I. B., M. B. (1), S. J. (2) – przyłączyli się do wniosku pełnomocnika uczestników /k-99 odwrót/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Przedmiotowa nieruchomość położona jest w miejscowości J., gmina Ż., zawiera obszar 3,79 ha i składa się z działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem 9. Dla nieruchomości tej nie została założona księga wieczysta, ani zbiór dokumentów.

Granice przedmiotowej nieruchomości nie były i nie są sporne.

Decyzją Naczelnika Powiatu w R. z dnia 14 maja 1975 roku, akt własności ziemi na przedmiotową nieruchomość otrzymali T. J. oraz jego żona M. J..

/dowód; mapa wraz z wypisem z rejestru gruntów k-28 koperta, , wydruki z wykazu Ksiąg Wieczystych k- 259 do k-260, akt własności ziemi k-27, zeznania świadków S. P. k-163 odwrót, P. G. k-163 odwrót, W. C. k-163 odwrót, T. N. k-179 odwrót/.

M. J. zmarła dnia 25 lipca 1975 roku, a T. J. w dniu 25 listopada 1976 roku. posiadali oni pięcioro dzieci; I. C., J. B., W. Ś. (2) , W. W. (1), H. J.. W. W. (1) zmarła dnia 10 grudnia 2013 roku. Posiadała ona dzieci; M. W. /zmarł w 2011 roku/, G. A., K. W. (1) i M. M.. Jej spadkobiercami są M. M. i K. W. (1). Po H. J. pozostali synowie; S. J. (1), J. J. (2), S. J. (2), Z. W. oraz wnuki (po zmarłej córce B. O.) M. O., A. O. i E. W.. Po J. B. pozostała córka G. R. oraz wnuki (po synu T.) M. B. (1), I. B., (po synu P.) M. B. (2) i M. G. (1). Po I. C. pozostały wnuki (po córce B. G.) J. G. i R. G. (po synu B. C. (1)) L. S. i K. C..

/dowód; akty zgonów k-29 do k-30, postanowienie spadkowe k- 76, wykaz następców prawnych k-120 do k-121, /.

Na początku lat 70-tych T. J. i M. J. sprzedali zabudowaną nieruchomość rolną o powierzchni 1,30 ha /siedlisko/, a inne nieruchomości darowali swoim dzieciom. Za ich życia uległa zalesieniu przedmiotowa działka nr (...), położona w J., którą nie rozporządzili w formie prawnej. Przez około pół roku T. J. mieszkał u córki W. Ś. (2) a M. J. u córki J. B., później zamieszkali razem u córki W. W. (1) w miejscowości Z..

W. W. (1) /wdowa od 1993 roku/ utrzymywała i pochowała rodziców, a po ich śmierci zaczęła opłacać podatki z przedmiotowej nieruchomości. Wycinką i trzebieżą drzew na przedmiotowej działce zajmowali się synowie W. M. W., K. W. (1), jej zięć K. A.. W. W. (1) decydowała i zarządzała przedmiotową nieruchomością /działką nr (...)/. Zięć K. A. kiedy potrzebował drewna na opał, pytał o zgodę teściową W. W. (1) i płacił jej za drewno.

Umową z dnia 22 marca 1988 roku W. W. (1) i jej mąż K. W. (2) przekazali w zamian za świadczenia emerytalno- rentowe swojemu synowi M. W. własność niezabudowanej nieruchomości rolnej położonej w Ś. o powierzchni 2,30 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) oraz własność zabudowanej nieruchomości rolnej położonej w Z. o powierzchni 3,93 ha, składającej się z działek nr (...), a ponadto własność nieruchomości rolnej położonej w F. o powierzchni 3,68 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...). K. i W. małżonkowie W. oświadczyli, że nie są właścicielami i nie posiadają innego gospodarstwa rolnego.

/dowód; akt notarialny przekazania gospodarstwa rolnego k-137 do k-140, dowody opłaty podatków k-31 do k-32, zaświadczenie z Gminy k-34 do k-35, decyzje w sprawie ustalenia podatku k-36 do k-38, nakazy płatnicze k-162a, zeznania świadków- M. G. (2) k-101 (01;43;36 do 01;49;27), S. W. k- 164, P. S. k-164, D. Ż. k-164, G. A. k-164 odwrót, R. Z. k-179 odwrót, przesłuchanie wnioskodawcy –M. M. k-251 odwrót /k-99 odwrót do k-100 (00;15;30 so 00;48;20), K. W. (1) k-251 odwrót do k-252 /k-100odwrót(01;18;37 do 01;19;50), uczestników – S. J. (1) k-252 /k-100 odwrót/, S. J. (2) k-252 /k-101/, P. A. k-252 do k-252 odwrót/.

Sąd zważył, co następuje :

Wniosek zasługuje na jego uwzględnienie.

Stan faktyczny oparty jest o załączone do akt sprawy dokumenty /powołane w części pierwszej uzasadnienia/ a ponadto o dowód z zeznań świadków oraz dowód z przesłuchania uczestników postępowania. Brak pełnej wiedzy wnioskodawczyni, co do wszystkich żyjących spadkobierców /dalszych spadkobierców T. J. i M. J., spowodował konieczność dokonania ogłoszenia w prasie /k-199/.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie niniejszej tworzy w miarę spójny ciąg wydarzeń /spójną całość/, z których wynika posiadanie samoistne przedmiotowej działki przez W. W. (1) od roku 1977 do 13 grudnia 2013 roku /do daty jej śmierci/, a następnie przez jej córkę M. M.. Potwierdzają to dowody przeprowadzone w niniejszym postępowaniu w postaci załączonych przez strony dokumentów (kopii dowodów opłat podatku), a za wcześniejszy okres - zeznań świadków jak i przesłuchania uczestników postępowania.

Zeznania świadków S. P., P. G., W. C. /k- 163 odwrót/, T. N. /k-179 odwrót do k-180/ dotyczą braku sporów granicznych. Zeznania M. G. (2) /k-101/ do sprawy nic nowego nie wnoszą. Podobnie zeznania P. K., S. W., P. S., D. Ż. /k-163 odwrót do k-164/, R. Z. /k-179 odwrót/ - potwierdzają wspólne zamieszkiwanie M. W. z matką W. oraz pomoc przy wycince drzew z lasu na prośbę W. W. (1). Zeznania te zasługują na danie im wiary, gdyż stanowią w zasadzie spójną i logiczną całość, korespondują ze sobą oraz z zeznaniami uczestników postępowania złożonymi podczas ich przesłuchania.

Zeznania świadka G. A. /k-164 odwrót/ w pełni na wiarę nie zasługują, a mianowicie w części dotyczącej zakresu przekazania gospodarstwa rolnego następcy M. W. /w tej części zeznania świadka pozostają w sprzeczności z treścią umowy k- 137 do k- 140/ oraz co do osoby regulującej podatki od przedmiotowej działki nr (...) /w tej części zeznania świadka pozostają w sprzeczności z dokumentami – nakazami płatniczymi i zaświadczeniami, a przede wszystkim z faktem, iż dokumenty te złożone zostały przez stronę wnioskującą oraz z zeznaniami uczestników, przede wszystkim P. A. k-252 do k-252 odwrót/.

Przesłuchanie wnioskodawczyni M. M. /k-251 odwrót do k-252/, K. W. (1) i P. A. /k-252/ korespondują ze sobą, co do tego, że W. W. (1) posiadała atrybut posiadacza samoistnego działki nr (...). Przede wszystkim potwierdzają to zeznania uczestnika P. A. /k-252 odwrót/, wedle których świadek podkreślał, iż M. W. jeździł na działkę, dbał o las, przypisywał sobie jego władztwo, ale kiedy ojciec uczestnika K. A. chciał wyciąć i pozyskać drewno na opał, to zawoził pieniądze W. W. (1).

Oświadczenie złożone przez W. W. (1) i jej męża K. W. (2) /k-138/, że nie są właścicielami i nie posiadają innego gospodarstwa rolnego, nie oznacza że to oświadczenie woli było zgodne ze stanem rzeczywistym. Mogło bowiem dojść do świadomego lub nieświadomego pominięcia działki nr (...).

Przedmiotem posiadania jest zawsze rzecz, a dopiero posiadanie rzeczy dzieli się na posiadanie samoistne i zależne. Posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada rzeczą jak właściciel albo- według terminologii utartej w praktyce pod rządem Kodeksu Napoleona- pod tytułem właściciela, posiadaczem zaś zależnym ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa.

Kryterium, które odróżnia posiadanie samoistne od posiadania zależnego, jest- oprócz zewnętrznego sposobu wykonywania posiadania, a więc rodzaj władztwa – także czynnik woli / animus/ w tym znaczeniu, że gdy określona osoba włada rzeczą cum animo domini, jest posiadaczem samoistnym, gdy zaś wyraża wolę korzystania z rzeczy w takim zakresie, jaki odpowiada innemu prawu, jest posiadaczem w zakresie tego innego prawa. Na przykład samo korzystanie z działki rolnej nie pozwala na zorientowanie się, jakie posiadanie wchodzi w rachubę, a zwłaszcza czy jest to posiadanie samoistne, czy też posiadanie prawa użytkowania lub prawa dzierżawy. Wówczas należy sięgnąć do jeszcze innych faktów, jak okoliczności nabycia posiadania, wypowiedzi posiadacza itp.

Zasadniczy jednak z punktu widzenia doniosłości i zakresu skutków posiadania jest podział na posiadanie w złej i w dobrej wierze. Kryterium tego podziału stanowi przeświadczenie posiadacza co do rzeczywistych lub rzekomych jego uprawnień. Jeżeli posiadacz jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, a to jego przekonanie usprawiedliwione jest okolicznościami danego wypadku, jest posiadaczem w dobrej wierze.

Z przepisów art. 337 i 338 k.c. wynika, że posiadacz może wykonywać posiadanie bądź osobiście, bądź za pośrednictwem osoby, która go w tym zastępuje. Taki zastępca, a więc osoba władająca rzeczą za kogo innego nosi nazwę dzierżyciela, a stan jej władztwa faktycznego nad rzeczą – nazwę dzierżenia. Na dzierżenie składają się tak jak na posiadanie dwa elementy; faktyczna władza nad rzeczą / corpus/ oraz wola władania rzeczą dla kogo innego / animus detendi/.

Od dzierżenia oraz od posiadania należy odróżnić tzw. władztwo prekaryjne, które jest najczęściej wynikiem grzecznościowego oddania rzeczy do użytku innej osoby. Ocena, jaki charakter ma dany stosunek, zależy oczywiście od okoliczności konkretnego wypadku; m. in. jedną z okoliczności, która tę ocenę umożliwia, jest czas trwania bezpłatnego korzystania z rzeczy, stosunki grzecznościowe bowiem mają z reguły przejściowy charakter.

Można bronić poglądu, że prekarzysta jest dzierżycielem, włada bowiem rzeczą za kogo innego. Podobnie jak dzierżenie, władztwo prekaryjne może ulec przekształceniu na posiadanie, i to nie tylko na skutek woli obydwu zainteresowanych, ale także na skutek jednostronnego działania prekarzysty.

/porusza; Kodeks Cywilny Komentarz pod redakcją Z.Resicha, Wyd. Prawnicze, W-wa 1972 rok, Tom I, str.770 do 778/.

Stan faktyczny sprawy, oparty o powołane dokumenty, zeznania świadków oraz uczestników postępowania wskazuje, że w sprawie występują problemy natury dwojakiej. Ocena charakteru posiadania przedmiotowej nieruchomości przez W. W. (1) i jej syna M. W., a to w świetle zeznań wnioskodawczyni M. M. /k-251 odwrót/ oraz uczestnika P. A. /k-252 do k-252 odwrót/, z których wynika, że M. W. wykonywał czynności faktyczne na działce nr (...) /zajmował się wycinką drzew/, ale za drewno /za wycięcie drzew/ płacono W. W. (1) (P. A. k-252 odwrót), na prośbę W. W. (1) zawożono jej synów do wycinania drzewa (świadek R. Z. k-179 odwrót). Zatem W. W. (1) przejawiała cechy posiadacza samoistnego.

W ocenie Sądu do rozpoczęcia posiadania samoistnego przez W. W. (1) mogło dojść od roku 1977 – przy przyjęciu samoistności tegoż posiadania.

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze /zasiedzenie/. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze / § 2/.

W. W. (1) przesłanki określone w przepisie art. 172 § 2 k.c. spełnia.

W tej sytuacji oraz mając na uwadze powyższe rozważania orzeczono jak w punkcie pierwszym postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.