Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Gz 154/18

POSTANOWIENIE

Dnia 14 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Górnik (sprawozdawca)

Sędziowie: SO Natalia Pawłowska-Grzelczak

SO Patrycja Baranowska

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2018 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie z wniosku dłużnika D.I.M.A. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o ogłoszenie upadłości

na skutek zażalenia na postanowienie Sądu Rejonowego Koszalinie z dnia 23 stycznia 2018 r. w sprawie VII GU 4/18

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO N. Pawłowska-Grzelczak SSO A. Górnik SSO P. Baranowska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 23 stycznia 2018 r. Sąd Rejonowy w Koszalinie oddalił wniosek dłużnika - (...) A spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) z siedzibą w K. z dnia 9 stycznia 2018 r. o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację jego majątku.

W uzasadnieniu Sąd wyjaśnił, że dłużnik domagając się uwzględnienie złożonego wniosku podał, iż prowadził działalność gospodarczą polegającą, m.in. na świadczeniu usług opiekuńczych dla osób starszych i schorowanych. W dniu 31 sierpnia 2017 r. udziałowcy spółki jednomyślnie podjęli decyzję o postanowieniu jej w stan likwidacji. Likwidację formalnie zarejestrowano 6 grudnia 2017 r. Na przełomie listopada i grudnia 2017 r. wobec spółki rozpoczęły się czynności kontrolne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej ZUS). Wnioskodawca wskazał, że kontrolujący przyjął inną interpretację przepisów dotyczących naliczania składek na ubezpieczenia, co może spowodować, iż szacunkowa kwota zobowiązań spółki przekroczy w przyszłości jej majątek. Jednocześnie wskazał, że spółka nie posiada obecnie żadnych wierzycieli, a wszystkie jej zobowiązania zostały uregulowane zaś wartość majątku spółki na wynosiła zaś 19.950,88zł.

W oparciu o przedstawione dane, przywołując regulacje zawarte ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (j.t. Dz. U. 2017, poz. 2344) dotyczące zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących przedsiębiorcami i prowadzenia postępowania upadłościowego (art. 1 ust. 1 pkt. 1; art. 2 ust. 1 ustawy) oraz kwestii niewypłacalności dłużnika (art. 10 i 11 ustawy), sąd ustalił, że w niniejszej sprawie nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające uwzględnienie wniosku.

W pierwszej kolejności Sąd wskazał, że jedną z przesłanek ogłoszenia upadłości jest istnienie stanu niewypłacalności, który dotyczy jedynie zobowiązań już wymagalnych i nie obejmuje swoim zakresem zobowiązań przyszłych. Wskazywana zaś przez spółkę możliwość wystąpienia w przyszłości zobowiązań mogących przekraczać jej majątek, nie może stanowić więc przesłanki dla uwzględnienia wniosku, z którego wprost też wynika, że spółka nie straciła zdolności do wykonywania swoich zobowiązań pieniężnych i wszystkie zobowiązania zostały uregulowane, a majątek spółki wynosi 19.950,88 zł.

Sąd wskazał również, że warunkiem niezbędnym dla ogłoszenia upadłości jest istnienie co najmniej dwóch wierzycieli dłużnika w przedmiotowej sprawie natomiast już w samym uzasadnieniu wniosku wyraźnie wskazano, że obecnie spółka nie posiada żadnych wierzycieli, wobec których nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Ponadto spółka wskazała, że nawet gdyby w przyszłości stała się niewypłacalna, to i tak posiadałaby tylko prawdopodobnie jednego wierzyciela - ZUS.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył dłużnik domagając się jego uchylenia w całości i rozpoznania sprawy na nowo, ewentualnie o uchylenie postanowienia w całości i przekazanie do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów powołanych w zażaleniu.

Nie kwestionując ustaleń Sądu Rejonowego dłużnik ponownie zaznaczył, że na przełomie listopada i grudnia 2017 r. wobec spółki rozpoczęły się czynności kontrolne z ZUS. Pierwsze czynności kontrolującego skupiały się na jednym zleceniobiorcy oraz błędach w wysokości stawki na ubezpieczenie wypadkowe, a także nieprawidłowo naliczanych składkach na fundusz pracy oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych. Kontrolujący rozszerzając zakres kontroli w dniu 5 stycznia 2018 r. przyjął możliwość innej interpretacji przepisów dotyczących naliczenia składek na ubezpieczenia zaś w wyniku innej interpretacji może powstać szacunkowa kwota zobowiązań, które przekroczyć mogą majątek spółki. W dniu 23 stycznia 2018 r. dłużnik otrzymał protokół kontroli, w którym organ kontrolujący wyliczył łączną kwotę składek spornych na kwotę 165.167 zł. Wskazana kwota przekracza możliwość uregulowania zobowiązania przez spółkę z powodu braku majątku w takiej wysokości. Spółka nie podziela takiego stanowiska organu kontrolującego i w dniu 6 lutego 2018 r. wniosła zastrzeżenia do protokołu kontroli. Nadto na dzień złożenia zażalenia dłużnik posiada też inne wierzytelności, wobec których nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Wierzytelność dotyczy czynszu najmu za siedzibę. Wobec powyższego zdaniem dłużnika uzna należy, że zachodzą warunkowe podstawy ogłoszenia upadłości określone w art. 11 Prawa upadłościowego i naprawczego bowiem istnieje ryzyko, że różna interpretacja przepisów z zakresie ubezpieczeń społecznych może mieć również odzwierciedlenie w dalszych czynnościach odwoławczych i może zostać orzeczona prawomocnie, wtedy spółka nie będzie w stanie uregulować zobowiązań we wstępnie wskazanej wysokości. Obecny majątek spółki wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, co powoduje, że wniosek o ogłoszenie upadłości jest w pełni uzasadniony.

Do zażalenia dłużnik złączył protokół kontroli z 9 stycznia 2018 r. znak sprawy: (...)), w którym łączna kwota składek spornych określna została na 165.167 zł i spis wierzycieli, w którym jako wierzycie podany został M. T. a przysługująca mu wierzytelność z tytułu czynszu najmu określono na kwotę 100 zł z terminem zapłaty wyznaczonym na dzień 2 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji w sposób prawidłowy ocenił dowody, ustalił stan faktyczny i na jego podstawie trafnie zastosował normę przepisu art. 10 i 11 ustawy prawo upadłościowe (dalej p.u.). Zarzuty zawarte w zażaleniu w żaden sposób nie podważają prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia. Przed odniesieniem się do zarzutów skarżącego należy wskazać, że z uwagi na to, iż wniosek o ogłoszenie upadłości złożony został w stycznia 2018 r., zastosowanie w niniejszej sprawie znajdują przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jedn.: Dz. U. 2017, poz. 2344 ), które weszło w życie w dniu 1 stycznia 2016 r., trudno zatem przyjąć co do zasady - jak chce tego dłużnik - jakoby w zaistniałym stanie faktycznym możliwe było uznanie, że zachodzą warunkowe podstawy ogłoszenia upadłości określone w art. 11 Prawa upadłościowego i naprawczego.

Zgodnie z treścią art. 10 p.u. upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Jednocześnie przepis art. 11 ust. 1 ustawy stanowi, że dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące (art. 11 ust. 1a p.u). W przypadku dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, stan niewypłacalności powstaje także wtedy, gdy zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące (art. 11 ust. 2 p.u.). Do zobowiązań pieniężnych, o których mowa w ust. 2, nie wlicza się zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, o których mowa w art. 342 ust. 1 pkt 4. (art. 11 ust. 4 p.u.). Nadto warunkiem niezbędnym dla ogłoszenia upadłości jest istnienie co najmniej dwóch wierzycieli spółki (art. 1 i 2 p.u.).

W rozpoznawanej sprawie Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że wskazane wyżej przesłanki ogłoszenia upadłości w stosunku do dłużnika nie zaistniały. Zarówno z samych twierdzeń wnioskodawcy zawartych w uzasadnieniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jak i z twierdzeń zażalenia oraz dokumentów do niego dołączonych nie wynika bowiem, że skarżący stał się niewypłacalny. W tym względnie przypomnieć należy, że przesłanką ogłoszenia upadłości – co nie było kwestionowane przez skarżącego - jest istnienie stanu niewypłacalności, który polega między innymi na utracicie zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych wobec co najmniej dwóch wierzycieli. Przesłanką konieczną do uznania, że dłużnik, który nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, staje się niewypłacalny, jest więc utrata zdolności do wykonywania tych zobowiązań. Owa utrata zdolności do wykonywania zobowiązań wiąże się jednak z brakiem płynnych środków, które dłużnik mógłby przeznaczyć na spłatę swoich długów. W świetle przesłanki utraty zdolności płatniczej niezbędne staje się zatem ustalenie, że kondycja finansowa dłużnika wyklucza możliwość wykonania wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

Dla wykazania istnienia wymagalnych zobowiązań pieniężnych (niezależnie od warunkowego zadłużenia wobec ZUS), dłużnik wraz z załażeniem złożył spis wierzycieli. Mają na uwadze, że wskazana w spisie wysokość zadłużenia z tytułu czynsz najmu została określona na 100 zł, a wysokość majątku dłużnik sam oszacował na kwotę ponad 19.000 zł to nie można przyjąć, że dane te świadczą o niemożności wykonania istniejącego od 5 lutego 2018 r. wobec M. T. zobowiązania.

Niezależnie od powyższego, wbrew temu co zdaje się sugerować skarżący, nawet obiektywna okoliczność niewykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych nie jest wystarczająca dla ogłoszenia upadłości zwłaszcza, że podstawy niewykonywania zobowiązań mogą mieć inne podłoże niż stricte finansowe, a mianowicie może to być związane ze złą wolą dłużnika czy sporem dotyczącym samego istnienia wierzytelności lub jej wymagalności. Taka też sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie, powstanie zadłużenie z tytułu czynszu najmy nie jest bowiem związane z sytuacją finansową dłużnika, a zobowiązanie wobec ZUS nie jest wymagalne. Decyzja ZUS ma bowiem charakter deklaratoryjny. Jak wyjaśnił SA w Ł. w wyroku III AUa 958/16 „Ubezpieczenie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz z tytułu wykonywania umowy o pracę powstaje z mocy prawa, a decyzja organu rentowego ma jedynie charakter deklaratoryjny, potwierdzający ziszczenie się ustawowych przesłanek. Decyzja taka wydawana jest na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) i nie jest decyzją kształtującą prawa i obowiązki, a jedynie potwierdzającą podleganie lub niepodleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Innymi słowy, o istnieniu bądź nieistnieniu obowiązkowego ubezpieczenia społecznego przesądzają przepisy prawa, a nie wola ubezpieczonego lub organu rentowego”. Niezależnie od teorii o warunkowym zadłużeniu, przy określeniu wysokości ewentualnego zadłużenia z tytułu składek w protokole kontrolnym, wobec zawetowania jego ustaleń nie sposób przyjąć, że opóźnienie w wykonaniu tego zobowiązania przekracza okres trzech miesięcy przewidziany w art. 11 ust. 1a p.u).

Abstrahując od niewykazania wymagalności zobowiązania wobec ZUS, dodatkowo zaznaczyć można, że nawet przy założeniu, że skarżący posiada ostatecznie dwóch wierzycieli, wobec których zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku to stan ten bez wątpienie nie utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące przewidziany w art. 11 ust. 2 p.u.

W tym stanie rzeczy, wobec niezasadności zażalenia, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 35 p.u.in., orzekł jak w sentencji.

SSO N. Pawłowska-Grzelczak SSO A. Górnik SSO P. Baranowska

VIII Gz 154/18

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)