Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Grzegorz Korfanty

Protokolant: Anna Szner

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2018 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko Gminie G.

o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa

1.  oddala powództwo;

2.  odstępuje od obciążenia powoda A. K. kosztami postępowania.

SSR Grzegorz Korfanty

Sygn. akt I C 173/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 lutego 2017 roku, skierowanym przeciwko Gminie G., powód A. K., wniósł o ustalenie, że pomiędzy nim a Gminą G. istnieje stosunek najmu lokalu usytuowanego w G. przy ulicy (...). Nadto, powód wniósł o zasadzenie na jego rzecz kosztów procesu oraz zwolnienie go od kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje żądanie powód wyjaśnił, że w lokalu mieszkalnym położonym w G. przy ulicy (...) mieszka nieprzerwanie od 1954 roku, tj. od urodzenia. Od 60 lat jego rodzina reguluje należności. Pozwana wypowiedziała powodowi umowę najmu przedmiotowego lokalu w związku z pozostawaniem w zwłoce z zapłatą czynszu i innych opłat za używanie lokalu za okres 2009 roku do 2011 roku. Wskazał, że zadłużenie miało charakter epizodyczny związany ze stanem zdrowia syna powoda. Powód posiada interes prawny w ustaleniu istnienia stosunku prawnego. Ustalenie istnienia najmu ma wpływ na wysokość czynszu – brak tytułu oznacza podwójną stawkę za eksploatację, uprawnienie do uzyskania dopłat, zasiłków czy wykupu lokalu. Przeciwko powodowi pozwana wytoczyła powództwo o eksmisję.

Postanowieniem z dnia 4 lipca 2017 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Gliwicach zwolnił powoda od kosztów sądowych w zakresie opłaty od pozwu, oddalając wniosek w pozostałym zakresie

W odpowiedzi na pozew pozwana Gmina G., zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana wyjaśniła, iż podstawą wypowiedzenia powodowi umowy najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego było pozostawanie przez niego w zwłoce z zapłatą czynszu i innych opłat za używanie lokalu przez okres przekraczający trzy pełne okresy płatności i ich nieuregulowanie pomimo wezwania. Na dzień wypowiedzenia umowy zaległość powoda obejmowała kwotę 12 457,27 zł. Dalej, pozwana podała, że kwota 11 940 zł została wyksięgowana w celu jej dochodzenia w odrębnym postępowaniu. Długi powoda względem pozwanej wynikają z tytułów wykonawczych, obejmujących inne okresy zadłużenia. Postępowanie o eksmisję zostało zawieszone do momentu rozstrzygnięcia niniejszego postępowania. Pozwana podniosła, że powód nie wykazał istnienia interesu prawnego. Z uwagi na zawisłość postępowania o eksmisję powód nie posiada interesu prawnego w żądaniu ustalenia istnienia stosunku najmu. Interes ten nie istnieje w sytuacji, gdy równocześnie występuje obok także inna forma ochrony praw powoda. To w toku postępowania o wydanie nieruchomości powód może dochodzić ochrony własnych praw poprzez np. wykazanie, że strony nadal łączy umowa najmu, zaś w sprawie o sygn. I C 89/14 powód nie podniósł podobnego argumentu.

Na rozprawie w dniu 11 stycznia 2018 roku powód oświadczył, że już w 2007 roku toczyło się postępowanie o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu po zmarłej matce, sygn. akt I C 1516/17. Wyrokiem ustalono wstąpienie przez powoda w prawo najmu przedmiotowego lokalu. Powód potwierdził, że na dzień wypowiedzenia umowy istniało zadłużenie na kwotę około 10 000 zł. Powód podniósł, że jego obecne zadłużenie względem pozwanej to 874,09 zł. Od 2014 roku regularnie płaci kwotę za bezumowne zajmowanie lokalu. Powód podniósł, iż chce mieszkać w przedmiotowym lokalu, gdyż wyremontował je i jest to jego jedyne miejsce zamieszkania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Właścicielem lokalu mieszkalnego położonym w G. przy ulicy (...) jest Gmina G..

Wobec treści prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 17 czerwca 2008 rok, sygn. I C 1516/17, w dniu 23 września 2008 roku Gmina G. zawarła z A. K. umowę najmu przedmiotowego lokalu. Przedmiot umowy został oddany najemcy w najem na czas nieokreślony.

Pismem z dnia 6 czerwca 2012 roku pozwana wezwała powoda do zapłaty kwoty 12 114,78 zł tytułem zadłużenia powstałego z tytułu użytkowania przedmiotowego lokalu.

Pismem z dnia 28 sierpnia 2012 roku w związku z pozostawaniem przez powoda w zwłoce z zapłatą czynszu przez trzy pełne okresy płatności wypowiedziano mu umowę najmu lokalu numer (...). Okres wypowiedzenia upływał w dniu 31 października 2012 roku.

/okoliczności bezsporne, a nadto pismo z dn. 4.2.2009 r. k. 47umowa najmu k. 48-49v, pismo z dn. 28.7.2012 r. k. 35-36, pismo z dn. 6.6.2012 r. k. 37-38

Na dzień 17 czerwca 2014 roku powód posiadał względem pozwanej długi wynikające z tytułów wykonawczych obejmujących różne okresy zadłużenia.

Powód dokonuje sukcesywnych spłat zadłużenia.

/dowód: kartoteka finansowa k.39, zestawienie kont rozrachunkowych k. 40-41, wydruk wpłat k. 42-43/

Wobec wyegzekwowania w całości należności objętej wnioskiem wierzyciela Gminy G. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gliwicach M. G. postanowieniem z dnia 22 marca 2017 roku zakończył postępowanie egzekucyjne prowadzone m.in. przeciwko A. K..

/dowód: postanowienie z dn. 22.3.2017 r. k. 46/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych, a nadto zebranych w sprawie dokumentów, których autentyczności nie podważała żadna ze stron postępowania, a i Sąd nie znalazł podstawy, by czynić to z urzędu.

Sąd zważył, co następuje

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Pojęcie interesu prawnego jest interpretowane z uwzględnieniem szeroko pojmowanego dostępu do sądów w celu zapewnienia należytej ochrony prawnej. Uzależnienie powództwa o ustalenie od interesu prawnego należy pojmować elastycznie, z uwzględnieniem celowościowej jego wykładni, konkretnych okoliczności danej sprawy oraz od tego, czy w drodze innego powództwa strona może uzyskać pełną ochronę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27.1.2004 r., II CK 387/02). Istnienie interesu prawnego po stronie powoda jest warunkiem sine qua non uwzględnienia powództwa. Przesłanką niezbędną dla uwzględnienia roszczenia jest również istnienie niepewności co do tego stosunku prawnego lub prawa.

A. K. domagał się w pozwie ustalenia istnienia stosunku najmu lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...), gdyż właścicielka wypowiedziała mu umowę najmu tego lokalu. Powód podnosił, iż zadłużenie miało charakter epizodyczny, a związane było ze stanem zdrowia syna powoda. Co prawda powód powinien zgłosić swoje zarzuty w odpowiedzi na pozew dotyczącej toczącego się przez Sądem Rejonowym w Gliwicach, pod sygn. akt I C 89/14, postępowania o eksmisję powoda z przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Sąd jednak zważając na argumentację powoda przytoczoną w pozwie, przyjął, że niniejszy proces był niezbędny powodowi, w celu zapewnienia ochrony prawnej.

Należy wskazać, iż pomimo tego, że w toku postępowania Sąd pouczał powoda o treści art. 6 k.p.c. i 232 k.p.c., aktywizując tym samym obowiązek strony do inicjatywy dowodowej celem wykazania faktów, z których wywodzi skutki prawne w postaci ustalenia istnienia stosunku najmu, powód poprzestał na ograniczeniu dowodu z dokumentów do pism złożonych do akt sprawy.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, iż twierdzenie powoda jakoby dokonanie spłaty zadłużenia w całości spowoduje anulowanie przyczyny wypowiedzenia mu umowy najmu jest błędne albowiem ustalony stan faktyczny dotyczy zasadności wypowiedzenia na rok 2012. W toku niniejszego postępowania Sąd ustalił, że w chwili rozwiązania umowy najmu zadłużenie istniało – czemu z resztą nie przeczył sam powód.

Zgodnie z treścią przepisu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 roku, poz. 150 – j.t.), jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ust. 2-5 oraz w art. 21 ust. 4 i 5 tej ustawy. Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia.

W myśl art. 11 ust. 2 pkt 2 w/w ustawy, który stanowi, że nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny, jeżeli lokator jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności, pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Wobec tego, iż na chwilę rozwiązania umowy zadłużenie istniało z powodu zwłoki w płatności czynszu, wypowiedzenie umowy najmu było zgodne z treścią art. 11 ust. 2 pkt 2 w/w ustawy. Zatem od dnia 31 października 2012 roku, tj. od dnia, w którym upłynął termin wypowiedzenia, powód nie ma prawa do przedmiotowego lokalu. Natomiast spłata zadłużenia może być argumentem w celu nawiązania nowego stosunku prawnego.

W punkcie drugim wyroku, kierując się zasadami słuszności oraz charakterem niniejszej sprawy, na zasadzie art. 102 k.p.c. sąd odstąpił od obciążenia powoda A. K. kosztami postępowania.

SSR Grzegorz Korfanty