Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Andrzej Kot (spr.)

Sędziowie: SSA Witold Franckiewicz

SSA Zdzisław Pachowicz

Protokolant: Paulina Pańczyk

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej del. do Prokuratury Regionalnej Alicji Domaradzkiej

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2018 r.

sprawy S. C. ( (...))

oskarżonego z art. 280 §2 kk w zw. z art. 64 §2 kk, art. 281 kk w zw. z art. 64 §2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy

z dnia 2 lutego 2018 r. sygn. akt III K 117/17

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec S. C.;

II.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

S. C. został oskarżony o to, że :

I.  w dniu 4 października 2017 r. w L. po uprzednim doprowadzeniu do stanu bezbronności E. i M. S. poprzez wycelowanie w kierunku głowy M. S., a następnie przyłożenie do skroni E. S. przedmiotu przypominającego broń palną załadowanego gotowymi do wystrzału metalowymi kulami, co stanowiło bezpośrednie zagrożenia dla ich życia i zdrowia, jak również poprzez skierowanie do pokrzywdzonych gróźb pozbawienia życia dokonał zaboru środków pieniężnych w kwocie 800 zł działając na szkodę wyżej wymienionych pokrzywdzonych oraz J. B., przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy, sygn. akt IIIK 37/05, z dnia 20 kwietnia 2005 r. za przestępstwo z art. 280 §2 kk i art. 189 §1 kk w zw. z art. 11 §2 kk w zw. z art. 64 §2 kk na karę 6 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresach od 08.10.2004 r. do 08.10.2004 r., od 15.11.2004 r. do 25.02.2005 r., od 25.03.2005 r. do 08.09.2010 r. i od 28.11.2014 r. do 03.03.2015 r.,

to jest czynu z art. 280 §2 kk w zw. z art. 64 §2 kk

II.  w dniu 4 października 2017 r. w L., bezpośrednio po dokonaniu kradzieży kwoty 800 zł z użyciem przedmiotu przypominającego broń palną oraz gróźb pozbawienia życia, działając w celu utrzymania się w posiadaniu zagarniętego mienia, kierował w stronę M. K. przedmiot przypominający broń palną, grożąc jego natychmiastowym użyciem doprowadzając w ten sposób pokrzywdzonego do stanu bezbronności, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy, sygn. akt IIIK 37/05, z dnia 20 kwietnia 2005 r. za przestępstwo z art. 280 §2 kk i art. 189 §1 kk w zw. z art. 11 §2 kk w zw. z art. 64 §2 kk na karę 6 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresach od 08.10.2004 r. do 08.10.2004 r., od 15.11.2004 r. do 25.02.2005 r., od 25.03.2005 r. do 08.09.2010 r. i od 28.11.2014 r. do 03.03.2015 r.,

to jest czynu z art. 281 kk w zw. z art. 64 §2 kk

Sąd Okręgowy w Legnicy wyrokiem z dnia 2 lutego 2018 r., sygn.. akt: III K 117/17 orzekł:

I.  uznał oskarżonego S. C. za winnego tego, że w dniu 4 października 2017 r. w L. posługując się niebezpiecznym przedmiotem podobnym do broni palnej doprowadził do stanu bezbronności E. i M. S. poprzez wycelowanie w kierunku głowy M. S., a następnie przyłożenie do skroni E. S. pistoletu załadowanego gotowymi do wystrzału metalowymi kulami, jak również poprzez skierowanie do pokrzywdzonych gróźb pozbawienia życia, dokonał zaboru środków pieniężnych w kwocie nie większej niż 800 zł działając na szkodę wyżej wymienionych pokrzywdzonych oraz J. B., przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy, sygn. akt IIIK 37/05, z dnia 20 kwietnia 2005 r. za przestępstwo z art. 280 §2 kk i art. 189 §1 kk w zw. z art. 11 §2 kk w zw. z art. 64 §2 kk na karę 6 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresach od 08.10.2004 r. do 08.10.2004 r., od 15.11.2004 r. do 25.02.2005 r., od 25.03.2005 r. do 08.09.2010 r. i od 28.11.2014 r. do 03.03.2015 r., to jest czynu z art. 280 §2 kk w zw. z art. 64 §2 kk i za to na podstawie art. 280 §2 kk w zw. z art. 64 §2 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonego S. C. za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku, to jest czynu z art. 281 kk w zw. z art. 64 §2 kk i za czyn ten na podstawie art. 281 kk w zw. z art. 64 §2 kk wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 §1 i 2 kk i art. 86 §1 kk połączył oskarżonemu powyżej wymierzone kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 63 §1 kk zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary łącznej okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 4 października 2017 r. godz. 22:40 do dnia 2 lutego 2018 r.;

V.  na podstawie art. 230 §2 kk orzekł zwrot oskarżonemu dowodu rzeczowego opisanego na karcie 133 akt sprawy pod poz. 3 w postaci czekolady W. mlecznej truskawkowej;

VI.  na podstawie art. 44 §2 kk orzekł przepadek dowodów rzeczowych w postaci pistoletu gazowego marki BERSA wraz z kaburą z materiału skóropodobnego opisanych na karcie 133 pod poz. 1 i 2;

VII.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. P. C. kwotę 600 zł plus 23% podatku VAT tytułem udzielonej oskarżonemu pomocy prawnej z urzędu;

VIII.  na podstawie art. 624 §1 kpk zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zarzucając:

1.  obrazę przepisów postępowania a to art. 7 k.p.k. polegającą na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zeznań oskarżonego oraz pokrzywdzonych E. S., M. S. oraz J. B. z nieuwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez:

a.  przyjęcie, że oskarżony nie wyraził skruchy w niniejszym postępowaniu, podczas gdy oskarżony podczas rozprawy z dnia 2 lutego 2018 r. wyraził żal i skrytykował własne postępowanie w niniejszej sprawie;

b.  przyjęcie, że oskarżony przyłożył pokrzywdzonym E. S. i M. S. do głowy atrapę pistoletu na gazowe naboje i groził pozbawieniem życia, podczas gdy przeczy temu nagranie z monitoringu w sklepie, konsekwentne zeznania oskarżonego, a także nie dające całościowego oglądu sytuacji wyjaśnienia pokrzywdzonych E. S. i M. S.;

c.  przyjęcie, że oskarżony dokonał zaboru pieniędzy w kwocie niemniejszej niż 800,00 zł a co za tym idzie, przyjęcie przez sąd tego faktu jako przesłanki zaostrzającej wymiar kary ze względu na wysokość osiągniętej z rozboju przez oskarżonego korzyści majątkowej, podczas gdy z zeznań właścicielki sklepu (...) wynika, że poniosła ona stratę w wysokości około 400,00 zł;

- co mogło mieć wpływ na treść wyroku przez poczynienie błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a to w zakresie społecznej szkodliwości czynów skazanego, a także winno doprowadzić do wniosku, że wymierzona skazanemu kara powinna być mniej dolegliwa, a zastosowanie pełnej absorbcji przy wymiarze kary łącznej uzasadnione.

2. rażącą niewspółmierność orzeczonej w pkt I i II wyroku kary pozbawienia wolności wobec skazanego oraz kary łącznej w pkt III w wymiarze 8 lat pozbawienia wolności, co stało się przyczyną nienależytego zastosowania zasady łączenia wymierzonych mu kar jednostkowych i przyjęcie zbyt daleko idącej zasady kumulacji, podczas gdy mając na uwadze dyrektywy wymiaru kary, w tym cele, jakie ma ona spełniać zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i szczególnej, a także uwzględniając krytyczną postawę skazanego wobec własnych czynów, wyrażenie przez niego żalu oraz naganności postępowania, przyznanie się do winy, brak osiągnięcia korzyści z przestępstwa, a także fakt, że zarzucone mu przestępstwa popełnił w trudnym dla siebie okresie życia, w którym zmagał się z problemami natury psychologicznej, wymierzone skazanemu kary łączne jawią się jako nieadekwatnie surowe.

Podnosząc powyższe zarzuty, wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I poprzez rozwiązanie węzła kary łącznej i wymierzenie oskarżonemu za czyn opisany w pkt I wyroku kary czterech lat pozbawienia wolności;

2.  zmianę zaskarżonego wyroku w pkt II poprzez rozwiązanie węzła kary łącznej i wymierzenie oskarżonemu za czyn opisany w pkt I wyroku kary roku pozbawienia wolności;

3.  zmianę zaskarżonego wyroku w pkt III poprzez rozwiązanie węzła kary łącznej poprzez zastosowanie pełnej absorbcji, albowiem kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych będzie wystarczająca dla osiągnięcia jej celów;

4.  nieobciążenie skazanego S. C. kosztami postępowania odwoławczego.

W razie nieuwzględnienia przez sąd powyższych wniosków, wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w pkt III poprzez rozwiązanie węzła kary łącznej poprzez zastosowanie pełnej absorpcji, albowiem kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych będzie wystarczająca dla osiągnięcia jej celów;

2.  nieobciążenie skazanego S. C. kosztami postępowania odwoławczego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W uzasadnieniu wyroku Sąd meriti w sposób w pełni przekonywający oraz zgodny ze wskazaniami wiedzy i życiowego doświadczenia, przedstawił motywy oparcia swoich ustaleń o sprawstwie i winie oskarżonego S. C., kwalifikacji prawnej czynów - głównie opierając się na zeznaniach świadków E. S., M. S., J. B., M. K.. Wobec konsekwencji i spójności zeznań świadków, korespondujących z innymi dowodami zgromadzonymi w toku całego postępowania, zasadnie Sąd Okręgowy dał im wiarę.

Z relacji M. i E. S. wynika, że S. C. przyłożył pokrzywdzonym do głowy atrapę pistoletu i groził pozbawieniem życia. Skarżący nie dostrzega, że monitoring sklepu (...) nie zarejestrował tego zdarzenia, ponieważ pole obserwacji kamer nie obejmowało miejsca za ladą w którym stały obie pokrzywdzone. Z zeznań pokrzywdzonych jednoznacznie wynika, że oskarżony groził im pistoletem. E. S. wskazała( k. 34 )„w rękach trzymał przedmiot przypominający broń palną… napastnik przyłożył mi do skroni lufę tego przedmiotu i kazał sobie dać wszystkie banknoty”. Wersję tę potwierdza M. S.: „Od razu jak wszedł do sklepu wyciągnął spod bluzy pistolet i kierował go w moją stronę…. On cały czas celował mi w głowę idąc w moją stronę… cały czas celował we mnie w klatkę piersiową i szyję………po chwili zaczął celować do mojej mamy.. widziałam że trzymał pistolet przy jej skroni… on trzymając pistolet przy głowie mojej mamy wyciągnął w moim kierunku rękę i pokazał ręką, że mam mu je położyć” (k. 15). Podobnie na rozprawie w dniu 2 lutego 2018r. pokrzywdzona relacjonowała: „Oskarżony kierował pistolet w moją stronę, w kierunku mojej skroni, podobnie do skroni mojej mamy”. Brak jest podstaw do zdyskwalifikowania spójnych i wiarygodnych zeznań pokrzywdzonych. Podstaw takich nie przynosi też wniesiona apelacja. Znamienne jest również, że wyjaśniając w postępowaniu przygotowawczym, oskarżony S. C. wskazał: „wyciągnąłem pistolet. Wycelowałem w nie i kazałem wydać pieniądze” (k. 49)

Niezrozumiały jest zarzut wskazany w punkcie 1 c apelacji. Błędnie skarżący podnosi, że Sąd Okręgowy przyjął, że oskarżony dokonał zaboru pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 800zł. Sąd meriti ustalił bowiem, że oskarżony ukradł pieniądze w kwocie nie większej niż 800zł. Jest to ustalenie korzystne dla oskarżonego, gdyż z zeznań M. S. (k. 15) wynika: „w sumie wydałam mu około 800-900zł:”. Podobnie zeznała E. S.: „oceniam, że mogło być tam nawet 800zł na szkodę właścicielki J. B.”(k. 34). Skoro jednak zarządzająca sklepem, pokrzywdzona J. B. nie potrafiła podać dokładnego uszczerbku w kasie w wyniku rozboju, Sąd Okręgowy wskazał szacunkowo że kwota ta nie przekroczyła 800zł. Z pewnością nie było to 400zł, na co wskazuje skarżący w apelacji. Skarżący eksponując zeznania pokrzywdzonej B. (k. 198- że w sumie mogła stracić około 400zł) nie dostrzega, że pokrzywdzona podniosła wcześniej, że oddano jej też kwotę 300zł, która zostało odzyskana w wyniku pościgu za sprawcą.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, oskarżony nie wyraził szczerej skruchy w związku ze swoim czynem, skoro ograniczył się li tylko do samej deklaracji, że żałuje popełnionych czynów. Oskarżony nawet nie przeprosił pokrzywdzonych.

Odnosząc się do zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego postawionych wobec części wyroku związanej z wymiarem kary, tak w odniesieniu do kar jednostkowych, jak i kary łącznej skarżący nie wykazał, aby kary pozbawienia wolności wymierzone przez Sąd I instancji, raziły swą niewspółmiernością, podobnie jak kara łączna. Na uwadze mieć trzeba też wysoki stopień społecznej szkodliwości czynów na który składają się przede wszystkim ujemne następstwa w psychice pokrzywdzonych, błahe powody napaści, działanie z chęci zysku, okoliczności zdarzenia, dysproporcję sił, bardzo wysoki stopień winy oskarżonego, związany z zasługującą na potępienie motywacją. Na niekorzyść oskarżonego przemawia dotychczasowe jego zachowanie, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, a także zachowanie po popełnieniu przestępstw. Przy tej zdecydowanej przewadze okoliczności obciążających, orzeczone wobec oskarżonego kary w żadnej mierze nie rażą surowością.

Obrońca oskarżonego wniósł o wymierzenie kary łącznej przy zastosowaniu zasady absorpcji. Przedstawiona na poparcie tego stanowiska argumentacja nie przekonuje.

Zasada absorpcji kar przy wymierzaniu kary łącznej winna być stosowana tam, gdzie pomiędzy przestępstwami, za które orzeczono kary mające być objętymi karą łączną zachodzi bliski związek podmiotowy i przedmiotowy, który to związek rozumieć należy jako podobieństwo rodzajowe przestępstw, podobną motywację i zbliżony czas popełnienia każdego z nich. Wymierzenie oskarżonemu wypośrodkowanej kary łącznej z pewnością byłoby nieuzasadnionym premiowaniem oskarżonego, który popełnił przestępstwa o dużej społecznej szkodliwości. Jakkolwiek związek przedmiotowo-podmiotowy pomiędzy czynami których dopuścił się oskarżony jest dość bliski ( charakteryzuje się on podobieństwem w zakresie dobra prawnego, które swoim zachowaniem naruszył - dwa przestępstwa przeciwko mieniu). Przestępstwa te były skierowane jednak przeciwko różnym pokrzywdzonym. Fakt, że przestępstwa zostały popełnione w praktycznie w tym samym czasie nie może być w tym przypadku decydujący, zważając na wielokrotną, dotychczasową karalność oskarżonego, w tym nade wszystko działania w ramach multirecydywy opisanej w art. 64 §2 kk, co jednoznacznie wskazuje, że jest on sprawcą wyjątkowo niepoprawnym. Sąd przy wymiarze kary łącznej prawidłowo wziął pod uwagę determinację oskarżonego, brak chęci poprawy. Skarżący w apelacji nie wskazał żadnych, miarodajnych argumentów przeciwnych . Z tych wszystkich powodów apelacja okazała się niezasadna, co uwzględniając należało zaskarżony wyrok utrzymać w mocy (art. 437 § 1 k.p.k.) skoro nie zachodziły też okoliczności podlegające uwzględnieniu z urzędu.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.

SSA Witold Franckiewicz SSA Andrzej Kot SSA Zdzisław Pachowicz