Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XIIC 1097/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 3 lipca 2018r

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XII Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Ratajczak

Ławnicy: ---------------------

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Słup- Ostrawska

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2018r w Poznaniu

sprawy z powództwa H. M.( (...)) i M. M.(P. (...))

przeciwko (...) Bank Spółdzielczy z siedzibą w P.( KRS (...))

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  Powództwo oddala

II.  Odstępuje od obciążania powodów kosztami postępowania

/-/SSO Hanna Ratajczak

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 czerwca 2017 roku (k. 1- 232) powodowie H. M. i M. M. wnieśli o pozbawienie tytułu wykonawczego bankowego tytułu egzekucyjnego (...) Banku S. z siedzibą P., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w K., Wydział Zamiejscowy z siedzibą w Ś. z dnia 14 grudnia 2013 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt VI Co(...); zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa; zwolnienie powodów od ponoszenia kosztów sądowych w całości, gdyż nie są oni w stanie ich ponieść w całości ani w części bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż zawarli z pozwanym umowę kredytu konsumpcyjnego nr (...) w dniu 10 marca 2011 roku. Raty kredytu były potrącane z rachunku bankowego powoda M. M., na które wpływało jego wynagrodzenie. Powód przestał pracować w dotychczasowym zakładzie pracy i wraz z rodziną w 2013 roku wyjechał do Anglii. Powódka przelewała na rachunek bankowy męża środki celem zapewnienia na tym rachunku środków potrzebnych do spłaty zaciągniętego u pozwanego zobowiązania. W lutym 2014 roku powodowie otrzymali zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z wniosku pozwanej. Po skontaktowaniu się z pozwanym powódka otrzymała informację, że umowa kredytu została wypowiedziana z uwagi na brak płatności rat kredytu.

Postanowieniem z dnia 11 września 2017 roku (k. 241- 242) referendarz sądowy zwolnił powodów od kosztów sądowych w części, a mianowicie powyżej kwoty 1.000 zł opłaty sądowej, a w pozostałym zakresie wniosek powodów o zwolnienie od kosztów sądowych oddalił.

Pozwany w odpowiedzi na pozew z dnia 14 listopada 2017 roku (k. 254- 372) wniósł o oddalenie powództw w całości jako bezzasadnego oraz zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Pozwany wskazał, że zarzuty powodów w całości są bezzasadne i powództwo winno być oddalone w całości, nadto winno być oddalone na tej podstawie, że część wierzytelności objętej przedmiotem tytułem wykonawczym została w części spłacona.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

W dniu 10 marca 2011 roku została zawarta umowa kredytu konsumpcyjnego między (...) Bankiem S. z siedzibą w P., a M. M. i H. M.. Pozwana udzieliła powodom kredytu w kwocie 110.000 zł.

Powodowie zobowiązali się do terminowej spłaty rat kredytu w terminie do 11 dnia każdego kolejnego miesiąca począwszy od kwietnia 2011 roku. Pierwsza rata wynosiła 1.176,40 zł, kolejna 1.193,13 a następna. 1.214,94. Pozostałe raty wynosiły 1.212,14 zł lub 1212,15 zł lub 1212,16 zł aż do całkowitej spłaty kredytu.

Powodowie zadeklarowali formę spłaty rat jako stałe zlecenie na rachunku bankowym powoda, na który miało wpływać jego comiesięczne wynagrodzenie w wysokości 2.500 zł.

Ponadto powodowie zobowiązali się na podstawie §11 ust. 2 pkt a) zawartej umowy w okresie jej obowiązywania do informowania banku o zmianie nazwiska, miejsca zamieszkania lub miejsca pracy. Umowa nadto przewidywała możliwość jej wypowiedzenia, min. z powodu braku terminowej spłaty kredytu (§14 ust 3 pkt b) umowy).

Dowód: Umowa kredytu konsumpcyjnego nr (...) (k. 37- 47), harmonogram spłat kredytu (k. 48- 52), zlecenie stałe (k. 289- 290), zeznania powódki (e-protokół z dnia 22 marca 2018 roku k. 413)

Początkowo raty kredytu powodowie regulowali terminowo i w pełnej wysokości. W 2013 roku powodowie mieli kłopoty finansowe, powód zaprzestał pracy w dotychczasowym zakładzie pracy, wobec czego na rachunku bankowym nie było środków na pokrycie kolejnych rat kredytu. W efekcie powstało zadłużenie.

Pozwany na dotychczas wskazany przez powodów adres tj. ul. (...), (...)-(...) M. kierował wszelką korespondencję. Mimo, iż powodowie zmienili miejsce zamieszkania nie powiadomili o tym banku (wówczas powodowie mieszkali już w Wielkiej Brytanii). Pismem z dnia 29 kwietnia 2013 roku bank informował, że powstała zaległość w kwocie 1.027,58 zł i prosi o uregulowanie powstałej zaległości w przeciwnym razie brak spłaty zaległości będzie skutkował przekazaniem sprawy na drogę postępowania windykacyjnego. Pozwany kolejny monit skierował pismem z dnia 27 czerwca 2013 roku informując o powstałej zaległości w kwocie 722,29 zł i prosi o uregulowanie do dnia 04 lipca 2013 roku.

Wobec braku spłaty zaległości pozwany pismem z dnia 12 lipca 2013 roku skierował do powodów wezwanie do zapłaty, informując że powstała zaległość w kwocie 1.917,27 zł którą należy uregulować w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Po raz kolejny wobec braku spłaty zaległości pozwany pismem z dnia 19 sierpnia 2013 roku skierował do powodów wezwanie do zapłaty, informując że powstała zaległość w kwocie 2.022,56 zł, którą należy uregulować w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Wobec braku spłaty zaległości bank pismem dnia 12 września 2013 roku wypowiedział podwodom umowę kredytu konsumpcyjnego z dnia 10 marca 2011 roku. Jednocześnie poinformował, że wypowiedzenie umowy jest warunkowe i traci ono moc jeżeli w ciągu 30 dni od jego doręczania uregulowane zostaną wszystkie zaległości wraz z odsetkami karnymi liczonymi od dnia 12 września 2013 roku zgodnie z umową kredytu. Na dzień sporządzenia wypowiedzenia zaległość wynosiła 2.743,96 zł.

Środki wpłacane na rachunek bankowy powoda po 12 września 2013 roku nie były zaliczane na poczet zadłużenia powodów, albowiem wówczas umowa już nie obowiązywała.

Dowód: rozliczenie spłaty kredytu (k. 62), W. z rachunku bankowego 52- 58, polecania przelewów wraz tłumaczeniem tłumacza przysięgłego (k. 63- 98), monit z dnia 29 kwietnia 2013 roku wraz z dowodem nadania (k. 297- 298), monit z dnia 27 czerwca 2013 roku wraz z dowodem nadania (k. 299- 300), wezwanie do zapłaty z dnia 12 lipca 2013 roku wraz z dowodem nadania (k. 301-302), wezwanie do zapłaty z dnia 19 sierpnia 2013 roku wraz z dowodem nadania (k. 303-304), wypowiedzenie umowy z dnia 12 września 2013 roku wraz z dowodem nadania (k. 302-306), zeznania powódki (e-protokół z dnia 22 marca 2018 roku k. 413)

Bank pismem z dnia 14 listopada 2013 roku w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu konsumpcyjnego nr (...) z dnia 10 marca 2011 roku wezwał powodów do uregulowania całego powstałego zadłużenia, które na dzień sporządzenia pisma wynosiło 110.934,24 zł oraz dalsze odsetki, w terminie 7dni od otrzymania wezwania.

Dowód: pismo z dnia 14 listopada 2013 roku wraz z dowodem nadania (k. 307- 309)

Powodowie nie wykonali zobowiązania w zakreślonym terminie, nadto nie podjęli żadnych rozmów z bankiem w celu zawarcia ugody co do warunków dalszej spłaty wymagalnego zadłużenia. Wobec czego bank wystawił bankowy tytuł wykonawczy.

Pozwany na podstawie bankowego tytułu wykonawczego z dnia 14 listopada 2013 roku zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nadaną przez Sąd Rejonowy w K. Wydział zamiejscowy w Ś. z dnia 16 grudnia 2015 roku wszczął postępowanie egzekucyjne.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w K. z siedzibą w Ś. R. Ś. poinformował powodów o prowadzonej egzekucji z wniosku wierzyciela (...) Banku S. z siedzibą w P.. Następnie powodowie nawiązali kontakt z bankiem, jednak w korespondencji w dalszym ciągu wskazywali adres M., ul. (...). W pismach powodowie wnosili o wstrzymanie działań windykacyjnych i deklarowali dobrowolną spłatę rat kredytu. Pismo powodów, które wpłynęło do banku w dniu 28 kwietnia 2014 roku po raz pierwszy zawierało aktualny adres powodów.

Dowód: akta KM (...), pismo z dnia 21 marca 2014 roku (k. 326), pismo z dnia 20 stycznia 2014 roku (k. 60), pismo powodów (k. 328, 335), zeznania świadka Ż. B. (e-protokół z dnia 07 czerwca 2018 roku k. 432)

W wyniku rozmów powodowie zawarli z pozwanym porozumienie na podstawie, którego przystąpili do spłaty wymagalnego zobowiązania w ratach po 2.000 zł miesięcznie.

Jednocześnie pozwany pismem z dnia 09 maja 2014 skierowanym do komornika wniósł o zawieszenie postępowania egzekucyjnego w stosunku do dłużników M. M. i H. M..

Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2014 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w K.z siedzibą w Ś. R. Ś. zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego w K. Zamiejscowym z siedzibą w Ś. z dnia 14 grudnia 2013 roku sygn. akt VI Co (...). Postanowieniem z dnia 07 kwietnia 2016 roku komornik umorzył postępowanie egzekucyjne.

Dowód: pismo z dnia 09 maja 2014 roku wraz z potwierdzeniem nadania skierowane do komornika (k. 330-332), pismo z dnia 09 maja 2014 roku (k. 59), pismo z dnia 12 czerwca 2015 roku (k. 340), Pismo z dnia 01 lutego 2016 roku (k. 344), postanowienie z dnia 22 grudnia 2014 roku sygn. akt KM (...) (k. 333- 334), akta KM (...), postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego (k. 132 akt KM 181/14), zeznania świadka Ż. B. (e-protokół z dnia 07 czerwca 2018 roku k. 432)

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów.

Sąd dał wiarę powołanym wyżej dokumentom oraz ich odpisom i kserokopiom, albowiem nie były przez strony kwestionowane, jak również nie budziły wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości i autentyczności. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Z kolei w świetle art. 245 kpc dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Sąd zeznania powódki H. M. uznał za wiarygodne, spójne i logiczne. Zeznania powódki znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy.

Sąd zeznania świadka Ż. B. uznał za wiarygodne. Treść zeznań świadka Sąd potraktował pomocniczo w ustaleniu istotnych okoliczności stanu faktycznego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego nie zasługiwało na uwzględnienie i jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

Powodowie wytoczyli powództwo na podstawie art. 840. § 1 pkt 1, który stanowi, że dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli: przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Wytaczając powództwo opozycyjne dłużnik może w drodze procesu żądać pozbawienia tytułu wykonawczego w całości lub w części lub żądać jego ograniczenia w wypadkach określonych w art. 840 kpc.

W drodze powództwa opartego na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 kpc należy powoływać się na zdarzenia zaistniałe przed powstaniem tytułu egzekucyjnego, a zatem dłużnik może podnosić zarzut, iż sam tytuł egzekucyjny zawiera treść nie odpowiadającą rzeczywistemu stanowi rzeczy.

Wyjątek od tej zasady stanowią tytuły egzekucyjne, które chroni zawisłość sporu i powaga rzeczy osądzonej (res iudicata).

Możliwość powoływania się na inne zdarzenia zaistniałe przed powstaniem tytułu egzekucyjnego może dotyczyć innych niż prawomocne orzeczenia sądowe tytułów egzekucyjnych w tym min. bankowych tytułów egzekucyjnych, z czym spotykamy się w przedmiotowym postępowaniu. Bankowy tytuł egzekucyjny nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej, albowiem tytuł wykonawczy nie powstaje w wyniku nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu, będącemu wynikiem merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

W niniejszym postępowaniu powodowie podnosili, iż nie wystąpiły przesłanki do wypowiedzenia umowy kredytowej. Przyznając jednocześnie, że mieli problemy z regularną spłatą rat, ale z uwagi niską kwotę zaległości wypowiedzenie umowy było sprzeczne zasadami współżycia społecznego. Nadto powodowe kwestionowali prawidłowość wypowiedzenia umowy, uznając, że do takiego nie doszło.

Zgodnie z zasadami obowiązującymi w procedurze cywilnej ciężar gromadzenia materiału procesowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 6 kc). Art. 6 kc określa reguły dowodzenia, to jest przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Przy czym Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne.

W niniejszym postępowaniu bank dowiódł, iż nastąpiło wypowiedzenie kredytu skutkujące postawieniem go w stan natychmiastowej wymagalności. Natomiast powodowie nie wykazali aby zgodnie z umową, terminowo i w pełnej wysokości uiszczali raty kredytu, a zatem, iż nie było podstaw do wypowiedzenia umowy kredytu.

Wręcz przeciwnie powodowie zarówno w swych pismach procesowych jak również wynika to z treści zeznań powódki H. M. na skutek utraty pracy przez powoda borykali się z problemami finansowymi. Odnosząc się do terminowości i regularności spłaty rat kredytu w pismach procesowych podnosili, że „starali się na bieżąco zapewniać środki finansowe na rachunku bankowym”, „mieli pewne problemy ze spłacaniem zobowiązań wynikających z umowy zawartej z pozwanym”. Niemniej jednak podnosili, iż wysokość zadłużenia była na tyle niska, że wypowiedzenie umowy przez bank stanowiła nadużycie prawa (art. 5 kc).

Sąd zważył, iż trudno ocenić działania pozwanego zmierzające do odzyskania kwoty udzielonego kredytu w świetle dyspozycji art. 5 kc jako negatywne. Bank działał zgodnie z postanowieniami zawartej umowy, która określała, że w przypadku braku terminowej spłaty rat kredytu bank może wypowiedzieć umowę, a wówczas świadczenie stanie się wymagalne w całości.

Bank mógł wystawić bankowy tytuł egzekucyjny, jeżeli powodowie zwlekali z zapłatą choćby jednej raty kredytu. Zawarta umowa kredytu nie zawierała postanowienia określającego możliwość wystawienia (...) w razie zwłoki z zapłatą większej liczby rat skutkującej wypowiedzeniem umowy kredytu i postawieniem kredytu w stan natychmiastowej wymagalności.

Kredytobiorcy (powodowie) zawierając umowę podjęli pewne ryzyko, ze świadomością, że w przypadku braku realizacji przez nich postanowień umowy, zostanie ona wypowiedziana, a wówczas do spłaty pozostanie cała kwota. Ponadto w ocenie Sądu nie można uznać też, że natychmiastowa wymagalność zobowiązania, którego spłata została pierwotnie rozłożona na wiele lat, godzi w zasady współżycia społecznego. Powodowie zawierając umowę z góry wiedzieli z jakich przyczyn może dojść do wypowiedzenia umowy.

Wobec powyższego Sąd nie ma wątpliwości, że zaistniała przesłanka do wypowiedzenia umowy kredytu oraz co do tego, że umowa została skutecznie wypowiedziana. Zanim jednak do tego doszło bank wzywał dłużników do uregulowania powstałych zaległości, jednak bezskutecznie. Powodowie bowiem już wówczas przebywali poza granicami kraju, a ich dotychczasowy adres w M. stał się nieaktualny. O czym bank wówczas nie miał wiedzy. Powodowe działając na swoją szkodę, stosownie do §11 ust 2a umowy nie poinformowali o zmianie miejsca zamieszkania. Zgodnie z posiadanymi informacjami bank kierował korespondencję do powodów na dotychczasowy adres, kierował monity nim doszło do wypowiedzenia zwartej umowy kredytu, a wierzytelność stała się wymagalna. Nadto kiedy powodowie już powzięli informację o toczącym się postępowaniu egzekucyjnym w korespondencji z bankiem w dalszym ciągu wskazywali jako swój adres ulica (...) w M..

Powodowie zaprzestali terminowej spłaty rat, co sami przyznają, wiedząc, że stanowi to jedną z podstaw wypowiedzenia umowy kredytu, jednocześnie nie skontaktowali się z bankiem aby podjąć działania umożliwiające im spłatę zobowiązania przy uwzględnieniu aktualnej sytuacji materialnej. Nadto nie dopełnili obowiązku wynikającego z zawartej umowy kredytu tj. nie powiadomili banku o zmianie miejsca zamieszkania.

Bank postępował zgodnie z obowiązującym prawem oraz postanowieniami łączącej strony umowy kredytu.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił żądanie pozwu o czym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc i odstąpił od obciążania nimi powodów, mimo iż przegrali proces. Sąd skorzystał z dobrodziejstwa przepisu art. 102 kpc mając na uwadze okoliczności stanowiące podstawę do zwolnienia powodów od kosztów sądowych w części, a nadto, że na powodach spoczywa obowiązek terminowej spłaty wymagalnego zobowiązania wobec pozwanego.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Hanna Ratajczak