Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 174/16

UZASADNIENIE

W dniu 14 kwietnia 2016r. A. B. reprezentowana przez córkę, a zarazem kuratora – jako dla osoby niepełnosprawnej -, B. K., wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej, B. P. (1) alimentów w kwocie po 2000 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu swego stanowiska powódka stwierdziła, iż pozwana, B. P. (1) jest córką powódki, która w marcu 2013r. przebyła udar niedokrwienny mózgu. Pozwana zadecydowała o umieszczeniu matki w Zakładzie (...) w K.. W dniu 3 marca 2015r. nastąpił wypis powódki z w/w zakładu. Od dnia 10 marca 2015r. powódka zamieszkuje u swojej drugiej córki, tj. B. K. w wynajętym przez nią mieszkaniu. B. K. obarczona jest wszystkimi kosztami utrzymania powódki, gdyż ta otrzymuje emeryturę w kwocie 904,40 zł miesięcznie. A. B. z uwagi na sytuację finansową nie może podjąć rehabilitacji. Wskazano, iż pozwana nie interesuje się losem matki, w żaden sposób nie wspiera jej finansowo i nie opiekuje się nią pomimo tego, że jest osobą zamożną.

W odpowiedzi na pozew, pozwana B. P. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości. Pozwanej stwierdziła, iż wbrew twierdzeniom powódki, pozwana nie jest osobą majętną. Ponadto, w ocenie pozwanej, powódka nie wykazała, iż w chwili obecnej żyje w niedostatku.

W dniu 18 maja 2017r. Sąd w przedmiotowej sprawie wydał postanowienie zabezpieczające na czas trwania postępowania, poprzez zobowiązanie pozwanej do łożenia na rzecz powódki począwszy od 1 maja 2017r. kwoty po 200 zł miesięcznie, płatnej z góry do dnia 20-go każdego miesiąca do rąk powódki z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

B. K. i B. P. (1) są córkami powódki A. B..

A. B. ma 82 lata, jest osobą zaliczoną do znacznego stopnia niepełnosprawności, wymagającą 24-godzinnej opieki. Jest osobą sprawną intelektualnie. W marcu 2013r. przebyła udar niedokrwienny mózgu z porażeniem połowiczym lewostronnym. Po wypisaniu ze szpitala została umieszczona przez córkę B. P. (1) w Zakładzie (...) w K., gdzie miała zapewnioną całodobową opiekę medyczną, rehabilitację, terapię zajęciową oraz zaopatrzenie w leki i inne niezbędne artykuły medyczne. Opłata za miesiąc pobytu w okresie od 2015 do stycznia 2018R wynosiła w/w placówce wynosiła wówczas 1650 zł. Od stycznia 2018r wynosiła natomiast 1750 złotych i obejmowała koszty wyżywienia, zakwaterowania, całodobowej opieki medycznej, rehabilitacji, terapii zajęciowej oraz zaopatrzenia w leki i inne niezbędne artykuły medyczne. Powódka w trackie pobytu w placówce otrzymywała emeryturę w kwocie 875 zł miesięcznie. Koszt pobytu w placówce ponosiła w kwocie odpowiadającej 70% jej miesięcznego dochodu, natomiast pozostałą części z własnych środków pokrywała pozwana.

Powódka nie chciała przebywać w/w zakładzie. W dniu 3 marca 2015r. została z niego wypisana. Od dnia 10 marca 2015r. mieszka wraz z córką B. K., która postanowieniem z dnia 24 czerwca 2015r. w sprawie III RNs 96/15 została ustanowiona jej kuratorem jako osoby niepełnosprawnej. Powódka i B. K. zajmują lokal należący do zasobów (...) K., znajdujący się na poddaszu. Prowadzą osobne gospodarstwo domowe. Miesięczne opłaty za lokal kształtują się następująco: czynsz 248,29 zł, gaz ok. 300 zł, energia elektryczna ok. 88 zł (176,18 na 2 msc), media 50 zł. Powódka ma przyznany dodatek mieszkaniowy w kwocie 143 zł miesięcznie.

Ponadto, na koszty utrzymania powódki składa się: wyżywienie 400 zł, odzież 100 zł, lekarstwa ok. 100 zł, środki czystości wraz z pampersami ok. 100 zł. Powódka ma przyznane dofinansowanie do zakupu pieluchomajtek w kwocie 117 zł.

Powódka ma zalecone spacery. Córka, B. K. korzysta - za wynagrodzeniem z pomocy innej osoby, która wprowadza i sprowadza powódkę na spacer. Koszt takiej usługi wynosi 500 zł miesięcznie. Wynajęcie schodołazu kosztuje 120 zł miesięcznie. Do kosztów tych należą również koszty zakupu paliwa.

Obecnie emerytura powódki wynosi 959,59 zł miesięcznie. A. B. jest właścicielką w 4/6 części gruntu rolnego w miejscowości Z.. W 2016r. z tytułu dzierżawy przedmiotowego gruntu uzyskała dochód w kwocie 1000 zł, z czego musiała opłacić podatek w kwocie 300 zł. Innego majątku ani oszczędności powódka nie posiada. W dniu 28 lipca 2017r. powódka od Caritasu Diecezji K. otrzymała artykuły spożywcze, środki czystości, wózek inwalidzki, balkonik, podkłady higieniczne. W okresie od 12 czerwca 2017r. do 26 czerwca 2017r. powódka była sanatorium. Koszt pobytu wyniósł 1780 zł.

B. K. orzeczeniem z dnia 7 lutego 2017r. została zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Obecnie stara się o zmianę stopnia niepełnosprawności. Posiada kartę stałego rezydenta USA. Dwa razy do roku, co 180 dni lata do Stanów Zjednoczonych, gdzie przebywa przez ok. 10 dni. Podczas wyjazdów do Stanów Zjednoczonych, B. K. wynajmuje dla matki prywatne opiekunki, które są z nią przez całą dobę. Koszt opieki wynosi wówczas ok. 3000 zł miesięcznie. Opiekunki są wynajmowane dla powódki zarówno podczas pobytu B. K. w Polsce i wówczas miesięczny koszt opieki wynosi 500 zł miesięcznie.

Decyzją z dnia 25 sierpnia 2017r. powódce przyznano świadczenie z pomocy społecznej w formie usług opiekuńczych od dnia 1 września 2017r. do dnia 30 września 2017r. po 8 godzin dziennie w dni robocze i po 8 godzin dzienne w dni wolne od pracy z uwagi na wyjazd B. K. do USA. Odpłatność za godzinę usług opiekuńczych ustalono w wysokości 2,70 zł - za cały wrzesień opłaty za świadczone usługi opiekuńcze wyniosły 612,90 zł.

B. K. nie świadczy pracy na terenie Stanów Zjednoczonych ani na terenie Polski. Obecnie trwa postępowania w sprawie rozpatrzenia jej prawa do emerytury rolniczej. Utrzymuje się ze środków finansowych zgromadzonych w ramach limitów kart kredytowych w bankach amerykańskich. Zadłużenie na kartach pokrywa środkami z innych kart. (...) jest wspierana przez córkę, która mieszka w Australii.

B. K. posiada samochód marki M. rocznik 1998, który zakupiła w 2013r. za kwotę 8000 zł. Jest właścicielką domu na F., który wynajmuje. Z tytułu wynajmu nieruchomości otrzymuje 500 dolarów miesięcznie. Kwotę tą przeznacza na spłatę zadłużeń kart kredytowych.

(dowód: postanowienie SR w Kaliszu z dn. 24.06.2015r. k. 11, wykaz wydatków k. 43, faktury k. 44 – 54, rachunki k. 55, zeznania B. K. z dn. 13.01.2017r. k. 56 – 58 czas od 00:02:51 do 00:41:57, potwierdzenie rezerwacji sanatorium k. 105, przekaz pocztowy emerytury k. 119, pismo z M. u. z dn. 27.06.2017r. k. 121, faktura k. 123, pismo z M. u. z dn. 12.07.2017r. k. 205, pismo z ZUS z dn. 30.08.2017r. k. 206, pismo z M. u. z dn. 08.09.2017r. k. 226, zaświadczenie z K. z dn. 10.10.2017r. k. 252, faktury k. 255 – 257, 261 – 265, 267 – 268, zeznania B. K. z dn. 24.11.2017r. k. 305 - 306 czas od 00:05:37 do 00:23:55, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 328, 331, umowa przekazania lokalu mieszkalnego k. 332, faktura k. 333, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 07.04.2015r. k. 334, decyzja M. u. z dn. 25.08.2017r. k. 335, pismo (...) z dn. 19.09.2017r. k. 336, faktury k. 337, 343, 376, 378,382 pismo C. z dn. 28.07.2017r. k. 347 , karta informacyjna Oddziału (...) O. (...) k. 408, pismo z M. u. z dn. 14.12.2017r. k. 421, faktura k. 434, pismo z M. u. z dn. 16.01.2018r. k. 435, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 07.02.2017r. k. 436, zaświadczenie lekarskie k. 437, pismo z Zakładu (...) w K. k. 449 ).

Pozwana B. P. (1) ma 60 lat. Od dnia 27 października 2017r. przyznano jej emeryturę rolniczą, którą otrzymuje w kwocie 943,27 zł miesięcznie. Wcześniej prowadziła wraz z mężem M. P. gospodarstwo ogrodnicze o pow. 1,21 ha, którego byli właścicielami. W okresie rozliczeniowym od 1 września 2016r. do 31 sierpnia 2017r. w/w osiągnęli dochód w wysokości 77 087 zł, co miesięcznie daje dochód rolniczy w kwocie 6424 zł miesięcznie netto. Do końca października 2017r. w/w spłacali kredyt zaciągnięty 5-6 lat temu na potrzeby prowadzenia działalności w kwocie 230 000 zł. Same kwartalne odsetki wynosiły ok. 2000 zł.

Mąż pozwanej w styczniu 2018r. również złożył wniosek o przyznanie emerytury. Gospodarstwo ogrodnicze zostało przepisane na córki B. i M. małż. P..

Pozwana mieszka wraz z mężem w domu jednorodzinnym. Na miesięczne koszty utrzymania domu składa się: energia elektryczna 296,51 zł ( 593,02 na 2 msc), wywóz nieczystości 85 zł, woda i ścieki 175 zł (525 zł na 2 msc), podatek od nieruchomości 48 zł (584 zł rocznie). Wydatki związane z zakupem żywności, odzieży oraz środków czystości wynoszą ok. 1000 zł miesięcznie (24000 zł rocznie : 12 miesięcy : 2 osoby), telefon komórkowy ok. 83 zł miesięcznie.

B. P. (1) od 15 lat choruje na nadciśnienie, przebyła dwie operacje ginekologiczne, leczy się psychiatrycznie z uwagi na stany depresyjne.

Nie utrzymuje ona kontaktów z matką ani siostrą B. K.. Nie chce podjąć się osobistej opieki nad powódką z uwagi na konflikt z B. K..

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 38-39, zeznania B. P. (1) z dn. 17.03.2017r. k. 91 – 92 czas od 00:04:51 do 00:22:50, sprawozdanie z wywiadu środowiskowego z dn. 21.08.2017r. k. 149 – 150, opinia biegłej sądowej U. Ż. z dn. 04.09.2017r. k. 157 – 195, decyzja K. z dn. 07.11.2017r. k. 273- 274, faktury VAT i potwierdzenia wpłat k. 275 – 279, 281 - 288, karta informacyjna leczenia sanatoryjnego k. 280, decyzja Wójta Gminy Ż. z dn. 02.02.2017r. k. 290, 292)

Ustalając stan faktyczny sąd oparł się na przesłuchaniu pozwanej, zeznaniach w charakterze świadka B. K. oraz zgromadzonych dokumentach, co pozwoliło wyjaśnić najistotniejsze dla rozstrzygnięcia okoliczności. Sąd oddalił w związku z tym inne wnioski dowodowe stron albowiem ich uwzględnienie nie wniosłoby już nic istotnego w zakresie ustaleń stanu faktycznego.

.

Sąd zważył co następuje

Zgodnie z art. 128 krio, (Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania ( obowiązek alimentacyjny ) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

W myśl art. 129 krio, obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstę-pnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

Zgodnie z art. 133 § 1 krio, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. § 2 tego artykułu stanowi, iż poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Zgodnie z art. 135 par. 1 i 2 krio, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Powstanie zatem obowiązku alimentacyjnego względem rodziców jest uzależnione od zaistnienia określonych przesłanek. Po stronie rodziców przesłanką jest ich stan niedostatku, natomiast dzieci muszą dysponować możliwości zarobkowymi i majątkowymi tego rodzaju, aby z obowiązku tego się wywiązać. Przesłanki niedostatku rodziców i możliwości zarobkowych dzieci muszą zostać spełnione łącznie.

Niedostatek występuje wtedy, gdy uprawniony nie może w pełni własnymi siłami, z własnych środków, zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb (por. komentarz do art. 133 Alimenty KRiO red. Ignaczewski 2016, wyd. 4, Legalis).

W ocenie sądu, obowiązek alimentacyjny wobec powódki, A. B. ciąży w pierwszej kolejności na jej córkach, tj. pozw3anej B. P. (1) i B. K.. Poczynione ustalenia nie wskazują, iż powódka jest zamężna a tym samym aby obowiązek alimentacyjny jej męża wyprzedzał obowiązek innych osób. Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż powódka znajduje się w niedostatku, gdyż pomimo otrzymywanej emerytury w wysokości początkowo 875 złotych miesięcznie a następnie 959,59 zł miesięcznie, nie jest ona w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb życiowych. Należy podkreślić, że niniejsze powództwo nie służy polepszeniu sytuacji uprawnionej w zakresie zwiększenia poziomu życia i jego komfortu, a zaspakajaniu podstawowych potrzeb m.in. w zakresie wyżywienia, ubrania, leków, mieszkania oraz opieki innych osób.

W ocenie Sądu usprawiedliwione, niezbędne koszty utrzymania powódki wynoszą miesięcznie około 2000 złotych. Obiektywnym kryterium ich zakresu i wysokości są koszty, jakie powódka powinna ponieść, gdyby nadal przebywała w Zakładzie (...) a obejmujące pełną opiekę medyczną, rehabilitacyjną i inne koszty związane z pobytem w tym zakładzie. Koszty te powinny obejmować również dodatkowo zakup chociażby odzieży, obuwia czy środków higieny i stanowią różnicę między kosztami ustalonymi przez sąd a kosztami pobytu w (...). Koszty utrzymania powódki podane przez B. K. są zdaniem sądu zawyżone i przez nią generowane wyjazdami do USA. Jeżeli B. K. pozostaje w konflikcie z pozwaną i podjęła się opieki nad powódką, to opieka ta jest sprawą priorytetową. Skoro pozwana nie pracuje na terenie USA to nie ma racjonalnego powodu aby tylko dla utrzymania karty stałego pobytu wyjeżdżać do tego kraju i generować koszty utrzymania powódki. Nie jest również uzasadnionym w tym kontekście przeniesienie prawie w całości – zgodnie z roszczeniem – obowiązku alimentacyjnego na pozwaną, skoro B. K. nie ujawniła faktycznie swych dochodów w USA zasłaniając się brakiem obowiązku rozliczenia się z amerykańskim urzędem podatkowym. Nie przedłożyła w tym zakresie żadnego dokumentu, który potwierdzałby jej zwolnienie w tym zakresie.

Skoro powódka otrzymywała początkowo w okresie objętym roszczeniem emeryturę w kwocie 875 złotych następnie około 960 złotych miesięcznie, to różnica między kosztami jej utrzymania ustalony przez sąd a wysokością otrzymywanej emerytury wynosi od 1125 złotych do 1040 złotych. Zważywszy na wysokość otrzymywanych dochodów z gospodarstwa ogrodniczego a następnie emerytury i kosztów jej utrzymania, pozwana powinna partycypować w w/w kosztach utrzymania powódki w okresie od 14 kwietnia 2016r. do 26 października 2017r. w kwocie 600 zł miesięcznie, natomiast począwszy od 27 października 2017r. w kwocie 200 zł miesięcznie zważywszy na przejście

Biorąc pod uwagę powyższe i na podstawie wyżej powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku na podstawie powołanych art. 128 krio, art. 129 krio, art. 133 krio i art. 135 krio.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono zgodnie z art. 333 § 1 pkt. 1 kpc.

Uznając roszczenie jako niezasadne ponad kwotę orzeczoną w pkt. 1 sentencji sąd oddalił w tym zakresie a o czym orzeczono jak w pkt. 3 sentencji wyroku.

O kosztach sądowych jak w punkcie 4 i 5 sentencji wyroku Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102 kpc, biorąc pod uwagę sytuację życiową i finansową powódki oraz pozwanej.

Powódka była reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu, będącego adwokatem. Wynagrodzenie pełnomocnika w przedmiotowej sprawie zostało ustalone w oparciu o przepis § 8 pkt. 2 w zw. z § 2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2015 r. poz. 1801 stan prawny obowiązujący w okresie 01.01.2016r. – 01.11.2016r.), którą to kwotę na podstawie § 4 ust. 3 tego samego rozporządzenia powiększono o należny podatek VAT.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w punkcie 6 sentencji wyroku.

Sygnatura akt III RC 174/16

UZASADNIENIE

W dniu 14 kwietnia 2016r. A. B. reprezentowana przez córkę, a zarazem kuratora B. K., a następnie przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, w osobie adwokata wniosła do Sądu Rejonowego w Kaliszu pozew przeciwko B. P. (1) o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki alimentów w kwocie po 2000 zł miesięcznie od dnia 14 kwietnia 2016r. płatnej do 10 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż pozwana B. P. (2) jest córką powódki. Powódka w marcu 2013r. przebyła udar niedokrwienny mózgu. Pozwana zadecydowała o umieszczeniu matki w Zakładzie (...) w K.. W dniu 03 marca 2015r. nastąpił wypis powódki z w/w zakładu. Obecnie od dnia 10 marca 2015r. powódka zamieszkuje u drugiej córki B. K. w wynajętym przez nią mieszkaniu. B. K. obarczona jest wszystkimi kosztami utrzymania powódki, gdyż ta otrzymuje emeryturę w kwocie 904,40 zł miesięcznie. A. B. z uwagi na sytuację finansową nie może podjąć rehabilitacji. Wskazano, iż pozwana nie interesuje się losem matki, w żaden sposób nie wspiera jej finansowo i nie opiekuje się nią pomimo tego, że jest osobą zamożną.

W odpowiedzi na pozew datowanej na dzień 13 stycznia 2017r. pozwana B. P. (1) działająca przez pełnomocnika procesowego w osobie radcy prawnego wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanej podniósł, iż wbrew twierdzeniom powódki, pozwana nie jest osobą majętną. Ponadto, w ocenie pozwanej, powódka nie wykazała, iż w chwili obecnej żyje w niedostatku.

W dniu 18 maja 2017r. Sąd w przedmiotowej sprawie wydał postanowienie zabezpieczające na czas trwania postępowania, w ten sposób, że zobowiązał pozwaną do łożenia na rzecz powódki począwszy od dnia 1 maja 2017r. kwoty po 200 zł miesięcznie płatną z góry do dnia 20-go każdego miesiąca do rąk powódki z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

W piśmie procesowym datowanym na dzień 01 grudnia 2017r. pełnomocnik powódki ustanowiony z urzędu wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu na jego rzecz kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały opłacone nawet w części.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. K. i B. P. (1) są córkami powódki A. B..

A. B. ma 82 lata, jest osobą zaliczoną do znacznego stopnia niepełnosprawności, wymagającą 24-godzinnej opieki. Jest osobą sprawną intelektualnie. W marcu 2013r. przebyła udar niedokrwienny mózgu z porażeniem połowiczym lewostronnym. Po wyjściu ze szpitala została umieszczona przez córkę B. P. (1) w Zakładzie (...) w K., gdzie miała zapewnioną całodobową opiekę medyczną, rehabilitację, terapię zajęciową oraz zaopatrzenie w leki i inne niezbędne artykuły medyczne. Opłata za miesiąc pobytu w/w placówce wynosiła wówczas 1650 zł. Powódka w trackie pobytu w placówce otrzymywała emeryturę w kwocie 875 zł miesięcznie. Ponosiła swój koszt pobytu w placówce w kwocie odpowiadającej 70% jej miesięcznego dochodu, natomiast pozostałą części z własnych środków pokrywała pozwana.

Powódka nie chciała przebywać w zakładzie. W dniu 03 marca 2015r. została z niego wypisana. Od dnia 10 marca 2015r. mieszka wraz z córką B. K., która postanowieniem z dnia 24 czerwca 2015r. w sprawie III RNs 96/15 została ustanowiona jej kuratorem. W/w zajmują lokal należący do zasobów (...) K., znajdujący się na poddaszu. Prowadzą osobne gospodarstwo domowe. Miesięczne opłaty za lokal kształtują się następująco: czynsz 248,29 zł, gaz ok. 300 zł, energia elektryczna ok. 88 zł (176,18 na 2 msc), media 50 zł. Powódka ma przyznany dodatek mieszkaniowy w kwocie 143 zł miesięcznie.

Ponadto, na koszty utrzymania powódki składa się: wyżywienie 400 zł, odzież 100 zł, lekarstwa ok. 100 zł, środki czystości wraz z pampersami ok. 100 zł. Powódka ma przyznane dofinansowanie do zakupu pieluchomajtek w kwocie 117 zł.

Powódka ma zalecone spacery. Córka B. korzysta - za wynagrodzeniem z pomocy innej osoby, która wprowadza i sprowadza powódkę na spacer. Koszt takiej usługi wynosi 500 zł miesięcznie. Wynajęcie schodołazu kosztuje 120 zł miesięcznie. Do kosztów tych należą również koszty zakupu paliwa.

Obecnie emerytura powódki wynosi 959,59 zł miesięcznie. A. B. jest właścicielką w 4/6 części gruntu rolnego w miejscowości Z.. W 2016r. z tytułu dzierżawy przedmiotowego gruntu uzyskała dochód w kwocie 1000 zł, z czego musiała opłacić podatek w kwocie 300 zł. Innego majątku ani oszczędności powódka nie posiada. W dniu 28 lipca 2017r. powódka od Caritasu Diecezji K. otrzymała artykuły spożywcze, środki czystości, wózek inwalidzki, balkonik, podkłady higieniczne. W okresie od 12 czerwca 2017r. do 26 czerwca 2017r. powódka była sanatorium. Koszt pobytu wyniósł 1780 zł.

B. K. orzeczeniem z dnia 07 lutego 2017r. została zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Obecnie stara się o zmianę stopnia niepełnosprawności. Posiada kartę stałego rezydenta USA. Dwa razy do roku, co 180 dni lata do Stanów Zjednoczonych, gdzie przebywa przez ok. 10 dni. Podczas wyjazdów do Stanów Zjednoczonych, B. K. wynajmuje dla matki prywatne opiekunki, które są z nią przez całą dobę. Koszt opieki wynosi wówczas ok. 3000 zł miesięcznie. Opiekunki są wynajmowane dla powódki zarówno podczas pobytu B. K. w Polsce i wówczas miesięczny koszt opieki wynosi 500 zł miesięcznie.

Decyzją z dnia 25 sierpnia 2017r. powódce przyznano świadczenie z pomocy społecznej w formie usług opiekuńczych od dnia 01 września 2017r. do dnia 30 września 2017r. po 8 godzin dziennie w dni robocze i po 8 godzin dzienne w dni wolne od pracy z uwagi na wyjazd B. K. do USA. Odpłatność za godzinę usług opiekuńczych ustalono w wysokości 2,70 zł - za cały wrzesień opłaty za świadczone usługi opiekuńcze wyniosły 612,90 zł.

B. K. nie świadczy pracy na terenie Stanów Zjednoczonych ani na terenie Polski. Obecnie trwa postępowania w sprawie rozpatrzenia jej prawa do emerytury rolniczej. Utrzymuje się ze środków finansowych zgromadzonych w ramach limitów kart kredytowych w bankach amerykańskich. Zadłużenie na kartach pokrywa środkami z innych kart. (...) jest wspierana przez córkę, która mieszka w Australii.

B. K. posiada samochód marki M. rocznik 1998, który zakupiła w 2013r. za kwotę 8000 zł. Jest właścicielką domu na F., który wynajmuje. Z tytułu wynajmu nieruchomości otrzymuje 500 dolarów miesięcznie. Kwotę tą przeznacza na spłatę zadłużeń kart kredytowych.

(dowód: postanowienie SR w Kaliszu z dn. 24.06.2015r. k. 11, wykaz wydatków k. 43, faktury k. 44 – 54, rachunki k. 55, zeznania B. K. z dn. 13.01.2017r. k. 56 – 58 czas od 00:02:51 do 00:41:57, potwierdzenie rezerwacji sanatorium k. 105, przekaz pocztowy emerytury k. 119, pismo z M. u. z dn. 27.06.2017r. k. 121, faktura k. 123, pismo z M. u. z dn. 12.07.2017r. k. 205, pismo z Z. z dn. 30.08.2017r. k. 206, pismo z M. u. z dn. 08.09.2017r. k. 226, zaświadczenie z K.z dn. 10.10.2017r. k. 252, faktury k. 255 – 257, 261 – 265, 267 – 268, zeznania B. K. z dn. 24.11.2017r. k. 305 - 306 czas od 00:05:37 do 00:23:55, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 328, 331, umowa przekazania lokalu mieszkalnego k. 332, faktura k. 333, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 07.04.2015r. k. 334, decyzja M. u. z dn. 25.08.2017r. k. 335, pismo (...) z dn. 19.09.2017r. k. 336, faktury k. 337, 343, 376, 378,382 pismo CARITAS z dn. 28.07.2017r. k. 347 , karta informacyjna Oddziału (...) O. (...) k. 408, pismo z M. u. z dn. 14.12.2017r. k. 421, faktura k. 434, pismo z M. u. z dn. 16.01.2018r. k. 435, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 07.02.2017r. k. 436, zaświadczenie lekarskie k. 437, pismo z Zakładu (...) w K. k. 449)

Pozwana B. P. (1) ma 60 lat. Od dnia 27 października 2017r. przyznano jej emeryturę rolniczą, którą otrzymuje w kwocie 943,27 zł miesięcznie. Wcześniej prowadziła wraz z mężem M. P. gospodarstwo ogrodnicze o pow. 1,21 ha, którego byli właścicielami. W okresie rozliczeniowym od 01 września 2016r. do 31 sierpnia 2017r. w/w osiągnęli dochód w wysokości 77 087 zł, co miesięcznie daje dochód rolniczy w kwocie 6424 zł. Do końca października 2017r. w/w spłacali kredyt zaciągnięty 5-6 lat temu na potrzeby prowadzenia działalności w kwocie 230 000 zł. Same kwartalne odsetki wynosiły ok. 2000 zł.

Mąż pozwanej w styczniu 2018r. również złożył wniosek o przyznanie emerytury. Gospodarstwo ogrodnicze zostało przepisane na córki B. i M. małż. P..

Pozwana mieszka wraz z mężem w domu jednorodzinnym. Na miesięczne koszty utrzymania domu składa się: energia elektryczna 296,51 zł ( 593,02 na 2 msc), wywóz nieczystości 85 zł, woda i ścieki 175 zł (525 zł na 2 msc), podatek od nieruchomości 48 zł (584 zł rocznie). Wydatki związane z zakupem żywności, odzieży oraz środków czystości wynoszą ok. 1000 zł miesięcznie (24000 zł rocznie : 12 miesięcy : 2 osoby), telefon komórkowy ok. 83 zł miesięcznie.

B. P. (1) od 15 lat choruje na nadciśnienie, przebyła dwie operacje ginekologiczne, leczy się psychiatrycznie z uwagi na stany depresyjne.

Nie utrzymuje ona kontaktów z matką ani siostrą B. K.. Nie chce podjąć się osobistej opieki nad powódką.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 38-39, zeznania B. P. (1) z dn. 17.03.2017r. k. 91 – 92 czas od 00:04:51 do 00:22:50, sprawozdanie z wywiadu środowiskowego z dn. 21.08.2017r. k. 149 – 150, opinia biegłej sądowej U. Ż. z dn. 04.09.2017r. k. 157 – 195, decyzja K. z dn. 07.11.2017r. k. 273- 274, faktury VAT i potwierdzenia wpłat k. 275 – 279, 281 - 288, karta informacyjna leczenia sanatoryjnego k. 280, decyzja Wójta Gminy Ż. z dn. 02.02.2017r. k. 290, 292)

Sąd dał wiarę zeznaniom stron w części ustalonej stanem faktycznym, korelują one z dołączonymi do akt dokumentami – orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności odnośnie stanu zdrowia, rachunkami odnośnie kosztów utrzymania. Przy ocenie dochodów z gospodarstwa rolnego pozwanej sąd oparł się na pisemnej opinii biegłej złożonej do akt, którą Sąd uznał za w pełni wiarygodną. Należy podkreślić, iż strony nie wniosły zastrzeżeń do w/w opinii.

Sąd nie dał wiary zeznaniom B. K. co do okoliczności, iż utrzymuje się ona jedynie ze środków finansowych zgromadzonych w ramach limitów kart kredytowych w bankach amerykańskich. W ocenie Sądu wykaz wydatków ponoszonych przez córkę powódki B. świadczy, że otrzymuje ona dodatkowe dochody. Należy podkreślić, iż B. K. odmówiła przedłożenia jakichkolwiek dokumentów w zakresie swojej sytuacji majątkowo – podatkowej za granicą tj. Australii i USA (pismo procesowe pełnomocnika powódki z dn. 22.12.2017r. k. 405).

Ponadto, zeznania B. K. odnoszące się do niezbędnych kosztów utrzymania powódki były wielokrotnie zmieniane – nie były spójne – składane w celu uzyskania pozytywnego wyniku procesu. W/w nie udowodniła m.in. kosztów ponoszonych na rehabilitację matki oraz pełnych kosztów ponoszonych na opiekę nad nią.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 128 KRiO (Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Zgodnie z art. 135 § 1 i 2 KRiO zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Art. 133 § 1 KRiO stanowi, iż rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. § 2 tego artykułu stanowi, iż poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Zatem powstanie obowiązku alimentacyjnego względem rodziców jest uzależnione od zaistnienia określonych przesłanek. Po stronie rodziców przesłanką jest ich stan niedostatku, natomiast dzieci muszą mieć możliwości finansowe, aby spełnić nałożony na nich obowiązek. Przesłanki niedostatku rodziców i możliwości zarobkowych dzieci muszą zostać spełnione łącznie.

Niedostatek występuje wtedy, gdy uprawniony nie może w pełni własnymi siłami, z własnych środków, zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb (por. komentarz do art. 133 Alimenty KRiO red. Ignaczewski 2016, wyd. 4, legalis).

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż powódka znajduje się w niedostatku, gdyż pomimo otrzymywanej emerytury w wysokości 959,59 zł miesięcznie, nie jest ona w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb życiowych. Należy podkreślić, że niniejsze powództwo nie służy polepszeniu sytuacji uprawnionej w zakresie zwiększenia poziomu życia i jego komfortu, a zaspakajaniu podstawowych potrzeb m.in. w zakresie wyżywienia, ubrania, leków, mieszkania.

W ocenie Sądu usprawiedliwione, niezbędne koszty utrzymania powódki wynoszą miesięcznie ok. zł. Pozwana powinna partycypować w w/w kosztach utrzymania własnej matki w okresie od 14 kwietnia 2016r. do 26 października 2017r. na poziomie 600 zł miesięcznie, natomiast począwszy od 27 października 2017r. w kwocie 200 zł miesięcznie. B. P. (1) od dnia 27 października 2017r. przebywa na emeryturze, którą otrzymuje w wysokości niewiele mniejszej od wysokości emerytury powódki. Pozwana zaspokajając potrzeby matki na poziomie wyższym niż 200 zł miesięcznie, mogłaby sama popaść w stan niedostatku. Natomiast przed przejściem na emeryturę B. P. (1) prowadziła wraz z mężem gospodarstwo ogrodnicze, z którego dochód wynosił ok. 6242 zł miesięcznie, co zdaniem Sądu pozwalało pozwanej na partycypowanie w tym okresie w kosztach utrzymania matki na wyższym poziomie.

Biorąc pod uwagę powyższe i na podstawie wyżej powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Orzeczenie o rygorze natychmiastowej wykonalności zawarte w punkcie 2 sentencji wyroku oparto na treści art. 333 § 1 kpc.

Dalej idące żądanie pozwu Sąd oddalił jako nadmiernie wygórowane, o czym orzeczono w punkcie 3 sentencji wyroku.

O kosztach jak w punkcie 4 i 5 sentencji wyroku Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102 kpc, biorąc pod uwagę sytuację życiową i finansową powódki oraz pozwanej.

Powódka była reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu, będącego adwokatem. Wynagrodzenie pełnomocnika w przedmiotowej sprawie zostało ustalone w oparciu o przepis § 8 pkt. 2 w zw. z § 2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2015 r. poz. 1801 stan prawny obowiązujący w okresie 01.01.2016r. – 01.11.2016r.), którą to kwotę na podstawie § 4 ust. 3 tego samego rozporządzenia powiększono o należny podatek VAT.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w punkcie 6 sentencji wyroku.

SSR Piotr Sypniewski

Sygnatura akt III RC 174/16

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

- (...). M. M. (2)

3.  (...)

K., dn. 26.03.2018r.

SSR Piotr Sypniewski