Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 147/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 sierpnia 2017 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo(...)Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł. o zapłatę.

(wyrok k. 47, uzasadnienie k. 48)

Apelację od powyższego wyroku złożył powód zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1)  naruszenie prawa procesowego, to jest art. 203 § 1 i 4 k.p.c. w związku z art. 355 § 1 k.p.c. poprzez nie wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania wobec cofnięcia przez powódkę pozwu w dniu 16 lutego 2017r. ze zrzeczeniem się roszczenia, w sytuacji gdzie okoliczności sprawy nie wskazywałyby, ażeby cofnięcie pozwu było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzało do obejścia prawa, lecz stanowiło konsekwencję dobrowolnego zaspokojenia przez pozwaną roszczenia dochodzonego pozwem, co skutkowało oddaleniem powództwa;

2)  art. 98 § 1 k.p.c. poprzez ustalenie, że w sytuacji uznania zasadności dochodzonego roszczenia i zaspokojenia go przez stronę pozwaną już po wytoczeniu powództwa, stronie powodowej nie przysługują koszty procesu.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz umorzenie postępowania i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego.

(apelacja k. 53-54)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zaskarżony wyrok Sądu I instancji podlega uchyleniu, a postępowanie umorzeniu na podstawie art. 386 § 3 k.p.c.

Według art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego (art. 203 § 2 k.p.c.).

Jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew, sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.

Jeżeli natomiast pozew ulega odrzuceniu albo zachodzi podstawa do umorzenia postępowania, sąd drugiej instancji uchyla wyrok oraz odrzuca pozew lub umarza postępowanie (art. 386 § 3 k.p.c.).

W rozpoznawanej sprawie w dniu 16 lutego 2017r. (data nadania pisma procesowego k. 41) powód cofnął pozew w zakresie dochodzonej należności głównej w wysokosci 471,76 zł z odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w tym zakresie oraz podtrzymał żądanie zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu faktycznie poniesionych, w tym kosztów zastępstwa procesowego (k. 39-40).

Tymczasem Sąd Rejonowy błędnie nie uwzględnił złożonego wniosku i pomimo zaistnienia przesłanek do umorzenia postępowania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. wyznaczył rozprawę (k. zarządzenie k. 42) i merytorycznie rozstrzygnął sprawę zaskarżonym wyrokiem. Jako że w rozpoznawanej sprawie w pierwszej instancji powód cofnął pozew na skutek dobrowolnego zaspokojenia przez pozwanego roszczenia dochodzonego pozwem, zaszła przesłanka do umorzenia postępowania.

Ponieważ Sąd Rejonowy tego nie uczynił, lecz orzekł merytorycznie o żądaniu, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok oraz umorzył postępowanie w sprawie.

Orzekając o kosztach procesu sąd miał na względzie, iż wprawdzie zasadą jest przy cofnięciu pozwu, że obowiązek zwrotu kosztów postępowania obciąża powoda (art. 203 § 2 k.p.c.), jednak wyjątkowo obowiązek zwrotu kosztów może nie obciążać strony cofającej pozew, lecz ciążyć na stronie przeciwnej, gdy cofnięcie pozwu, tak jak w niniejszej sprawie, wynikało z zaspokojenia powoda przez przeciwnika w toku postępowania w pierwszej instancji (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 11 grudnia 2009 r., V CZ 58/09, LEX nr 551159).

Z powyższego względu w związku z uchyleniem wyroku w całości i umorzeniem postępowania spowodowanego cofnięciem powództwa, które nastąpiło wskutek zapłaty dochodzonych należności dopiero po wniesieniu pozwu, Sąd Okręgowy uznał, że pozwany w całości przegrał postępowanie zarówno przed sądem pierwszej jak i drugiej instancji. W konsekwencji na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu poniesionych przez niego kosztów procesu: pierwszoinstancyjnego - kwotę 137 zł obejmującą: opłatę od pozwu w wysokości 30 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokosci 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 90 zł oraz postępowania apelacyjnego - kwotę 150 zł obejmującą: opłatę od apelacji 30 zł i koszty zastępstwa procesowego 120 zł.

Jolanta Jachowicz

Marzena Eichstaedt

Mariola Szczepańska