Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XV Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Joanna Andrzejak-Kruk

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2017r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. P.

przeciwko (...) SA z siedzibą w P.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

z dnia 12 lipca 2017r.,

sygn. akt I.C.170/17

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 450,-zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

/-/ Joanna Andrzejak-Kruk

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 4.10.2016r. powód R. P. wystąpił o zasądzenie od pozwanej (...) SA w P. kwoty 2.602,30zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25.08.2016r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych. Dochodzone roszczenie stanowiło bonifikatę związaną z niedotrzymaniem standardów jakościowych obsługi odbiorców, przysługującą powodowi na podstawie łączącej strony umowy o świadczenie usługi kompleksowej dostarczania energii elektrycznej ( zgodnie z pkt 4.4.5 ust. 11 taryfy ) z tytułu przedłużenia 14-dniowego terminu rozpatrzenia wniosku powoda o przelanie wcześniej przyznanej mu bonifikaty za nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii do lokalu. Opóźnienie pozwanej wyniosło 172 dni ( 8.02.2016r. powód złożył wniosek o przelanie na jego rzecz pierwszej bonifikaty, zaś odpowiedź uzyskał 11.08.2016r., czyli po 186 dniach ), a zatem bonifikata ( 1/250 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za każdy dzień zwłoki ) wynosi 2.602,30zł.

W dniu 21.10.2016r. referendarz sądowy wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając żądanie pozwu.

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu, zaskarżając go w całości oraz wnosząc o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwana zarzuciła, że żądana w pozwie bonifikata nie należy się powodowi, gdyż w chwili złożenia wniosku z dnia 8.02.2016r. powód nie był odbiorcą w rozumieniu taryfy.

Wyrokiem z dnia 12.07.2017r., sygn. akt I.C.170/17 Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu: 1) zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.602,30zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25.08.2016r. do dnia zapłaty; 2) zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.317,-zł z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana, zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie:

1)  art. 65 § 1 i 2 k.c. poprzez błędną wykładnię: pkt 4.4.5 ust. 11 Taryfy(...)Sp. z o.o. dla usług dystrybucji energii elektrycznej, tj. niezasadne przyjęcie, iż na podstawie ww. zapisu uprawnienie do otrzymywania bonifikaty może przysługiwać podmiotowi niebędącemu odbiorcą energii; pkt. 2.8 Taryfy, tj. niezasadne przyjęcie, iż „odbiorcą” w rozumieniu Taryfy może być podmiot, który nie otrzymuje ani nie pobiera energii elektrycznej na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym;

2)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieprawidłową ocenę materiału dowodowego w postaci Taryfy oraz korespondencji pomiędzy powodem a pozwaną i przyjęcie, że w oparciu o treść ww. dokumentów powód był uprawniony do dochodzenia od pozwanej wypłaty bonifikaty, pomimo że powód przestał być odbiorcą w rozumieniu Taryfy i tym samym nie przysługują mu uprawnienia przypisane wyłącznie odbiorcom energii.

W oparciu o te zarzuty pozwana domagała się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania w przed Sądem I instancji, a także zasądzenia od powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Z uwagi na fakt, że Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego, niniejsze uzasadnienie ogranicza jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa ( art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. ).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zupełnie chybiony okazał się zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Przepis ten określa zasady dokonywania oceny dowodów przez sąd, a konsekwencją jego naruszenia jest przyjęcie błędnych – nie znajdujących oparcia w materiale sprawy – ustaleń faktycznych. W rozpoznawanym przypadku pozwany nie twierdził jednak w apelacji, że podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowiły nieprawidłowe ustalenia, lecz zmierzał do podważenia ocen prawnych Sądu I instancji, który dokonał niezgodnej z jego stanowiskiem wykładni postanowień Taryfy dla usług dystrybucji energii elektrycznej, stanowiącej integralną część zawartej przez strony w dniu 28.09.2015r. umowy o świadczenie usługi kompleksowej dostarczania energii elektrycznej. Apelacja w istocie opierała się zatem wyłącznie na zarzucie naruszenia art. 65 k.c.

Zgodnie z powołanym przepisem, oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje ( § 1 ), przy czym w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu ( § 2 ). Na tle art. 65 k.c. przyjmuje się tzw. kombinowaną metodę wykładni, opartą na kryteriach subiektywnym i obiektywnym. Wiążący prawnie sens oświadczenia woli ustala się więc mając w pierwszej kolejności na uwadze rzeczywistą wolę stron ( za wiążący uznaje się sens oświadczenia woli, w jakim rozumiała go osoba składająca i osoba odbierająca oświadczenie ), a dopiero wtedy, gdy nie da się jej ustalić, sens ten ustala się na podstawie tzw. przypisania normatywnego ( za wiążące uznaje się wówczas takie rozumienie oświadczenia woli, które jest wynikiem starannych zabiegów interpretacyjnych, zmierzających do odtworzenia treści myślowych osoby składającej oświadczenie woli ). W przypadku oświadczeń woli ujętych w formie pisemnej, ich sens ustala się przyjmując za podstawę wykładni przede wszystkim tekst dokumentu ( poddawany interpretacji z uwzględnieniem językowych reguł znaczeniowych oraz okoliczności złożenia oświadczenia i jego celu – jeżeli dokument obejmuje takie informacje ) oraz uzupełniająco – jeżeli jest to potrzebne dla wykładni niejasnych oświadczeń woli zawartych w dokumencie – okoliczności towarzyszące, które mogą być stwierdzone za pomocą pozadokumentowych środków dowodowych ( por. np. uzasadnienie uchwały (7) Sądu Najwyższego z 29.06.1995r., III CZP 66/95, publ. OSN 1995/12/168 ).

W niniejszej sprawie spór między stronami sprowadzał się do interpretacji pojęcia „odbiorcy”, które zdefiniowane zostało w pkt 2.8 Taryfy dla usług dystrybucji energii elektrycznej ( wedle tego postanowienia „odbiorcą” jest każdy, kto otrzymuje lub pobiera energię elektryczną na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym ), co stanowiło punkt wyjścia dla oceny, czy powodowi należała się bonifikata określona w pkt 4.4.5 ust. 11 Taryfy, gdyż ustanowione w pkt 4.4.5 bonifikaty przysługują jedynie odbiorcom.

Przedstawione wyżej, subiektywne kryteria wykładni w tym wypadku zawodzą, gdyż strony rozbieżnie interpretowały termin „odbiorcy”. Pozwana konsekwentnie uznaje mianowicie, że za „odbiorcę” nie może być uznana osoba, która nie jest jej klientem w czasie zaistnienia przesłanek do przyznania bonifikaty ( gdyż nie otrzymuje ona wówczas ani nie pobiera energii na podstawie zawartej umowy ), natomiast według powoda – co obszernie uzasadnił on w piśmie procesowym z dnia 7.03.2017r. – termin „odbiorca”, wbrew literalnemu brzmieniu definicji w pkt 2.8 Taryfy, należy rozumieć szerzej ( z uwzględnieniem treści wszystkich postanowień Taryfy oraz celu, któremu one służą ), gdyż chodzi również o osobę, która miała zawartą umowę z pozwaną, a następnie umowa ta została rozwiązana, nie zaś tylko osobę faktycznie w danym okresie pobierającą energię elektryczną, i to na podstawie umowy. Status odbiorcy przysługuje więc podmiotowi, który był stroną umowy o świadczenie usług kompleksowych w zakresie wszelkich rozliczeń z przedsiębiorstwem energetycznym dotyczących realizacji tej umowy.

Skoro pomiędzy stronami umowy nie doszło do uzgodnienia znaczenia powyższego pojęcia, jego właściwy sens należało ustalić według kryteriów obiektywnych, a zatem w jaki sposób strony powinny je rozumieć przy zachowaniu należytej staranności. Sąd I instancji przeprowadził w tym zakresie stosowny wywód – z odwołaniem do poszczególnych postanowień Taryfy – i wyjaśnił, z jakich względów uznał, że sporne pojęcie powinno być interpretowane w sposób postulowany przez powoda. Tymczasem w apelacji pozwanej nie podjęto choćby próby podważenia tego stanowiska, poprzestając na powieleniu stwierdzenia, że z uwagi na definicję „odbiorcy”, bonifikatę może otrzymać tylko osoba, która otrzymuje lub pobiera energię na podstawie zwartej umowy, a skoro powód kierując do pozwanej e-mail z dnia 8.02.2016r. nie był już jej klientem, to nie przysługiwały mu uprawnienia wynikające z umowy oraz Taryfy. Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 65 k.c. nie mógł być więc skuteczny. Dodać trzeba, że stanowisko pozwanej jest niespójne i wewnętrznie sprzeczne ( na co zwrócił już uwagę Sąd I instancji ); z jednej strony pozwana kładzie nacisk na to, że w momencie zaktualizowania się przesłanek powstania uprawnienia do przedmiotowe bonifikaty powód nie był już jej klientem, z drugiej zaś podnosi, że umowa z dnia 28.09.2015r. nigdy nie została aktywowana i tym samym na jej podstawie powód nie stał się odbiorcą potencjalne uprawnionym do otrzymania bonifikaty. Jeżeli jednak powodowi w ogóle nie przysługiwał status odbiorcy, to rodzi się pytanie, na jakiej podstawie pozwana w dniu 3.12.2015r. przyznała mu bonifikatę z pkt 4.4.5 Taryfy za nieuzasadnione wstrzymanie dostawy energii elektrycznej. Trafnie ponadto Sąd I instancji stwierdził, że uzyskanie przez powoda statusu „odbiorcy” nastąpiło z chwilą zawarcia umowy z dnia 28.09.2015r., a oceny tej nie może zmieniać jakakolwiek wewnętrzna procedura pozwanej dotycząca aktywacji umowy.

W tym stanie rzeczy i na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach procesu w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., obciążając nimi pozwaną jako stronę przerywającą. Powód wyłożył na tym etapie sprawy koszty zastępstwa procesowego – wynagrodzenie reprezentującego go pełnomocnika, którego wysokość ustalono na 450,-zł ( § 15 ust. 1 i 3 w zw. z § 2 pkt 3 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. 2015/1800 w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. 2016/1668 ). Powyższe koszty pozwana winna zwrócić powodowi.

/-/ Joanna Andrzejak-Kruk