Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2018r.

Sąd Rejonowy w Jaśle I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Myśliwiec

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Stanisława Synowiec

po rozpoznaniu 29 maja 2018 r. w J.

przy udziale

sprawy z powództwa B. Ś., Z. B., B. K. (1)

przeciwko I. K.

o ochronę posiadania gruntu

I. nakazuje pozwanemu I. K. aby rozebrał i usunął fragmenty ogrodzenia (słupki, podmurówkę i rozciągniętą między słupkami siatkę) usytuowanego na działce (...) położonej w O. oznaczonego punktami 1-2 oraz 5-6 na szkicu sytuacyjnym biegłego P. M. z dnia 30 maja 2017r L.ks.rob. (...) oraz wyrównał teren po usuniętych elementach ogrodzenia;

II. zakazuje pozwanemu I. K.:

- naruszania w jakikolwiek sposób powódki B. Ś. i powoda Z. B. w swobodnym wykonywaniu przejazdów północnym krańcem działki (...) położonej w O.pasem o szerokości 4 metrów w szczególności przez wznoszenie na tym szlaku ogrodzenia czy stawianie jakichkolwiek przeszkód uniemożliwiających lub utrudniających swobodny przejazd,

- naruszania w jakikolwiek sposób powódki B. K. (1) w swobodnym wykonywaniu przejazdów do działki (...) położonej w O.północno- zachodnią częścią działki (...) położonej w O.szlakiem drożnym o szerokości 4 m w szczególności przez wznoszenie na tym szlaku ogrodzenia czy stawianie jakichkolwiek przeszkód uniemożliwiających lub utrudniających swobodny przejazd:

III. zasądza od pozwanego I. K. na rzecz:

-powódki B. Ś. kwotę 1070,33 zł (jeden tysiąc siedemdziesiąt złotych 33/100)

-powódki B. K. (1) kwotę 1070,33 zł ( jeden tysiąc siedemdziesiąt złotych 33/100)

-powoda Z. B. kwotę 1070,34 zł ( jeden tysiąc siedemdziesiąt złotych 34/100)

- tytułem zwrotu kosztów postępowania;

IV. nakazuje, aby Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w J. ściągnął od pozwanego I. K. kwotę 459,47 zł ( czterysta pięćdziesiąt dziewięć złotych 47/100) tytułem pokrycia brakujących kosztów postępowania.

Sygn. Akt I C 797/16

Uzasadnienie Wyroku Sądu Rejonowego w Jaśle

z dnia 12 czerwca 2018r

Powodowie B. Ś., B. K. (1) i Z. Ś. wystąpili każdy z osobna przeciwko pozwanemu I. K. z pozwem o ochronę posiadania służebności gruntowej. Sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Powodowie B. Ś. i Z. B. domagali się by sąd nakazał pozwanemu aby przywrócił powodom posiadanie gruntu stanowiącego północną część działki nr (...) położonej w O.o szerokości około 4 metrów poprzez rozebranie i usunięcie ogrodzenia składającego się z betonowego fundamentu metalowych słupków i siatki na szerokości około 4 metrów zlokalizowanego na północno-zachodniej oraz na północno- wschodniej granicy w/w działki oraz przywrócił znajdujący się pod tym ogrodzeniem pas gruntu do stanu pierwotnego w szczególności dokonał jego wyrównania w sposób umożliwiający swobodny przejazd. Wnieśli również o zakazanie pozwanemu na przyszłość naruszania ich w posiadaniu wyżej wymienionego pasa gruntu w szczególności przez wznoszenie na nim ogrodzenia i sytuowanie innych przedmiotów oraz obiektów uniemożliwiających swobodny przejazd opisanym wyżej szlakiem.

Powódka B. K. (1) domagała się również przywrócenia posiadania gruntu stanowiącego północno- wschodnią część działki (...) i usunięcie opisanego wyżej ogrodzenia zlokalizowanego w północno- wschodniej części działki (...) części działki oraz by pozwany przywrócił znajdujący się pod tym ogrodzeniem pas gruntu do stanu pierwotnego w szczególności dokonał jego wyrównania w sposób umożliwiający swobodny przejazd. Wniosła również o zakazanie pozwanemu na przyszłość naruszania jej w posiadaniu wyżej wymienionego pasa gruntu w szczególności przez wznoszenie na nim ogrodzenia i sytuowanie innych przedmiotów oraz obiektów uniemożliwiających swobodny przejazd opisanym wyżej szlakiem.

Powodowie wnieśli również o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania W uzasadnieniu pozwu wskazali, że szlakiem drożnym biegnącym północnym skrajem działki (...) należącej do pozwanego wykonywali przejazdy do swoich nieruchomości – powódka B. Ś. do działki (...) stanowiącej użytek rolny, powód Z. B. do działki (...) stanowiącej użytek rolny a powódka B. K. (1) do działki (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym i gospodarczym. Wszyscy powodowie wskazali, że przedmiotowy przejazd przez północną część działki pozwanego stanowił część szlaku drożnego biegnącego od drogi publicznej (...) na zachód przez prywatne działki (...). Z tego szlaku drożnego korzystali nie tylko powodowie ale również ich poprzednicy prawni. W 2016r pozwany rozpoczął budowę ogrodzenia swojej działki (...) ale początkowo zostawił północną część stanowiącą szlak drożny nie zagrodzoną. W lipcu 2016r zagrodził jednak przejazd od zachodniej granicy swojej działki uniemożliwiając przejazd powodom B. Ś. i Z. B. zaś we wrześniu 2016r pozwany zagrodził również od strony wschodniej granicy swej działki zamykając przejazd powódce B. K. (1). Powodowie podnieśli, że do czasu zagrodzenia przejazdu przez pozwanego nikt nie kwestionował przejazdów przedmiotowym szlakiem. Rozmowy z pozwanym by nie grodził przejazdu nie przyniosły efektu.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Zaprzeczył by powodowie albo ich poprzednicy prawni kiedykolwiek z służebności gruntowej wskazanej w pozwie korzystali. Wskazał, że dojazdy do nieruchomości wskazanych przez powodów wykonywali oni bezpośrednio z drogi głównej nr (...) - która jest drogą asfaltową. Pozwany wskazał, że sam chcąc dojechać do swojej działki musiał przejeżdżać przez działkę H. M. nr (...) i robił to wyłącznie za jej zgodą. Aby móc wybudować dom musiał wystąpić o służebność drogi koniecznej- która została ustanowiona w postępowaniu sądowym, co zdaniem pozwanego przesądza o tym że powodowie nigdy nie byli w posiadaniu pasa gruntu stanowiącego północną część działki pozwanego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka B. Ś. jest właścicielką działki rolnej numer ewidencyjny (...) położonej w O. (wypis z rejestru gruntów – koperta k6), powódka B. K. (1) jest właścicielką działki numer (...) położonej w O. stanowiącej grunty rolne zabudowane ( wypis z rejestru gruntów – koperta – k 35) zaś powód Z. B. jest samoistnym posiadaczem działki rolnej nr ewidencyjny (...) położonej w O.(wypis z rejestru gruntów- koperta k 53). Działka nr (...) położona w O. stanowi własność pozwanego I. K. i jest zabudowana - sąsiaduje, bezpośrednio z działką powódki B. Ś. – od strony zachodniej i z działką (...) B. K. (1) od strony północnej. Północnym krańcem działki (...) biegła droga dojazdowa do pól która przebiegała również po działkach (...) i łączyła się z działką drogową (...)(droga asfaltowa) a przez nią z drogą publiczną nr.ew. (...). Z drogi tej korzystali ci mieszkańcy, którzy mieli przy niej swe pola, a przejazdy wykonywane były głównie sprzętem rolniczym jak ciągnikami czy kombajnem w celach związanych z wykonywaniem prac rolnych. Z przejazdów po tej drodze korzystał w imieniu powódki B. Ś. jej mąż który przejeżdżał tam ciągnikiem, a także kombajnem- na działce powódki w ostatnich latach była łąka. Z przejazdu tym szlakiem korzystała również powódka B. K. (1) i jej mąż którzy wykonywali tym szlakiem dojazdy do południowej części działki powódki (...) i w celu tej komunikacji w ogrodzeniu swojej posesji od strony południowej tj od strony działki pozwanego I. K. mieli pozostawioną przerwę na wjazd ciągnika czy innego sprzętu rolniczego. Powódka B. K. (2) razem ze swoim mężem korzystała z tego przejazdu w celu przywozu opału, a także przy budowie wiaty i kopaniu studni głębinowej które to czynności wykonywali w roku 2015 i 2016. Z drogi tej korzystał również Z. B. w celu dojazdu do działki rolnej (...) także do innych działek w celach rolniczych. Z. B. jeździł głównie ciągnikiem i kombajnem aby wykonać prace rolne na działce (...) jak też na działkach innych właścicieli na ich prośbę. Wykonując te przejazdy Z. B. zaraz za działką powódki B. Ś. skręcał w lewo i zjeżdżał na swoją działkę- przejazd na wprost w kierunku zachodnim z uwagi na uskok terenu nie był możliwy odkąd powód Z. B. wyrównał teren na swojej działce położonej przy drodze głównej a do celów tych wykorzystał ziemię z działki (...). Wszyscy powodowie wykonywali przejazdy opisanym szlakiem drożnym bez żadnych przeszkód, aż do czasu gdy pozwany I. K. zagrodził przedmiotowy szlak – latem 2016r. Pozwany budując ogrodzenie swojej działki najpierw postawił część ogrodzenia od strony wschodniej i zachodniej swojej działki w taki sposób który sugerował, że szlak drożny pozostanie nie zagrodzony- potem jednak dostawił pozostałą część ogrodzenia zagradzając szlak najpierw od strony zachodniej a następnie od strony wschodniej. Postawione przez pozwanego ogrodzenie uniemożliwiło powodom wykonywanie przejazdów przedmiotowym szlakiem (protokół oględzin przedmiotu postępowania- k 84-86, zdjęcia nieruchomości przedłożone przez pozwanego – k 127-128).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody potwierdzające fakt pozostawania poszczególnych działek w dyspozycji powodów (fakt ten nie był przez pozwanego kwestionowany). Pozwany nie kwestionował wskazanego przez powodów na oględzinach przedmiotu postępowania zakresu szlaku służebnego na jego działce kwestionując w ogóle fakt wykonywania przez powodów przejazdów i przechodów i podnosząc, że wszyscy powodowie mają dojazd do swych nieruchomości od drogi głównej nr(...).

Ustalając stan faktyczny w szczególności w zakresie faktów korzystania przez powodów z przejazdów i przechodów szlakiem drożnym biegnącym między innymi po działce pozwanego (...) sąd oparł się przede wszystkim na dowodach osobowych w postaci zeznań świadków M. G. – k 114v-115v, B. Ł. – k 115v-116, T. K. - k 116- 117, F. S.-k 122v-123, T. N. – k 123, J. B. – k 123v, H. B.- k123v-125v, M. K. – k 124v, a także na zeznaniach powodów B. Ś. - k 129- 129v, B. K. (1) – k 129v-130v, Z. B. – k 130v.

Zeznania wymienionych wyżej świadków są w ocenie sądu wiarygodne i potwierdzają fakt korzystania przez powodów ze szlaku drożnego biegnącego po działce pozwanego. Część świadków zamieszkuje w sąsiedztwie i zeznania ich są odtworzeniem ich własnych obserwacji jak np. zeznania B. Ł.- która jest właścicielem działki (...) przez którą również przebiega przedmiotowy szlak drożny. Świadek ten jest obcy dla stron i z całą stanowczością potwierdziła fakt wykonywania przejazdów przedmiotowym szlakiem przez powodów aż do momentu zagrodzenia tego szlaku przez pozwanego. Inni świadkowie jak M. G. czy T. K. zeznają o fakcie dokonywania przejazdów które to przejazdy sami w imieniu powodów wykonywali – świadek M. G. dojeżdżał do działki swej córki B. Ś. aby tę działkę wykosić, a świadek T. K. wykonywał przejazdy do działki swej żony B. K. (1) wożąc materiały do budowy wiaty czy studni, wywożąc ziemię, przywożąc opał. Fakt korzystania przez powoda Z. B. z drogi biegnącej przez działkę pozwanego I. K. znajduje potwierdzenie również w zeznaniach świadka J. B. jak też H. B.. Zeznania tych świadków są w ocenie sądu spontaniczne i wzajemnie się uzupełniają. Świadkowie F. S. czy T. N. nie posiadali wiadomości w zakresie korzystania z tego szlaku w ostatnim okresie czasu jednak z zeznań ich jednoznacznie wynika, że szlakiem opisanym przez powodów i prowadzącym między innymi przez działkę pozwanego był dojazd do pól z którego korzystali wszyscy którzy mieli tam pola , przejazd był swobodny, nikt nie zabraniał przejeżdżać i nikogo nie pytano o zezwolenie na przejazd.

Wskazane wyżej różnorakie fakty dotyczące wykonywania przejazdów oraz przechodów szlakiem którego ochrony domagają się powodowie i to zarówno w przeszłości jak też tuż przed zagrodzeniem tego szlaku przez pozwanego znajdują potwierdzenie również w zeznaniach samych powodów B. Ś., B. K. (1) i Z. Ś. którym sąd dał wiarę bowiem korelują z pozostałym materiałem dowodowym tworząc logiczna i spójną całość.

W ocenie sądu z dowodów powyższych jednoznacznie wynika ustalony wyżej stan faktyczny.

Sąd uznał za niewiarygodne bądź częściowo niewiarygodne zeznania świadków B. K. (3) ( k117-117v) czy J. K. (k 117) w zakresie w jakim świadkowie ci twierdzą że drogi tam nigdy nie było i nikt tamtędy nie jeździł bowiem zeznania te są w oczywisty sposób sprzeczne z ustalonym w sprawie stanem faktycznym. Fakt, że pozwany I. K. musiał uzyskać prawnie zagwarantowany dojazd do swej działki aby uzyskać pozwolenie na budowę i był zmuszony „wyprocesować” służebność drogi koniecznej nie jest dowodem na to, że dojazd na gruncie faktycznie nie istniał i nie był wykonywany. Z ustalonego w sprawie w tym również w oparciu o zeznania świadków obiektywnych i nie związanych z żadną ze stron postępowania stanu faktycznego wynika jasno, że szlak dojazdowy istniał faktycznie na gruncie i przejazdy były wykonywane. Nie ulega wątpliwości, że przejazdy przedmiotowym szlakiem nie były bardzo częste bowiem szlak był wykorzystywany jako dojazd do pól więc jeżdżono po nim tylko w razie potrzeby gospodarczej. Również powódka B. K. (1) z dojazdu tego korzystała w celu wykonywania prac gospodarskich w południowej części swej działki gdzie miała specjalnie zostawioną przerwę w ogrodzeniu.

Logiczną konsekwencją przedstawionej wyżej oceny dowodów jest uznanie przez sąd za niewiarygodne zeznań samego pozwanego I. K. (k131) w zakresie w jakim twierdzi on, że powodowie nie wykonywali żadnych przejazdów przez jego działkę. Pozwany potwierdza, że był szlak prowadzący do pól ale stwierdza jednocześnie, że każdy, każdego za każdym razem się pytał czy może przejechać - zeznania te w tym zakresie są w oczywisty sposób sprzeczne z ustalonym stanem faktycznym i stanowią jedynie sposób obrony przed roszczeniem posesoryjnym powodów w sytuacji kiedy pozwany zdecydował się na zagrodzenie przejazdu pomimo wcześniejszych ostrzeżeń ze strony powodów. Za taką oceną tych zeznań przemawia również fakt – odnotowany w protokole oględzin przedmiotu postępowania który wskazuje, że początkowo pozwany miał zamiar pozostawić nie zagrodzony szlak drogowy (liczył się więc początkowo z faktem że przez jego działkę wykonywane są przejazdy) bowiem słupki – które miały być ostatnimi przy pozostawieniu szlaku nie zagrodzonego miały tak zwany zastrzał – który charakterystyczny jest dla słupków kończących ogrodzenie – również podmurówka pod ogrodzenie na tej części gdzie znajduje szlak służebny została wykonana później niż podmurówka pod pozostałą częścią ogrodzenia. Zeznania świadka H. M. (k 118v) nie wnoszą do sprawy istotnych wiadomości bowiem świadek ten potwierdziła, że pozwany ma służebność dojazdu do swojej nieruchomości po jej działce a wcześniej jeździł też po jej działce ale się jej pytał. Świadek nie potrafiła powiedzieć czy inne osoby jeździły po jej działce bo tam nie mieszka – wskazała, że nikt inny oprócz pozwanego nie pytał jej o przejazd.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie mamy do czynienie z roszczeniem o ochronę posiadania, a zatem kognicja sądu na podstawie art 478kpc ograniczona jest jedynie do badania ostatniego stanu posiadania i faktu jego naruszenia. Z dalszej części przepisu wynika, że w sprawach takich sąd nie bada samego prawa ani dobrej wiary pozwanego. Już tylko samo powołanie tego przepisu wskazuje na zupełną bezzasadność podnoszonych przez pozwanego argumentów dotyczących braku po stronie powodów interesu w wykonywaniu przejazdów spornym szlakiem z uwagi na to, że powodowie mają zapewniony dojazd do swych nieruchomości od drogi głównej.

Roszczenie zgłoszone przez powodów ma swe źródło materialnoprawne w treści art 344kc oraz art 342kc. Art 342 kc wprowadza zakaz samowolnego naruszania posiadania chociażby posiadacz był w złej wierze. Art zaś 344kc daje posiadaczowi którego posiadania zostało naruszone roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie naruszeń, przy czym z przepisu tego jednoznacznie wynika, że roszczenie takie nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, za wyjątkiem sytuacji kiedy istnieje prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznania spraw tego rodzaju organu państwowego które stwierdza, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. Uregulowanie zawarte w tym przepisie znajduje w pełni zastosowanie do ochrony posiadania służebności na mocy art 352§1i2kc.

Rozpoznając roszczenie o ochronę posiadania sąd ponadto zobowiązany jest brać pod uwagę treść art 344§2 kpc który stanowi, że roszczenie o ochronę posiadania wygasa jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.

Zdaniem sądu powodowie wykazali w niniejszej sprawie przesłanki ochrony posesoryjnej i zachowali roczny termin do żądania ochrony (pozwy złożone 4 listopada 2016r, przejazd zagrodzony latem 2016r , ostatnie przejazdy miały miejsce wiosną i latem 2016r). W związku zatem z postawieniem przez pozwanego na działce (...) ogrodzenia uniemożliwiającego przejazdy powództwo związane z ochroną posiadania przejazdu jest zasadne. Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z dość specyficznym posiadaniem służebności przejazdu bowiem jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego przejazdy wykonywane były dosłownie kilka razy w roku w związku z koniecznością wykonania określonych prac polowych czy ogrodowych. Takie sporadyczne przejazdy mogły nie zostawić na gruncie trwałych śladów w postaci kolein w szczególności w tych miejscach gdzie przejazdy były wykonywane rzadziej i przez mniej osób (część szlaku z którego korzystał powód Z. B.). Zarówno w dniu oględzin jak też na przedłożonych przez pozwanego zdjęciach widać wyraźnie koleiny – które prowadziły na wprost m.in. przez działkę B. Ł. następnie H. M. i dalej prosto przez działkę pozwanego I. K. (...)- w dniu oględzin koleiny urywały się w miejscu postawionego przez pozwanego ogrodzenia i na jego nieruchomości nie były już widoczne. Na zdjęciach przedłożonych przez pozwanego widać jeszcze koleiny od szlaku którego ochrony domagają się powodowie ale bardziej widoczna jest już nowa droga według której pozwany ma służebność przez działkę H. M..

Fakt, że przejazdy szlakiem drożnym opisanym przez powodów wykonywane były sporadycznie nie zmienia jednak oceny zachowania pozwanego który postawił ogrodzenie w taki sposób, że uniemożliwił wykonywanie tych przejazdów - jako oczywistego naruszenia posiadania które skutkuje w świetle art 344kc udzieleniem ochrony posesoryjnej.

Reasumując, sąd uznał roszczenie powodów o naruszenie posiadania za zasadne w myśl art 344kpc w związku z art 352§1i2kpc i nakazał pozwanemu przywrócenie opisanego szlaku poprzez nakazanie usunięcia fragmentu ogrodzenia zagradzającego przejazd a opisanego szczegółowo w treści sentencji w odniesieniu do szkicu sytuacyjnego biegłego P. M..

W punkcie II sąd zakazał pozwanemu naruszania powodów w posiadaniu służebności przejazdu stosownie do zakresu wykazanego przez powodów posiadania tej służebności oraz stosownie do zgłoszonych przez poszczególnych powodów w pozwach żądań.

Wobec uwzględnienia powództwa orzeczenie sądu w przedmiocie kosztów postępowania znajduje swe uzasadnienie w treści art 98§1 kpc. Powodom jako wygrywającym proces posesoryjny należy się zwrot kosztów postępowania. Na zasądzoną na rzecz każdego z powodów kwotę składają się opłata sądowa od pozwu- 200zł, zwrot zaliczki – 533,33zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 320zł i koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17zł.

Brakujące wydatki związane z opinią biegłego geodety w kwocie 92,99zł oraz wydatki związane z przesłuchaniem świadka B. K. (3) w kwocie 366,48zł zgodnie z powołaną wyżej zasadą z art. 98§1 kpc obciążają pozwanego i sąd nakazał ściągnięcie tej należności od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa SR w Jaśle .