Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2018r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Śródmieścia IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we W. w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Werocy

Protokolant: Monika Kałużna

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15.05.2018r. we W.

odwołania A. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

z dnia 06.09.2017 r. Znak: 470000/604/CW/414933/2017-ZAS

w sprawie A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

o zasiłek chorobowy

I.  zmienia zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. B. prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. oraz ustala, że ubezpieczony nie ma obowiązku zwrotu na fundusz chorobowy nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. w kwocie 7.179,12 zł wraz z odsetkami w wysokości 211,36 zł tj. łącznie 7.390,48zł;

II.  zasądza od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kwotę 120zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  koszty sądowe zalicza na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony (wnioskodawca) A. B. wniósł odwołanie od decyzji organu rentowego – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 06.09.2017r. odmawiającej mu prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. i zobowiązującej go do zwrotu pobranego, za w/w okres, zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 7.390,48zł, domagając się - jak podał w odwołaniu, sprecyzowanym następnie na rozprawie w dniu 22.02.2018r. - zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie zasiłku chorobowego za wskazany okres i ustalenie braku obowiązku zwrotu wypłaconego mu świadczenia.

Nadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania podał, iż w dniu 28.12.2005r. zawarł z Gminą M. umowę zlecenia, na podstawie której zobowiązał się do wykonywania obowiązków konserwacji sprzętu gaśniczego oraz pojazdów samochodowych (wozów strażackich), które to czynności były realizowane na terenie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w B.. Wskazał, że
w dniach wskazanych przez organ rentowy nie wykonywał w rzeczywistości żadnych czynności, które mogłyby być zakwalifikowane jako wykonywanie pracy zarobkowej, gdyż wszystkie czynności były wykonane przez A. D. zaś jego obecność w tych dniach miała jedynie formalny charakter co wynikało z faktu, że umowa była zawarta z nim i musiał zaznaczyć, że doszło do sprawdzenia sprzętu gaśniczego i pojazdów. Nadto zaznaczył, że sam fakt podpisania przez niego dokumentów bądź listy rozliczeń lub obecności nie oznacza, że wykonywał pracę zarobkową lub czynności niezgodne z celem zwolnienia bowiem miał obowiązek rozliczenia się z wykonywanych działań nawet, gdy nie wykonywał ich osobiście. Jednocześnie podał, że fakt, iż nie może osobiście wykonywać obowiązków wynikających
z umowy zlecenia był znany zleceniodawcy, który pozwolił na wykonywanie czynności A. D. jak również, że nie było możliwości wstrzymania wykonania czynności wynikających z zawartej umowy zlecenia gdyż dotyczyły one sprzętu gaśniczego
i wozów strażackich. Wskazał także, że prace konserwacyjne dotyczyły przede wszystkim tankowania pojazdu zaś on nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdu – wozu strażackiego, w związku z czym pomoc A. D. była w tym przypadku niezbędna.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział we W. wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na brak podstaw prawnych do jego uwzględnienia.

W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy, wskazując na treść art. 17 ust. 1 oraz art. 66 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. jedn. Dz. U. z 2017r., poz. 1368) a także na treść art. 84 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 roku, poz. 963), podał, że odmówił wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. i zobowiązał go do zwrotu na fundusz chorobowy nienależnie pobranego, za w/w okres, zasiłku chorobowego wraz z odsetkami
w łącznej kwocie 7.390,48zł. Wskazał, że ubezpieczony pozostaje w zatrudnieniu od 01.01.2005r. w Zakładzie (...) z siedzibą w G. oraz przebywał na zwolnieniach lekarskich m.in. od 01.01.2017r. do 05.06.2017r., za który to okres został mu wypłacony zasiłek chorobowy. Podniósł dalej, że w toku postępowania wyjaśniającego ustalono, że w okresie orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczony świadczył pracę w dniach: 04.01.2017r., 17.01.2017r., 03.02.2017r., 03.03.2017r., 17.03.2017r., 29.03.2017r., 04.04.2017r., 18.04.2017r., 06.05.2017r., 20.05.2017r. i 27.05.2017r. w ramach zawartej z Urzędem Miejskim w M. umowy zlecenia w związku z czym decyzja odmawiająca mu prawa do zasiłku chorobowego za sporny okres i zobowiązująca do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wraz z odsetkami jest prawidłowa.

Sąd ustalił stan faktyczny:

Ubezpieczony A. B. jest zatrudniony u J. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) w G. od dnia 01.10.2005r., na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy.

Z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym w tym chorobowemu.

Dowód: - karta zasiłkowa, w aktach ZUS

- wydruk z konta ubezpieczonego, w aktach ZUS

W dniu 28.12.2005r. ubezpieczony zawarł umowę zlecenia z Gminą M. na czas nieokreślony, począwszy od dnia 01.01.2006r.

Zgodnie z zawartą umową zlecenia ubezpieczony zobowiązał się do wykonywania czynności z zakresu konserwacji sprzętu gaśniczego i konserwacji pojazdu samochodowego znajdujących się na wyposażeniu Ochotniczej Straży Pożarnej w B., przy czym zleceniodawcy nie interesowało kto wykonywał w/w czynności a jedynie osiągnięcie skutku
w postaci wykonania prac objętych przedmiotem umowy zlecenia.

Czynności konserwacji pojazdu samochodowego polegały w szczególności na jego tankowaniu, sprzątaniu i myciu, dbaniu o stan techniczny, usuwaniu usterek, wyjeździe do mechanika celem dokonania kontroli stanu pojazdu.

W/w czynności faktycznie, na zasadach pomocy ubezpieczonemu, wykonywał A. D. – członek Ochotniczej Straży Pożarnej, który wykonywał czynności w jednostce
w B. i posiadał uprawnienia do kierowania wozami Straży Pożarnej, których to uprawnień nie posiadał ubezpieczony.

Wskazane prace realizowane były przez A. D. około 1-2 razy
w miesiącu i trwały około 1,5 godziny.

Ubezpieczony kontaktował się natomiast z A. D. i zwracał mu uwagę na konieczność utrzymania sprzętu gaśniczego i pojazdu samochodowego w jednostce
w prawidłowym stanie, na konieczność wyjazdu do mechanika czy też zatankowania pojazdu, na konieczność wykonania konserwacji danego sprzętu gaśniczego a także przyjeżdżał czasami do jednostki celem sprawdzenia sprzętu gaśniczego i wykonanych prac.

Dowód: - umowa zlecenia z dnia 28.12.2005r., k. 8

- aneks do umowy zlecenia, k. 36

- zeznania świadka A. D., k. 30-31

- zeznania świadka G. D., k. 31-32

- przesłuchanie ubezpieczonego, k. 40v.

W okresie od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. ubezpieczony był niezdolny do pracy.

Za w/w okres ubezpieczonemu wypłacony został zasiłek chorobowy w kwocie 7.179,12zł.

W w/w okresie ubezpieczony nie wykonywał żadnych czynności w ramach zawartej
z Gminą M. umowy zlecenia a jedynie potwierdził na przygotowanym przez zleceniodawcę dokumencie rozliczenia liczby godzin wykonywania usług do umowy zlecenia, fakt wykonania zlecenia w dniach: 04.01.2017r., 17.01.2017r., 03.02.2017r., 21.02.2017r., 03.03.2017r., 17.03.2017r., 29.03.2017r., 04.04.2017r., 18.04.2017r., 06.05.2017r., 20.05.2017r. i 27.05.2017r., przy czym w/w dokument podpisywał raz w miesiącu.

W okresie tym ubezpieczony nie stawiał się w jednostce Ochotniczej Straży Pożarnej
w B. zaś wszystkie czynności z zakresu konserwacji sprzętu gaśniczego i konserwacji pojazdu samochodowego znajdujących się na wyposażeniu Ochotniczej Straży Pożarnej
w B. wykonywał A. D..

Z tytułu umowy zlecenia ubezpieczony otrzymał, za okres od dnia 01.05.2016r. do dnia 31.05.2017r. wynagrodzenie.

Dowód: - umowa zlecenia z dnia 28.12.2005r., k. 8

- rozliczenia liczby godzin wykonywania usług do umowy zlecenia, k. 9-13

- decyzja ZUS z dnia 06.09.2017r., w aktach ZUS

- karta zasiłkowa, w aktach ZUS

- rozliczenie wypłaty zasiłku, w aktach ZUS

- pismo z dnia 06.07.2017r., w aktach ZUS

- zestawienie zaświadczeń wybranego ubezpieczonego, w aktach ZUS

- zeznania świadka A. D., k. 30-31

- przesłuchanie ubezpieczonego, k. 40v.

Decyzją z dnia 06.09.2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. odmówił ubezpieczonemu prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. a jednoczenie zobowiązał ubezpieczonego do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego w kwocie 7.179,12zł wraz z odsetkami w wysokości 211,36zł, tj. w łącznej kwocie 7.390,48zł wskazując w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, że w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, tj. w okresie od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. ubezpieczony wykonywał pracę
w ramach umowy zlecenia zawartej z Urzędem Miejskim w M..

Dowód: - decyzja ZUS z dnia 06.09.2017r., w aktach ZUS

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego (wnioskodawcy) zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. jedn. Dz. U. z 2017r., poz. 1368) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Z brzmienia powołanego przepisu wynika, iż ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego w sytuacji, gdy w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową lub podejmuje takie działania, które uznać można jako sprzeczne z celem zwolnienia.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż przesłanka wykorzystywania zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem oznaczona została w powołanym przepisie bardzo ogólnie, co może powodować trudności w ocenie poszczególnych zachowań ubezpieczonego podejmowanych przez niego w okresie stwierdzonej niezdolności do pracy. Niewątpliwie wykorzystywaniem zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia będzie zawsze wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy a zatem proces leczenia
i rekonwalescencję. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.12.2005 r., III UK 120/05, OSNP 2006, nr 21-22, poz. 338). Niemniej jednak w każdym przypadku, dokonując oceny zachowań ubezpieczonego, winny być uwzględnione okoliczności danego przypadku, ich ewentualny wpływ na proces leczenia oraz stan świadomości ubezpieczonego co do skutków podejmowanych przez niego działań. Nie budzi bowiem wątpliwości, że nie wszystkie czynności podejmowane w okresie orzeczonej niezdolności do pracy mogą być kwalifikowane jako czynności niezgodne z celem zwolnienia. Celem zwolnienia lekarskiego jest niewątpliwie odzyskanie przez ubezpieczonego zdolności do pracy w konsekwencji czego winien on postępować zgodnie z zaleceniami lekarskimi i ustalonym leczeniem (np. przyjmować leki)
a także unikać sytuacji mogących przedłużyć proces leczenia.

Podobnie podkreślić należy w aspekcie drugiej z przesłanek, tj. wykonywania w okresie stwierdzonej niezdolności do pracy, pracy zarobkowej, iż nie zawsze wykonywanie pracy skutkować będzie utratą przez ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego. Jak bowiem podkreślił w dotychczasowym orzecznictwie Sąd Najwyższy sporadyczna, incydentalna, wymuszona okolicznościami aktywność zawodowa może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.04.2013r., I UK 606/12, LEX nr 1391152, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06.02.2014r., II UK 274/13, LEX nr 1455233)

Odnosząc powyższe rozważania do stanu faktycznego sprawy podkreślenia wymaga, iż
w niniejszej sprawie brak było podstaw do uznania, aby ubezpieczony w okresie zwolnienia lekarskiego wystawionego mu na okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. (orzeczonej niezdolności do pracy w tym okresie), wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Z przeprowadzonych ustaleń faktycznych wynika, że ubezpieczony jest zatrudniony
od dnia 01.10.2005r. na podstawie umowy o pracę u J. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) w G. i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym w tym chorobowemu i dalej, że w okresie od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. ubezpieczony był niezdolny do pracy w związku z czym został mu wypłacony za w/w okres zasiłek chorobowy w kwocie 7.179,12zł.

Jak wykazało dalej przeprowadzone postępowanie dowodowe ubezpieczony w okresie od dnia 01.01.2006r. był także zatrudniony na podstawie umowy zlecenia w Gminie M. zaś do jego obowiązków należało wykonywanie czynności z zakresu konserwacji sprzętu gaśniczego
i konserwacji pojazdu samochodowego znajdujących się na wyposażeniu Ochotniczej Straży Pożarnej w B., przy czym zleceniodawcy nie interesowało kto wykonywał w/w czynności a jedynie osiągnięcie skutku w postaci wykonania prac objętych przedmiotem umowy zlecenia. Czynności konserwacji pojazdu samochodowego polegały przy tym w szczególności, jak wynika z przeprowadzonych ustaleń faktycznych, na jego tankowaniu, sprzątaniu i myciu, dbaniu o stan techniczny, usuwaniu usterek, wyjeździe do mechanika celem dokonania kontroli stanu pojazdu a zatem na wykonywaniu czynności wymagających wyjazdu pojazdem na stację paliw, do myjni czy też do mechanika.

Co równie istotne w/w czynności faktycznie, na zasadach pomocy ubezpieczonemu, wykonywał A. D. – członek Ochotniczej Straży Pożarnej, który wykonywał czynności w jednostce w B. i posiadał uprawnienia do kierowania wozami Straży Pożarnej, których to uprawnień nie posiadał z kolei ubezpieczony. Ubezpieczony kontaktował się natomiast z A. D. i zwracał mu uwagę na konieczność utrzymania sprzętu gaśniczego i pojazdu samochodowego w jednostce w prawidłowym stanie, na konieczność wyjazdu do mechanika czy też zatankowania pojazdu, na konieczność wykonania konserwacji danego sprzętu gaśniczego a także przyjeżdżał czasami do jednostki celem sprawdzenia sprzętu gaśniczego i wykonanych prac.

Jak wynika dalej z przeprowadzonych ustaleń faktycznych także w okresie od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. ubezpieczony nie wykonywał, faktycznie, żadnych czynności w ramach zawartej z Gminą M. umowy zlecenia a jedynie potwierdził na dokumencie rozliczenia liczby godzin wykonywania usług do umowy zlecenia, fakt wykonania zlecenia
w dniach: 04.01.2017r., 17.01.2017r., 03.02.2017r., 21.02.2017r., 03.03.2017r., 17.03.2017r., 29.03.2017r., 04.04.2017r., 18.04.2017r., 06.05.2017r., 20.05.2017r. i 27.05.2017r. W okresie tym ubezpieczony nie tylko nie stawiał się w jednostce Ochotniczej Straży Pożarnej
w B. ale i wszystkie czynności z zakresu konserwacji sprzętu gaśniczego i konserwacji pojazdu samochodowego znajdujących się na wyposażeniu Ochotniczej Straży Pożarnej
w B. wykonywał, w jego imieniu, A. D..

Powyższe potwierdził w swych zeznaniach ubezpieczony oraz świadek A. D., których zeznania Sąd uznał za w pełni wiarygodne, rzeczowe, spójne i logiczne a przy tym korespondujące ze sobą wzajemnie. Dając wiarę zeznaniom ubezpieczonego i świadka A. D. co do faktycznego sposobu realizacji przedmiotu umowy zlecenia Sąd miał także na uwadze fakt, iż ich zeznania co do sposobu wykonywania umowy zlecenia znajdowały potwierdzenie także w treści umowy zlecenia – z której nie wynikała powinność osobistego wykonywania zlecenia przez ubezpieczonego oraz w treści zeznań świadka G. D., który wskazał, iż zleceniodawca nie dbał o to jak wykonywana jest umowa ale
o osiągnięcie skutku. Co równie istotne świadek G. D. podał, iż ubezpieczony nie miał uprawnień do kierowania pojazdem Straży Pożarnej (uprzywilejowanym) co niewątpliwie uzasadnia przyjęcie, iż nie mógł on wykonywać w całości przedmiotu umowy zlecenia skoro niewątpliwie nie mógł on osobiście wyjechać pojazdem na stację paliw - celem jego zatankowania, do myjni – celem umycia pojazdu i jego posprzątania czy też do mechanika – celem sprawdzenia stanu technicznego lub usunięcia usterki pojazdu.

Sąd uwzględnił w tym zakresie również okoliczność, iż sam fakt potwierdzenia przez ubezpieczonego faktu wykonania zlecenia – poprzez złożenie raz w miesiącu podpisu na przygotowanym przez zleceniodawcę dokumencie nie uzasadnia jeszcze uznania, iż praca objęta umową zlecenia została faktycznie wykonana przez ubezpieczonego nie zaś przez osobę trzecią, co zresztą w niniejszej sprawie faktycznie miało miejsce, gdyż czynności faktycznie wykonywał w imieniu ubezpieczonego A. D..

Samo podpisanie dokumentu nie może przesądzać, w ocenie Sądu, o wykonywaniu przez ubezpieczonego pracy zarobkowej i to tym bardziej gdy czynność ta ma charakter sporadyczny. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.04.2012r. w sprawie II UK 186/11, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25.01.2016r. w sprawie III UK 82/15)

Tym samym brak było podstaw do uznania, aby ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie od pracy
w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia a w konsekwencji, aby uzasadnione było przyjęcie, że zastosowanie do niego znajdował przepis art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
a ubezpieczony utracił prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia, tj. za okres

od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r.

Konsekwentnie brak było podstaw do uznania, aby wypłacony ubezpieczonemu za w/w okres zasiłek chorobowy był świadczeniem nienależnym co skutkować winno powinnością jego zwrotu wraz z należnymi odsetkami.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd oparł się na złożonych do akt sprawy dokumentach, w tym na dokumentacji akt rentowych jak również na przesłuchaniu ubezpieczonego i zeznaniach świadków A. D. oraz G. D., których zeznaniom Sąd w całości dał wiarę jako spójnym, logicznym i konsekwentnym a przy tym wzajemnie ze sobą korespondującym.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznał ubezpieczonemu prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. oraz ustalił, że ubezpieczony nie ma obowiązku zwrotu na fundusz chorobowy nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okres od dnia 01.01.2017r. do dnia 05.06.2017r. w kwocie 7.179,12 zł wraz z odsetkami
w wysokości 211,36 zł tj. łącznie 7.390,48zł; punkt I wyroku.

Orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego zawarte w punkcie II wyroku Sąd oparł na treści art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie III wyroku Sąd oparł na treści art. 108 k.p.c. i art. 102 k.p.c. oraz art. 113 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594).