Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1158/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Grażyna Łazowska

Protokolant:

Kamila Niemczyk

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2016 r. w Gliwicach

sprawy J. H.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o ustalenie kapitału początkowego, o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. H.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 lutego 2016 r. nr (...)-2003

z dnia 14 marca 2016 r. nr (...)

z dnia 1 czerwca 2016 r. nr (...)-2003

z dnia 20 czerwca 2016 r. nr (...)

1.  umarza postępowanie z odwołania ubezpieczonego od decyzji z dnia
11 lutego 2016 r. i 14 czerwca 2016 r. w zakresie uwzględnionego żądania ubezpieczonego decyzjami z dnia 1 czerwca 2016 r. i 20 czerwca 2016 r.,

2.  oddala odwołania w pozostałym zakresie.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt: VIII U 1158/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lutego 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ponownie ustalił ubezpieczonemu J. H. wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.Dz.U.2015,748 ze zm.) na kwotę 125 412, 54zł.

Decyzją z dnia w dniu 14 marca 2016r. organ przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury.

Następnie w związku z nowymi dowodami zarobkowymi organ rentowy decyzją z dnia 1 czerwca 2016r. ustalił ponownie kapitał początkowy na kwotę 125 746,94zł. i stosownie do przeliczył emeryturę decyzją z dnia
20 czerwca 2016r.

Ubezpieczony w odwołaniach wniósł o uchylenie ww. decyzji oraz zakwestionował te decyzje w zakresie przyjętego przez organ rentowy sposobu ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego za lata 1971 i 1973 wskazując, iż przeliczenie takie jest dla niego niekorzystne.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie podnosząc, że wskaźnik podstawy wymiaru za lata 1971 i 1973 został wyliczony zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Skarżoną decyzją z dnia 11 lutego 2016r. organ rentowy ustalił podstawę wymiaru kapitału początkowego z 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, a to z lat 1971-1980, zaś wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału wyniósł 79,16%. Następnie decyzją z dnia 14 marca 2016r. przyznał odwołującemu emeryturę.

W obliczu przedłożenia przez ubezpieczonego nowego dowodu stwierdzającego inny okres pierwszej części zasadniczej służby wojskowej (tj. od 20 października 1970r. do 25 lipca 1971r.) niż dotychczas przyjęty przez ZUS (tj. od 1 stycznia 1971r. do 26 czerwca 1971r.) organ rentowy decyzją z dnia 1 czerwca 2016r. ustalił ponownie kapitał początkowy, zaś decyzją z dnia
20 czerwca 2016r. przeliczył odwołującemu emeryturę.

Wydając decyzję z 1 czerwca 2016r. organ przy ustalaniu (...) przyjął zarobki ubezpieczonego za rok 1971 z legitymacji ubezpieczeniowej w kwocie 12.019,90zł przyrównując je do 6 miesięcy zatrudnienia skarżącego (z braku przedłożenia dowodów na tę okoliczność organ przyjął, iż ubezpieczony wrócił do pracy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, tj. dnia 26 lipca 1971r., a więc pozostawał w ubezpieczeniu społecznym w roku 1971 od lipca do grudnia).

Odnosząc się z kolei do roku 1973 organ przyjął, iż odwołujący pozostawał w tym roku w ubezpieczeniu społecznym łącznie przez okres 9 miesięcy (od stycznia do lutego, od marca do czerwca oraz od października do grudnia). Ustalenie to wynikało z okresów zatrudnienia odwołującego w roku 1973r., a to:

- od 21 lipca 1972r. do 24 lutego 1973r. w Zakładach (...) w T. – zarobek ubezpieczonego w okresie od 1 stycznia 1973r. do 24 lutego 1973r. wyniósł 4.469,00zł;

- od 5 marca 1973r. do 18 czerwca 1973r. oraz od 22 października 1973r. do 31 maja 1976r. (w okresie od 18 czerwca 1973r. do 22 października 1973r. skarżący odbywał drugą część zasadniczej służby wojskowej) w Wojewódzkiej Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w Z. – wysokość zarobków za okres od 5 marca 1973r. do 31 grudnia 1973r. wyniosła 16.017,00zł.

Łącznie przyjęto kwotę zarobków w wysokości 20.486,00zł, którą przyrównano do kwoty rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 1973 wynoszącego 33.576,00zł. Uzyskany w ten sposób (...) wyniósł 81,35%.

W piśmie z dnia 18 sierpnia 2016r., precyzując swoje zastrzeżenia odwołujący wskazał, że świadczenie emerytalne jest zaniżone przez błędne zastosowanie art. 174 ust. 3b ustawy o FUS i niewłaściwe wyliczenie (...), bowiem za rok 1971 organ powinien był przyjąć pozostawanie przez niego w ubezpieczeniu społecznym przez okres 5 miesięcy a nie sześciu. Zdaniem odwołującego również za rok 1973 ZUS powinien był przyjąć pozostawanie w ubezpieczeniu społecznym przez 7 miesięcy, zaś przyjął 9 miesięcy, przez co obliczenie jest dla skarżącego niekorzystne. W odczuciu odwołującego, zgodnie z art. 174 ust. 3b ustawy o FUS do okresów pozostawania w ubezpieczeniu powinno się zaliczać jedynie pełne miesiące, zaś niepełne miesiące nie powinny być brane pod uwagę.

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 174 ust 3. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016r., poz. 887 ze zm.) podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w przepisach art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18 tej ustawy.

W przepisie art. 15 ust 4 ustawodawca określił sposób wyliczania wskaźnika w następujący sposób:

„W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1)oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2)oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5 [nie więcej niż 250%] stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty.

Z kolei po myśli art. 174 ust. 3b jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że organ rentowy prawidłowo – zgodnie z przytoczonym przepisem - ustalił ubezpieczonemu wskaźnik wymiaru za lata 1971 i 1973.

W świetle obowiązujących regulacji nie znajduje podstaw argumentacja odwołującego, zgodnie z którą organ niesłusznie zaliczył jako okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym również niepełne miesiące. Treść art. 174 ust. 3b nie pozostawia wątpliwości odnośnie intencji ustawodawcy w tej kwestii, co zostało potwierdzone stanowiskiem judykatury.

Należy w tym miejscu powołać się na treść wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 2 lipca 2015r., sygn. akt III AUa 867/15, zgodnie z którym „wskazać należy, że ustawodawca, w sytuacji, gdy chce się odnieść w ustawie emerytalnej do faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu, wyraźnie to precyzuje tak jak uczynił to w przepisie art. 17 ust. 1 ustawy, który stanowi, że jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru renty w myśl art. 15 ust. 1 dla ubezpieczonego, o którym mowa w art. 58 ust. 1 pkt 1-4, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się podstawę wymiaru składek za okres faktycznego podlegania ubezpieczeniu, z uwzględnieniem ust. 2 i 3. Skoro zatem ustawodawca nie zastosował tak precyzyjnej redakcji przepisu z art. 174 ust. 3b ustawy należy uznać, że pojęcie <<liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu >> ma szerszy zakres i obejmuje miesiące, w których ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu nie w rozumieniu pełnych miesięcy lecz miesięcy, czasie których występowało ubezpieczenie społeczne. Rację ma Sąd (…), że z uzasadnienia projektu ustawy z dnia 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 960) wyraźnie wynika, iż proponowana zmiana art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wprowadza korzystniejsze zasady ustalania kapitału początkowego. Rzeczywiście pierwotne brzmienie projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS zakładało dodanie do art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ustępu 3c w brzmieniu następującym: Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony korzystał z urlopu wychowawczego i dlatego świadczył pracę jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy lub dni świadczenia pracy. Jednakże projekt ustawy, czy uzasadnienie projektu nie mają żadnej mocy wiążącej i realnie nie obowiązują w porządku prawnym. Moc wiążącą posiada ustawa przyjęta przez Sejm oraz podpisana przez Prezydenta. W tym kontekście zauważyć trzeba, że już po I czytaniu w komisjach podkomisja nadzwyczajna po rozpatrzeniu na posiedzeniach projektu poselskiego ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (druk 636) przedstawiła projekt, wedle którego artykułowi 174 ust. 3b nadano brzmienie obowiązujące aktualnie, mianowicie: Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu. W rezultacie uznać należy, że przepis ten obejmuje miesiące nie w rozumieniu wyłącznie pełnych miesięcy, w których ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu, ale w rozumieniu miesięcy, w czasie których występowało ubezpieczenie społeczne”.

W ocenie ubezpieczonego organ rentowy winien porównać sumę wynagrodzenia za 5 miesięcy faktycznej pracy w roku 1971 oraz za 7 miesięcy faktycznej pracy w 1973r. do przeciętnego wynagrodzenia ustalonego proporcjonalnie do tych okresów. Stanowisko ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż takiego sposobu ustalania wskaźnika wymiaru nie przewidują przepisy prawa. Nadmienić należy, że przepisy określające zasady ustalania wysokości podstawy wymiaru mają charakter przepisów bezwzględnie obowiązujących.

Niespornym jest, że w okresie służby wojskowej ubezpieczony nie świadczył pracy i nie uzyskiwał żadnego wynagrodzenia, tak więc do okresu tego nie można przypisać żadnych kwot.

Ponadto, słusznie wskazał organ rentowy, iż art. 174 ust. 3b ustawy emerytalnej ma zastosowanie jedynie do przeliczania kapitału początkowego, a zatem nie może być stosowany przy ustalaniu renty. Aby dokonać ponownego przeliczenia (...) koniecznym jest przedłożenie przez odwołującego dowodu w postaci nowych zarobków, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Decyzje z dnia 1 czerwca 2016r. oraz z dnia 20 marca 2016r. częściowo uwzględniają żądanie odwołującego wyrażone w odwołaniu od zaskarżonych decyzji, dotyczące ponownego przeliczenia (...) za rok 1971, wobec czego Sąd na podstawie art. 477 13 par. 1 w tym zakresie umorzył postępowanie.

Jednocześnie, biorąc pod uwagę powyższe wnioski, Sąd na mocy art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

(-) SSO Grażyna Łazowska