Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P - Pm 63/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie, IV Wydział Pracy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Marek Osowicki

Ławnicy Jan Poczekajło, Dorota Śnieżko

Protokolant kierownik sekretariatu Anna Górska

po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2018 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z o.o. Oddział w G.

przeciwko M. W.

o odszkodowanie

1.  Zasądza od pozwanego M. W. na rzecz powoda (...) Spółka z o.o. Oddział w G. kwotę 15 665,74 zł (piętnaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt pięć złotych 74/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 listopada 2017 roku do dnia zapłaty.

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3.  Koszty procesu znosi wzajemnie.

Sygn. akt IV P 63/18

UZASADNIENIE

Pełnomocnik powoda (...) Spółka z o.o. Odział w G. wniósł przeciwko pozwanemu M. W. o zasądzenie kwoty 15.887,14 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę przez pozwanego . W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż 17 lutego 2017 r. pozwany M. W., złożył oświadczenie omyłkowo zatytułowane „wypowiedzenie umowy o pracę” a będące w rzeczywistości rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z powołaniem się na art. 30 § 1 ust. 3 kodeksu pracy. Pozwany nie wykonał obowiązku płynącego z art. 55 § 2 kodeksu pracy i nie podał przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Powyższe daje podstawę do żądania przez powoda kwoty odpowiadającej trzymiesięcznemu wynagrodzeniu pozwanego za okres wypowiedzenia tj. kwoty 13.500 zł. Pozwanemu zostało też powierzone mienie. Po rozwiązaniu umowy o pracę pozwany nie dokonał zwrotu części powierzonych przedmiotów a część w stopniu znacznie lub całkowicie uszkodzonym, co wynika wprost z protokołu zdawczo- odbiorczego z 17.02.2017 r. i z tego tytułu pozwany winien zapłacić kwotę 2387,14 zł.

Pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 13.07.2017 r. wniósł o oddalenie powództwa i przyznał, iż oświadczenie pozwanego o rozwiązaniu umowy o pracę nie zawierało przyczyny rozwiązania umowy o pracę w tym trybie.

Sąd ustalił co następuje:

Powód był zatrudniony u pozwanego od 1.08.2007 do 17.02.2017 r. ostatnio na stanowisku redaktora naczelnego Tygodnika M..

(dowód: akta osobowe pozwanego cz. C, świadectwo pracy ).

Powód pisemnym z 14.02.2017 r. doręczonym pracodawcy 17.02.2017 r. złożył pozwanemu oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia na mocy art. 30 § 1 pkt. 3 k.p.

(dowód: akta osobowe pozwanego cz. C, rozwiązanie umowy o pracę).

Pracodawca powierzył powodowi telefon komórkowy S. (...), aparat cyfrowy P. (...), C-ZX1, komputer Notebook D. (...) i5- (...), obiektyw N. (...) AF-S DX VR 4-5.6, aparat cyfrowy N. (...).

(dowód: karta narzędziowa imienna k. 30, oświadczenie pracownika k.31, karta inwentaryzacyjna k.34 i 29).

Powód 17.02.2017 r. zwrócił zniszczony telefon S. X., uszkodzony aparat cyfrowy N. (...) nie zwrócił aparatu cyfrowego P. (...).

(dowód: protokół zdawczo-odbiorczy k.25).

Pracodawca wykazał, iż szkoda z tytułu rozliczenia się powoda z powierzonego mienia wynosi 2165,74 zł, co wynika z rozliczenia szkody w wezwaniu do zapłaty z 8.03.2018 r.

(dowód: wartości zniszczonego telefonu komórkowego S. (...) k.29, faktura za naprawę wyświetlacza aparatu N. k.33, koszt ładowarki k.32, wartość aparatu cyfrowego P. k.34).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Pracownik ma możliwość rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 1 1 k.p.). Definiowanie powyższego obowiązku jako obowiązku podstawowego czy też definiowanie pojęcia "ciężkość naruszenia" powinno przebiegać w taki sposób, jak to ma miejsce na podstawie art. 52 § 1 k.p. Zatem należy wskazać na winę umyślną lub rażące niedbalstwo pracodawcy jako przesłankę możliwości rozwiązania umowy bez wypowiedzenia przez pracownika.

W myśl § 2 art. 55 k.p. oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Przepis art. 52 § 2 stosuje się odpowiednio. Przywołany art. 52 § 2 k.p. stanowi, iż rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Oświadczenie woli pracownika w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 55 k.p. staje się skuteczne z chwilą jego złożenia wobec pracodawcy, pociągając za sobą następstwo ustania stosunku pracy (art. 61 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Pracodawca może kwestionować zasadność wypłaty odszkodowania na rzecz pracownika, dowodząc, że przyczyna uzasadniająca, według pracownika, rozwiązanie umowy o pracę w omawianym trybie w rzeczywistości nie istnieje.

Przepis art. 61 k.p. jednoznacznie stanowi, że odszkodowanie przysługuje w razie "nieuzasadnionego rozwiązania umowy" przez pracownika w trybie natychmiastowym. Inaczej mówiąc, chodzi o przypadek, gdy zatrudniony skorzystał z trybu przewidzianego w art. 55 § 1 1 k.p., mimo że pracodawca nie dopuścił się ciężkiego naruszenia swoich podstawowych obowiązków. Przepis nie obejmuje natomiast sytuacji, gdy pracownik naruszył pozostałe wymogi, np. nie dochował formy pisemnej lub przekroczył miesięczny termin wynikający z art. 55 § 2 k.p.. Należy dodać, że pracodawca nie jest zobowiązany wykazać, że wskutek działań pracownika poniósł szkodę. Jedyną przesłanką dochodzenia odszkodowania przez pracodawcę jest zatem bezzasadność zakończenia umowy przez pracownika. Nieuzasadnione rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 1 1 KP usprawiedliwia żądanie od pracownika odszkodowania (art. 61 1 KP), niezależnie od tego, czy pracodawca poniósł szkodę ( tak: Kodeks pracy. Komentarz red. prof. dr hab. A. S. rok 2018, wyd. 4).

W sytuacji rozwiązania przez pracownika umowy o pracę, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika istotne przy tym jest rzeczywiste ciężkie naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków pracownika, a nie fakt powołania się na nie w piśmie rozwiązującym umowę o pracę (wyrok SA w Gdańsku z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie IIIAUa (...), LEX 1293604).

W takiej sytuacji pracownik winien wykazać, że pracodawca dopuścił się względem niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków. Powyższe warunkuje zasądzenie odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 1 1 k.p.

W rozpoznawanej sprawie pełnomocnik pozwanego przyznał, iż oświadczenie pozwanego o rozwiązaniu umowy o pracę nie zawierało przyczyny rozwiązania umowy o pracę w tym trybie. Wskazał, iż brak w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy nie powoduje odpowiedzialności odszkodowawczej, gdyż przepis art. 61 1 k.p. nie sankcjonuje braków formalnych takiego rozwiązania umowy o pracę, „brak wskazania przyczyny rozwiązania umowy o pracę w tym trybie skutkuje bakiem prawa pracodawcy do odszkodowania, o którym mowa w art. 61 1 k.p.

Zdaniem sądu powyższej tezy pełnomocnika pozwanego nie sposób wysnuć z treści powołanego wyroku Sądu Najwyższego z 18.03.2015 r. I PK 197/14.

W cytowanym wyżej wyroku Sąd Najwyższy stwierdził tylko, iż przepisu art. 61 1 k.p. wynika, że przesłanką przewidzianego w nim odszkodowania jest wyłącznie nieuzasadnione rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy, nie uprawnia zaś do odszkodowania naruszenie przez pracownika wymagań formalnych określonych w art. 55 § 2 k.p. (pominięcie formy pisemnej, niepodanie przyczyny oraz przekroczenie miesięcznego terminu).

Więc pracownik winien w każdym przypadku wskazać zasadność niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy.

Uwadze pełnomocnika pozwanego uszło, iż cytowany wyżej przepis stanowi odpowiedzialność po stronie pracownika, gdy rozwiązuje umowę w tym trybie bez zaistnienia przyczyny po stronie pracodawcy, uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Gdyby przyjąć za prawidłowe rozumowanie pełnomocnika pozwanego, iż niewskazanie przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy skutkuje brakiem odpowiedzialności za nieuzasadnione rozwiązanie umowy w tym trybie, to przepis art. 61 1 k.p. i 55 § 2 k.p. byłby w istocie martwą literą prawa, a przepis art. 55 § 1 1 k.p. umożliwiałby nieuzasadnione nadużywanie niezwłocznego trybu rozwiązania umowy o pracę przez pracowników.

Odróżnić należy nie podanie przyczyny niezwłocznego rozwiązania stosunku pracy przez pracownika od barku jej wystąpienia.

Zdaniem sądu nie wskazanie przez pracownika przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w pisemnym oświadczeniu, nie zwalnia go od wskazania na czym miałoby polegać ciężkie naruszenie obowiązków przez pracodawcę, w toku procesu o odszkodowanie wytoczone przez byłego pracodawcę na podstawie przepisu art. 61 1 k.p.

Pracodawca nie ma obowiązku wykazywania w procesie o zasądzenie odszkodowania na jego rzecz, iż nie naruszył swoich licznych podstawowych obowiązków przewidzianych w kodeksie pracy, albo co prawda naruszył swoje obowiązki, ale nie miały one charakteru podstawowego, albo też naruszenie podstawowego obowiązku nie miało charakteru ciężkiego, w sytuacji gdy pracownik w ogóle nie podaje w na czym naruszenie miałoby polegać (art. 61 1 k.p. w zw. z art. 55 § 2 k.p.).

Zgodnie zaś z jednolitym stanowiskiem judykatury, przez analogię do podobnego zwrotu zawartego w art. 52 § 1 k.p., użyte w art. 55 § 1 1 k.p., określenie „ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków” należy rozumieć jako bezprawne (sprzeczne z obowiązującymi przepisami bądź zasadami współżycia społecznego) działania lub zaniechania pracodawcy z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, polegające na niedopełnieniu podstawowych obowiązków objętych treścią stosunku pracy i niosące zagrożenia dla istotnych interesów pracownika (por. wyroki Sądu Najwyższego z: dnia 4 kwietnia 2000 r., I PKN 516/99, OSNAPiUS 2001 nr 16, poz. 516, dnia 10 maja 2012 r., II PK 220/11, dnia 10 listopada 2010 r., I PK 83/10, dnia 8 października 2009 r., II PK 114/09, OSNP 2011 nr 9-10, poz. 127 oraz dnia 20 listopada 2008 r., III UK 57/08).

Reasumując w toku postępowania pozwany nie wykazał, iż wystąpiły obiektywne i zawinione przez pracodawcę przyczyny do rozwiązania przez powoda umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Zatem w ocenie sądu rozwiązanie umowy o pracę przez pozwanego w winy pracodawcy należało uznać jako nieuzasadnione.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 61 1 k.p. nie jest odszkodowaniem sensu stricto, mającym na celu wyrównanie szkody wyrządzonej pracodawcy przez bezprawne rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jest ono sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji ("ustawowej kary pieniężnej") wobec pracownika za bezprawne działanie. Odszkodowanie z art. 61 1 k.p. to odszkodowanie za wadliwe rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym. Pracodawca, z którym pracownik niezasadnie rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia, ma prawo do odszkodowania. Odszkodowanie to jest niezależne od powstania po stronie pracodawcy szkody majątkowej oraz od wysokości tej szkody. Pracownik nie może domagać się obniżenia odszkodowania, z powołaniem się na argument, że pracodawca nie poniósł szkody majątkowej lub że szkoda ta była niższa (vide: wyrok SN z 13 stycznia 2016 r. II PK 302/14).

W toku postępowania pozwany nie kwestionował przyjęcia odpowiedzialności za powierzony mu przez pracodawcę sprzęt ani wysokości szkody oraz treści protokołu zdawczo-odbiorczego z 17.02.2017 r. Pozwany nie zakwestionował, też karty inwentaryzacyjnej z podpisem pracownika zobowiązania się do pieczy nad powierzonym sprzętem aparatem cyfrowym P. (...).

Strona powodowa wykazała szkodę i jej wysokość, jedynie błędnie w pozwie określając ją na kwotę 2387,14 zł, gdy w rzeczywistości jej wysokość wynosi 2165,74 zł co wynika z rozliczenia szkody w wezwaniu do zapłaty z 8.03.2018 r., wartości zniszczonego telefonu komórkowego S. (...) (k.29), faktury za naprawę wyświetlacza aparatu N. (k.33), kosztów ładowarki (k.32) i wartość aparatu cyfrowego P. (k.34).

Z uwagi na powyższe sąd na podstawie przepisu art. 61 1 k.p. w zw. z art. 61 2 k.p. i 124 k.p. zasadził od pozwanego na rzecz powoda łączną kwotę 15 665,74 zł z tytułu odszkodowania i odszkodowania za mienie powierzone wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie powództwo oddalił.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.

Z.

1. (...)

2. (...)

3. (...)

C., 28 lipca 2018 r.