Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Schubert

Sędziowie: SO Zofia Rutkowska

SR del do SO Leszek Wojtuń (spr.)

Protokolant: p.o. sekr. sąd. Sylwia Stankiewicz

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2018 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. S.

przeciwko I. R. (1) i małoletniej R. S. reprezentowanej przez matkę I. R. (1)

o obniżenie alimentów

oraz z powództwa wzajemnego małoletniej R. S. reprezentowanej przez matkę I. R. (1)

przeciwko Z. S.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanych od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 15 marca 2018 roku

sygn. akt III RC 347/17

1.  zmienia zaskarżone orzeczenie w punkcie 1, w ten sposób, że oddala powództwo;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  koszty procesu za instancję odwoławczą wzajemnie znosi.

pSygn. akt VI RCa 148/18

UZASADNIENIE

Powód Z. S. wniósł o obniżenie alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 4 marca 2016 r. sygn. akt VI RC 1159/14 na rzecz I. S. (1) z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 200 zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniej R. S. z kwoty po 1000 zł miesięcznie do kwoty po 800 zł miesięcznie płatnych na dotychczasowych warunkach i terminach.

W uzasadnieniu swojego roszczenia podniósł, że od czasu orzeczenia o alimentach nastąpił szereg okoliczności, które wpłynęły na jego sytuację majątkową. W dniu (...) urodził się jego syn – J. S.. Poza małoletnim synem i małoletnią pozwaną powód ma na swoim utrzymaniu jeszcze córkę –A. S.. Powód na młodsze dzieci płaci po 300 zł, zaś na małoletnią pozwaną alimenty w wysokości 1000 zł. Miesięczne wydatki powód określił na ok. 4270 zł.

Stwierdził, że był zatrudniony jako wykładowca z wynagrodzeniem w wysokości ok. 3613,86 zł. W dniu 26 października 2016 r. pracodawca wypowiedział mu stosunek pracy z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Z. S. podał, że z uwagi na liczne zobowiązania popada w coraz większe zadłużenia. Co do pozwanej wskazał, że jej sytuacja finansowa jest bardzo dobra. Powód podkreślił również, że utrzymuje stały kontakt z córką, regularnie płaci alimenty, a także przeznacza na nią drobne kwoty w czasie ich spotkań.

Pozwana I. R. (1), jednocześnie przedstawicielka ustawowa małoletniej R. S., wniosła o oddalenie powództwa Z. S. w całości oraz o podwyższenie alimentów zasądzonych od powoda (pozwanego wzajemnego) na rzecz małoletniej R. S. z kwoty po 1000 zł miesięcznie do kwoty po 1500 zł miesięcznie.

Argumentując swoje stanowisko podała, że powód decydując się na kolejne potomstwo powinien mieć świadomość obowiązku utrzymania wszystkich swoich dzieci, a będąc osobą dobrze sytuowaną nie jest narażony na ubóstwo. Stwierdziła ponadto, że powód nie rozliczył się z nią ze wspólnego majątku. Podniosła, ze powód posiada ponadprzeciętne wykształcenie, które w jej ocenie pozwala na podejmowanie różnych działalności zawodowych i przeczy jego stanowisku, jakoby miał problemy ze znalezieniem zatrudnienia. Odnośnie kontaktów z córką podała, że spotkania odbywają się sporadycznie. Pozwana wskazała, że jest zatrudniona w (...)w O.i zarabia ok. 2290 zł, jest osobą niepełnosprawną, sama ponosi wszystkie koszty związane z utrzymaniem mieszkania oraz wydatki związane z zakupem środków czystości, pomocy domowej, zakupem leków, wyżywieniem itp. Podała, że ma poważne problemy ze zdrowiem i wymaga stałej rehabilitacji.

Co do małoletniej pozwanej (powódki wzajemnej) I. R. (1) stwierdziła, że koszty jej utrzymania znacznie wzrosły. Obecnie małoletnia jest w siódmej klasie szkoły podstawowej. Osiąga bardzo dobre wyniki w nauce i ma liczne osiągnięcia sportowe. Koszty związane z jej edukacją wynoszą ok. 2840 zł w skali roku, a koszty dojazdów to ok. 4000 zł rocznie. Małoletnia je ekologiczne produkty; na wyżywienie matka przeznacza w skali roku ok. 12000 zł. Ponadto przedstawicielka ustawowa ponosi szereg innych wydatków na córkę, w których ponoszeniu powód ( pozwany wzajemny ) nie partycypuje. Łączny koszt utrzymania małoletniej R. S. I. R. (1) określiła na kwotę ok. 52133,50 zł w skali roku, miesięcznie ok. 4344 zł.

W odpowiedzi na pozew wzajemny Z. S. wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego w całości. W uzasadnieniu podał, że nie ma obecnie pracy, a była żona wszczęła przeciwko niemu egzekucję komorniczą. Powód wskazał, że znajduje się na granicy ubóstwa, nie mając środków nawet na jedzenie. Ponadto J. M., z którą powód ma dwójkę dzieci, także wniosła przeciwko niemu sprawę o zwrot wydatków związanych z ciążą i porodem oraz alimentów na małoletnie dzieci – na rzecz A. S. kwotę po 1700 zł miesięcznie oraz J. S. po 1450 zł miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 15 marca 2018 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie obniżył alimenty od Z. S. na rzecz małoletniej R. S. z kwoty po 1 000 zł do kwoty po 800 zł miesięcznie oraz obniżył alimenty od Z. S. na rzecz I. S. (1) z kwoty 500 zł do kwoty po 300 zł miesięcznie.

Sąd ten ustalił, że małoletnia R. S., ur. (...) jest córką Z. S. i I. R. (1) ( poprzednio S.).

Wyrokiem z dnia 4 marca ; 2016 r. w sprawie o sygn. akt VI RC 1159/14 Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny rozwiązał przez rozwód małżeństwo Z. S. i I. S. (2) z domu R. zwarte w dniu 24 października 1997 r. w O., zapisane w Urzędzie Stanu Cywilnego w O. za numerem (...) z winy powoda. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron R. S. Sąd powierzył obojgu rodzicom, ustając miejsce zamieszkania córki przy matce, zobowiązując rodziców do wspólnego podejmowania decyzji w zakresie wychowania, wykształcenia, miejsca zamieszkania i sposobu spędzania czasu wolnego oraz sposobu leczenia. Sąd Okręgowy ustalił również kontakty ojca z córką, a ponadto zobowiązał strony do ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania małoletniej R. S. i z tego tytułu zasądził od Z. S. na rzecz małoletniej córki alimenty w kwocie po 1000 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki I. S. (1) ( obecnie R. ). Ponadto zasądził od powoda na rzecz pozwanej I. R. (1) alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Wyrok ten został zaskarżony przez powoda. Sąd Apelacyjny w Białymstoku oddalił apelację powoda.

W czasie orzekania o dotychczasowym obowiązku alimentacyjnym Z. S. był zatrudniony na (...) w O.. Jego średnie wynagrodzenie wynosiło ok. 3100 złotych netto. Powód świadczył pracę także w innych placówkach. W 2014 r. uzyskał dochód w wysokości ok. 57.033 zł. Powód mieszkał we własnym mieszkaniu, za które płacił ok. 400 zł miesięcznie. Na zakup mieszkania zaciągnął kredyt, którego miesięczna rata wynosiła ok. 800-850 zł. Poza kosztami związanymi z własnym utrzymaniem, przekazywał miesięcznie kwotę po 750 zł na utrzymanie pozamałżeńskiego dziecka.

I. R. (1) pracowała zawodowo i uzyskiwała dochód w wysokości ok. 2100-2300 zł netto miesięcznie. Pozwana była uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim ze względu na upośledzenie narządu ruchu. Stan zdrowia powódki uniemożliwiał jej podjęcie dodatkowej pracy. Opłacała czynsz w wysokości 470 zł miesięcznie. Za energię płaciła ok. 350 zł za dwa miesiące. Dodatkowo pozwana ponosiła koszty związane z przechowywaniem komórek, pozyskanych w drodze procedury „in vitro”.

Małoletnia R. S. w 2016 r. miała dziewięć lat. Pozostawała pod bezpośrednią opieką matki. Uczęszczała na zajęcia dodatkowe: naukę jazdy konnej, gry na pianinie, gry w szachy, tańca, pływania, dodatkowe lekcje języka angielskiego, gimnastykę korekcyjną oraz Uniwersytet Dzieci. Była dzieckiem zdrowym, nie cierpiała na żadne choroby przewlekłe.

Obecnie powód ( pozwany wzajemny ) mieszka w O. w mieszkaniu własnościowym. Jest jednak zameldowany u kolegi w W..

Był zatrudniony na stanowisku adiunkta na (...) w O.. W dniu 26 października 2016 r. rektor wypowiedział mu stosunek pracy z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu 28 lutego 2017 r. z powodu nie uzyskania stopnia naukowego doktora habilitowanego w okresie dziewięciu lat zatrudnienia na stanowisku adiunkta. W listopadzie 2016 r., na wniosek powoda, rektor wyraził następnie zgodę na rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron z dniem 31 lipca 2017 r.

Zatrudnienie powoda na uczelni faktycznie ustało z dniem 31 lipca 2017 r. Aktualnie powód nie pracuje. Od 28 sierpnia 2017 został zarejestrowany w (...)w O. bez prawa do zasiłku. Od 19 września 2017 r. powód zarejestrował się w Urzędzie Pracy (...) W.. W dniach od 9 do 13 października 2017 r. uczestniczył w warsztatach organizowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w W. „Własna firma pomysłem na życie zawodowe (…)”. Składał oferty w różnych instytucjach, w tym w Ministerstwie Infrastruktury.

We wrześniu 2017 r. uczestniczył w kongresie zawodów nieruchomościowych, w których brał udział jako ekspert. Za udział w kongresie otrzymał ok. 200-300 zł. W lutym 2018 r. powód ( pozwany wzajemny ) prowadził ok. 12 godzin szkoleniowych, za które miał otrzymać ok. 100 zł brutto za godzinę.

Powód ( pozwany wzajemny ) ma dwójkę dzieci ze związku pozamałżeńskiego z J. M. – syna J. S., ur. (...) i córkę A. S., ur. (...)

Miesięczne wydatki powoda ( pozwanego wzajemnego ) obejmują: alimenty na córkę R. S. 1000 zł, alimenty na byłą żonę I. S. (1) 500 zł, ratę kredytu hipotecznego ok. 750 zł, opłaty związane z utrzymaniem mieszkania 400 zł, opłaty za telefon komórkowy 120 zł. Z. S. płaci za abonament telefoniczny córki. Powód w października 2017 r. sprzedał samochód marki V. (...) za 500 zł. Okresowo jeździ do W. do dzieci, na które z braku środków przestał płacić dobrowolne alimenty (po 300 zł ).

J. M. w 2017 r. w imieniu małoletnich A. i J. S. wystąpiła o zasądzenie od powoda na ich rzecz alimentów. Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2017 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy- Żoliborza w W. w sprawie VI RC 241/17 oddalił jej wniosek o udzielenie zabezpieczenia, jednakże na skutek zażalenia powodów, postanowieniem z dnia 9 stycznia 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zabezpieczył alimenty od Z. S. na rzecz małoletnich A. S. i J. S. w kwotach po 700 zł miesięcznie na każde z dzieci.

W sierpniu 2017 r. I. R. (1) skierowała do komornika wniosek o egzekucję alimentów na swoją rzecz i na rzecz córki.

Powodowi, który swoje zadłużenia określa na kwotę ok. 40000 zł, w spłacie należności alimentacyjnych, rat kredytu i utrzymaniu pomagają jego rodzice.

Pozwana ( powódka wzajemna) I. R. (1) mieszka z córką w mieszkaniu w O.. Mieszkanie należy do jej rodziców, którzy z kolei na osiedlu zajmują dom należący do pozwanej, położony w O.. Pozwana jest zatrudniona w (...) O. na stanowisku inspektora, zajmuje się systemami informatycznymi. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2290 zł netto. Pozwana płaci kwotę 100 zł tytułem zaległości, wynikającej z zawartej między małżonkami umowy a kliniką (...) w W., za mieszkanie kwotę 520 zł miesięcznie, za energię elektryczną kwotę 260 zł co dwa miesiące, za Internet i telewizję kablową -60 zł miesięcznie, opłatę roczną za abonament RTV 220 zł, ubezpieczenie mieszkania ok. 220 zł rocznie. Łączne koszty utrzymania mieszkania wynoszą ok. 8970 zł w skali roku. Dodatkowo pozwana ponosi koszty związane z zakupem chemii i środków czystości 100 zł miesięcznie, opłatą za doładowanie telefonu 60 zł, za pomoc domową do prac ciężkich – 100 zł miesięcznie, ubezpieczenie samochodu ok. 685 zł w skali roku. Pozwana I. R. (1) swoje wydatki na odzież ocenia na 400 zł miesięcznie, na leki ok. 150 zł, a na wyżywienie ok. 800 zł. W 2014 r. przeszła operację kręgosłupa. Obecnie posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Korzysta z zabiegów rehabilitacyjnych i fizykoterapii. Miesięcznie na ten cel przeznacza ok. 320 zł. Rodzice wspomagają ją logistycznie i finansowo. Pozwana nie jeździ samochodem, ponieważ boli ją kręgosłup. Korzysta z pomocy ojca.

Małoletnia R. S. obecnie uczęszcza do klasy VII o profilu pływackim Zespołu Szkoły Ogólnokształcących nr (...) Mistrzostwa Sportowego w O.. Osiąga bardzo dobre wyniki w nauce i treningach. Obecnie nie korzysta z wyżywienia ( obiadów ) w szkole, których koszt wynosił 75 zł miesięcznie. Poza tym gotuje jej matka. Małoletnia uczęszcza na wiele zajęć dodatkowych: lekcje angielskiego, nauki gry na pianinie, Uniwersytet Dzieci, a przede wszystkim treningi pływania. Lekcje z języka angielskiego kosztują ok. 240 zł miesięcznie, za Uniwersytet Dzieci matka pozwanej płaci ok. 370 zł rocznie, a za naukę gry na pianinie ok. 200 zł miesięcznie. Ponadto pozwana będzie musiała nosić aparat ortodontyczny, którego koszt wynosi ok. 3000 zł. Pozwana osiąga bardzo wysokie rezultaty w pływaniu. Trenuje kilka razy w tygodniu. Przed przyjęciem do tej szkoły matka małoletniej poniosła wysokie koszty dodatkowych treningów ( oceniła te koszty na kwotę 3800 zł ), opłacała fizjoterapeutę (960zł), zapewniła treningi w okresie wakacji. Dziewczynka musi być dowożona na zajęcia i treningi. Najczęściej robi to ojciec I. R. (1). Małoletnia musi mieć także zapewniony odpowiedni sprzęt i strój, co jak wiadomo powoduje dodatkowe wysokie koszty. Małoletnia uczestniczy także w zawodach pływackich na terenie kraju oraz obozach kondycyjnych, za starty w zawodach jej matka płaci od 20 zł do 150 zł, czasami konieczne jest sfinansowanie noclegu lub dojazdu autokarem . Co miesiąc matka uiszcza też składki członkowskie na klub (...) w kwocie 110 zł. Dziewczynka ma zdiagnozowaną wadę wzroku, nosi okulary, korzysta z porad okulisty; w maju 2017 r. na zakup okularów I. R. (1) wydała 268 zł. Matka małoletniej ponosi także koszty zakupu ubrań dla córki; ocenia, że rocznie wydatkuje na ten cel ok. 4050 zł.

Pozwany utrzymuje kontakt z córką. Spotkania nie odbywają się regularnie, nie we wszystkich terminach wskazanych w wyroku rozwodowym, w którym ustalono te kontakty. Najczęściej do osobistych kontaktów ojca z córką dochodzi w niedziele. Ojciec nie zawozi córki na zajęcia i nie uczestniczy w wyjazdach na zawody. Zdaniem Sądu Rejonowego

powództwo Z. S. zasługiwało na uwzględnienie w części a powództwo wzajemne nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd ten wskazał, że podstawą materialnoprawną roszczenia zawartego w pozwie jest art. 138 kro, który stanowi, iż w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W ocenie Sądu Rejonowego w ciągu ostatniego roku, od czasu wydania rozstrzygnięcia przez Sąd Okręgowy w Olsztynie i Sąd Apelacyjny w Białymstoku, doszło tylko do istotnej zmiany w sytuacji osobistej i materialnej powoda, która uzasadnia odmienne ukształtowanie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec byłej żony i córki R..

Okolicznością tą jest - zdaniem Sądu I instancji - fakt narodzin kolejnego dziecka powoda.

Sąd Okręgowy w Olsztynie uznał wówczas, że możliwości zarobkowe powoda są znaczne i jest on w stanie alimentować dziecko w wysokości po 1000 zł miesięcznie. Sąd wskazał, że wysokość zasądzonych alimentów zabezpieczy realizację usprawiedliwionych potrzeb małoletniej, ponieważ uwzględnia wiek dziecka i koszty, jakie są niezbędne do bieżącego jego utrzymania. Sąd uznał wówczas także, że pozostałe koszty związanie z utrzymaniem córki powinna ponosić pozwana.

Orzekając o alimentach w kwocie po 500 zł na rzecz I. R. (1) Sąd Okręgowy miał w tamtym czasie na uwadze przede wszystkim istotne pogorszenie sytuacji materialnej pozwanej. W czasie, gdy małżonkowie pozostawali razem i prowadzali wspólne gospodarstwo domowe, funkcjonowanie rodziny opierało się o wspólne dochody, przy czym w większym stopniu były dostarczane przez powoda. Na skutek porzucenia przez powoda rodziny pozwana został pozbawiona części środków na utrzymanie siebie i córki. Zasądzona przez Sąd Okręgowy kwota alimentów w wysokości 500 zł miała poprawić sytuację majątkową pozwanej po rozwodzie.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wydał wyrok w dniu 4 marca 2016 r., a więc w czasie, gdy powód jeszcze miał zatrudnienie, a poza małoletnią pozwaną R. miał już na utrzymaniu małoletnią A., ur. w (...) r. Urodzenie się małoletniego J. we wrześniu 2016 r. spowodowało, w ocenie Sądu Rejonowego, konieczność zmodyfikowania zobowiązań powoda wobec starszej córki, jaki i byłej żony.

Sytuacja materialna powoda ( pozwanego wzajemnego ) według Sądu I instancji w ciągu ostatnich dwóch lat także uległa pogorszeniu. Obecnie Z. S. jest bez stałej pracy. Mimo aktywnego poszukiwania zatrudnienia nie znalazł jeszcze pracy odpowiadającej jego kwalifikacjom. Bez wątpienia kwalifikacje powoda są wysokie i można oczekiwać, że będzie mógł uzyskać pracę odpowiednią do tych kwalifikacji i osiągnąć dochody przynajmniej na poziomie, na jakim je uzyskiwał będąc zatrudniony w (...) ( czyli ok. 3200 zł).

Należy jednak podkreślić, że obecnie na jego utrzymaniu pozostaje troje małoletnich dzieci, nadal też istnieje obowiązek alimentacyjny na byłą żonę. Na chwilę obecna jego zobowiązania alimentacyjne wynoszą łącznie 2900 zł: 1000 zł na R. S., 500 zł na I. R. (1), po 700 zł ( tymczasowo) na dwoje dzieci ze związku z J. M.. Potrzeby małoletniej R. S. są niewątpliwie duże. Pozwana jest dorastającą dziewczynką, o wielu zainteresowaniach, a przede wszystkim trenującą pływanie, co pociąga za sobą bardzo wysokie koszty. Sąd nie ma wątpliwości, że powinna mieć zapewnione środki na realizowanie swoich pasji i zainteresowań, jednakże nie w takim zakresie jak dotychczas. Powód ( pozwany wzajemny ) również nie kwestionował tej okoliczności. Oczywiście część z tych wskazanych wydatków, a mianowicie związanych z indywidualnymi treningami przygotowującymi małoletnią do nowej szkoły czy fizykoterapii może się już nie powtórzyć, co zmniejszy koszty utrzymania dziecka, jednakże i tak pozostaną one dość znaczne. Wobec zmiany możliwości zarobkowych powoda I. S. (1) powinna rozważyć zasadność kontynuowania lekcji angielskiego - ale nie indywidualnych, a w szkole językowej lub lekcji nauki na pianinie gry z lekcji udzielanych w domu na lekcje w szkole muzycznej, co mogłoby zmniejszyć koszty takich zajęć. 86);

W ocenie Sądu nie wszystkie ze wskazanych wydatków zostały należycie udowodnione; wątpliwości budzą wydatki na ubrania ( 400 zł miesięcznie), wyżywienie ( 800 zł tylko na I. R. (1) bez uwzględnienia wyżywienia małoletniej określonego z kolei na 1000 zł miesięcznie).

Sąd w przypadku powoda miał na uwadze art. 136 kro. Faktycznie w przypadku powoda nastąpiło najpierw wypowiedzenie umowy o pracę, a następnie rozwiązanie jej za porozumieniem stron, jednakże nie utrata pracy jest głównym powodem niniejszego rozstrzygnięcia. Tym głównym powodem jest bowiem zmniejszenie się możliwości alimentowania pozwanych wobec konieczności alimentowania także dwojga jego dzieci z kolejnego związku. Sąd Rejonowy stwierdził, że zmniejszenie się możliwości alimentowania pozwanych wynika z konieczności alimentowania małoletnich pochodzących ze związku z J. M., a nie z powodu utraty pracy na Uniwersytecie.

Sąd dodał, że alimenty na rzecz pozwanych obniżono od dnia 1 sierpnia 2018 r., tj. od dnia w którym powód już nie pracował na (...).

Sąd Rejonowy ocenił, że roszczenie pozwanej ( powódki wzajemnej ) o zasądzenie alimentów w wysokości 1500 zł miesięcznie w ocenie Sądu jest wygórowane i niezasadne w okolicznościach niniejszej sprawy.

Ponadto Sąd Rejonowy na podstawie art. 102 kpc orzekł o kosztach sądowymi w ten sposób, że odstąpił od obciążania tymi kosztami pozwane mając na uwadze sytuację materialną stron.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc wzajemnie je znosząc.

Apelacja od tego wyroku wniosły pozwane.

Orzeczeniu zarzuciły:

I. Obrazę przepisów postępowania, mianowicie art. 233 kpc poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego przejawiającą się na :

- uznaniu, że żadna ze stron nie kwestionowała materiału dowodowego

przedstawionego przez drugą stronę, co pozwolić miało na ustalenie, że powód czyni starania o znalezienie zatrudnienia, podczas gdy strona pozwana kwestionowała dokumenty składane przez powoda, w szczególności czyniła to w piśmie z dnia 16 lutego 2018 r., a sama wartość dowodowa kwestionowanych dokumentów tj. pism powoda z zapytaniem o pracę

rzekomo rozsyłanych do potencjalnych pracodawców bez potwierdzenia nadania, bez odpowiedzi z organów - adresatów, jawi się jako znikoma i niepozwalająca na czynienie ustaleń faktycznych w tym zakresie;

- uznaniu, że powód poszukuje i ma problemy ze znalezieniem zatrudnienia, a tym samym jego możliwości majątkowe uległy obniżeniu, podczas gdy Sąd I instancji nie rozstrzygnął w żaden sposób wniosków dowodowych strony pozwanej o zwrócenie się do szeregu podmiotów - głównie uczelni, w których powód świadczył swoje usługi w przeszłości, o zwrócenie się do Urzędu Skarbowego w O. o nadesłanie PIT-37 i PIT-ll powoda, ujętych w piśmie z dnia 16 lutego 2018 r. celem weryfikacji dochodów osiąganych przez powoda;

- przyjęciu, że powód regularnie realizuje obowiązek kontaktów z małoletnią córką, w sytuacji gdy przeczą temu zeznania pozwanej I. R. (1), przedłożone przez nią zestawienia spotkań powoda z córką, a same zeznania powoda również wskazują na rozdźwięk pomiędzy tym jak obowiązek wykonywania kontaktów uregulował Sąd w wyroku rozwodowym, a tym jak realizuje je powód, nadto twierdzeniom tym nie zaprzeczył, przy czym kontakty z małoletnią zgodnie z art. 135 kro stanowią wykonywanie

obowiązku alimentacyjnego, którym wbrew kalkulacjom Sądu Okręgowego

wymieniony nie zadość uczynił;

- ustaleniu, że narodziny małoletniego J. S. stanowią nową

okoliczność w sprawie rozumianą z perspektywy art. 138 kro w sytuacji gdy

nastąpiły one w dniu 13 września 2016 r., a więc w toku rozpoznawania

poprzedniej sprawy mającej za przedmiot alimentację na rzecz pozwanych, zaś samo świadome zatajenie tej informacji przed Sądem i pozwanymi nie

kształtowało możliwości majątkowych powoda bardziej korzystnie niż w

niniejszym procesie, a uznać należało, że powód pomimo możliwości nie

udowodnił nowej okoliczności w procesie rozwodowym pomimo obiektywnej

ku temu możliwości;

- uznaniu, że małoletnia R. S. trenuje kilka razy w tygodniu,

podczas gdy codziennie trenuje po kilka godzin w szkole sportowej, co

przekłada się na zwiększone koszty dostarczenia jej sprzętu pływackiego

wobec szybszego zużycia oraz wysokokalorycznych posiłków (w tym odżywek

dla sportowców wyczynowych);

- przyjęciu, że małoletnia R. S. powinna zmienić tryb pobierania nauki muzyki, języka angielskiego z lekcji prywatnych w domu na lekcje zbiorowe w ściśle określonych terminach, podczas gdy wymieniona codziennie wraca do domu po treningach około godziny 17:30, wstaje około godziny 5:00, a więc prywatne lekcje dodatkowe nie są kwestią luksusu, a konieczności wywołanej ogromem wysiłku włożonego w treningi pływackie i bieżące zajęcia szkolne;'~

II. Obrazę przepisów prawa materialnego, mianowicie art. 135 kro poprzez nieustalenie możliwości majątkowych powoda, a tym samym jednej z podstaw rozstrzygania sprawy o zmianę wymiaru obowiązku alimentacyjnego przejawiającą się w zaniechaniu zobowiązania podmiotów wymienionych we wnioskach pisma pozwanej z dnia 16 lutego 2018 r. do przedłożenia podanych informacji w sytuacji sugestii nie tylko pozwanej, ale i powódki ze sprawy Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza.

Podnosząc powyższe zarzuty pozwane wniosły o:

- zmianę wyroku w zaskarżonej części, poprzez oddalenie powództwa w całości,

ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy

Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

- ponadto wniosły o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania za obie instancje

Złożyły wnioski dowodowe z zestawienia spotkań powoda z małoletnią R. S., z zaświadczenia z klubu sportowego małoletniej o awansie do wyższej kategorii rywalizacji, na okoliczność uzasadnionych potrzeb małoletniej, wymiaru osobistych starań

powoda o wychowanie dziecka jako wykonywania obowiązku alimentacyjnego.

Dowody te powstały już po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji.

Powód ( pozwany wzajemny ) złożył odpowiedź na apelację pozwanych oraz małoletniej powódki wzajemnej.

Wniósł o:

oddalenie apelacji pozwanej w całości oraz zasądzenie od pozwanej ( powódki wzajemnej ) na rzecz powoda ( pozwanego wzajemnego ) kosztów procesu za drugą instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, o ile nie zostanie złożony spis kosztów.

Swoje stanowisko uzasadnił tym, że:

zarzut obrazy art. 233 § 1 k.p.c., jest chybiony gdyż nie wykazano, że uchybienia miały wpływ na treść rozstrzygnięcia, Sąd zaś ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w

sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Apelujący w żaden sposób nie wykazali, że dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego zebranego w

przedmiotowej sprawie jest nielogiczna i niezgodna z zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd I instancji - zdaniem powoda ( pozwanego wzajemnego ) - prawidłowo dokonał oceny zebranych w sprawie dowodów i wyciągnął poprawnie logicznie wnioski, które skutkowały wydaniem orzeczenia w kształcie zawartym w postanowieniu kończącym postępowanie.

Drobiazgowo, w obszernym uzasadnieniu wyjaśnił motywy, które kierowały nim przy wydaniu przedmiotowego wyroku.

Sąd Rejonowy zdaniem powoda ( pozwanego wzajemnego ) wskazał, że z jednej strony pozwana nie udowodniła rzekomo ponoszonych zawyżonym wydatków, tak na siebie, jak i córkę, na marginesie' innym problemem jest czy są one usprawiedliwione czy też nie, z drugiej zaś strony wyjątkowo obszernie wyjaśnił, na czym polegała zmiana sytuacji powoda w odniesieniu do stanu, gdy zostały zasądzone alimenty w pierwotnej wysokości.~

W szczególności wskazał, że Sąd Okręgowy w Olsztynie wydał wyrok w dniu 4 marca 2016 r., a więc w czasie, gdy powód jeszcze miał zatrudnienie, a poza małoletnią pozwaną R.

miał już na utrzymaniu małoletnią A., ur. w (...)r. Fakt urodzenia się małoletniego J. we wrześniu 2016 r. spowodował jednak, w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą

sprawę, konieczność zmodyfikowania zobowiązań powoda wobec starszej córki, jak i byłej żony. Sytuacja materialna powoda ( pozwanego wzajemnego ) w ciągu ostatnich dwóch lat także uległa pogorszeniu. Obecnie Z. S. jest bez stałej pracy. Mimo aktywnego poszukiwania zatrudnienia nie znalazł jeszcze pracy odpowiadającej jego kwalifikacjom. Bez wątpienia kwalifikacje powoda są wysokie i można oczekiwać, że będzie

mógł uzyskać pracę odpowiednią do tych kwalifikacji i osiągnąć dochody przynajmniej na poziomie, na jakim je uzyskiwał będąc zatrudniony w (...) ( czyli ok. 3200 zł). Należy jednak podkreślić, że obecnie na jego utrzymaniu pozostaje troje małoletnich dzieci, nadal też istnieje obowiązek alimentacyjny na byłą żonę. Na chwilę obecna jego zobowiązania alimentacyjne wynoszą łącznie 2900 zł: 1000 zł na R. S., 500 zł na I.

R., po 700 zł ( tymczasowo) na dwoje dzieci że związku z J. M.. O ile powód nadal uzyskiwałby nawet wynagrodzenie z (...), po uiszczeniu tychże świadczeń

pozostawałaby mu kwota ok. 300 zł. Tymczasem jego możliwości

alimentowania, podkreślane przez pozwane w toku postępowania, zostały ograniczone przez fakt urodzenia się małoletnich dzieci A. i J.. Wobec każdego z tych dzieci powód ma obowiązek zapewnienia utrzymania, choć z uwagi na różne potrzeby osób uprawnionych, nie musi być to obowiązek równy, tj. odzwierciedlający się w takich samych kwotach alimentów.

Polemizowanie przez pozwaną z argumentacją Sądu I instancji jawi się jako całkowicie niemerytoryczne i charakteryzujące się w swej metodologii powielaniem tym samych argumentów w tym im drobiazgowym przedstawianiu liczby godzin, których rzekomo powód z córką nie spędza - jednak pozostają to jedynie gołosłowne oświadczenia pozwanej bez pokrycia w dowodach w rozumieniu procedury cywilnej.

Równie gołosłowne pozostają twierdzenia pozwanej o rzekomych majątku powoda, czy jego możliwości majątkowych w sytuacji, gdy pozwana doskonale zna sytuację na rynku pracy w zawodzie pozwanego i fakt, że nastąpiła deregulacja zawodów, które w czasie gdy strony się rozwodziły korzystały z kierunków studiów, na których wykładał powód. W związku zaś z faktem, że studia te przestały mieć jakiekolwiek znaczenie, nastąpiła

redukcja zajęć i zwolnienia kadry naukowej, co pociągnęło również za sobą brak możliwości zarabiania przez powoda również i dodatkowych środków na wykładach wyjazdowych.

O zaś podejściu pozwanej najlepiej świadczy fakt, że w sytuacji po utracie pracy i skończeniu się środków finansowych powód przelał jej wszystkie posiadane pieniądze - tj. 1000 zł tytułem alimentów i prosił pozwaną by poczekała kilka dni na

dopłatę pozostałych 500 zł. Pozwana zaś następnego dnia udała się do komornika i

wszczęła egzekucję alimentów zaległych (tj. tych 500 zł) i jednocześnie

alimentów bieżących generując tym samym olbrzymie z punktu widzenia powoda dodatkowe i niepotrzebne koszty, które wszak mógłby przeznaczyć na utrzymanie swojej córki.

W kolejnym piśmie procesowym pozwana podtrzymała swoje stanowisko i odniosła się do odpowiedzi na apelację powoda ( pozwanego wzajemnego ). Wniosła z ostrożności procesowej o nieobciążanie strony pozwanej jakimikolwiek kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego strony powodowej z uwagi na sytuację materialną wymienionych.

Powód podczas rozprawy z dnia 19 grudnia 2017 r. przyznał, iż nie wykonuje obowiązku wychowawczego według postanowień Sądu gdyż nie ma do tego warunków.

Powód od 4-tej klasy szkoły podstawowej ani razu nie zawiózł, ani nie odebrał pozwanej córki z treningów, które odbywają się dwa razy dziennie. Powód nie ponosił dodatkowych kosztów związanych z zawodami, obozami szkoleniowymi, wyjazdowymi na zawody ani też ze sprzętem sportowych koniecznym do zakupienia czy też z odzywkami sportowymi. Powód nadal nie uczestniczy w życiu szkolnym dziecka – nie przychodzi na wywiadówki, na zawody, na treningi.

Odnosząc się do problemów powoda ze znalezieniem pracy, pozwana jest zdania, że z przedłożonych w toku postępowania dokumentów należy zauważyć, iż powód pracy nie

szuka, ponieważ powód z tak wyjątkowym wykształceniem i z takimi

ponadprzeciętnymi uprawnieniami tj. tytuł doktora nauk technicznych, tytuł

licencjonowanego zarządcy nieruchomościami, tytuł licencjonowanego pośrednika

nieruchomości, tytuł zarządcy (...) ((...)

(...)) oraz ukończonymi studiami w kierunku geodezji i kartografii, gdyby chciał

znalazłby zatrudnienie. <:»

Nadto z pola widzenia Sądu I instancji umknęło, że powód poza tym, że pozostaje

niezwykle wyedukowaną osobą z możliwościami majątkowymi, szerokimi znajomościami, jest mężczyzną w optymalnym wieku na podjęcie dobrze sytuowanej pracy, choćby miałaby być o innym niż dotychczas profilu. Czymś nienaturalnym, nie do pogodzenia z koniecznością wykorzystywania możliwości majątkowych, pozostaje rzekome pozostawanie bez zatrudnienia od ponad roku.

Nadto sprzeczne z logiką pozostają wywody powoda jakoby ze względu na deregulację zawodu, w którym dotychczas osiągał bardzo wysokie dochody, zabrakło pracy. Owa deregulacja niczego nie zmieniła w popycie na usługi zarządzania nieruchomościami, a bez odpowiedniej wiedzy profesjonalne podmioty nie są w stanie efektywnie świadczyć usług.

Powód buduje sztuczne utrudnienia w pozyskaniu zarobku, które nie zasługują na walor wiarygodności.'-'

Powód w sierpniu wpłacił według pozwanej tytułem alimentów kwotę 100 zł, a nie 1 000 zł, dlatego pozwana zainicjowała postepowanie egzekucyjne.

Sąd zważył, co następuje.

Apelację małoletniej pozwanej uznano za zasadną w całości, natomiast apelacja pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie. Przedmiotem zaskarżenia było obniżenie alimentów na rzecz pozwanych. Oddalenie powództwa wzajemnego małoletniej powódki nie zostało zaskarżone.

Na wstępie należy zaznaczyć, że materiał dowodowy zebrany w sprawie jest na tyle obszerny, że wystarcza do rozstrzygnięcia. Właściwa jest też podstawa prawna rozstrzygnięcia.

Sad I instancji ustalił stan faktyczny w sposób obszerny a jednocześnie szczegółowy, jednak z ustaleń tych w części dotyczącej małoletniej pozwanej, nie wywiódł właściwych wniosków.

Należy zauważyć, że potrzeby małoletniej pozwanej nie zmniejszyły się, przeciwnie.

Obecnie ukończyła ona 13 lat. Potrzeby nastolatki jaką jest małoletnia pozwana są większe niż 9 – latki jaką była w chwili orzekania o obowiązku alimentacyjnym poprzednio. Co istotne dziewczynka realizuje w dalszym ciągu swoją pasję jaką jest sport. Uczy się w Szkole Mistrzostwa Sportowego, jest też członkiem klubu pływackiego. Osiąga bardzo dobre wyniki sportowe oraz w szkole. Można stwierdzić, że teraz trenuje pływanie wyczynowo. Taka forma uprawiania sportu powoduje dodatkowe koszty. Są to nowe kostiumy kąpielowe, ubrania sportowe, okulary oraz różnego rodzaju akcesoria, składki na klub sportowy. Istotnym wydatkami są lepsze odżywianie oraz koszty uczestnictwa w zawodach sportowych i koszty codziennego transportu do szkoły, na zajęcia sportowe i inne. Trenuje praktycznie codziennie. Wstaje rano około 5 – tej, wraca po godzinie 17 – tej. W transporcie pomaga dziadek ze strony matki. Godziny zajęć są ,,napięte” a lekcje zbiorowe mają sztywno określone godziny, natomiast lekcje prywatne mogą być bardziej elastyczne, a tym samym można je lepiej dopasować do potrzeb pozwanej. Ma też inne pasje i dodatkowe zajęcia. Dziewczynka gra na pianinie, uczęszcza na dodatkowe lekcje języka angielskiego oraz do Uniwersytetu Dzieci.

W niewielkim stopniu tylko zmieniły się możliwości zarobkowe pozwanego mimo, że nie pracuje. Należy zgodzić się z twierdzeniem pozwanej, że powód ma ponadprzeciętne wykształcenie. Jest też doświadczonym pracownikiem naukowym osobą, która opublikowała wiele prac naukowych w swojej specjalności i była zatrudniona jako adiunkt. Jest doktorem nauk technicznych, ma różne tytuły i specjalności związane z nieruchomościami i zarządem nieruchomościami. Ukończył studia o kierunku geodezji i kartografii. Prowadził zajęcia ze studentami (...) i na innych uczelniach. Nie boi się wyzwań jakim zapewne byłaby praca w (...)w W., gdzie złożył wniosek o zatrudnienie.

Wprawdzie nie pracuje, jednak przy tych kwalifikacjach i osiągnięciach naukowych jest to wybór powoda, a nie trudność wynikająca z rynku pracy. Należy dodać, że zakończenie stosunku pracy na Uniwersytecie w O. nie powinno być dla powoda zaskoczeniem, zatem mógł przygotować się do tej sytuacji. Znał warunki umowy z Rektorem Uczelni i mógł liczyć się z rozwiązaniem stosunku pracy. Zresztą faktyczne rozwiązanie stosunku pracy powoda zostało jak wiadomo przesunięte w czasie, praktycznie o pół roku w stosunku do pierwotnego.

Powód co oczywiste ma świadomość tego, że zdecydowanie się na posiadanie kolejnego potomstwa może ograniczać jego możliwości zarobkowe, niewątpliwie przeprowadził w tym kierunku kalkulację. Decyzja posiadania potomstwa, które urodziło się w (...) r. oraz w 2016 r. była przemyślana, o czym może świadczyć posiadanie dwójki kolejnych dzieci. Zatem jeśli tak to uwzględniała ona niemałe w końcu możliwości zarobkowe pozwanego. Należy w tym momencie przypomnieć o kierunku orzecznictwa SN, zgodnie z którym pod pojęciem możliwości zarobkowe rozumie się często nie faktycznie osiągane dochody przez osobę zobowiązaną do alimentacji lecz takie dochody czy zarobki, które taka osoba mogłaby uzyskać gdyby wykorzystała w pełni swoje zdolności, kwalifikacje i doświadczenie. Z tego punktu widzenia brak jest możliwości uznania argumentów powoda uzasadniających obniżenie alimentów na rzecz małoletniej powódki, której potrzeby są znaczne, a która ma prawo oczekiwać wsparcia co do utrzymania i wychowania ze strony obojga rodziców.

Małoletnia może liczyć na wsparcie ze strony matki, ponieważ niemalże wyłącznie matka czyni starania o codzienne utrzymanie i wychowanie małoletniej, ojciec zaś spotyka się z małoletnią jak ustalił Sąd I instancji nieregularnie.

Jak wyżej wspomniano Sąd II instancji przyjmuje - przy wysokiej ocenie możliwości zarobkowych powoda -, że doszło na skutek urodzenia najmłodszego dziecka powoda, do ograniczenia jego możliwości zarobkowych powoda, co z kolei uzasadnia obniżenie alimentów na rzecz pozwanej I. R. (2). Okoliczność ta świadczy również o zmianie stosunków w rozumieniu art. 138 kro. Sąd II instancji oceniając rozstrzygnięcie w tym zakresie nie przyjmuje, że potrzeby pozwanej zmalały względnie wzrosły jej dochody i sama jest w stanie zaspokajać swoje potrzeby w większym stopniu. Sąd przyjął jedynie, ze obecne możliwości zarobkowe powoda uzasadniają pozostawienie tych świadczeń alimentacyjnych na poziomie jak rozstrzygnął Sąd I instancji.

Sąd II instancji nie uwzględnił zarzutów procesowych zawartych w apelacji uznając, że strona pozwana nie udowodniła, iż uchybienia miały wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Sąd nie uwzględnił również zarzutu pozwanej co do obrazy przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 135 § 1 kro, gdyż w istocie Sąd I instancji ustalił wszystkie okoliczności istotne dla oceny możliwości zarobkowych pozwanego, tyle tylko, że przyjął zbyt daleko idące skutki, wynikające z tej przesłanki dla zakresu obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniej powódki.

Biorąc powyższe pod uwagę na podstawie art. 386 § 1 kpc art. 385 kpc i orzeczono jak w punkcie I i II.

O kosztach procesu za II instancję orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 100 kpc.