Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Grzegorz Salamon

Sędziowie: SA – Zbigniew Kapiński (spr.)

SO (del.) – Anna Kalbarczyk

Protokolant: – sekr. sąd. Olaf Artymiuk

przy udziale Prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2018 r.

sprawy Z. S.

o zadośćuczynienie z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie

z dnia 28 grudnia 2017 r. sygn. akt V Ko 421/17

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę Z. S. przekazuje Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga w Warszawie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28grudnia 2017 r. Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie po rozpoznaniu wniosku Z. S. o zadośćuczynienie z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania :

I.  na podstawie art. 552 § 4 k.p.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 15 kwietnia 2016 r. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Z. S. kwotę 1.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie wniosek oddalił;

III.  kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez prokuratora na niekorzyść wnioskodawcy w części dotyczącej zasądzenia na jego rzecz zadośćuczynienia w kwocie 1.000 zł.

Prokurator na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. zarzucił:

1/ obrazę prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść orzeczenia - art. 552 § 4 k.p.k. poprzez nietrafne przyjęcie, iż zatrzymanie Z. S. w dniach 29 - 30 października 2015 r. było niewątpliwie niesłuszne:

a/ w sytuacji odmowy przyjęcia na rozprawie dokumentów przedłożonych przez pełnomocnika Komendy Rejonowej Policji w W., a w szczególności pisma Komendanta Rejonowego Policji w W. z dnia 18 grudnia 2017 r. i zaniechania zbadania okoliczności, czy pomiędzy godziną 8.22 a godziną 19.15 w dniu 30 października 2015 r. nie wykonywano koniecznych na etapie dochodzenia w niezbędnym zakresie czynności dowodowych oraz innych niezbędnych czynności natury logistycznej,

b/ poprzez błędne przyjęcie, iż istniały przesłanki do wcześniejszego zwolnienia Z. S. w rozumieniu art. 248 § 1 k.p.k., w sytuacji gdy analiza okoliczności wskazanych w piśmie Komendanta Rejonowego Policji w W. z dnia 18 grudnia 2017 r. wskazuje, że dochowano wymogu natychmiastowego zwolnienia, po przeprowadzeniu czynności z udziałem Z. S. jako podejrzanego,

2/ obrazę prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść orzeczenia - art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k., poprzez bezkrytyczne danie w całości wiary zeznaniom wnioskodawcy Z. S., który w kwestiach dotyczących dolegliwości zatrzymania składał zeznania bądź niewiarygodne, bądź wzajemnie sprzeczne, bez podjęcia z urzędu jakichkolwiek czynności dowodowych, mających na celu zweryfikowanie tych twierdzeń.

Na podstawie art. 427 § 3 k.p.k. wniósł o przeprowadzenie dowodu z dokumentu - pisma Komendanta Rejonowego Policji w W. z dnia 18 grudnia 2017 r.

Podnosząc powyższe zarzuty na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o:

a/ zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie żądania zadośćuczynienia w całości, a na wypadek nieuwzględnienia powyższego wniosku o:

b/ uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie zawarty w niej wniosek o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

W ocenie Sądu odwoławczego stanowisko Sądu meriti odnośnie tego, że wobec Z. S. stosowano nielegalne zatrzymanie, a ta nielegalność wynika z czasu jego trwania budzi istotne wątpliwości i nie może zasługiwać na akceptację bowiem nie uwzględnia ono całokształtu dowodów oraz okoliczności, które powinny być przedmiotem wnikliwej analizy i oceny. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy stwierdził, że akta sprawy nie wskazują na to, aby istniała jakakolwiek przyczyna, która uzasadniałaby trwanie zatrzymania Z. S. przez ponad 22 godziny, tzn. taka, która tłumaczyłaby przystąpienie do przesłuchania zatrzymanego dopiero po upływie prawie 11 godziny od zakończenia przesłuchania M. G.. Podkreślić jednak należy, że Sąd I instancji czyniąc tego rodzaju ustalenia i rozważania, jak zasadnie podnosi w apelacji prokurator, jednocześnie odmówił przyjęcia na rozprawie dokumentów przedłożonych przez pełnomocnika Komendy Rejonowej Policji w W., a w szczególności pisma Komendanta tej jednostki z dnia 18 grudnia 2017 r. i zaniechał zbadania okoliczności, czy pomiędzy godziną 8.22 a godziną 19.15 w dniu 30 października 2015 r. nie wykonywano koniecznych na etapie dochodzenia w niezbędnym zakresie czynności dowodowych oraz innych niezbędnych czynności natury logistycznej.

W aspekcie tego podkreślić należy, że zgodnie z treścią art. 366 § 1 k.p.k. obowiązkiem Przewodniczącego składu orzekającego Sądu jest baczenie na to aby zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności sprawy, gdyż dopiero przeprowadzenie całego dostępnego w danej sprawie materiału dowodowego i ujawnienie wszystkich istotnych okoliczności pozwala na jej prawidłowe rozstrzygnięcie.

Zasadnie więc podnosi autor apelacji, że z pisma z dnia 18 grudnia 2017 r. wynika m. in., że w nocy po zgłoszeniu kradzieży laptopa, funkcjonariusze Policji udali się do poczekalni PKP w T. i uzyskali od kasjerki podgląd zapisu monitoringu. Jednak dla procesowego zabezpieczenia zapisu monitoringu, policjanci musieli udać się na stację PKP ponownie w dniu 30 października 2015 r., gdyż kasjerka nie posiadała uprawnień administratora systemu i nie potrafiła zgrać zapisu na nośnik. Następnie po przybyciu administratora danych, policjanci uzyskali zapis na stosowny nośnik. Późniejsze działania funkcjonariuszy Policji były związane z potrzebą uzyskania odpowiedniego oprogramowania do odtworzenia zabezpieczonego zapisu (dowodu) i obydwie te czynności znacząco przedłużyły działania prowadzone w trybie art. 308 k.p.k.

W aspekcie tego za trafne i logiczne uznać należy stwierdzenie skarżącego prokuratora, że w sytuacji gdy już podczas przeszukania mieszkania Z. S. składał wymijające oświadczenia, co do sposobu wejścia w posiadanie laptopa, to uzyskanie dowodu z zapisu wizyjnego było jedną z ważniejszych czynności dowodowych w sprawie i niewątpliwie powinno być przeprowadzone jeszcze przed przedstawieniem zarzutu osobie podejrzewanej.

Powyższe istotne zdaniem Sądu Apelacyjnego okoliczności nie były w ogóle przedmiotem analizy i rozważeń Sądu Okręgowego i chociażby z tego względu wydane przez Sąd meriti rozstrzygnięcie nie mogło zostać zaakceptowane gdyż nie zostało oparte na całokształcie występujących w niniejszej sprawie dowodów i okoliczności.

Na uwzględnienie zasługuje również zarzut obrazy prawa procesowego zawarty w pkt 2 omawianej apelacji, w którym zasadnie zakwestionowano bezkrytycznie danie w całości wiary zeznaniom wnioskodawcy Z. S., który w kwestiach dotyczących dolegliwości zatrzymania, jak to zostało wykazane na str. 6 – 8 uzasadnienia apelacji składał zeznania bądź niewiarygodne, lub też wzajemnie sprzeczne i dowód ten w tym aspekcie nie został przez Sąd meriti w sposób wnikliwy, wszechstronny i zgodny z zasadą zawartą w art. 7 k.p.k. przeanalizowany i oceniony.

Powyższe uchybienia Sądu Okręgowego skutkowały uwzględnieniem apelacji prokuratora i zawartego w niej wniosku o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny podzielił w tym zakresie stanowisko prokuratora zaprezentowane podczas rozprawy odwoławczej, że aby nie pozbawiać wnioskodawcy instancji zasadne jest właśnie wyżej wskazane uchylenie wyroku. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy powinien ponownie przeprowadzić przewód sądowy w całości i mając na uwadze wcześniej poczynione rozważania Sąd ten powinien poczynić prawidłowe ustalenia faktyczne, które będą wynikały z całokształtu dostępnych dowodów i okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Z wyżej wskazanych powodów Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.