Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2 listopada 2017 roku w sprawie z powództwa (...) spółka z o.o. w W. przeciwko M. M. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi oddalił powództwo.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód, zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, to jest art. 118 k.c. poprzez jego niezastosowanie w zakresie przewidującym ogólny termin przedawnienia roszczeń do ustalonego w sprawie stanu faktycznego i przyjęcie, że roszczenie o zapłatę za studia wyższe przedawnia się z upływem lat dwóch (art. 751 k.c.), podczas gdy do przedawnienia roszczenia o opłatę za studia w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw, miał zastosowanie dziesięcioletni termin przywidziany w art. 118 k.c. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 4.687,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Apelujący wniósł nadto o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania za I i II instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie wyjaśnić należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹⁰ § 1 i § 2 k.p.c. orzekł na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Zaznaczyć także należy, że w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd II instancji podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny, który na etapie postępowania apelacyjnego był między stronami bezsporny. Wobec faktu, że nie jest rzeczą Sądu Odwoławczego powielanie wywodu Sądu I instancji, którego argumentację Sąd Okręgowy w pełni podziela, w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do stanowiska apelacji.

U podstaw dochodzonego przez powoda roszczenia leży stosunek prawny łączący pozwanego z Wyższą Szkołą (...) w Ł. (późniejszą Akademią (...) w Ł.) w ramach którego pozwany był zobowiązany do uiszczenia określonych opłat za naukę.

W dacie wydania decyzji o przyjęciu pozwanego na studia, legitymacja do pobierania opłaty za zajęcia dydaktyczne w szkołach niepublicznych wynikała wówczas z art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 12 września 1990 roku o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1990 r., Nr 65, poz. 385, ze zm.). Przepisy tejże ustawy ani akty wykonawcze nie regulowały stosunku prawnego nawiązanego między studentem z szkołą. Wydane na podstawie art. 30 wskazanej ustawy z dnia 12 września 1990 roku o szkolnictwie wyższym rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 1991 roku w sprawie zasad gospodarki finansowej uczelni (Dz. U. z 1991 r., Nr 84, poz. 380 ze zm.) powieliło jedynie ustawowy zapis, że do przychodów z działalności dydaktycznej zalicza się w szczególności należności z tytułu opłat za zajęcia dydaktyczne. Dlatego też dla oceny stosunku prawnego łączącego pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda sięgnąć należy do przepisów Kodeksu cywilnego.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że pozwana zawarła z poprzednikiem prawnym powoda umowę o nauczanie (studiowanie), która należy do tzw. umów nienazwanych. Umowa nienazwana charakteryzuje się tym, że jej przedmiotem jest świadczenie usług, przy czym umowa taka może dotyczyć dokonania jednej usługi, określonej liczby usług, bądź też dotyczyć stałego świadczenia usług określonego rodzaju. Jej stronami mogą być wszelkie podmioty prawa cywilnego, to jest osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

Na akceptację zasługuje również pogląd Sądu I instancji, który dla zdefiniowania opisywanego stosunku prawnego łączącego pozwaną z prywatną uczelnią wyższą jako podstawę prawną wskazał na art. 750 k.c., który z kolei odsyła do przepisów o zleceniu. W konsekwencji Sąd Rejonowy trafnie uznał, że w realiach niniejszej sprawy nie znajdują zastosowania terminy przewidziane w powołanym przez apelującego art. 118 k.c., bowiem szczególnym przepisem dotyczącym roszczeń związanych z umowami nienazwanymi, w tym umową o nauczanie (studiowanie) jest art. 751 pkt. 2 k.c., zgodnie z którym, z upływem lat dwóch przedawniają się roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone. Tym samym za chybione należałoby uznać twierdzenie powoda o dziesięcioletnim terminie przedawnienia roszczenia, o którym mowa w art. 118 k.c.

Stwierdzić także należy, że art. 106 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.), z którego wynika, że prowadzenie przez uczelnię określonej działalności nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, nie ma znaczenia dla zastosowania art. 751 k.c., ponieważ wśród przesłanek w nim wymienionych brak jest wymogu prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę trudniącą się zawodowo nauką albo utrzymującą zakłady na ten cel przeznaczone.

Bez znaczenia dla wyniku niniejszego postępowania pozostaje natomiast kwestia czy świadczenie przez studenta opłat za studia i usługi edukacyjne jest świadczeniem okresowym. Art. 118 k.c., z którego skarżący wywodzi dla siebie korzystne skutki prawne w zakresie przedawnienia, znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy przepis szczególny nie określa terminu przedawnienia w odmienny sposób. Sytuacja taka występuje w rozpoznawanej sprawie, a to wobec trafnego ustalenia, które nie zostało skutecznie podważone przez apelującego, że do roszczeń powoda ma zastosowanie art. 751 pkt. 2 k.c., będący przepisem szczególnym wobec art. 118 k.c.

Zdaniem Sądu Okręgowego w rozstrzyganej sprawie nie mogą znaleźć zastosowania przepisy znowelizowanej ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, wprowadzone ustawą z dnia 11 lipca 2014 roku o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 1198 ze zm.). W szczególności nie może mieć zastosowania norma intertemporalna zawarta w treści art. 32 przywołanej ustawy nowelizującej, że do umów w sprawie warunków odpłatności za studia lub usługi edukacyjne zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepis art. 160a ust. 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, kreujący trzyletni termin przedawnienia. Przypomnieć bowiem należy o normie intertemporalnej zawartej w przepisie art. 269 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, iż studenci przyjęci na studia przed dniem wejścia w życie ustawy wnoszą opłaty za zajęcia dydaktyczne na dotychczasowych zasadach do końca okresu studiów przewidzianego w programie studiów oraz że umowy, o których mowa w art. 160 ust. 3, obowiązują od roku akademickiego 2006/2007. Pozwanego nie łączyła zatem z poprzednikiem prawnym powoda umowa zawarta na podstawie art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym i dlatego też nie można przyjąć, że strony łączyła samodzielnie uregulowana umowa nazwana, o wynagrodzenie za studia, gdzie znajdzie zastosowanie dziesięcioletni termin przedawnienia, o którym mowa w art. 118 k.c.

W konsekwencji powyższego za nieadekwatny dla niniejszej sprawy uznać należy przywoływany przez apelującego pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uchwale z dnia 21 października 2015 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 67/15 (LEX nr 1814298). Sąd Najwyższy w tej uchwale zajmował się bowiem przedawnieniem roszczenia o opłatę za studia, określoną w umowie zawartej na podstawie art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dniu 1 października 2009 roku, to jest w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie przepisu art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.