Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2012 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny-Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2012 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielni (...) w L.

przeciwko R. W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego (...) w Warszawie

z dnia 18 lipca 2011 r., sygn. akt II C 93/11

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od R. W. na rzecz Spółdzielni (...) w L. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 31 sierpnia 2010 pełnomocnik Spółdzielni (...) w L. wniósł o zasądzenie od R. W. Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) Warszawie kwoty 1.113,51 zł wraz z odsetkami ustawowymi od poszczególnych kwot cząstkowych oraz kosztami procesu.

W dniu 19 listopada 2010 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Lublinie wydając nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym (...), orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od ww. orzeczenia Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) w Warszawie R. W. zaskarżył nakaz zapłaty w całości oraz wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 18 lipca 2011 r. Sąd Rejonowy (...) w Warszawie zasądził od pozwanego R. W. na rzecz powoda Spółdzielni (...) w L. kwotę 1.113,51 zł z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od kwoty 351,28 zł od dnia 9 października 2009r. do dnia zapłaty oraz z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od kwoty 762,23 zł od dnia 5 lipca 2010r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo i orzekł o kosztach zastępstwa prawnego.

Sąd Rejonowy ustalił, że uchwałą z dnia 7 października 2008 r. zarząd Spółdzielni (...) w L. wprowadził Regulamin, w którym ustalono, iż udzielanie informacji przez spółdzielnię z jej ewidencji, rejestrów i akt członkowskich jest odpłatne i wynosi 44,20 zł netto za każdą informację.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) w Warszawie R. W., wielokrotnie zwracał się do Spółdzielni (...) w L. o udzielenie informacji dotyczących posiadanych przez dłużników praw do nieruchomości w tej spółdzielni, nr rachunku, z którego uiszczane są opłaty czynszowe, nr telefonów i posiadanych przez spółdzielnie adresów dłużników w sprawie prowadzonych egzekucji sądowych w terminie 7 dni pod rygorem grzywny z art. 762 k.p.c. W żądaniach nie były umieszczane wzmianki mówiące o tym, że egzekucja lub zabezpieczenie dotyczy świadczeń alimentacyjnych lub rent mających charakter alimentów, egzekucji lub o zabezpieczenie świadczeń wszczętych na wniosek Skarbu Państwa, w tym na polecenie sądu lub prokuratora, niezwiązanych z wykonywaniem działalności gospodarczej. Spółdzielnia (...) w L. udzielała żądanych informacji, informując, iż zgodnie z jej regulaminem opłata za udzielenie każdej informacji wynosi 59,47 zł, zgodnie z załączonymi fakturami.

Pismem doręczonym Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym (...) w Warszawie R. W. w dniu 24 września 2009 r. Spółdzielnia (...) w L. wezwała go do zapłaty kwoty 351,28 zł z tytułem zwrotu kosztów udzielonych informacji o dłużnikach mających lub mogących mieć prawa do lokali w spółdzielni w terminie 14 dni od daty otrzymania wezwania.

Pismem doręczonym Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym (...) w Warszawie R. W. w dniu 20 czerwca 2010 r. Spółdzielnia (...) w L. wezwała go do zapłaty łącznie kwoty 1.113,51 zł z tytułem zwrotu kosztów udzielonych informacji o dłużnikach mających lub mogących mieć prawa do lokali w spółdzielni w terminie do dnia 15 czerwca 2010 r.

W swych rozważaniach Sąd Rejonowy jako podstawę dochodzonego roszczenia wskazał art. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 1997 r. Nr 133 poz. 882 ze zm., dalej: u.k.s.e.) oraz art. 762 k.p.c.

W ocenie Sądu Rejonowego wymienione w ust 5 podmioty mają obligatoryjny obowiązek udzielania komornikowi informacji i jest to związane z odpłatnością. Komornik zaś, zgodnie z treścią art. 2 ust. 9 u.k.s.e. winien uiścić stosowną opłatę za udzielenie żądanej informacji po jej otrzymaniu na wezwanie podmiotu udzielającego tejże informacji. Wyjątek od tej zasady stanowią sprawy wskazane w ust. 7 art. 2 u.k.s.e. W tych przypadkach bowiem komornik uzyskuje informacje bezpłatnie. W takim przypadku powinien jedynie uczynić o tym wzmiankę w żądaniu udzielenia informacji.

Sąd I instancji wskazał, że w niniejszej sprawie żądana przez komornika informacja nie dotyczyła żadnej z kategorii spraw zwalniających komornika z obowiązku uiszczenia stosownej opłaty. Ponadto przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz.1116 ze zm.) o spółdzielniach mieszkaniowych, oraz ustawy z dnia 16 września 1982 r. prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.) nie pozbawiają spółdzielni możliwości pobierania opłat za objęte dyspozycją art. 2 ust 5 u.k.s.e. udzielane komornikowi informacje i nie zawierają zakazu w tym zakresie.

Odnosząc się do wysokości opłat związanych z udzielaniem informacji przez Spółdzielnię to w ocenie Sądu I instancji wynikają one z uchwały z dnia 7 października 2008 r. podjętej przez zarząd Spółdzielni (...) w L., na podstawie ustawy Prawo Spółdzielcze, którą został wprowadzony Regulamin pobierania opłat za udzielenie poszczególnych informacji. Łączna ich wysokość wynosi 1.113,51 zł. Sąd Rejonowy nie uznał przy tym stanowiska pozwanego, iż przepisy art. 2 u.k.s.e. nie stanowią samodzielnej podstawy do naliczania opłat skoro w ust. 7 art. 2 wprost wymienione są kategorie spraw w których informacje udzielane są komornikowi bezpłatnie, zaś ust.9 art. 2 nakłada na komornika obowiązek zwrotu opłaty za udzielenie żądanej informacji po jej otrzymaniu na wezwanie podmiotu udzielającego informacji.

Wprawdzie w opinii Sądu I instancji nie ma spójnych uregulowań dotyczących kwestii udzielania i odpłatności za informacje żądane przez komornika, bowiem czasami znajdują one wyraźne rozstrzygnięcie w przepisach szczególnych np. w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym - art. 80c ust l pkt 12 i art. 80 d, czy też ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140 póz. 939 ze zm.) - art. 110. Przepisy te ustanawiają delegację ustawową do wydania aktów wykonawczych określających sposób udzielania odpowiedzi oraz wysokość opłaty za jej udzielenie. Przedstawione rozwiązania nie tworzą jednak systemu dotyczącego ponoszenia przez komornika opłat w związku z żądaniem określonych informacji. Dlatego też treść art. 2 ust 9 u.k.s.e. uprawnia spółdzielnie i inne podmioty do samodzielnego określenia wysokości opłat związanych ż udzielaniem informacji stosownie do przepisów kształtujących prawa i obowiązki danego podmiotu.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 455 k.c., zgodnie z treścią wystosowanych i doręczonych pozwanemu wezwań do zapłaty. Odsetki od kwoty 351,28 zł zostały zasądzone po upływie 14 dni od doręczenia wezwania pozwanemu zapłaty tej kwoty, zaś od pozostałej kwoty tj. 762,23 zł po upływie 14 dni od doręczenia wezwania pozwanemu zapłaty tej kwoty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Pozwany powyższy wyrok zaskarżył w całości pozwany, zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnie i niewłaściwe zastosowanie art. 2 ust. 5, ust. 7 i ust. 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji, a także naruszenie prawa materialnego poprzez wadliwe przyjęcie istnienia związku pomiędzy ustalonym przez Sąd stanem faktycznym sprawy, a art. 2 ust. 5, ust. 7 i ust. 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji oraz naruszenie przepisów prawa procesowego 233 k.p.c. w zw. art. 6 k.c., oraz art. 328 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wskutek braku uzasadnienia przyjęcia za udowodnione przez powoda wysokości dochodzonego pozwem roszczenia, mimo kwestionowania jego wysokości przez pozwanego.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obydwie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według stosownych przepisów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podzielił w całości i – na podstawie art. 382 k.p.c. – przyjął za własne ustalenia Sądu Rejonowego odnośnie stanu faktycznego i jego oceny prawnej. W ocenie Sądu Okręgowego ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy znajdują umocowanie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, który został przez ten Sąd Rejonowy oceniony we właściwy sposób. Ponadto, Sąd Okręgowy podzielił – jako prawidłowe – wnioski, jakie z tych ustaleń faktycznych zostały wywiedzione przez Sąd Rejonowy.

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się de facto do interpretacji przepisów art. 2 ust. 5, 7 i 9 u.k.s.e. Pozwany wychodzi z założenia, że spółdzielnia ma obowiązek udzielać informacji organowi egzekucyjnemu, niemniej jednak nie przysługuje jej w związku z tym wynagrodzenie, bowiem nie zostało to przewidziane ani w prawie spółdzielczym, ani w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych, czy w innych przepisach, jak to ma miejsce np. w odniesieniu do banków (w ustawie Prawo bankowe). Tymczasem pozwany stoi na stanowisku, że tylko w takiej sytuacji, byłby zobligowany do wypłacenia wynagrodzenia stronie powodowej.

Sąd Okręgowy nie podziela powyższego stanowiska. Trzeba bowiem zauważyć, iż podstawowym przepisem określającym wymogi wynagradzania instytucji, do których zwraca się organ egzekucyjny jest właśnie art. 2 u.k.s.e. i wynika z niego wprost, że opłatę za udzielenie informacji komornik uiszcza po jej udzieleniu, na wezwanie podmiotu udzielającego informacji (ust.9 ww. artykułu). Wyjątkiem zaś są jedynie sytuacje przewidziane w ust.7 art. 2 u.k.s.e., czyli informacje uzyskiwane od różnego rodzaju instytucji w sprawach o egzekucję lub o zabezpieczenie świadczeń alimentacyjnych lub rent mających charakter alimentów oraz w sprawach o egzekucję lub o zabezpieczenie świadczeń wszczętych na wniosek Skarbu Państwa, w tym na polecenie sądu lub prokuratora, niezwiązanych z wykonywaniem działalności gospodarczej. Tyko zatem te informacje komornik może uzyskać nieodpłatnie. Fakt zaś, że wysokość wynagrodzenia jakie spółdzielni przysługuje za udzielenie informacji niezbędnych do prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego nie została przewidziana w przepisach szczególnych, jak ma to miejsce np. w odniesieniu do banków, nie daje podstaw do uznania, że nie należy się temu podmiotowi w ogóle takie wynagrodzenie. Nie ma zatem przeszkód, by kosztów tych mogła się domagać także spółdzielnia, bowiem będąc podmiotem prywatnym ciężar kosztów związanych z udzieleniem wymaganych przez organ egzekucyjny informacji nie powinien być na nią przenoszony.

Trzeba także wskazać, że powyższemu nie stoi na przeszkodzie, wbrew stanowisku skarżącego, fakt, że zgodnie z art. 762 k.p.c., w razie nieudzielenia powyższych informacji organ egzekucyjny może na podmiot obowiązany do jej udzielenia nałożyć grzywnę. To, że w razie uchylania się przez dany podmiot od udzielenia informacji można nałożyć na niego grzywnę, by go zmotywować do współpracy, nie oznacza jednak, że gdy komornik uzyska wymagane dane powinien, za udzielenie ich uiścić wynagrodzenie.

Mając powyższe na uwadze Sąd I instancji słusznie uwzględnił powództwo. Pozwany nie kwestionował bowiem, że żądał od strony powodowej określonych informacji w trakcie prowadzenia egzekucji. Natomiast odnośnie wysokości roszczenia należy wskazać, że koszty udzielenia jednej informacji, wraz z kosztami jej wysyłki zostały przez powódkę ustalone w sposób adekwatny do czasu pracy potrzebnego na zebranie danych i sporządzenie wymaganej informacji. Nie było zatem podstaw do uznania, że koszty te są zawyżone.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 k.p.c.