Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch (spr)

Sędziowie SSO Joanna Składowska

SSR (del) Ewelina Puchalska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) we W.

przeciwko F. B. B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli

z dnia 27 września 2017 roku, sygnatura akt I C 998/17

1.  oddala apelację;

2.  nie obciąża pozwanej kosztami postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I Ca 124/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli, w sprawie z powództwa
z powództwa Banku (...) SA we W. przeciwko F. B. B. o zapłatę, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 19524,93 zł, w tym kwotę 18608,29 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w skali roku, jednak nie wyższymi niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od dnia 24 listopada 2016 roku do dnia zapłaty (pkt 1) oraz kwotę 3864,45 zł
z tytułu zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3600 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2) i zwrócił powodowi kwotę 734 zł z tytułu nadpłaconej opłaty sądowej.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

W dniu 16 maja 2014 roku pozwana F. B. B. zawarła z Bankiem (...) S.A. w W. umowę kredytu gotówkowego nr (...) w kwocie 24989,50 zł, który miał zostać spłacony w równych ratach terminie 72 miesięcy, wg ustalonego harmonogramu.

W związku z zaległościami w spłacie kredytu, w dniu 10 października 2016 roku powodowy Bank wypowiedział łączącą strony umowę i wezwał pozwaną do spłaty całej wierzytelności w ciągu 30 dni od otrzymania wezwania. Na dzień 15 marca 2017 roku zadłużenie pozwanej względem powoda wynosiło 19524,93 zł. Na kwotę tą składały się: 18608,29 zł jako należność główna oraz kwota 916,64 zł jako odsetki umowne naliczone
za okres od 01 lipca 2016 roku do 23 listopada 2016 roku.

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o informacje podane przez powoda
i niezaprzeczone przez pozwaną, zaś w zakresie istniejącej należności nie był sporny między stronami i dlatego Sąd uznał te okoliczności za przyznane przez pozwaną w oparciu
o art. 230 k.p.c., która nie kwestionowała żadnego z twierdzeń powoda, ograniczając się
do stwierdzenia, że dla lepszego zobrazowania jej trudnej sytuacji materialnej sprawa niniejsza powinna zostać rozpoznawana łącznie ze sprawą prowadzoną przez Sąd Rejonowy
w Sieradzu, Wydział Gospodarczy.

Zdaniem Sądu powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie, gdyż strony łączyła umowa o kredyt gotówkowy w rozumieniu art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo Bankowe. W wyniku braku wywiązania się przez pozwaną z warunków umowy, powstało wymagalne zadłużenie w wysokości niespłaconej należności głównej w kwocie 18608,29 zł oraz odsetek umownych w wysokości 916,64 zł.

Według Sądu, pozwana nie przeczyła twierdzeniom powoda zarówno co do okoliczności przebiegu łącznej strony umowy, jej wypowiedzenia jak i aktualnej wysokości wynikającego z niej zobowiązania i dlatego wszystkie te okoliczności zostały uwzględnione jako wykazane przez powoda w świetle art. 229 i 230 k.p.c.

Odnosząc się do żądania pozwanej w zakresie połączenia spraw toczących się przed tutejszym Sądem oraz Sądem Gospodarczym w Sieradzu, to – według Sądu – brak było ku temu podstawy faktycznej i prawnej, co uzasadniało oddalenie tego wniosku.

Wskazano przy tym, że podnoszone w tym zakresie przez pozwaną argumenty odnoszące się zarówno do zadłużenia wynikającego z innej umowy zawartej z powodowym bankiem, jak i jej trudnej sytuacji materialnej, mogły zostać przez nią przedstawione
na rozprawie w obecnym procesie, stanowiąc ewentualną podstawę do sądowej prolongaty spełniania świadczenia w ratach w oparciu o art. 320 k.p.c. Tymczasem – w ocenie Sądu
- pozwana bez usprawiedliwienia nie stawiła się na wyznaczonym terminie rozprawy w dniu 27 września 2017 roku, nie dając w ten sposób Sądowi możliwości jakiejkolwiek weryfikacji podnoszonych twierdzeń oraz poczynienia miarodajnej ich oceny oraz ustaleń w zakresie ich procesowego odzwierciedlenia.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., uwzględniając w tym zakresie wszystkie poniesione i wykazane przez powoda wydatki, w tym opłatę sądową
w wysokości 245 zł.

O zwrocie rzecz powoda nadpłaconej opłaty sądowej orzeczono w oparciu
o art. 80 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, mając na względzie
iż nie była ona należna jako pobrana wbrew dyspozycji art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka, zaskarżając go w zakresie kosztów zastępstwa procesowego zasądzonego od niej na rzecz powoda, oddalenia jej wniosku
o niepołączenie jej sprawy do wspólnego rozpoznania ze sprawą prowadzoną przez Sąd Gospodarczy w Sieradzu oraz w zakresie nieuwzględnienia jej wniosku o prolongatę spełnienia zasądzonego świadczenia w ratach w oparciu o art. 320 k.p.c.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku
i nie uwzględnienie wniosku o zapłatę za koszty zastępstwa oraz rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o oddalenie w całości apelacji pozwanej i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego,
w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Na mocy art. 387 § 2 ¹ k.p.c. Sąd Okręgowy ograniczył uzasadnienie do wyjaśnienia podstawy prawnej orzeczenia z przytoczeniem przepisów prawa, ponieważ Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji.

Ponadto wskazać należy, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, a na jego podstawie poczynił adekwatne do treści materiału dowodowego ustalenia faktyczne, które to ustalenia te Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne, nie znajdując potrzeby ich ponownego, szczegółowego przytaczania.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu apelującej dotyczącego oddalenia
jej wniosku o połączenie przedmiotowej sprawy do wspólnego rozpoznania ze sprawą prowadzoną przez Sąd Gospodarczy w Sieradzu pod sygn. akt V GC 421/17, wskazać należy, iż prawidłowo Sąd Rejonowy wskazał, iż nie jest zasadny.

Zgodnie z treścią art. 219 k.p.c. sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli są one ze sobą w związku lub mogły być objęte jednym pozwem. Wykładnia
art. 219 k.p.c. w orzecznictwie Sądu Najwyższego jest jednolita. Możliwość objęcia jednym pozwem istnieje wtedy, gdy zachodzi możliwość przedmiotowej kumulacji roszczeń określona w art. 191 k.p.c.. Warunek istnienia „związku" między roszczeniami należy zaś rozumieć podobnie jak w art. 204 k.p.c. i odnieść do innych przypadków niż z art. 191 k.p.c., które „mogły być objęte jednym pozwem". Niedopuszczalne jest łączenie spraw, które toczą się w różnych sądach, choćby nawet mogły być objęte jednym pozwem – art. 205 k.p.c. (por. wyrok SN z dnia 4 maja 1978 r., IV PR 95/78, OSNC 1979, nr 1–2, poz. 35). Zarządzenie sądu „o połączeniu spraw" ma charakter techniczny (sprawy otrzymają jedną sygnaturę wcześniejszych akt) i nie prowadzi do skumulowania roszczeń w rozumieniu art. 191 k.p.c. czy do współuczestnictwa, jak również nie wpływa na właściwość sądu (patrz: postanowienie SN z dnia 6 grudnia 1973 r., I PZ 71/73, LEX nr 7351), (tak: komentarz aktualizowany do art. 219 Kodeksu postępowania cywilnego Przemysław Telenga, Lex 2018).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy trzeba wskazać, iż brak było podstawy faktycznej i prawnej, która uprawniałaby Sąd Rejonowy do połączenia obu spraw do wspólnego rozpoznania, gdyż po pierwsze – obie sprawy zostały wszczęte przed różnymi sądami, po wtóre pozwana nie wykazała by sprawy te pozostawały ze sobą w związku. Poza tym pomimo, że sprawy te dotyczyły tych samych stron, to jednak postawa faktyczna dochodzonych roszeń była rożna – dotyczyła zupełnie innych umów zawartych pomiędzy stronami.

Wobec tego nie było zasadne również twierdzenie skarżącej, iż połączenie obu wskazanych przez nią spraw spowodowałoby zmniejszenie kosztów zastępstwa procesowego zasądzonego od pozwanej na rzecz powoda.

Wskazać bowiem należy, iż Sąd Najwyższy w wyroku z 22 września 1967 roku,
w sprawie I CR 158/67 wyjaśnił, że połączenie dwu oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c. nie oznacza, że takie połączenie tworzy z tych spraw jedną nową sprawę. Połączenie podyktowane względami technicznymi i ekonomią procesową nie pozbawia połączonych spraw ich odrębności i nie zmienia faktu, że łącznie rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal dwiema samodzielnymi sprawami. Dlatego też wyrok powinien zawierać z osobna rozstrzygnięcie
co do każdej z połączonych spraw (patrz też: wyrok SN z 26 września 1983 roku, w sprawie IV PR 101/83).

W tych warunkach – wbrew skarżącej – niezbędny nakład pracy pełnomocnika powoda, a także charakter sprawy i wkład pracy tego pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, w przypadku połączenia obu spraw, oceniane byłoby przez Sąd w odniesieniu do każdej ze spraw z osobna, w związku z czym, pozwana nie uniknęłaby
i tak zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powodowi od każdej sprawy osobno
w przypadku ich całkowitego przegrania w rozumieniu art. 98 k.p.c.

Nieuzasadnionym był także zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu
art. 320 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i nierozłożenia zasądzonego świadczenia pozwanego na raty.

Przepis art. 320 k.p.c. zawiera szczególną zasadę wyrokowania, określaną jako "moratorium sędziego". Przesłanką zastosowania tego przepisu jest ustalenie, że w danej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony. Wprowadza on szczególną zasadę wyrokowania, której zastosowanie należy od przekonania sądu rozpoznającego sprawę. Jego zastosowanie wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia
18 grudnia 2013 r., sygn. akt I ACa 916/13, LEX nr 1416150). Z jednej strony Sąd musi mieć na względzie sytuację dłużnika, który z powodów przez siebie niezawinionych, na które składa się przede wszystkim jego sytuacja materialna, zdrowotna i rodzinna, nie jest w stanie jednorazowo uczynić zadość spełnieniu zasądzonego świadczenia, natomiast spłata ratalna lub w późniejszym terminie będzie dla niego realnie dogodniejsza. Rozkładając świadczenie
na raty, brać trzeba pod rozwagę także usprawiedliwiony interes wierzyciela, który przy rozłożeniu świadczenia na raty powoduje, iż jego zaspokojenie zostanie rozłożone w czasie
i za ten okres zostanie on pozbawiony odsetek.

Skarżąca nie dokonała samodzielnej oceny swych możliwości finansowych, gdyż uchyliła się od wskazania o jaki okres spłaty ratalnej jej chodzi, jak również nie stawiła się na posiedzenie Sądu Rejonowego celem wypowiedzenia się w tym przedmiocie.

. Sądowi nie była znana intencja pozwanej a wobec braku podstawowych danych co do zakresu ewentualnej pomocy rodziny pozwanej w spłacie jej wszystkich zobowiązań trudno było do takiego wniosku się odnieść, zwłaszcza w sytuacji w której wielkość zobowiązań już płaconych innym wierzycielom wykracza poza wysokość stałych dochodów pozwanej.

Z przytoczonych względów apelacja podlegała oddaleniu w całości na mocy
art. 385 k.p.c., o czym orzeczono jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Odwoławczy orzekł w punkcie 2 wyroku na mocy art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., a więc zgodnie z zasadą słuszności.
Sąd uznał, że za nieobciążaniem pozwanej obowiązkiem zwrotu powodowi kosztów postępowania przemawia fakt, że skarżąca znajduje się w trudnej sytuacji finansowej,
a ponadto pozwana mogła pozostawać w subiektywnym przekonaniu, że jej stanowisko procesowe odnośnie rozłożenia świadczenia na raty i kosztów procesu jest zasadne.