Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 128/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia

SA Małgorzata Pasek

Sędziowie:

SA Elżbieta Gawda (spr.)

SA Elżbieta Czaja

Protokolant: protokolant sądowy Kinga Panasiuk-Garbacz

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2018 r. w Lublinie

sprawy R. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury pomostowej

na skutek apelacji R. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 17 listopada 2017 r. sygn. akt VIII U 1378/17

oddala apelację.

Elżbieta Gawda Małgorzata Pasek Elżbieta Czaja

III AUa 128/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 17 listopada 2017 r. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie R. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w L. odmawiającej prawa do emerytury pomostowej.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach
i rozważaniach prawnych:

R. G., urodzony (...), w dniu 20 marca 2017 roku złożył wniosek o emeryturę pomostową.

Do wniosku skarżący dołączył m.in. świadectwo pracy oraz świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 31 marca 2009 roku, wystawione przez (...) Sp. z o.o., wskazujące, iż od dnia
1 maja 1993 roku do dnia wystawienia świadectwa wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prace kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Rozstrzygając w przedmiocie przyznania ubezpieczonemu emerytury pomostowej, organ rentowy ustalił, że wnioskodawca pozostaje w zatrudnieniu, legitymuje się stażem ubezpieczeniowym wynoszącym
35 lat 1 miesiąc i 24 dni, w tym 15 lat 7 miesięcy i 5 dni okresu pracy w szczególnych warunkach. Nie udowodnił jednak żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 965 ze zm.). Na tej podstawie Zakład wydał zaskarżoną decyzję.

W toku postępowania przed sądem wnioskodawca wyjaśnił, że pracuje nadal, na stacji paliw, na podstawie umowy o pracę obowiązującej od 1 czerwca 2009 roku.

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dowody
z dokumentów znajdujące się w aktach sądowych i aktach organu rentowego.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie podlega oddaleniu bez względu na okoliczność czy wnioskodawca legitymuje się, czy też nie, wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy przywołał treść art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r.
o emeryturach pomostowych
(Dz.U. z 2008 r., nr 237, poz. 1656, ze zm.), zgodnie
z którym prawo do przedmiotowego świadczenia przysługuje osobie, która spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodziła się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5 – 9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywała prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 powołanej ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywała pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 powołanej ustawy;

7)  nastąpiło z nią rozwiązanie stosunku pracy.

Sąd Okręgowy zważył, że wnioskodawca ukończył (...) lat, uzyskał ogólny staż ubezpieczeniowy wynoszący ponad 35 lat, nie spełnił natomiast warunku rozwiązania stosunku pracy. Pozostawał on w zatrudnieniu zarówno w chwili wydawania zaskarżonej decyzji, jak też w momencie zamknięcia rozprawy. Tymczasem wspomniany art. 4 cyt. ustawy. stanowi, że wszystkie warunki nabycia prawa do emerytury pomostowej muszą być spełnione łącznie.

Z tych względów i na mocy art. 477 14 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 477 1 § 1 i § 2 k.p.c. przez przyjęcie, że w chwili zamykania rozprawy R. G. pozostawał
w stosunku pracy, w sytuacji gdy stosunek ten został rozwiązany.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i „uwzględnienie odwołania” ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Lublinie do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji skarżący wywodził, że dołączone do apelacji świadectwo pracy wskazuje, że na datę zamknięcia rozprawy wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Do apelacji dołączone zostało m.in. świadectwo pracy, z którego wynika, że R. G. był zatrudniony do dnia 17 listopada 2017 r., a stosunek pracy został rozwiązany za porozumieniem stron.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wnosił o jej oddalenie, wskazując, że na dzień wyrokowania skarżący nie spełnił dwóch przesłanek warunkujących przyznanie prawa do emerytury pomostowej tj. nie rozwiązał stosunku pracy a nadto nie wykonywał po dniu 31 grudnia 2008 r. prac w warunkach szczególnych
w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 cyt. ustawy o emeryturach pomostowych.

Opierając się na ustaleniach faktycznych jak i rozważaniach prawnych poczynionych przez Sąd I instancji Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie. Sąd Apelacyjny akceptuje w całości ustalenia faktyczne jak i podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazaną przez Sąd pierwszej instancji, zatem nie zachodzi konieczność ich powtarzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 r. II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60).

Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia prawa procesowego, wskazanego
w apelacji.

Stosownie do treści art. 316 § 1 k.p.c. po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Stan rzeczy o jakim stanowi cyt. przepis obejmuje zarówno stan faktyczny, ustalony
w danej sprawie jak i stan prawny. W toku rozprawy w dniu 17 listopada 2017 r. wnioskodawca przyznał, że nie rozwiązał stosunku pracy. Czynienie Sądowi Okręgowemu zarzutu, iż przyjął, że wnioskodawca pozostaje w stosunku pracy jest zatem całkowicie chybione. Wnioskodawca rozwiązał stosunek pracy ale już po zamknięciu rozprawy i po wydaniu wyroku. Tym samym Sąd Okręgowy nie miał żadnej wiedzy co do zrealizowania przez niego jednej z przesłanek do przyznania emerytury pomostowej.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych sąd ocenia prawidłowość
i legalność zaskarżonej decyzji, stąd też zasada ustanowiona w treści art. 316 § 1 k.p.c. nie jest wprost stosowana. Rzeczą Sądu jest zbadanie czy na datę wydania zaskarżonej decyzji spełnione zostały przez ubezpieczonego wszystkie warunki, skutkujące przyznaniem prawa do świadczenia (por. wyroki Sądu Najwyższego:
z 10 marca 1998 r., II UKN 555/97, OSNAPiUS 1999 Nr 5, poz. 181, z 20 maja
2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005 Nr 3, poz. 43, z 17 lipca 2008 r. II UK 348/07 LEX nr 447252 oraz uzasdn. uchwały 7 sędziów SN z 24 stycznia 2007 r. III UZP 4/06, OSNP 2007/15-16/226). Co do zasady spełnienie przesłanek nabycia prawa do świadczenia po wydaniu decyzji nie uzasadnia jej zmiany i uwzględnienia odwołania. Wyjątkowo, jeżeli oczywistym i niespornym jest spełnienie określonej przesłanki np. osiągnięcie wieku, czy rozwiązanie stosunku pracy możliwe jest przyznanie prawa po dacie decyzji. Warunkiem uwzględnienia takiej nowej okoliczności jest jej oczywistość jak i fakt, że była jedyną sporną między stronami okolicznością.

W sprawie niniejszej poza przesłanką rozwiązania stosunku pracy, organ rentowy kwestionował wykonywanie przez skarżącego pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Okoliczności tej Sąd Okręgowy nie badał, słusznie uznając za zbędne prowadzenie dalszego postępowania, w sytuacji gdy bezspornie jedna z przesłanek, czyli rozwiązania stosunku pracy, nie została przez wnioskodawcę spełniona. W tej sytuacji, dopiero na etapie postępowania apelacyjnego, należałoby badać czy i przez jaki okres skarżący wykonywał prace w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. W istocie całe postępowanie, które zmierzałoby do wyjaśnienia istotnych spornych okoliczności byłoby przeniesione na etap postępowania apelacyjnego, przez co strona byłaby pozbawiona możliwości skontrolowania wyroku w zwykłym trybie instancyjnym. W tej sytuacji nie jest możliwe uwzględnienie przez Sąd Apelacyjny jednego ze spornych warunków prawa do świadczenia i zmiana zaskarżonego wyroku. Nie zachodzą też podstawy do uchylenia wyroku, gdyż w chwili orzekania było oczywistym, że wnioskodawca, poprzez nierozwiązanie stosunku pracy nie nabył prawa do emerytury pomostowej.

Jedyną możliwym rozwiązaniem pozostawało złożenie kolejnego wniosku do organu rentowego, co też skarżący uczynił. Niezwłocznie, bo już 24 listopada 2017 r. złożył on kolejny wniosek o emeryturę pomostową.

Mając powyższe względy na uwadze Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji, toteż oddalił ją jako bezzasadną w trybie art. 385 k.p.c.