Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 października 2017 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi, w sprawie z powództwa W. W. przeciwko M. N., J. N. (1), J. N. (2), J. N. i S. N. o zapłatę: 1) oddalił powództwo, 2) nie obciążył powódki obowiązkiem uiszczenia tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa kosztów sądowych, 3) zasądził od powódki na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 1.500 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, 4) nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanych w pozostałym zakresie.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła powódka. Skarżąca nie sformułowała zarzutów. Wskazała, że Sąd I instancji: niedokładnie rozpoznał sprawy spadku po W. M. w kwestii dotyczącej komu przysługuje prawo do spadku, a komu prawo do zachowku, w ogóle nie sprawdzono oryginału testamentu, zarzuciła stronniczość sądu oraz brak należytego przeanalizowania przez sąd materiałów zebranych w sprawie, pochopne i powierzchowne ustalenie masy spadkowej, akceptację przyjęcia odpisu testamentu bez sporządzonego protokołu przez Komornika Sądowego dotyczącego inwentarza spadku, nie przesłuchanie w charakterze świadka lekarzy ze szpitala w Tuszynie na okoliczność dlaczego J. N. (3) osoba zupełnie obca nie związana żadnymi więzami krwi ze spadkodawcą podpisał się w dniu 22 lipca 2011 roku na karcie szpitala, że nie wyraża zgody na przeprowadzenie sekcji zwłok, zarzuciła Sądowi I instancji akceptację sprzedaży samochodu bez tytułu prawnego o wartości 4.000 zł za 400 zł

Skarżąca wniosła o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. A także o dopuszczenie dowodu w postaci oryginału testamentu z Kancelarii Notarialnej w Ł. notariusza M. W..

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 20 marca 2018 r. pełnomocnik pozwanych wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy pominął zgłoszony przez skarżącą w apelacji dowód z oryginału testamentu. Występujący w art. 381 k.p.c. zwrot: "potrzeba powołania się na nowe fakty i dowody wynikła później" nie może być pojmowany w ten sposób, że "potrzeba" ich powołania może wynikać jedynie z tego, iż rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji jest dla strony niekorzystne, gdyż takie pojmowanie art. 381 k.p.c. przekreślałoby jego sens i rację istnienia. (...) ta ma być następstwem zmienionych okoliczności sprawy, które są niezależne od zapadłego rozstrzygnięcia pochodzącego od sądu pierwszej instancji. W sprawie nie nastąpiła taka zmiana okoliczności. A wskazany przez skarżącą dowód jest nieprzydatny w sprawie.

Sąd Okręgowy w pełni akceptuje poczynioną przez Sąd Rejonowy ocenę zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na tej podstawie ustalenia faktyczne, które przyjmuje za podstawę swego rozstrzygnięcia, akceptując i podzielając także wywiedzione z ustalonego stanu faktycznego wnioski jurydyczne.

Podniesione w apelacji zarzuty są niezasadne.

Częściowo odnoszą się do zakwestionowania ważności testamentu w oparciu o który, postanowieniem z dnia 18 września 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi, sygn. akt II Ns 1369/11 stwierdził nabycie praw do spadku po W. M.. W niniejszej sprawie o zachowek, kwestia ważności testamentu nie podlega badaniu. Sąd jest związany treścią prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia praw do spadku.

Ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego była prawidłowa.

Przepis art. 233 § 1 k.p.c. przyznaje Sądowi swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli Sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, z zasadami wiedzy, bądź z doświadczeniem życiowym. Sąd pierwszej instancji ma jedynie obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Zatem reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów, nie będzie zachowana (a tym samym dokonana przez Sąd ocena zgromadzonego w spawie materiału dowodowego nie znajdzie się pod ochroną zasady swobodnej oceny materiału dowodowego) jedynie wówczas, gdy wnioski wyprowadzone przez Sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (por. wyrok SN z dnia 9 grudnia 2009 r., sygn. akt IV CSK 290/09).

W przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do zarzucania Sądowi I instancji dokonania niewłaściwej, jednostronnej i wybiórczej oceny dowodów, jak to podnosi apelacja. Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe w uzasadnionym zakresie. Wbrew zarzutom apelacji masa spadkowa nie była ustalana w przedmiotowym postępowaniu. Trudno więc zarzucić Sądowi I instancji pochopne i powierzchowne, jak twierdzi skarżąca ustalenie masy spadkowej. Sąd I instancji nie czynił również ustaleń w zakresie sprzedaży samochodu, jak również nie oceniał zasadności takiej czynności prawnej.

Przepis art. 227 k.p.c. ma zastosowanie przed podjęciem rozstrzygnięć dowodowych i przewiduje uprawnienie Sądu do selekcji zgłaszanych dowodów, jako skutku dokonanej oceny istotności okoliczności faktycznych, których wykazaniu dowody te mają służyć. Dowody, które nie odpowiadają tym kryteriom Sąd jest uprawniony pominąć (art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c.). Prawidłowo Sąd I instancji oddalił wnioski dowodowe powódki o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków I. S. i B. T. jako zbędne wobec okoliczności, iż powódka nie miała legitymacji czynnej do wystąpienia z powództwem o zachowek.

Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego.

Zachowek należy się zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy (art. 991 § 1 k.c.). Powódka jako zstępna dziadka spadkodawcy W. M., nie jest uprawniona do zachowku w myśl art. 991 § 1 k.c., gdyż nie należy do kręgu osób wymienionych w tym przepisie.

W takich okolicznościach, Sąd Rejonowy właściwie stwierdził brak legitymacji czynnej do wystąpienia z powództwem o zachowek z uwagi na brak uprawnienia powódki do zachowku po spadkodawcy W. M..

Biorąc powyższe pod uwagę, apelacja jako niezasadna podstawie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k. p. c Na koszty poniesione przez stronę pozwaną w tym postępowaniu złożyło się wynagrodzenie jej pełnomocnika w osobie radcy prawnego, którego wysokość – 2.700 zł ustalono na podstawie § 2 pkt 6, w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).

SSO Grażyna Młynarska – Wróblewska SSO Radosław Olewczyński SSO Wojciech Borten