Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 104/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Andrzej Olszewski (spr.)

Sędziowie:

SA Janusz Jaromin

SA Andrzej Wiśniewski

Protokolant:

sekr. sądowy Anna Kaczmarek

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gryfinie Ireny Kęskiej-Leońskiej

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2018 r. sprawy

W. F. (1)

oskarżonego z art. 173 § 4 k.k. w zw. z art. 173 § 2 k.k. w zw. z art. 173 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 14 lutego 2018 r., sygn. akt III K 68/17

I.  zmienia pkt. I i II zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:

1)  oskarżonego W. F. (1) uznaje za winnego tego, że w dniu 19 sierpnia 2016 r., około godziny 20:25 w R., gm. K., na drodze publicznej wojewódzkiej (...), kierując samochodem marki B. (...), nr. rej. (...), umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poprzez niedostosowanie prędkości obowiązującej na terenie zabudowanym oraz do warunków drogowych znajdując się na terenie za wzniesieniem ograniczającym dostateczną widoczność, i jadąc z nadmierną prędkością około 144 km/h uderzył w prawy przedni bok wykonującego manewr skrętu w lewo samochodu osobowego marki(...)o nr rej. (...), a następnie niekontrolowanym ruchem zjechał na chodnik i uderzył w znajdujących się na nim pieszych, w wyniku czego:

-

pasażerka samochodu osobowego (...), H. S. (1) poniosła śmierć na miejscu doznając wielonarządowych obrażeń ciała z wiodącą rolą uszkodzenia kręgosłupa szyjnego i piersiowego wraz z naruszeniem ciągłości rdzenia kręgowego, jako skutek rozległego, mechanicznego urazu tępego,

-

a kierująca tym pojazdem Ł. M. doznała krwiaka śródmózgowego, rozległego podbiegnięcia powłok czaszki, obrzęku mózgu, złamania żeber po stronie lewej od II do VII w linii pachowej przedniej, złamanie żeber po stronie prawej od II do VI w linii pachowej środkowej, złamanie kości miednicy z rozejściem się w obrębie stawu krzyżowo biodrowego po stronie lewej, złamania wieloodłamowego prawej kości udowej, złamania kości strzałkowej lewej, pęknięcia śledziony i wątroby, które to obrażenia ośrodkowego układu nerwowego spowodowały jej zgon w dniu 31.08.2016 r.,

natomiast pasażerowie samochodu (...):

- N. M. (1) doznała silnego tępego urazu na wysokości obu stawów skokowych skutkujących złamaniem nasad dalszych obu kości piszczelowych, tępych urazów przedniej powierzchni klatki piersiowej i brzucha oraz powierzchowny uraz głowy z lekkiego stopnia wstrząśnieniem mózgu co spowodowało naruszenie funkcji obu kończyn dolnych na okres przekraczający dni 7 w rozumieniu art. 157 § 1 k.k.,

-

S. M. doznał obrażeń ciała w postaci tępych urazów przedniej powierzchni klatki piersiowej i płatów brzucha skutkujących złamaniem trzonu lewego obojczyka, co naruszało funkcjonowanie narządów jego ciała na okres przekraczający 7 dni w rozumieniu art. 157 § 1 k.k.,

-

zaś piesza B. B. doznała obrażeń w postaci złamania kości łonowej prawej oraz kości krzyżowej w okolicy stawu krzyżowo - biodrowego prawego co spowodowało naruszenie funkcji kończyny dolnej prawej oraz funkcji układu kostnego miednicy na okres przekraczający dni 7,

a pozostali piesi:

-

A. N. doznał krwiaka podczepcowego powłok miękkich głowy w okolicy ciemieniowo - potylicznej prawej i otarć naskórka w skórze głowy i czoła co spowodowało rozstrój zdrowia na okres zbliżony do dni 7,

-

i I. N. doznała obrażeń ciała rany prawej ręki i podudzia lewego co spowodowało naruszenie funkcji ręki prawej i kończyny dolnej lewej na okres zbliżony do dni 7 w rozumieniu art. 157 § 2 k.k.,

-

natomiast pasażerka pojazdu B. (...), N. G. doznała obrażeń ciała w postaci tępego urazu przedniej powierzchni klatki piersiowej skutkującego stłuczeniem tkanek miękkich, a także sińców i otarć naskórka co spowodowało rozstrój zdrowia i naruszenie funkcji powłok miękkich klatki piersiowej i obu kończyn dolnych na okres nie przekraczający 7 dni w rozumieniu art. 157§2 k.k.

tj. uznaje go za winnego popełnienia przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 177 § 1 k.k. i za to przestępstwo, na podstawie art. 177 § 2 k.k., wymierza mu karę 5 (pięciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

2)  na podstawie art. 42 § 1 k.k., orzeka wobec oskarżonego W. F. (1) zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 10 (dziesięciu) lat;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych: B. B., A. M. i P. M. (1) kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem Odwoławczym;

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze i wymierza mu 400 (czterysta) złotych opłaty za obie instancje.

Andrzej Wiśniewski Andrzej Olszewski Janusz Jaromin

Sygn. akt II AKa 104/18

UZASADNIENIE

W. F. (1) został oskarżony o to, że:

w dniu 19 sierpnia 2016 r., ok. godziny 20:25 w R., gm. K. w województwie (...), na drodze publicznej wojewódzkiej (...) nieumyślnie sprowadził katastrofę w ruchu lądowym zagrażającą życiu lub zdrowiu wielu osób w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki B. (...), nr rej. (...), umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poprzez niedostosowanie prędkości obowiązującej na terenie zabudowanym oraz do warunków drogowych znajdując się na terenie ze wzniesieniem ograniczającym dostateczną widoczność, i jadąc z nadmierną prędkością ok. 144 km/h, uderzył w prawy przedni bok wykonującego manewr skrętu w lewo samochodu osobowego marki (...) o nr rej. (...), a następnie niekontrolowanym ruchem zjechał na chodnik i uderzył w znajdujących się na nim pieszych, w wyniku czego:

-

pasażerka samochodu osobowego (...), nr rej. (...), H. S. (1) poniosła śmierć na miejscu doznając wielonarządowych obrażeń ciała z wiodącą rolą uszkodzenia kręgosłupa szyjnego i piersiowego wraz z naruszeniem ciągłości rdzenia kręgowego, jako skutek rozległego, mechanicznego urazu tępego,

-

a kierująca tym pojazdem Ł. M. doznała krwiaka śródmózgowego, rozległego podbiegnięcia powłok czaszki, obrzęku mózgu, złamania żeber po stronie lewej od II do VII w linii pachowej przedniej, złamanie żeber po stronie prawej od II do VI w linii pachowej środkowej, złamanie kości miednicy z rozejściem się w obrębie stawu krzyżowo biodrowego po stronie lewej, złamania wieloodłamowego prawej kości udowej, złamania kości strzałkowej lewej, pęknięcie śledziony, pęknięcie wątroby, które to obrażenia ośrodkowego układu nerwowego spowodowały jej zgon w dniu 31.08.2016r.,

-

natomiast pasażerowie samochodu (...); N. M. (1) doznała silnego tępego urazu na wysokości obu stawów skokowych skutkujących złamaniem nasad dalszych obu kości piszczelowych, tępych urazów przedniej powierzchni klatki piersiowej i brzucha oraz powierzchowny uraz głowy z lekkiego stopnia wstrząśnieniem mózgu co spowodowało naruszenie funkcji obu kończyn dolnych na okres przekraczający dni 7 w rozumieniu art. 157§ 1 kk,

-

S. M. doznał obrażeń ciała w postaci tępych urazów przedniej powierzchni klatki piersiowej i płatów brzucha skutkujących złamaniem trzonu lewego obojczyka, co naruszało funkcjonowanie narządów jego ciała na okres przekraczający 7 dni w rozumieniu art. 157§1 kk,

-

zaś piesza B. B. doznała obrażeń w postaci złamania kości łonowej prawej oraz kości krzyżowej w okolicy stawu krzyżowo - biodrowego prawego co spowodowało naruszenie funkcji kończyny dolnej prawej oraz funkcji układu kostnego miednicy na okres przekraczający dni 7,

-

a pozostali piesi - A. N. doznał krwiaka podczepcowego powłok miękkich głowy w okolicy ciemieniowo - potylicznej prawej i otarć naskórka w skórze głowy i czoła co spowodowało rozstrój zdrowia na okres zbliżony do
dni 7

-

i I. N. doznała obrażeń ciała rany prawej ręki i podudzia lewego co spowodowało naruszenie funkcji ręki prawej i kończyny dolnej lewej na okres zbliżony do dni 7 w rozumieniu art. 157 § 2 kk,

-

natomiast pasażerka pojazdu B. (...) nr rej. (...) N. G. doznała obrażeń ciała w postaci tępego urazu przedniej powierzchni klatki piersiowej skutkującego stłuczeniem tkanek miękkich, a także sińców i otarć naskórka co spowodowało rozstrój zdrowia i naruszenie funkcji powłok miękkich klatki piersiowej i obu kończyn dolnych na okres nie przekraczający 7 dni w rozumieniu art. 157§2 kk,

to jest o czyn z art. 173 § 4 kk w zw z art. 173 § 2 kk w zw z art. 173 § 1 kk.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 14 lutego 2018r., W. F. (1) uznano za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z tym uzupełnieniem, że w opisie czynu zawartym w części wstępnej wyroku, na końcu opisu obrażeń pokrzywdzonych po słowach „obu kończyn dolnych na okres nie przekraczający 7 dni w rozumieniu art. 157 § 2 kk” poniżej od myślnika dodano słowa „- nadto spowodował zagrożenie życia lub zdrowia dla kilku innych osób znajdujących się w pobliżu miejsca gdzie doszło do wyżej opisanego zderzenia pojazdów” i za przestępstwo to, na podstawie art. 173 § 4 kk, wymierzono mu karę 7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 43 § 1 kk, art. 63 § 3 kk orzeczono w stosunku do oskarżonego W. F. (1) zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 15 (piętnastu) lat, zaliczając na poczet tego środka karnego okres zatrzymania prawa jazdy kat. (...) wydanego w dniu 14 kwietnia 2014 r. od dnia 19 sierpnia 2016r..

Na podstawie art. 46 § 2 kk zasądzono od oskarżonego W. F. (1) na rzecz pokrzywdzonych nawiązki:

- N. M. (1) w kwocie 10.000 (dziesięciu tysięcy) złotych;

- S. M. w kwocie 10.000 (dziesięciu tysięcy) złotych;

- A. M. w kwocie 10.000 (dziesięciu tysięcy) złotych;

- P. M. (1) w kwocie 10.000 (dziesięciu tysięcy) złotych;

- B. B. w kwocie 2.000 (dwóch tysięcy) złotych;

Na podstawie art. 63 § 1 kk, na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaliczono oskarżonemu okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 07 czerwca 2017r., godz. 12:10.

Powyższy wyrok zaskrzyli obrońca oskarżonego i prokurator.

Obrońca wyrokowi zarzucił:

„1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 54 § 1 k.k. w zw. z art. 115 § 10 k.k., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie przy wymiarze kary oskarżonemu i nie uwzględnienie, że oskarżony w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończył 21 lat, zaś w czasie orzekania w pierwszej instancji nie ukończył 24 lat, a zatem jest osobą młodociana, a co za tym idzie Sąd wymierzając karę winien kierować się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować, podczas gdy Sąd I instancji skonstatował, że kara 7 lat pozbawienia wolności orzeczona wobec oskarżonego ma uświadomić sprawcę oraz stanowić na przyszłość bodziec zniechęcający do popełnienia czynów naruszających prawo, zaś oskarżony jest osobą młodą, ale dorosłą i potrzebna mu jest ścisła kontrola i resocjalizacja, albowiem jest on już osobą ukształtowaną, a osobowość jego jest już rozwinięta, z czym zgodzić się absolutnie nie można, w szczególności w obliczu treści art. 54 § 1 k.k.;

a ponadto,

2. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, ti.

a) art. 2 § 2 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., w zw. z art. 410
k
.p.k. poprzez dowolną, niezgodną z zasadami prawidłowego rozumowania,
wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę dokonaną przez Sąd I
instancji co do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego
przejawiającą się w szczególności w:

-

nieuwzględnieniu na korzyść oskarżonego okoliczności ujawnionych w trakcie postępowania dowodowego, zwłaszcza faktu współprzyczynienia się przez kierującą pojazdem marki (...)do zderzenia pojazdów oraz okoliczności, że kierująca (...), dokonując manewru skrętu w lewo, bez zachowania szczególnej ostrożności, spowodowała powstanie stanu zagrożenia na drodze, czym naruszono zasadę obiektywizmu;

-

dowolnej, a przez to wadliwej ocenie dowodu w postaci opinii biegłych sporządzających w niniejszej sprawie opinię, w szczególności biegłego K. Z., który na rozprawie w dniu 10 stycznia 2018 r., zaopiniował, że kierująca (...), obserwując drogę i pas ruchu, na który zamierza wjechać, na podjęcie decyzji o zaniechaniu manewru skrętu miała do dyspozycji czas wynoszący w sumie 1.8 sekundy podczas gdy Sąd dowolnie przyjął, że miała około 1 sekundy czasu, co mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia;

-

deprecjonowaniu i pominięciu dowodu z wyjaśnień oskarżonego, który kwestionował prędkość, z jaką miał się poruszać i w toku całego postępowania kwestionował, aby miał on jechać z prędkością co najmniej 144 km/h, co mogło mieć istotny wpływ na treść wyroku przez poczynienie błędnych ustaleń faktycznych, co do winy i sprawstwa oskarżonego;

b) art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie przez Sąd I instancji niedających się
usunąć wątpliwości co do okoliczności zdarzenia na niekorzyść oskarżonego
W. F. (1), w szczególności prędkości z jaką oskarżony jechał
pojazdem marki (...), tym bardziej, że policja popełniła błąd w poczynionych
pierwszych pomiarach, a także rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego
okoliczności dokonania oceny sytuacji na drodze przez kierującą (...),
poprzez uznanie, że być może nie zdołała ona prawidłowo ocenić prędkości z
jaką poruszał się oskarżony, podczas gdy z opinii biegłych wypływa odmienny
wniosek, co mogło mieć wpływ na treść orzeczenia przez dokonanie błędnych
ustaleń faktycznych w zakresie popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu
czynu;

c) art. 424 k.p.k. polegającą na niedoniesieniu się w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku do istotnych kwestii mogących mieć wpływ na
rozstrzygnięcie sprawy a mianowicie do okoliczności, że oskarżony W.
F. (1), w chwili popełnienia czynu był sprawcą młodocianym, co mogło mieć
wpływ na treść zaskarżonego wyroku przez poczynienie błędnych ustaleń faktycznych co do winy i sprawstwa oskarżonej;

a ponadto,

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, mający wpływ, a jego treść polegający na:

- uznaniu, że oskarżony nie odniósł poważniejszych obrażeń poza otarciami a po zderzeniu sam wyszedł z samochodu, podczas gdy:

oskarżony W. F. (1) w wypadku doznał złamania nosa, szczęki, kostki przyśrodkowej kończyny dolnej prawej i wstrząśnienia mózgu, a

także uznaniu, że chwilę później rozmawiał z kimś przez telefon i świadkowie słyszeli, jak mówił, że „jakieś stare (...)zajechały mi drogę", podczas gdy w toku postępowania nie zostało to wykazane, nie słyszeli tego ani policjanci ani inni świadkowie, co więcej z zeznań świadka S. B. złożonych w toku postępowania przygotowawczego wynika, że oskarżony wysiadł z miejsca kierowcy, wtedy świadek podszedł do niego i zapytał czy wszystko w porządku, był on wtedy w takim szoku, że nic nie odpowiedział, wyglądał jak przestraszony, że nie wie co się dzieje, ponadto oskarżony w wyniku tego zdarzenia doznał wstrząśnienia mózgu, był w szoku, a nawet gdyby miał wypowiedzieć takie słowa (czego nie pamięta) to nie może za nie ponosić żadnej odpowiedzialności, zaś powyższe błędne ustalenia poczynione przez Sąd, w ocenie obrońcy mogły mieć wpływ na treść orzeczenia, w szczególności na wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonego;

-

błędnym uznaniu, że zdarzenie to spowodowało realne zagrożenie dla życia i zdrowia co najmniej kilku innych osób, które znajdowały się na zewnątrz pomieszczeń w pobliżu miejsca zderzenia pojazdów, a w konsekwencji uznaniu, że oskarżony W. F. (1) dopuścił się czynu stypizowanego w art. 173 § 4 k.k., podczas gdy w ocenie obrońcy zachowanie oskarżonego nie wypełniło znamion tego czynu i należało go zakwalifikować jako czyn z art. 177 § 2 k.k., tj. spowodowanie wypadku w komunikacji;

-

błędnym uznaniu, że kierująca(...) przyczyniła się do tego zdarzenia w pewnym znacznie mniejszym stopniu, podczas gdy z opinii biegłych, w szczególności biegłego M. M. (1) wynika, że kierująca (...) dokonując manewru skrętu bez zachowania szczególnej ostrożności spowodowała, że powstał stan zagrożenia na drodze, bowiem gdyby (...) nie znalazł się na tym przeciwległym pasie ruchu to nie doszłoby do tego zdarzenia, zaś zachowanie oskarżonego mogłoby być rozpatrywane jako bardzo poważne, niemniej wykroczenie w ruchu drogowym, co mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, w szczególności na wymiar orzeczonej kary;

a w konsekwencji - podnoszę zarzut:

4. rażącą niewspółmierność - surowości - kary 7 lat pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego W. F. (1) , za zarzucany mu czyn, polegającą w szczególności na nieuwzględnieniu przy wymiarze orzeczonej kary okoliczności, iż oskarżony jest sprawcą młodocianym a także właściwości i warunków osobistych oskarżonego, sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa oraz jego niekaralności, przeproszenia pokrzywdzonych i jego rodziny przez oskarżonego, wyrażenia przez niego szczerej skruchy i żalu, a także woli kontynuowania nauki, które to okoliczności łącznie przemawiały za orzeczeniem wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności na zdecydowanie niższym niż zbliżony do górnej granicy ustawowego zagrożenia rozmiarze.”

Podnosząc takie zarzuty, skarżący wniósł o:

„1. zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie opisu czynu w punkcie I części wstępnej wyroku poprzez wyeliminowanie stwierdzenia, że oskarżony „sprowadził katastrofę w ruchu lądowym zagrażającą życiu lub zdrowiu wielu osób" a także wyeliminowanie stwierdzenia „nadto spowodował zagrożenie życia lub zdrowia dla kilku innych osób znajdujących się w pobliżu miejsca gdzie doszło do wyżej opisanego zderzenia pojazdów" i przyjęcie, że oskarżony spowodował wypadek oraz zmianę kwalifikacji prawnej czynu opisanego w punkcie I wyroku poprzez przyjęcie kwalifikacji z artykułu 177 § 2 k.k. w miejsce przyjętej kwalifikacji z art. 173 § 4 k.k.,

2.  zmianę zaskarżonego wyroku, przy uwzględnieniu zmiany kwalifikacji prawnej czynu i orzeczenie wobec oskarżonego W. F. (1) kary 3 (trzech) lat pozbawienia wolności,

3.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie w stosunku do oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 10 (dziesięciu) lat,

względnie:

4.  uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi I instancji”

Natomiast, prokurator zarzucił wyrokowi:

„obrazę prawa materialnego tj. art. 43 § 1 kk polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu poprzez wskazanie tego przepisu jako podstawy orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu drogowym podczas gdy podstawę zastosowania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu drogowym stanowi przepis art. 42 § 1 kk.”

Podnosząc powyższy zarzut, na podstawie art. 427 § 1 kk i art. 437 § 2 kpk, wniósł o „zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wskazanie jako podstawy orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu drogowym art. 42 § 1 kk i utrzymanie w pozostałym zakresie wyroku w mocy.”

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

1)  Co do apelacji obrońcy oskarżonego.

Apelacja częściowo zasługiwała na uwzględnienie. Uznanie przez sąd rozstrzygający, że zdarzenie w dniu 19 sierpnia 2016r. spowodowało realne zagrożenie dla życia i zdrowia co najmniej kilku innych osób, które znajdowały się na zewnątrz pomieszczeń, w pobliżu miejsca zderzenia pojazdów, jest oceną dowolną, nie znajdującą potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym.

W części rozstrzygającej pkt. I wyroku, sąd wskazał, iż działanie oskarżonego powodowało zagrożenie życia lub zdrowia dla kilku osób znajdujących się w pobliżu miejsca wypadku. Osoby te zostały wskazane przez sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu wyroku ( zob. strona 3 uzasadnienia, k. 1178 akt ). Miały to być m.in. H. S. (2), G. K. (1) i B. A..

B. A. podała, że w dniu zdarzenia była w domu ( k. 40-41 akt ). Natomiast M. S. i G. K. (1) zeznały, że cała w/w trójka siedziała na ławeczce pomiędzy świetlicą, a murem kościelnym, słyszały wycie silnika (...), auto ich minęło z dużą prędkością, a po około 2 sekundach usłyszały pisk opon i huk. Pojazd odjechał od nich kilkadziesiąt metrów ( vide k. 127-128, k. 212-213 akt ).

Kolejnymi osobami, wg Sądu Okręgowego, dla których zdarzenie stanowiło zagrożenie, miały być J. i S. D.. Z ich zeznań wynikało, że J. D. przebywała na podwórku, na to samo podwórko weszła jej córka S. z synkiem, i zamknęła bramkę. Wtedy usłyszały huk, samochód „leciał” około 20-30 metrów od nich, a ulica jest około 30 metrów od bramki wejściowej ( vide k. 476-477, k. 479-480 akt ).

Trzecią grupą „zagrożonych” osób, wg sądu rozstrzygającego, stanowili A. i P. M. (1). Z ich zeznań wynika, że przebywali na podwórku swojej posesji, samochód oskarżonego minął ich i dopiero wtedy doszło do zderzenia. A. M. dodatkowo na szkicu znakiem „x” oznaczyła ich położenie, co najmniej kilkanaście metrów od miejsca zderzenia ( por. 911-913, k. 913-914 i k. 108 akt ).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, uwzględniając powyższe zeznania nie sposób uznać, iż zderzenie się samochodów (...) i (...) bezpośrednio zagrażało życiu lub zdrowiu w/w osób. Niestety, Sąd Okręgowy nie przeanalizował zeznań tych świadków w odpowiedni sposób, i nie wykazał takiego zagrożenia. Natomiast nie budzi wątpliwości, że takie zagrożenie istniało dla osób – pieszych, będących w pobliżu zderzenia pojazdów, a poruszających się chodnikiem. Te osoby zresztą doznały opisanych w zarzucie obrażeń ciała.

Rację ma też skarżący podnosząc, że sąd I instancji nieprawidłowo przyjął, iż kierująca pojazdem (...)miała około 1 sekundy na reakcję. Z opinii biegłego, której strony nie kwestionowały, a sąd rozstrzygający uwzględnił w całości wynika, iż czas na reakcję wynosił 1,8 sekundy ( por. k. 1108 odw. – 1109 odw. akt ).

Natomiast nie ma jakichkolwiek podstaw do kwestionowania ustalonej, przybliżonej prędkości samochodu (...)tj. około 144 km/h. Na ten temat bardzo obszernie wypowiedział się w opinii pisemnej biegły M. M. (1) i przedstawił stosowne wyliczenia ( por. strony 20-23 opinii, k. 640-643 akt ). Skarżący nie wykazał jakichkolwiek błędów w tych wyliczeniach. Natomiast powoływanie się na wyjaśnienia oskarżonego, iż jechał z prędkością około 110 km/h zmierza w oczywisty sposób do złagodzenia stopnia zawinienia W. F. (1).

Nie ma powodów do uznania, że oskarżony nie doznał żadnych obrażeń ciała. Na ten temat wypowiedział się m.in. brat oskarżonego – M. F. ( k. 916 akt ). Dlatego pominięcie tej okoliczności przez sąd rozstrzygający było błędem, gdyż ma ona również pewien wpływ na wymiar kary.

Prawidłowe jest ustalenie Sądu Okręgowego, że krótko po zdarzeniu oskarżony stwierdził „jakieś stare (...)zajechały mi drogę”. Należy jednak pamiętać, że oskarżony wypowiadając te słowa, czynił to pod wpływem emocji. Ponadto, usuwając z wyżej przytoczonego cytatu wulgaryzm, pozostaje ta sama treść, znajdująca potwierdzenie w ustaleniach faktycznych sądu.

Sąd Okręgowy oceniał, czy zdarzenie z udziałem oskarżonego należy kwalifikować jako katastrofę w ruchu drogowym, czy też śmiertelny wypadek drogowy. Świadczą o tym rozważania przedstawione na stronach 11-13 uzasadnienia ( k. 1182-1183 akt ). Słusznie sąd rozstrzygający przyjął, że sformułowanie „wielu osób” w art. 173 kk oznacza liczbę mnogą. Tak m.in. ocenił też Sąd Apelacyjny w Lublinie ( Lex nr 1369244 ). Zakładając racjonalność ustawodawcy należy przyjąć, że gdyby chodziło o liczbę mniejszą niż 10, posłużyłby się słowem „kilku”.

W zdarzeniu 19 sierpnia 2016r., nie licząc oskarżonego, zginęły dwie osoby, a kolejne sześć zostało ranne.

Dlatego Sąd Okręgowy poszerzył opis czynu przypisanego oskarżonemu, aby wskazać, że było również zagrożone życie lub zdrowie kolejnych siedmiu osób. Jednak przedstawiona powyżej analiza dowodów prowadzi do wniosku, iż życie lub zdrowie w/w osób znajdujących się poza obrębem jezdni i chodnika, nie było zagrożone. Dlatego Sąd Apelacyjny zmienił opis czynu przypisanego oskarżonemu, a w konsekwencji jego kwalifikację na art. 177 § 2 kk.

Zmiana tej kwalifikacji, a także uwzględnienie kilku innych okoliczności niedostrzeżonych przez sąd I instancji, musiała skutkować obniżeniem wysokości orzeczonych wobec oskarżonego kary i środka karnego.

Słusznie sąd rozstrzygający zwracał uwagę na umyślne naruszenie przez oskarżonego zasad w ruchu drogowym. „Pędzenie” z prędkością około 144 km/h przez wieś to nie tylko brak wyobraźni młodego człowieka. To rażące lekceważenie innych uczestników ruchu drogowego. Tym bardziej, że wcześniej oskarżonemu zwracano uwagę, aby jeździł wolniej.

W. F. (1) obciąża także wcześniejsze czterokrotne ukaranie za wykroczenia, choć nie wykazano, iż choćby niektóre z nich wiązało się z przekroczeniem prędkości ( vide k. 516 akt ).

Nie da się też obronić tezy obrońcy, iż to kierująca pojazdem (...)Ł. M. w znaczący sposób przyczyniła się do wypadku, albo też ponosi za ten wypadek większą winę niż oskarżony. Gdyby prędkość oskarżonego była choćby zbliżona do dozwolonej, ale ją przekraczająca, do wypadku prawdopodobnie by nie doszło. Albo kierująca miałaby więcej czasu i zjechała przed autem oskarżonego na podwórko albo, mając więcej czasu – mogłaby go dostrzec i przepuścić. Należy przywołać fragment opinii biegłego M. M. (1), że gdyby (...) jechało z dozwoloną prędkością 50 km/h, to droga hamowania wyniosłaby 29 metrów ( por. k. 1028 akt ). A nawet gdyby do zderzenia doszło, to jest oczywiste że przy mniejszej prędkości pojazdu kierowanego przez oskarżonego, skutki byłyby o wiele łagodniejsze.

Trudno jest ocenić stopień przyczynienia kierującej (...), ale uwzględniając realia sprawy i przytoczone wcześniej okoliczności, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie był on większy niż 25-30 %.

Ważąc okoliczności zdarzenia oraz uwzględniając osobę oskarżonego, także jego młody wiek, Sąd Apelacyjny wymierzył mu karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzekł zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 10 lat.

W ocenie Sądu Odwoławczego, taka kara jest sprawiedliwą reakcją społeczeństwa na zachowanie oskarżonego, ale jednocześnie nie zabiera mu całej młodości i daje mu szansę na przyszłość.

I dlatego, apelacja obrońcy, częściowo zasługiwała na uwzględnienie.

2)  Co do apelacji prokuratora.

Apelacja ta jest oczywiście zasadna. Z nieznanych powodów, Sąd Okręgowy powołał art. 43 § 1 kk wskazujący w jakich granicach można orzekać dany środek karny, zamiast art. 42 § 1 kk, stanowiący podstawę orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym.

O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 435 w zw. z art. 627 kpk. Natomiast opłatę za obie instancje wymierzono na podstawie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz.U z 1983 r., poz. 223 z późn. zmianami ).

Andrzej Wiśniewski Andrzej Olszewski Janusz Jaromin