Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Dagmara Kos

Protokolant: sekr. sąd. Justyna Raj

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2018 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko E. A.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz pozwanej E. A. kwotę 4.428,00 (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu.

Sygn. akt I C 93/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 8 grudnia 2017 r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie powód (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej E. A. kwoty 79.580,87 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty a także zwrotu kosztów sądowych w kwocie 995,00 zł i zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pozew- k.3-6)

Postanowieniem z dnia 26 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdzając brak podstaw do wydania nakazu zapłaty przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

(postanowienie Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 26 lutego 2018 r.- k.7)

W piśmie procesowym z dnia 29 czerwca 2018 r. pełnomocnik pozwanej wnosił o oddalenie powództwa w całości.

(pismo procesowe pełnomocnika pozwanej- k.44-46)

W piśmie procesowym z dnia 19 lipca 2018 r. pełnomocnik powoda wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

(pismo procesowe pełnomocnika powoda- k.48-51)

Na rozprawie w dniu 24 sierpnia 2018 r. w imieniu powoda nikt się nie stawił a pełnomocnik pozwanej wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów pomocy prawnej udzielonej jej z urzędu i oświadczył, iż koszty te nie zostały pokryte ani w całości ani w części.

(protokół rozprawy z dnia 24 sierpnia 2018 r. na płycie CD 00:00:19 – 00:12:32- koperta k.118)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 kwietnia 2013 r. pozwana E. A. zawarła z powodem (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W., umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...). Na podstawie tej umowy bank udzielił jej kredytu w kwocie 99.875,61 zł przeznaczonego na potrzeby konsumpcyjne pozwanej w wysokości 1.700,00 zł oraz na spłatę zobowiązań finansowych pozwanej wynikających z umów szczegółowo opisanych w umowie kredytu. Wskazany kredyt miał być spłacony w 120 równych ratach kapitałowo – odsetkowych płatnych nie później niż do 17 dnia każdego miesiąca w kwotach po 1.865,26 zł za wyjątkiem ostatniej raty, która wynosić miała 1.864,75 zł. Oprocentowanie kredytu było liczone według stopy zmiennej i na dzień sporządzenia umowy wynosiło 19,00 % w stosunku rocznym.

(kserokopia umowy kredytu- k.55-58, kserokopia prognozowanego harmonogramu spłat- k.61-62, kserokopia oświadczenia pozwanej o numerach rachunków i wysokości rat- k.59)

Zgodnie z zawartą umową jeśli kredytobiorca zalegał ze spłatą dwóch kolejnych rat kredytu bank po pisemnym wezwaniu go do zapłaty i nie uregulowaniu przez niego należności w terminie 7 dni od odbioru wezwania do zapłaty miał prawo wypowiedzieć mu umowę kredytu z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia.

(kserokopia umowy kredytu- k.55-58)

Kwota kredytu udzielonego pozwanej na podstawie zawartej umowy została wypłacona przez bank zgodnie z jej pisemną dyspozycją.

(kserokopia dyspozycji uruchomienia kredytu- k.60)

Początkowo pozwana spłacała kredyt terminowo, później jednak zaczęła mieć kłopoty z jego obsługą. W dniu 23 maja 2017 r. pozwana na poczet spłaty kredytu wpłaciła powodowi kwotę 1.400,00 zł i od tego czasu zaprzestała spłacania rat udzielonego jej kredytu.

(historia rachunku kredytowego- k.71-75)

W związku z powstaniem zaległości w spłacie kredytu pismem z dnia 13 czerwca 2017 r. powód poinformował pozwaną o wysokości zadłużenia i poinformował ją o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

(kserokopia pisma powoda- k.63)

Ponieważ pozwana nie spłaciła zadłużenia w dniu 4 lipca 2017 r. powód wystosował do niej ostateczne wezwanie do zapłaty tego zadłużenia w terminie 7 dni i poinformował ją, że brak jego spłaty może skutkować wypowiedzeniem umowy kredytu i żądaniem natychmiastowej spłaty całości zobowiązania. Wezwanie to zostało odebrane przez pozwaną w dniu 28 lipca 2017 r.

(kserokopia ostatecznego wezwania do zapłaty- k.64, wydruk śledzenia przesyłki- k.65)

Po wysłaniu do pozwanej ostatecznego wezwania do zapłaty powód wystosował do niej pismo z dnia 1 sierpnia 2017 r. zatytułowane „Warunkowe wypowiedzenie umowy o pożyczkę/ o kredyt konsolidacyjny nr (...)”. W treści tego pisma powód poinformował pozwaną o wysokości jej zaległości z tytułu umowy kredytu i wezwał ją do dokonania w terminie 14 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania tego pisma, spłaty tej zaległości powiększanej o odsetki wynoszące aktualnie 10,00 % i poinformował ją też o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania tego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Jednocześnie poinformował on pozwaną w tym piśmie, że jeśli nie skorzysta ona ze wskazanych w nim uprawnień, wypowiada jej umowę o pożyczkę/ o kredyt konsolidacyjny nr (...) z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia rozpoczynającego się od dnia, w którym upłynął termin 14 dni roboczych, licząc od daty doręczenia tego pisma. Powód powiadomił też w nim pozwaną, że jeśli w okresie wypowiedzenia zostanie dokonana całkowita spłata zadłużenia przeterminowanego to jest zadłużenia przeterminowanego na dzień wypowiedzenia oraz wszystkich naliczonych rat i odsetek od dnia wypowiedzenia do dnia spłaty, wypowiedzenie stanie się nieskuteczne i umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych warunkach. Wskazane pismo doręczone zostało pozwanej w dniu 22 sierpnia 2017 r.

(kserokopia warunkowego wypowiedzenia umowy- k.66, kserokopia potwierdzenia odbioru warunkowego wypowiedzenia umowy- k.67)

Po otrzymaniu wskazanego pisma pozwana nie dokonała na rzecz powoda żadnej wpłaty.

(bezsporne)

W dniu 17 października 2017 r. powód wystosował do pozwanej przesądowe wezwanie do zapłaty. Wezwanie to doręczone zostało pozwanej w dniu 2 listopada 2017 r.

(kserokopia przesądowego wezwania do zapłaty- k.68, wydruk śledzenia przesyłki- k.69)

W dniu 8 grudnia 2017 r. powód sporządził wyciąg z ksiąg banku nr (...), w którym wskazał, że wysokość wymagalnego zadłużenia pozwanej na dzień jego wystawienia wynosi 79.580,87 zł i składa się na nią:

- niespłacony kapitał w kwocie 74.453,47 zł,

- odsetki umowne w kwocie 3.912,04 zł,

- odsetki umowne za opóźnienie w kwocie 1.204,96 zł,

- opłaty umowne w kwocie 10,40 zł.

(wyciąg z ksiąg (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.- k.70 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów, których treści strony nie kwestionowały.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanej o zobowiązanie powoda do złożenia dowodu wypłaty kredytu uznając, iż jest on zbędny dla rozstrzygnięcia. Zdaniem Sądu o tym, że kredyt udzielony na podstawie zawartej z powodem umowy był wypłacony zgodnie z dyspozycją pozwanej świadczy bowiem to, iż pozwana przystąpiła do jego spłaty, czego z pewnością by nie zrobiła, gdyby kredyt nie został wypłacony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1876 ze zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych
w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W przedmiotowej sprawie pozwana zawarła z powodem w dniu 18 kwietnia 2013 r. umowę kredytu konsolidacyjnego, która to umowa określała obowiązki kredytobiorcy.

Pozwana nie spłacała terminowo rat kredytu udzielonego jej na podstawie wskazanej umowy stąd też powód w myśl § 9 ust. 3 tej umowy miał prawo do wypowiedzeniu jej pozwanej. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu powód złożył pozwanej pismem z dnia 1 sierpnia 2017 r. zatytułowanym „Warunkowe wypowiedzenie umowy o pożyczkę/ o kredyt konsolidacyjny nr (...)”.

Ponieważ pozwana zgłosiła zarzut niewymagalności roszczenia dochodzonego pozwem wobec nieskuteczności dokonanego wypowiedzenia umowy kredytu, Sąd w pierwszej kolejności zajął się tym zarzutem, gdyż uznanie go za zasadny czyniło zbędnym rozpoznawanie jej dalszych zrzutów zgłoszonych na rozprawie.

§ 9 ust. 2 umowy kredytu z dnia 18 kwietnia 2013 r. przewidywał, że bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku zalegania przez kredytobiorcę ze spłatą dwóch kolejnych rat kredytu po pisemnym wezwaniu go do zapłaty i nie uregulowaniu przez kredytobiorcę należności w terminie 7 dni od odbioru wezwania do zapłaty.

W piśmie z dnia 1 sierpnia 2017 r. powód wezwał pozwaną do spłaty zaległości wynikającej z umowy kredytu w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego pisma i poinformował ją, że w przypadku braku spłaty zaległości w tym terminie bądź nie złożenia w analogicznym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia, pismo to należy traktować jako wypowiedzenie umowy kredytu. Biorąc pod uwagę sposób skonstruowania wskazanego pisma i jego treść, zdaniem Sądu, nie można uznać, by stanowiło ono wypowiedzenie umowy kredytu. Połączenie bowiem w jednym piśmie wezwania do uregulowania należności i jednocześnie przyjęcie, że stanowi ono wypowiedzenie umowy na wypadek niezadośćuczynienia powyższemu wezwaniu, czyni wypowiedzenie umowy niejednoznacznym. Z tak sformułowanego oświadczenia, nie sposób wywnioskować chociażby tego, w jakiej dacie umowa ulega rozwiązaniu, to jest w jaki sposób liczyć należy okres jej wypowiedzenia. Jasny i jednoznaczny jest jedynie przekaz obejmujący informację w zakresie wezwania do zapłaty i terminu w jakim pozwana winna spełnić swoje świadczenie oraz informacja o możliwości i terminie złożenia przez nią wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Zachodziłaby jednak zawsze wątpliwość, czy umowa nadal wiąże strony, w przypadku częściowej zapłaty należności albo w przypadku zapłaty żądanej kwoty przez pozwaną i błędnego jej zarachowania.

Gdyby jednak uznać hipotetycznie, że doszło do złożenia przez powoda oświadczenia o wypowiedzeniu pozwanej umowy kredytu w piśmie z dnia 1 sierpnia 2017 r. to i tak byłoby ono nieskuteczne, ponieważ dokonane było z zastrzeżeniem warunku zawieszającego.

Art. 89 kc stanowi, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego. W przepisie tym z jednej strony potwierdzona została ogólna zasada dopuszczająca ustanowienie warunku w każdej czynności prawnej, z drugiej natomiast wskazane zostały jej ograniczenia (wyjątki). W doktrynie i orzecznictwie dominuje pogląd, że wypowiedzenie umowy, jako jednostronne oświadczenie woli o charakterze kształtującym prawo, nie może być złożone z zastrzeżeniem warunku w rozumieniu art. 89 kc. Pozostawałoby to w sprzeczności z istotą tego rodzaju czynności, której celem jest definitywne uregulowanie łączącego strony stosunku prawnego. Kłóciłoby się z tym uzależnienie takiego skutku od zdarzenia przyszłego i niepewnego, na które strony nie mają wpływu.

Ponieważ zatem powód nie złożył pozwanej skutecznego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu, nie nastąpił skutek w postaci wymagalności kredytu. Wobec powyższego Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od powoda na rzecz pozwanej wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu pozwanej w kwocie 4.428,00 zł brutto ustalone stosownie do treści § 4 w zw. § 8 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. poz. 1715 ze zm.).