Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2018r.

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu Wydział I Cywilny
w składzie:

Przewodniczący: SSR Grażyna Poręba

Protokolant: prot. sąd. Paulina Polecka

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2018 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G.

przeciwko J. Z.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego J. Z. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. kwotę 6.486,90 zł (sześć tysięcy czterysta osiemdziesiąt sześć 90/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 marca 2018 roku do dnia zapłaty,

II.  umarza postępowanie co do kwoty 7,92 zł (siedem 92/100), w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego J. Z. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. kwotę 1.227,37 zł (jeden tysiąc dwieście dwadzieścia siedem 37/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z./

- (...)

- (...)

(...)

Sygn. akt I C 338/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 czerwca 2018 r.

W pozwie strona powodowa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. domagała się zasądzenia od pozwanego J. Z. kwoty 10 088,34 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wniosła także o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że dochodzona wierzytelność wynika z umowy pożyczki pieniężnej zawartej w formie pisemnej w dniu 20 kwietnia 2017 r. Wyjaśniła, że na dochodzoną pozwem sumę składają się kwoty: 4828,97 zł kapitału głównego, 4791,21 zł opłaty przygotowawczej i administracyjnej, 468,16 zł odsetek umownych naliczonych od przeterminowanych rat kapitałowych w trakcie obowiązywania umowy pożyczki oraz dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie naliczanych od dnia następującego po wypowiedzeniu umowy pożyczki od dnia sporządzenia pozwu. Z uwagi na opóźnienie w spłacie, pozwany został wezwany do zapłaty, a wobec braku reakcji z jego strony umowa została wypowiedziana z dniem 2 grudnia 2017 r. (k. 3-4).

W dniu 22 marca 2018 r. wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości uwzględniający żądanie pozwu (k. 37).

Pozwany w sprzeciwie zaskarżył nakaz zapłaty w całości i podniósł, że zaprzecza, by zawierał pożyczkę w dniu 20 kwietnia 2017 r. i otrzymał jakąkolwiek kwotę z tego tytułu. Ponadto zakwestionował legitymację czynną powoda, gdyż nie dołączono do pozwu umowy przelewu wierzytelności. Z ostrożności procesowej wskazał, że nawet, gdyby wierzytelność istniała, to nie jest wymagalna, ponieważ wypowiedzenie tej umowy zostało podpisane przez pracownika Kancelarii (...) S.A., a brak dowodów, że został on umocowany do takiej czynności. Niezależnie od tego wypowiedzenie nie było skuteczne, ponieważ zostało uczynione z zastrzeżeniem warunku (k. 39-40).

W odpowiedzi na sprzeciw z 28 maja 2018 r. pełnomocnik powoda oświadczył, ze cofa powództwo co do kwoty 7,92 zł, zaś w pozostałej części podtrzymuje żądanie objęte pozwem. Strona powodowa wskazała, że pozwany w piśmie z 10 maja 2018 r. przyznał, że zawarł umowę pożyczki oraz potwierdził jej wysokość. Ponadto przedstawiono dowód nadania do pozwanego pisma z wypowiedzeniem umowy pożyczki oraz umowę cesji wierzytelności wraz z załącznikiem (k. 47-50).

W piśmie procesowym dnia 25 czerwca 2017 r. pełnomocnik pozwanego podniósł, że powód nie wykazał umocowania do wypowiedzenia umowy pożyczki przez kancelarię (...) S.A., a poza tym pismo z 18 września 2017 r. nie stanowiło wypowiedzenia, lecz wezwanie do zapłaty pod rygorem wypowiedzenia (k. 80).

Na rozprawie pozwany z ostrożności procesowej wniósł o rozłożenie świadczenia na raty.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 20 kwietnia 2017 r. pozwany J. Z. zawarł z (...) sp. z.o.o. umowę pożyczki na kwotę 5000 zł z 48-miesięcznym okresem spłaty. Umowa przewidywała zwrot pożyczki wraz z wszelkimi kosztami, opłatami oraz odsetkami w 48 ratach miesięcznych po 230,98 zł każda płatnych zgodnie z załączonym do umowy harmonogramem spłat. Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę wynosiła 11086,58 zł i składała się z: całkowitej kwoty pożyczki 5000 zł, prowizji 4999,68 zł, odsetek naliczonych za cały okres kredytowania 1086,90 zł

W umowie wskazano, że oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi 10% w stosunku rocznym, zaś rzeczywista stopa oprocentowania ( (...)) w dniu zawarcia umowy wynosi 57,8 % . Zgodnie z § 5 pkt 4 umowy, wymagalne należności z tytułu umowy zaliczane są kolejno na poczet odsetek, prowizji administracyjnej, prowizji przygotowawczej, kapitału. Według § 7 pkt 1 umowy w razie niezapłacenia pożyczki ratalnej zgodnie z harmonogramem rat, powstaje zadłużenie przeterminowane, od którego są pobierane odsetki za opóźnienie, które zgodnie z definicją zawartą w § 1 umowy są odsetkami maksymalnymi za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2 ² k.c. W razie powstania zaległości w spłacie pożyczki w wysokości odpowiadającej dwóm pełnym ratom pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym ( § 9 pkt 2 umowy).

Zgodnie z definicją pojęć zawartą w umowie pożyczki prowizja to pozaodsetkowy koszt udzielenie pożyczki, na którą składają się prowizja przygotowawcza wynosząca 25 % całkowitej kwoty pożyczki oraz prowizja administracyjna, która wynosi 30% całkowitej kwoty pożyczki w skali roku i jest naliczana proporcjonalnie do okresu rzeczywistego kredytowania. W wykonaniu postanowień umowy, w dniu zawarcia umowy pożyczki przekazano pozwanemu do dyspozycji środki pieniężne w wysokości 5000 zł.

Do dnia wniesienia pozwu pozwany zapłacił dwie raty pożyczki - 251,3 zł + 232,34 zł.

( dowody: umowa pożyczki z dnia 20.04.2017 r. k. 14-24; harmonogram spłat – k.27-28; tabela opłat i prowizji – k. 29; pismo pozwanego z dnia 10.10.2017 r. – k. 63)

W dniu 21 kwietnia 2017 r. (...) sp. z.o.o. z siedzibą w W. zawarł z (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą G. umowę cesji wierzytelności, w ramach której przelał na rzecz cedenta także wierzytelność przysługującą jej w stosunku do J. Z. z tytułu umowy pożyczki z dnia 20 kwietnia 2017 r.

( dowody : umowa przelewu wierzytelności z dnia 21.04.2017 r. – k.57; załącznik do umowy przelewu wierzytelności – k. 58-62; oświadczenie o dokonaniu cesji praw – k. 22)

Pismem z dnia 4 grudnia 2017 r. poinformowano dłużnika o cesji wierzytelności i wezwano do zapłaty zadłużenia.

( dowody: informacja o cesji wierzytelności – k. 9)

W związku z opóźnieniem w zapłacie dwóch rat, pismem z dnia 18 września 2017 r.. powód działając przez Kancelarię (...) S.A. z siedzibą we W. wezwał pozwanego do uregulowania zaległych rat. Kolejnym pismem z dnia 18 października 2017 r. ponownie wezwano pozwanego do spłaty zadłużenia w wysokości 705,79 zł w terminie do 1.11.2017 r. , zaznaczając, że brak zapłaty w tym terminie spowoduje rozpoczęcie biegu okresu wypowiedzenia, wynoszącego 30 dni.

Pismem z dnia 10 października 2017 r. pozwany wezwał do obniżenia swojego zobowiązania z tytułu umowy pożyczki o kwotę opłaty prowizyjnej, powołując się na jej niezgodność z prawem i zasadami współżycia społecznego na podstawie art. 353 ¹ k.c. Jednocześnie w piśmie tym wskazał, że całkowita kwota zaciągniętej pożyczki wynosi 11086,58 zł, i składa się na nią 5000 zł tytułem kwoty wypłaconej do ręki, 4999,68 zł tytułem opłaty prowizyjnej oraz odsetki i inne. Pozwany wezwał również do potrącenia już wpłaconych rat od kwoty faktycznie udzielonej pożyczki powiększonej o odsetki. Pismem z dnia 27 listopada 2017 r. poinformowano pozwanego, że jego żądania obniżenia zobowiązania o opłaty są bezzasadne. Jednocześnie poinformowano pozwanego, że umowa pożyczki została wypowiedziana pismem z dnia 18 października 2017 r.

( dowody: pismo z dnia 18.09.2017 r. – k. 10-11; pismo z wypowiedzeniem umowy pożyczki z dnia 18.10.2017 r.- k. 12-13; wezwanie pozwanego do obniżenia zobowiązania z dnia 10.10.2017 r. - k. 63-64; pismo z dnia 27.11.2017 r. - k. 65; pełnomocnictwo dla Kancelarii (...) S.A.- k. 66; pełnomocnictwo dla pracownika Kancelarii (...) S.A. – k. 67).

J. Z. pracuje, osiąga dochody średnio 3.000 zł. miesięcznie, mieszka z żoną i pełnoletnią córką. Ma zobowiązania na łączną kwotę ok. 300.000 zł. Zaległe zobowiązania spłaca w różnych kwotach.

( dowody: zeznania k. 81/v ).

Ustalając powyższy stan faktyczny, Sąd oparł się na przedłożonych przez powoda dokumentach prywatnych, których autentyczność nie budziła wątpliwości.

Na podstawie umowy pożyczki oraz pisma pozwanego z dnia 10 października 2017 r. skierowanego do pożyczkodawcy, Sąd ustalił, że strony łączyła umowa pożyczki zawarta w dniu 20 kwietnia 2017 r., a także wysokość i składniki zobowiązania z tego tytułu.

Podstawą ustalenia legitymacji czynnej powoda w niniejszym postępowaniu była przedłożona umowa cesji wierzytelności z 21 kwietnia 2017 r. wraz z załącznikiem, z której wynika, że na powoda przelano wierzytelność z tytułu umowy pożyczki zawartej z J. Z.. W ocenie sądu nie ma żadnych podstaw do weryfikacji w niniejszym postępowaniu, czy osoba, która skierowała do pozwanego informacje o zadłużeniu a następnie o wypowiedzeniu umowy była należycie umocowana do podjęcia opisanych czynności. Kierując pozew do sądu powód bezdyskusyjnie potwierdził powyższe działania nawet gdyby były poczynione bez umocowania.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Wobec zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wątpliwości Sądu nie budził zarówno fakt zawarcia umowy pożyczki z dnia 20 kwietnia 2017 r., jak i to, że umowa ta podlegała uregulowaniom ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (zwanej dalej: u.k.k.), której to art. 29 ust 3 przewiduje, że umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Wedle zaś art. 30 ust. 1 u.k.k. umowa o kredyt konsumencki powinna zawierać m.in. informację o całkowitej kwocie kredytu, o stopie oprocentowania kredytu i warunkach stosowania tej stopy, oraz o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową.

W okolicznościach niniejszej sprawy pożyczkodawca sprostał tym obowiązkom w części, ustalając z pozwanym całkowitą kwotę kredytu, oprocentowanie oraz wysokość opłaty przygotowawczej. Kwota kredytu wypłacona do rąk pozwanego wynosiła 5000 zł, a oprocentowanie umowne od kwoty pożyczki ratalnej ustalono na poziomie 10% w skali roku. Z kolei oprocentowanie od przeterminowanych rat kapitałowych ustalono w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2 ¹ k.c. W umowie określono także, że opłata przygotowawcza wynosi 25% całkowitej kwoty pożyczki, co daje kwotę 1250 zł.

Wobec spłaty przez pozwanego dwóch rat pożyczki (251,3 zł + 232,34 zł) i zgodnie z określonym w umowie sposobem zaliczania tych spłat na poszczególne składniki pożyczki pozostały do zapłaty kapitał wynosi 4828,97 zł, opłata przygotowawcza 1197,84 zł. opłata administracyjna 3.593,50 zł., odsetki umowne 193,93 zł. i za opóźnienie 266,16 zł. Sposób zarachowania wpłat i obliczenia zadłużenia został przez powoda wyjaśniony w piśmie z dnia 28 maja 2018r.

Brak podstaw jak wskazano wyżej do kwestionowania faktu zawarcia umowy, twierdzenie pozwanego w tym zakresie jest o tyle dziwne, iż sam w piśmie z dnia 10.10.2017r. potwierdził zawarcie umowy, jak również wykazana została wysokość zadłużenia. Nie budzi wątpliwości, iż wierzytelność została skutecznie zbyta na rzecz powoda oraz, iż w sposób prawidłowy i uzasadniony bo na skutek braku spłaty zadłużenia umowa została wypowiedziana.

W ocenie sądu natomiast nie można się zgodzić z jednym z elementów roszczenia dochodzonego przez powoda a mianowicie żądaniem zapłaty opłaty administracyjnej w kwocie 3.593,97 zł.

Definicja tego rodzaju kosztu umowy jest niejasna. W umowie pożyczkodawca podaje, iż wynosi ona 30 % całkowitej kwoty pożyczki w skali roku. Nie wiadomo zatem czy podstawą obliczenia jest kwota 5.000 zł. w całym okresie kredytowania czy co roku jest ona naliczana od 5.000 zł. Tak czy inaczej za każdym razem nie odpowiada dochodzonemu roszczeniu. Ponadto zapis umowy przewiduje, że opłata należy się za okres rzeczywistego kredytowania, natomiast w niniejszej sprawie umowa została wypowiedziana po kilku miesiącach od jej zawarcia, a mimo to powód dochodzi jej zapłaty w pełnej wysokości. Nie ulega wątpliwości, iż w rzeczywistości tak wysoka opłata administracyjna ma na celu ominięcie przepisów o odsetkach maksymalnych, a niejasny sposób jej naliczania naruszał interesy pozwanego, będącego konsumentem, kształtując jego obowiązki niezgodnie z dobrymi obyczajami, nakazującymi precyzyjne określenie sposobu naliczania stosowanych we wzorcach umów opłat, prowizji i marż w stosunkach z nieprofesjonalnymi uczestnikami obrotu ( (...) § 1 i 3 k.c.).

Co do zarzutu pozwanego o braku wymagalności zobowiązania dochodzonego przez powoda, w związku z niewłaściwym umocowaniem Kancelarii (...), która prowadziła korespondencję z pozwanym przed wniesieniem pozwu i złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu, należy stwierdzić, że powód dołączył stosowne pełnomocnictwa udzielone tej Kancelarii, zawierające umocowanie do m.in. „sporządzania i wysyłki w imieniu Funduszu korespondencji windykacyjnej do dłużników Funduszu”, oraz pełnomocnictwo udzielone pracownikowi Kancelarii (upoważniające go m.in. „do podpisywania wszelkiej korespondencji kierowanej do dłużnika, jak również ugód i porozumień”), który podpisywał się pod pismami kierowanymi do pozwanego do dokonywania czynności w jej imieniu i na jej rzecz.

Wobec tego Sąd za udowodnioną i zgodną z prawem uznał sumę 6486,90 zł, na którą składały się kwoty: 4 828,97 zł kapitału, 1197,84 zł opłaty przygotowawczej, 193,93 zł tytułem odsetek umownych liczonych od dnia wymagalności, tj. od 2 grudnia 2017 r. oraz 266,16 zł tytułem odsetek za opóźnienie naliczonych od dnia następującego po wypowiedzeniu umowy pożyczki do dnia sporządzenia pozwu.

W konsekwencji powyższego, uznając zasadność wymienionych kwot, na podstawie art. 720 k.c. Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku. Odsetki od zasądzonej kwoty, stosownie do treści art. 481 § 1 i 2 k.c., Sąd zasądził zgodnie z żądaniem, od dnia wniesienia pozwu do Sądu, tj. 15 marca 2018 r. do dnia zapłaty. Co do kwoty 7,92 zł Sąd umorzył postępowanie na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w związku z cofnięciem pozwu co do tej kwoty przed rozpoczęciem rozprawy, w pozostałym zakresie (tj. odnośnie do kwoty 3593,52 zł stanowiącej opłatę administracyjną) powództwo oddalając (pkt II wyroku).

Jednocześnie Sąd nie skorzystał z dobrodziejstwa art. 320 k.p.c., który pozwala na rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W doktrynie wskazuje się, że szczególne wypadki, to „takie, które bardzo, ponadprzeciętnie lub w sposób nadzwyczajny uzasadniają albo nawet nakazują zmodyfikowanie skutków wymagalności dochodzonego roszczenia.” (Gudowski Jacek. Art. 320. W: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V. Wolters Kluwer, 2016.). Nadto podkreśla się, że „ocena tych wypadków należy do sądu, nie jest jednak oceną dowolną; musi być poprzedzona niezbędnymi ustaleniami oraz wsparta przekonującym wywodem.”. Abstrahując od braku szczególnie uzasadnionych okoliczności to w sytuacji gdy wprawdzie pozwany osiąga dochody ale jednocześnie ma poważne zadłużenie u innych podmiotów trudno uznać za realne jego oświadczenie o możliwości terminowych spłat rat na rzecz powoda.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Łączne koszty w niniejszym postępowaniu wyniosły 7534 zł, a złożyły się na nie: wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 3600 zł (zgodnie ze stawką z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, w brzmieniu z daty wniesienia pozwu) oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w wysokości 3600 zł (zgodnie ze stawką z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w brzmieniu z daty wniesienia pozwu), 300 zł opłaty od pozwu, oraz 34 zł opłat skarbowych od pełnomocnictw. Roszczenie powoda okazało się zasadne w 64,30%, zatem pozwany - jako przegrywający - powinien w tym samym stosunku ponieść koszty postępowania (64,30% x 7534= 4844,36 zł). Tymczasem łącznie pozwany poniósł koszty w wysokości 3617 zł. W związku z tym należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1227,37 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III wyroku).

Sygn. akt I C 338/18

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)