Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ka 251/18

UZASADNIENIE

P. N. został oskarżony o to, że w dniu 15 kwietnia 2017 roku dokonał uszkodzenia ciała K. K. w ten sposób, że uderzył go pięścią w twarz, w wyniku czego pokrzywdzony się przewrócił, po czym kopał go po całym ciele, w tym po głowie, w wyniku czego pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci wstrząśnienia mózgu, stłuczenia powłok brzucha, stłuczenia klatki piersiowej po stronie lewej oraz stłuczenia głowy z otarciem naskórka czoła, co spowodowało u niego naruszenie czynności narządu ciała na okres powyżej dni siedmiu, tj. o czyn z art. 157 § 1 kk. /k. 74/

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z 23 stycznia 2018 r. sygn. akt II K 110/18 na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk w zw. z art. 67 § 1 kk warunkowo umorzono postępowanie wobec P. N. na okres 2 lat próby. W oparciu natomiast o art. 67 § 3 kk orzeczono od oskarżonego na rzecz K. K. nawiązkę w kwocie 1.000 zł. Poza tym, wymierzono oskarżonemu opłatę w kwocie 100 zł oraz zasądzono od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 130 zł tytułem zwrotu wydatków postępowania. Ponadto zaś zasądzono od P. N. na rzecz K. K. kwotę 2200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego /k. 146/

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, który zaskarżył go w punkcie 1 w całości na niekorzyść P. N.. /k. 161 - 164/

W skardze apelacyjnej podniesione zostały następujące zarzuty:

- obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez nie wszechstronne rozpatrzenie materiału dowodowego sprawy, dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego, co spowodowało przyjęcie braku znacznej społecznej szkodliwości czynu oskarżonego;

- błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść wyroku, a polegającego na przyjęciu nieznacznego stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, w sytuacji gdy z okoliczności sprawy wynika, iż oskarżony wielokrotnie kopał leżącego pokrzywdzonego, godząc w jego zdrowie i życie, mimo iż ten ostatni nie przejawiał wówczas żadnej postawy agresywnej do niego bądź jego narzeczonej, iż skutkiem tego pokrzywdzony doznał poważnych obrażeń ciała, a ze stopnia winy oskarżonego, rodzaju naruszonych przez oskarżonego dóbr prawnych, rozmiaru grożącej i wyrządzonej pokrzywdzonemu szkody, a także jego zachowania się po popełnieniu czynu, należało wyprowadzić odmienne wnioski, co miało wpływ na przyjęcie nieznacznego stopnia społecznej szkodliwości czynu;

- błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść wyroku, a polegającego na niezasadnym przyjęciu pozytywnej prognozy co do przestrzegania porządku prawnego przez oskarżonego, w sytuacji gdy ze stopnia winy oskarżonego, rodzaju naruszonych przez oskarżonego dóbr prawnych, rozmiaru grożącej i wyrządzonej pokrzywdzonemu szkody, a także jego zachowaniu się po popełnieniu czynu wynikało odmiennie, co miało wpływ na przyjęty przez sąd stopień społecznej szkodliwości czynu i błędne zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania;

- obrazy prawa materialnego tj. art. 115 § 2 kk w zw. z art. 66 § 1 kk poprzez błędną wykładnię znamienia społeczna szkodliwość czynu w oderwaniu i z pominięciem dyrektyw art. 115 § 2 kk i w konsekwencji jego niewłaściwe zastosowanie.

W związku z podniesionymi zarzutami pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonego winnym zarzucanego czynu i wymierzenie mu na podstawie art. 157 § 1 kk oraz art. 69 § 1 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk i art. 71 § 1 kk kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby oraz zasądzenie na podstawie art. 46 § 1 kk i art. 445 kpk w zw. z art. 445 kc od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwoty 3000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jest niezasadna.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia może wynikać bądź
z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd „braku”), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd dowolności). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 kpk), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. W orzecznictwie podnosi się jednak, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas: „gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania”, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu (w. SN z 24 marca 1975 r., II KR 355/74, OSNPG 9/1995, poz. 84), przy czym jest to aktualne jedynie przy zarzucie błędu o charakterze „dowolności”. Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem, nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego, lecz wykazanie, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego (w. SN z 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 5/1975, poz. 58).

W związku z tym, stwierdzić należy, iż nietrafny jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mający polegać na nieuprawnionym przyjęciu, że stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jest nieznaczny oraz, że można postawić pozytywną prognozę odnośnie przestrzegania przez P. N. porządku prawnego.

Stosownie do treści art. 115 § 2 kk przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Sąd Rejonowy w Radomsku trafnie ocenił, że stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jest nieznaczny biorąc przy tym po uwagę odpowiednie kryteria przewidziane w przytoczonym przed chwilą przepisie. O ile bowiem rację ma pełnomocnik, że życie i zdrowie są dobrami prawnymi o szczególnie ważkim charakterze oraz, że K. K. doznał wymiernych obrażeń ciała, o tyle sposób i okoliczności popełnienia czynu oraz motywacja sprawcy sprawiają, iż przyjęta kwantyfikacja karygodności czynu jest prawidłowa. Pamiętać przecież trzeba, że to zachowanie K. K. sprowokowało całe zdarzenie, gdyż to pokrzywdzony najpierw dopuścił chuligańskiego występku zniszczenia mienia poprzez porysowanie powłok lakierniczych pojazdu. Następnie natomiast zaatakował właścicielkę auta, która parę dni wcześniej wyszła ze szpitala z rozpoznaniem ciąży pozamacicznej i zwróciła K. K. uwagę na to co robi. Następująca więc zatem w dalszej kolejności reakcja P. N. choć zdecydowanie przesadzona wynikała przede wszystkim z tego, że stanął on w obronie swojej narzeczonej, która borykała się z problemami zdrowotnymi i została zaatakowana przez K. K. niszczącego jej samochód kupiony za ciężko zarobione pieniądze. W tej sytuacji przyjąć tym samym należało, że motywacja oskarżonego miała charakter nagły i nieprzemyślany, co w połączeniu okolicznościami zdarzenia i sposobem popełnienia czynu istotnie umniejszało stopień społecznej szkodliwości czynu P. N..

Wbrew temu co podnosiła pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego warunkowemu umorzeniu postępowania nie sprzeciwiało się nieprzyznawanie się P. N. do winy. W tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym nieprzyznanie się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa nie stanowi przeszkody do warunkowego umorzenia postępowania karnego, jeżeli w świetle ustalonych okoliczności sprawy fakt popełnienia tego przestępstwa przez sprawcę nie budzi wątpliwości (wyr. SN z 11.7.1985 r., RNw 17/85, OSNKW 1986, Nr 3–4, poz. 18; zob. też post. SN z 27.11.2003 r., V KK 301/03, OSNKW 2004, Nr 1, poz. 9).

W przekonaniu sądu odwoławczego nietrafione są również argumenty skarżącego jakoby na przeszkodzie warunkowego umorzenia postępowania stał fakt, iż oskarżony nie przeprosił pokrzywdzonego za swoje postępowanie i nie wyraził skruchy. Tego rodzaju postawa i gesty oznaczałyby przecież de facto przyznanie się do winy, a tak jak już to zostało powiedziane nie jest to konieczna przesłanka warunkowego umorzenia postępowania. Ponadto, brak tego typu oczekiwanych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zachowań ze strony oskarżonego nie sprzeciwia się temu aby przyjąć, iż zasadnie można przypuszczać, że oskarżony pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego.

Reasumując powyższe Sąd Rejonowy w Radomsku dobrze wyważył komponenty stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu oraz zasadnie doszedł do przekonania, że podobnie jak stopień winy jest on nieznaczny. Twierdzenia zaś pełnomocnika, stawiane w apelacji w żadnej mierze nie uwzględniają istotnej i kluczowej roli, którą w całym tym zdarzeniu odegrał sam K. K. swoim chuligańskim zachowaniem i agresją wobec narzeczonej oskarżonego.

W powyższym stanie rzeczy stwierdzić należy, iż Sąd I instancji nie naruszył art. 7 kpk. Trafnie ocenił stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu nie obrażając przy tym zarówno art. 115 § 2 kk jak i art. 66 § 1 kk. Apelacja pełnomocnika natomiast stanowi w istocie rzeczy jedynie polemikę z poprawnymi ustaleniami Sądu Rejonowego i nie wskazuje jakich konkretnie uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego miał się dopuścić Sąd I instancji w dokonanej ocenie. Podnoszone zaś wątpliwości nie zasługują na uwzględnienie, gdyż są wybiórcze i nie uwzględniają całokształtu okoliczności niniejszej sprawy.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 kpk utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, albowiem ze względów przytoczonych powyżej zarzuty apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego uznane zostały za niezasadne.

W oparciu o art. 636 § 1 kpk i art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.) z racji nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego wyłącznie przez oskarżyciela posiłkowego Sąd Okręgowy zasądził od K. K. na rzecz P. N. kwotę 840 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie odwoławcze oraz na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 zł tytułem opłaty za drugą instancję, a także 20 zł tytułem zwrotu wydatków za postępowanie odwoławcze.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w wyroku z dnia 22 maja 2018 r.