Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Górska

Protokolant stażysta Patrycja Predko

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2014 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 82.700 (osiemdziesięciu dwóch tysięcy siedmiuset) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2013 r.;

II zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 7752 (siedmiu tysięcy siedmiuset pięćdziesięciu dwóch) złotych tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 467/13

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w S. kwoty 82.700 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu powódka powołała się na umowę łączącą pozwaną i spółkę (...), w ramach której pozwana zobowiązała się do wykonania, dostarczenia i uruchomienia wytwórni suchych mieszanek, w tym sterowania automatyczno – komputerowego za pomocą programu komputerowego (...). Wobec tego, że wytwórnia mieszanek nie osiągnęła wymaganej umową wydajności umowa została rozwiązana, a wytwórnię mieszanek zakupiła powódka. Poza zakładaną wydajnością pozostałe elementy specyfikacji umowy nie uległy zmianie. Przedmiotem umowy miała być ta sama wytwórnia, powinna ona zatem zostać dostarczona z funkcjonującym sterowaniem automatycznym – komputerowym. W chwili odbioru przedmiotu umowy przez powódkę sterowanie przedmiotowej instalacji działało. Zapłata za nabytą instalację miała nastąpić poprzez kompensatę zobowiązań pozwanej wobec spółki (...) scedowanych na powódkę. Następnie powódka odsprzedała spółce (...) nabytą od pozwanej instalację. W październiku 2011 r. okazało się, że upłynął termin zapłaty za prawa do licencji za program (...), w związku z czym dostęp do programu miał zostać zablokowany. Spółka (...) powiadomiła o tym powódkę domagając się oprogramowania sterującego. Okazało się, że przyczyną zaistniałej sytuacji było nieuregulowanie przez pozwaną zobowiązań wobec twórcy programu (...). W związku z tym powódka zwróciła się do pozwanej o uregulowanie zobowiązań. Pozwana odmówiła załatwienia sprawy, lecz przyznała że nie dostarczyła stałych kodów dostępu z uwagi na nieuregulowanie zobowiązań finansowych przez powódkę. Powódka zaprzeczyła powyższej okoliczności, a pozwana odmówiła dostarczenia kodów. Wytwórnia mieszanek nie mogła funkcjonować bez działającego oprogramowania, wobec (...) spółka (...) wezwała powódkę do dostarczenia oprogramowania. Ostatecznie nabyła oprogramowanie bezpośrednio od producenta i kosztami zakupu obciążyła powódkę. Cena licencji wyniosła 82.700 zł netto. W ocenie powódki pozwana wyrządziła jej szkodę z winy umyślnej mając świadomość okoliczności, iż wydaje przedmiot umowy, z którego korzystanie jest niemożliwe.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 3 września 2013 r. referendarz sądowy w Sądzie Okręgowym w Szczecinie uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwana wywiodła sprzeciw od powyższego orzeczenia, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasadzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że wywiązała się z umowy i wytwórnia mieszanek osiągnęła zakładaną wydajność, mimo że powódka nie zapewniła możliwości przeprowadzenia próby na składnikach mieszanki. Pozwana podkreśliła, że przedmiotem umowy było dostarczenie przez pozwaną mobilnej wytwórni suchych mieszanek wyposażonej w komputerowy system sterowania i taki system został zakupiony od spółki (...) i zainstalowany u powódki. Pozwana uiściła zapłatę z tytułu zakupu. Wskazała przy tym, że system sterowania nie jest programem komputerowym i jego używanie nie wymaga licencji. Pozwana przyznała, że powódka zgłaszała fakt pojawienia się żądania podania kodów dostępu, jednak pozwana interweniowała w tym zakresie w spółce (...) żądając usunięcia takich informacji. Po tym pozwana nie otrzymała od powódki żadnego pisma, sygnalizującego, że powtórnie pojawił się problem związany z żądaniem kodów aktywacyjnych. Ponadto produkt zamawiany od spółki (...) nie był pierwszym zamawianym u tego podmiotu i nigdy wcześniej nie pojawił się temat żądania licencji. Pozwana zwróciła uwagę, ze spółka (...) wystąpiła przeciwko pozwanej o zapłatę należności wynikających z tytułu niezapłaconych opłat licencyjnych, a powództwo zostało oddalone. Sąd ustalił w tamtej sprawie, że system sterowania nie jest programem komputerowym i nie przysługuje z tego tytułu opłata licencyjna.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 maja 2011 r. pozwana złożyła (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. ofertę wykonania mieszalni suchych składników. Wskazała, że realizuje obiekty oddawane pod klucz z pełną automatyką, komputerowym systemem sterowania i pełną wizualizacją procesu produkcji. Załącznik do oferty stanowiły m. in. rysunki przedstawiające plan sytuacyjny wytwórni, opis działania i budowy, parametry techniczne. Wskazano, że wytwórnia jest wyposażona w komputerowy system sterowania. Stanowi go komputer w obudowie z zamykanymi drzwiczkami dla napędu dysku twardego, zasilacz, kartę grafiki, dysk twardy, klawiaturę, mysz, system operacyjny W., instalację systemu operacyjnego, kartę komunikacyjną, konwerter, monitor kolorowy o wysokiej jakości obrazu, sterownik przemysłowy z odrębnym zasilaczem, zaciskami połączeniowymi, modułem komunikacyjnym, modułem wejść analogowych, modułami wejść i wyjść.

W opisie (...) z oprogramowaniem wskazano, że oprogramowanie jest zabudowane na płycie montażowej szafy sterowniczej. Wskazano, że oprogramowanie pozwala na zamknięcie systemu w przypadku wyczerpania się akumulatorów w zasilaczu awaryjnym oraz na eliminację ryzyka utraty niezapisanych danych.

Dowód:

- oferta k. 14-33

- zeznania prezesa zarządu pozwanej P. O. k. 164

Na mocy umowy dostawy z dnia 25 maja 2011 r. zawartej pomiędzy pozwaną (...) Spółką Akcyjną w S. a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. pozwana zobowiązała się wykonać, dostarczyć i uruchomić kompletną mobilną wytwórnię suchych mieszanek na bazie materiałów sypkich takich jak: popioły lotne, popioły fluidalne ulotowe, dymnicowe i inne oraz z udziałem różnego rodzaju gatunków cementu i dodatków chemicznych o dowolnym udziale procentowym i stopniu homogenizacji powyżej 91% wraz z kompletną dokumentacją techniczną i ruchową we wszystkich branżach (§1 ust. 1). W § 1 ust. 2 znalazł się szczegółowy opis przedmiotu dostawy. Wskazano w nim, że w skład przedmiotu umowy wchodzi sterowanie automatyczne – komputerowe z drukarką (pkt m). Wydajność przedmiotu dostawy miała być nie mniejsza niż 70 m ³/h gotowego produktu w postaci materiału sypkiego, załadowanego do cysterny samochodowej (§1 ust.2).

Termin realizacji umowy określono na 9 tygodni od momentu wpłacenia na konto dostawcy zaliczki (§3). Cenę za realizację przedmiotu umowy określono na 1.200.000 zł + 23% VAT, to jest 1.476.000 zł (§4 ust. 1 ). Cena miała zostać zapłacona w ratach, w sposób określony w §4 ust. 2 umowy.

W §8 ust. 6 wskazano, że w przypadku ujawnienia się w okresie gwarancyjnym i rękojmi usterek, wad i innych nieprawidłowości, zostaną one usunięte na koszt pozwanej, w terminie uzgodnionym z powódką, lecz nie dłuższym niż 5 dni oraz 10 dni, gdy usunięcie awarii będzie wymagało od pozwanej sprowadzenia specjalnych części lub podzespołów od innych producentów. W myśl natomiast §8 ust. 8 w przypadku przekroczenia przez pozwaną o 5 dni ustalonego przez obie strony umowy terminu usunięcia wad, usterek lub nieprawidłowości ujawnionych w czasie rozruchu, okresie gwarancyjnym i rękojmi, kupujący miał prawo we własnym zakresie i na własne zlecenie usunąć ujawnione i zgłoszone dostawcy wady, usterki i nieprawidłowości i kosztami z tym związanymi obciążyć pozwaną.

W załączniku nr 2 do umowy wskazano szczegółowy zakres prac i ustaleń w zakresie montażu. Wskazano, że montaż wytwórni ma nastąpić na miejscu posadowienia u kupującego. Dostawca – pozwana zobowiązana była do uruchomienia sterowania ręcznego i sprawdzenie pracy urządzeń, przygotowanie urządzeń sterowniczych do pracy w systemie komputerowym oraz uruchomienie sterowania komputerowego i sprawdzenie pracy urządzeń.

Przy zawarciu umowy strony nie poruszały odrębnie kwestii oprogramowania i konieczności posiadania kodów aktywacyjnych.

Dowód:

- umowa dostawy z dnia 25.05.2011 r. k. 9-13

- załącznik nr 2 k. 34-35

- zeznania świadka S. J. k. 162

- zeznania prezesa zarządu powódki W. R. k. 164

- zeznania prezesa zarządu pozwanej P. O. k. 164

W dniu 31 sierpnia 2011 r. została zawarta umowa dostawy pomiędzy pozwaną a powódką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S..

Przedmiotem umowy był zakup przez powódkę od pozwanej kompletnej mobilnej wytwórni mieszanek suchych, będących przedmiotem umowy z dnia 25 maja 2011 r. W celu umożliwienia realizacji powyższej transakcji pozwana i spółka (...) rozwiązały umowę na mocy porozumienia stron. Ponadto pozwana zobowiązała się zapłacić spółce (...) z tytułu rozwiązania umowy odstępne w kwocie netto 600.000 zł. Instalacja stanowiąca przedmiot umowy miała pozostać własnością pozwanej (§1 ust. 1 i 2 ). W ust. 3 §1 wskazano natomiast, że specyfikacja przedmiotu umowy nie ulega zmianie. Wyjątkiem miała być wydajność, która w momencie zawierania umowy wynosiła 60 m ³/h gotowego produktu.

Cenę ustalono na 600.000 zł netto, przy czym w razie osiągnięcia wydajności co najmniej 70 m ³/h gotowego produktu powódka miała zapłacić dodatkowe wynagrodzenie w kwocie 520.000 zł netto (§3 ust. 1 i §4 ust. 1).

W związku z zawarciem umowy wytwórnia pozostała na dotychczasowym miejscu.

Dowód:

- umowa dostawy z dnia 31.08.2011 r. k. 36-38

W dniu zawarcia umowy dostawy pomiędzy powódką a spółką (...) zostało zawarte porozumienie w sprawie uregulowania warunków przelewu wierzytelności. Spółka (...) oświadczyła, że jest wierzycielem pozwanej z tytułu odstępnego w kwocie 600.000 zł netto. Wierzytelność ta została przelana na powódkę (§1 ust. 2 i 3 ).

Dowód:

- porozumienie z dnia 31.08.2011 r. k. 39-40

W dniu 3 października 2011 r. pozwana nabyła od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w J. program MIESZALNIA 1 – komputerowe sterowanie mieszalnią składników sypkich za kwotę 37.000 zł netto (45.510 zł brutto). Oprogramowanie (...) 1 – komputerowe sterowanie zostało wydane pozwanej w dniu zakupu. Pozwana dokonała zapłaty za oprogramowanie w dniu 30 listopada 2011 r.

Dowód:

- faktura VAT MP 3/10/2011 k. 92

- potwierdzenie wpłaty k. 91

- dokument „przyjęcie zewnętrzne” k. 93

W okresie użytkowania wytwórni przez powódkę na ekranie komputera sterującego pojawił się komunikat, wskazujący iż z dniem 27 października 2011 r. upłynął termin zapłaty za prawa do licencji programu (...) spółce (...) i za 13 dni program zostanie zablokowany. Według treści komunikatu wyłącznym posiadaczem praw do programu (...) miała być wskazana spółka.

Dowód:

- wydruk komunikatu k. 41

- zeznania świadka S. J. k. 162

- zeznania prezesa zarządu powódki W. R. k. 164

Powódka zwróciła się do pozwanej za pośrednictwem poczty elektronicznej z prośbą o wyjaśnienie tej sprawy. Następnie skierowała do pozwanej w dniu 26 października 2011 r. pismo z prośbą o natychmiastowe podjęcie działań w sprawie, gdyż ich brak spowoduje unieruchomienie urządzeń i uniemożliwi prowadzenie produkcji. Powódka zwracała się ponownie do pozwanej drogą mailową po ponownym pojawianiu się komunikatu o wyłączeniu systemu z uwagi na brak płatności w listopadzie 2011 roku. Wskazywała na zaniechanie zajęcia stanowiska przez pozwaną.

Powódka pismem z dnia 18 listopada 2011 r. ponownie zwróciła się do pozwanej o uregulowanie zobowiązań wobec twórcy programu. Ponadto prokurent powódki S. J. kontaktował się z pozwaną telefonicznie. Prowadził rozmowę z informatykiem; w wyniku tych rozmów umożliwiono korzystanie z oprogramowanie na określony okres. Kontaktował się także z prezesem zarządu powódki P. O., jednak nie zaproponowano powódce konkretnego rozwiązania.

Pozwana nie informowała powódki o podjętych działaniach. W razie zgłaszania problemu doraźnie podejmowanie były czynności, które pozwalały na korzystanie z oprogramowania. Po krótkim okresie niezakłóconego funkcjonowania wytwórni komunikat pojawiał się ponownie.

Dowód:

- korespondencja mailowa k. 42, 45-47

- pismo powódki z dnia 26.10.2011 r. ki. 43

- dowody nadania k. 44, 49

- pismo powódki z dnia 18.11.2011 r. k. 48

- zeznania świadka S. J. k. 162

- zeznania prezesa zarządu powódki W. R. k. 164

Powódka pismem z dnia 28 lutego 2012 r. zwróciła się ponownie o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji z dostawcą systemu i poinformowanie, że system jest własnością powódki i nie wymaga dodatkowych kodów. W odpowiedzi z dnia 29 lutego 2012 r. pozwana wskazała, że zadecydowała o udostępnieniu kodów na 3 miesiące z uwagi na istnienie nieuregulowanych zobowiązań finansowych powódki.

Powódka domagała się udostępnienia kodów stałych wskazując, iż w razie ich nieprzekazania zakupi nowa licencję od producenta i kosztami jej nabycia obciąży pozwaną. Zakwestionowała istnienie zobowiązań finansowych wobec pozwanej. Pozwana nie ustosunkowała się do treści powyższego pisma.

Dowód:

- pismo powódki z dnia 28.02.2012 r. k. 50

- korespondencja mailowa k. 51-52, 55

- pismo pozwanej z dnia 29.02.2012 r. k. 53

- pismo powódki z dnia 1.03.2012 r. k. 54

- dowód nadania k. 56

- zeznania prezesa zarządu powódki W. R. k. 164

Pozwana zwróciła się do spółki (...) o zakończenie prac związanych z instalacją i pełnym uruchomieniem sterowań zleconych w ramach kontraktów na wytwórnię betonu. Wskazała na zaniechanie spółki w zakresie usuwania z monitorów informacji o bezprawnym użytkowaniu sterowań u klientów pozwanej i wezwała do podjęcia działań, wydania kart gwarancyjnych, instrukcji użytkownika oraz deklaracji zgodności.

Dowód:

- pismo pozwanej z dnia 22.06.2012 r. k. 94-95

- zeznania prezesa zarządu pozwanej P. O. k. 164

Spółka (...) zwróciła bezpośrednio do spółki (...) w celu rozwiązania zaistniałego problemu i przez następny rok wytwórnia funkcjonowała dzięki otrzymanym od producenta nieodpłatnie kodom.

Dowód:

- zeznania prezesa zarządu powódki W. R. k. 164

W 2013 r. powódka nabyła od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością licencję na program (...) komputerowe sterowanie mieszalnia składników suchych. W dniu 22 kwietnia 2013 r,. powódka uiściła zaliczkę w wysokości 42.049 zł netto (51.721 zł brutto) na poczet ceny. Fakturą VAT z dnia 27 czerwca 2013 r. powódka została obciążona kwotą 82.700 zł netto (101.721 zł brutto).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. dokonała zapłaty wynagrodzenia w 5 częściach: 50.000 zł w dniu 3 kwietnia 2013 r., 25.000 zł w dniu 29 maja 2013 r., 10.000 zł w dniu 4 czerwca 2013 r., 12.221 zł w dniu 10 czerwca 2013 r. i 4.500 zł w dniu 30 kwietnia 2013 r.

Następnie powódka dokonała zwrotu wpłaconej kwoty na rzecz spółki (...).

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 58

- faktura VAT (...) k. 59

- potwierdzenia wpłat k. 149-156

- pismo z dnia 17.12.2013 r. k. 157

- zeznania świadka S. J. k. 162

- zeznania prezesa zarządu powódki W. R. k. 164

Pismem z dnia 15 lipca 2013 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 101.721 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 15.07.2013 r. z dowodem nadania k. 60

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo oparte jest na przepisie art. 471 k.c., który stanowi, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonanie zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Ustalając stan faktyczny sąd oparł się na dowodach z dokumentów złożonych do akt, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała oraz na zeznaniach świadków i stron. Wprawdzie brak było podstaw, by odmówić wiarygodności zeznaniom świadków, jednakże zeznania K. W. i M. C. okazały się w niewielkim stopniu przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy, Świadkowie ci zeznali o stosowanej u pozwanej procedurze postępowania w przypadku zgłaszania usterek. Wprawdzie świadek W. zeznał, że nie otrzymał od powódki ponownego zgłoszenia, iż problem związany z zagrożeniem blokadą systemu nadal występuje, jednakże nie wykluczył, iż takie zgłoszenie mógł odebrać inny pracownik. Z kolei M. C. zajmował się usuwaniem usterki dotyczącej wyłącznika podajnika, nie związanej w z funkcjonowaniem systemu sterowania, którego nieprawidłowe działanie zarzucała powódka.

Sąd nie dał wiary zeznaniom prezesa pozwanej P. O. w części, w jakiej podał, że nie uzależniano wydania kodów dostępu od zapłaty przez powódkę innych należności. Przeczyło bowiem tym zeznaniom treść pisma pozwanej z dnia 29 lutego 2012 r. (k. 53). Odnośnie zeznań prezesa powódki W. R., to wprawdzie pierwotnie utrzymywał on, że nie wiadomo mu, z jakich przyczyn dokonano zakupu licencji dopiero w następnym roku, jednakże w dalszej części przyznał, że przez ten czas korzystano z programu dzięki udostepnieniu kodów bezpośrednio przez producenta (...) spółkę z o.o. W tym zakresie sąd nie znalazł podstaw do odmówienia wiarygodności zeznaniom reprezentanta powódki.

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanej o dopuszczenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania, jakie toczyło się przed Sadem Okręgowym w Legnicy pod sygnaturą VI GC 176/12. Skoro bowiem stroną tego postępowania była pozwana, nie było żadnych przeszkód, by sama uzyskała owe dokumenty, a następnie złożyła je w niniejszej sprawie. W takiej zatem sytuacji nie było podstaw do zastępowania strony przez sąd. Niezależnie od tego dokumenty, na jakie wskazywała pozwana (protokoły z rozpraw i wyrok z uzasadnieniem) nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wynik sprawy z powództwa (...) spółkę z o.o. przeciwko pozwanej nie determinował w żaden sposób rozstrzygnięcia powództwa wytoczonego przez spółkę (...). Ocena charakteru systemu sterowania i zasadności naliczania przez producenta – (...) spółkę z o.o. opłat za jego korzystanie nie miała wpływu na zakres uprawnień powódki wynikających ze stosunku łączącego ją z pozwaną.

Na powódce spoczywał obowiązek wykazania trzech przesłanek kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej tj. szkody, nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwaną oraz związku przyczynowego pomiędzy szkodą a nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Pozwana nie kwestionowała faktu wystąpienia przeszkody w niezakłóconym korzystaniu z systemu sterowniczego wytwórnią mieszanek ani też faktu zgłoszenia jej tego problemu. Fakt ten potwierdzony został zresztą zeznaniami świadka S. J., prezesa powódki W. R., jak również korespondencją prowadzoną przez strony oraz wydrukiem komunikatu, jaki pojawił się na monitorze komputera, dotyczącym blokady programu w przypadku nieuiszczenia opłaty licencyjnej. Pozwana utrzymywała, że reagowała niezwłocznie na zgłoszenia powódki i w wyniku jej interwencji problemy z korzystaniem z systemu zostały rozwiązane. Stanowiska pozwanej nie sposób jednak podzielić.

Po pierwsze, nie stanowi należytego wykonania zobowiązania takie działanie pozwanej, które ograniczało się do doraźnie podejmowanych czynności dopiero, gdy pojawiał się na monitorze komputera komunikat dotyczący blokady systemu w razie nieuiszczenia opłaty licencyjnej. Powódka miała bowiem prawo oczekiwać niezakłóconego funkcjonowania systemu sterowniczego wytwórnią mieszanek, za takie nie można zaś uznać funkcjonowania przerywanego komunikatami wymagającymi za każdym razem interwencji u pozwanej w celu uniknięcia blokady systemu. Okoliczność, że pozwana reagowała na zgłoszenia powódki nie oznacza zatem prawidłowego wykonania zobowiązania, skoro problem z występowaniem ww. komunikatów nie został rozwiązany ostatecznie, a uzależniony był każdorazowo od czynności podjętych w wyniku interwencji. Podkreślenia też wymaga, że – wbrew twierdzeniom pozwanej – ostatnie zgłoszenie powódki zakończyło się jedynie zapowiedzią udostepnienia kodów dostępu jedynie na 3 miesiące. Świadczy o tym jednoznacznie pismo z dnia 29 lutego 2012 r. (k. 53) wystosowane przez pozwaną. Pismo to wskazuje przy tym na fakt, że pozwana uzależniała udostępnienie kodów dostępu od uiszczenia innych zobowiązań finansowych, nie związanych bezpośrednio z umową będącą przedmiotem sporu.

Wtórne znaczenie ma to, czy system sterowniczy, który był niewątpliwie przedmiotem umowy dostawy, na co wskazuje wprost paragraf 1 pkt 2 m) umowy (k. 90), zakwalifikować można było jako program komputerowy, a w konsekwencji, czy rzeczywiście do jego korzystania niezbędne było uiszczenie opłaty licencyjnej. Rzeczą pozwanej było bowiem doprowadzenie do takiego stanu, w którym powódka nie była narażona na blokadę systemu sterowniczego, która oznaczała blokadę całej wytworni. Bez względu zatem na to, czy system ten stanowił oprogramowanie, obowiązkiem pozwanej było rozwiązanie zgłoszonego jej problemu w sposób kompleksowy, nie zaś tylko doraźny. Nie miało zatem istotnego znaczenia to, czy żądania uiszczenia opłaty licencyjnej przez (...) spółkę z o.o. było zasadne i czy to w związku z jakimiś uchybieniami po stronie tej ostatniej spółki powódka nie mogła w sposób prawidłowy korzystać z systemu sterowniczego. Podkreślenia bowiem wymaga, że nawet fakt, że nieprawidłowe funkcjonowanie systemu sterowniczego związane było z niewłaściwym wykonaniem zobowiązania przez producenta systemu – (...) spółkę z o.o. i jego niezasadnymi żądaniami wobec nabywcy – pozwanej, nie zwalniał pozwanej z odpowiedzialności wobec powódki. Zgodnie bowiem art. 474 k.c. zd. 1 dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Z tych względów nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy wynik postępowania, jakie toczyło się pomiędzy pozwaną a jej kontrahentem – (...) spółką z o.o., od której nabyła system sterowniczy. Dodatkowo uzasadniało to zatem oddalenie wniosku o przeprowadzenie dokumentów z akt sprawy VI GC 176/12.

Nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwana przejawiło w zaniechaniu usunięcia zgłoszonej usterki w terminie wskazanym w par. 8 pkt 8 umowy dostawy z dnia 25.05.2011 r. Zgodnie z zapisem umowy powódka uprawniona była do naprawienia usunięcia usterki we własnym zakresie. Niezależnie od tego nienależyte wykonanie zobowiązania przejawia się także w dostarczeniu prze pozwaną wytwórni z nieprawidłowo funkcjonującym systemem sterowniczym.

Pozwana wykazała także fakt zaistnienia szkody przedkładając fakturę za zakup oprogramowania (...), wystawiony spółce (...). Szkoda powódki obejmowała zatem koszty, jakie musiała zwrócić spółce (...) z tego tytułu, a to w związku z zawarta przez spółki umową sprzedaży.

W ocenie sądu pomiędzy szkodą poniesioną z tego tytułu a nienależytym wykonaniem zobowiązania istnieje normalny związek przyczynowy, którego nie niweczy fakt, że zakupu programu nie dokonano niezwłocznie po kolejnym pojawieniu się komunikatu i zagrożenia blokady systemu, ale dopiero rok później. Okoliczność, że – jak wynika z zeznań prezesa powódki - do czasu zakupu nowego oprogramowania - korzystano z wersji udostępnionej bezpośrednio przez producenta - nie zmienia w niczym potrzeby i konieczności zgodnego z prawem rozwiązania powstałego problemu. Związku przyczynowego pomiędzy szkodą a nienależytym wykonaniem zobowiązania nie może zmienić podnoszona przez pozwaną okoliczność, iż brak było podstaw do żądania opłaty licencyjnej. Kwestia ta może mieć jedynie znaczenie w relacjach pomiędzy pozwaną a jej kontrahentem (...) spółką z o.o. Powódka natomiast w celu zapobieżenia blokadzie systemu sterowniczego zasadnie sięgnęła po taki sposób, jaki wskazywany był w komunikatach pojawiających się na monitorze komputera.

Nietrafne również okazały się zarzuty pozwanej dotyczące wysokości kosztów zakupu oprogramowania (...). Wysokość tych kosztów (netto) została wykazana wprost fakturą zakupu, twierdzenia pozwanej sugerujące nadmierną ich wysokość, nie zostały zaś poparte żadnym dowodem. Nie można przy tym wykluczyć, że niższa cena zakupu oprogramowania przez pozwaną mogła wynikać z różnych czynników, np. współpracy ze (...) spółką z o.o. przy realizacji innych umów czy choćby upływu czasu, jaki nastąpił od chwili zakupu przez pozwaną oprogramowania na potrzeby powódki. Nie zasługują na uwzględnienia także twierdzenia pozwanej, jakoby przedmiotem dostawy na rzecz powódki nie było oprogramowanie (...) , a jedynie system sterowania mieszalnią, która miała ograniczony - w stosunku do programu (...) – zakres i funkcjonalność. Powódka skorzystała bowiem z takiego sposobu jaki był wskazany przez sam system. Ponadto, zauważyć trzeba, że w dokumencie PZ (k. 93)– wbrew twierdzeniom prezesa pozwanej – również wskazano „oprogramowanie (...)”, nie zaś „system sterowania mieszalnią”. Ubocznie jedyne wskazać można, że wykazanie nadmiernej wysokości kosztów wydatkowanych porze powódkę z uwagi na zakup produktu o szerszym, niż poprzednio stosowany, zakresie, wymagało wiedzy specjalnej, zaś pozwana inicjatywy dowodowej w tym kierunku nie przejawiała. W konsekwencji zarzut pozwanej nie mógł osiągnąć zamierzonego skutku.

Mając na uwadze, iż spełnione zostały wszystkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, zaś pozwana nie zdołała wykazać, że nienależyte wykonanie zobowiązanie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, powództwo zostało w całości uwzględnione. Podstawą rozstrzygnięcia w zakresie odsetek był przepis art. 481 k.c.

Wobec przegrania procesu przez pozwaną stosownie do treści art. 98 k.p.c. zasądzono od niej koszty procesu. W skład tych kosztów wchodziły opłata od pozwu 4135 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika 3600 zł ustalone na podstawie § 6 pkt 6 w zw. z § 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002 rok, Nr 163, poz.1349 ze zm.),