Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 marca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. powołując się na przepis art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r.
o emeryturach pomostowych odmówił M. P. (1) prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat.

Do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych organ uwzględnił okresy:

- 1.06.1980 – 31.07.1980

-12.10.2016 – 11.11.2016 – łącznie 3 miesiące i 1 dzień.

Nie uznano okresów:

- 21.09.1976 – 31.05.1980

- 1.08.1980- 31.12.1998 z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z (...) z uwagi na rozbieżności w przedłożonych dokumentach odnośnie zajmowanych stanowisk.

Przyjęto staż sumaryczny w wymiarze 40 lat, 5 miesięcy, 4 dni.

/decyzja k. 107 akt ZUS/

W dniu 16 kwietnia 2018 r. M. P. (1) złożył odwołanie od powyższej decyzji. W uzasadnieniu odwołujący wskazał, iż organ rentowy przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej nie zaliczył mu do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia wynikającego z świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, na stanowiskach montera – konserwatora sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków – kanalarza, maszynisty urządzeń nawęglania.

/odwołanie k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 43/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. P. (1) urodził się w dniu (...) /okoliczność bezsporna/

Prawomocną decyzją z dnia 28.12.2016 r ZUS I Oddział w Ł. odmówił M. P. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na nieudowodnienie 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

/okoliczność bezsporna/

M. P. (1) złożył wniosek o emeryturę pomostową w dniu 14 listopada 2016 roku. /wniosek – k. 1-3 akt ZUS/

W dacie złożenia wniosku o emeryturę wnioskodawca nie pozostawał w stosunku pracy.

/okoliczność bezsporna/

W toku postępowania przed organem rentowym wnioskodawca udokumentował
w sposób bezsporny ogólny staż pracy w wymiarze 40 lat, 5 miesięcy i 4 dni, w tym okresy składkowe w wymiarze 40 lat, 1 miesiąc i 28 dni, a okresy nieskładkowe w wymiarze 3 miesiące i 26 dni.

/okoliczność bezsporna, a nadto karta przebiegu zatrudnienia – k. 105 akt ZUS/

Organ rentowy uznał także za udokumentowany staż pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach w wymiarze 3 miesiące i 1 dzień dni – w okresie 1.06.1980 – 31.07.1980 i 12.10.2016 – 11.11.2016.

/okoliczność bezsporna/

M. P. (1) został zatrudniony w dniu 21.09.1976 r w (...) Zakładach (...) w G. /następnie A. sp z oo/ . W okresie zatrudnienia miał powierzane stanowiska:

- od 21. 09. 1976 r – monter instalacji sanitarnej

- od 15.12.1976 r – robotnik transportowy przy nawęglaniu w kotłowni zakładowej

- od 30.09.1977 r – palacz

- od 1.11.1978 r – operator urządzeń transportowych przy nawęglaniu w kotłowni zakładowej

- od 1.06. 1980 r – maszynista sprężarek i dmuchaw

- od 1.08.1980 r – robotnik transportu – operator urządzeń transportowych w kotłowni zakładowej

- od 16.07.1981 – monter – konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczania ścieków kanałowych

- od 1.03.1983 r – monter instalacji sanitarnych

- od 15.04.1997 r – hydraulik.

We wnioskach o przeszeregowanie z dnia 19.09.1985, 9.09.1989, 5.02.1990, 3.04.1990, 22.10.1990, 27.03.1991, 25.11.1991, 30.09.1993, widnieje stanowisko zatrudnienia „hydraulik”.

W angażu z dnia 1.02.1999 r wskazano, że M. P. jest zatrudniony na stanowisku konserwatora sieci c.o., z 2. 04.1999 r – kierowca.

/umowa, angaże, wnioski o przeszeregowanie – k. 57 akta osobowe/

W dniu 31.07.1980 r wnioskodawca złożył podanie, w którym prosił o przeniesienie do poprzedniej pracy, bo obecne stanowisko (obsługa sprężarek) jest dla niego bardzo uciążliwe (nadmierny hałas i praca na III zmiany) co ujemnie odbija się na jego zdrowiu.

/podanie – akta osobowe – zał. k. 57/

W okresie zatrudnienia wnioskodawca pracował na wydziale, którego zadaniem było utrzymanie zakładu w ruchu. Wnioskodawca wykonywał czynności hydrauliczne – wymieniał rury parowe i wodne, przepychał studzienki, wymieniał pompy, doprowadzał wodę, układał rury, naprawiał rury w kanał ciepłowniczych. W trakcie awarii trzeba było naprawiać rury w wykopie. Wymieniał bojlery, umywalki, zawory, krany, wieszał sedesy. Wymiana bojlera trwała 8 godzin i zdarzała się 2-3 razy w tygodniu, umywalki wymieniał codziennie. Były to prace instalacyjne w pomieszczeniach.

Na przepompowni ścieków obsługiwał pompy, czyścił sitka, konserwował.

Wymieniał wymienniki ciepła.

Nawęglał kotłownię. Węgiel dostarczany był ręcznie. Z elewatora szedł taśmociąg do rusztów, miał zatrzymywał się na kracie, wnioskodawca wrzucał miał do pojemnika. Elewator zabierał miał do kotłów. Dotyczyło to pieców wysokoprężnych, częściowo zautomatyzowanych. Nie miał uprawnień palacza kotłów wysokoprężnych

W przypadku remontu kotła doprowadzał zawory do porządku. Czasami oczyszczał kocioł z kamienia.

W mniejszym piecu palił w 1976 r., miał tam uprawnienia. Do pieca niskoprężnego woził taczkami węgiel, wrzucał go , upuszczał wodę, wynosił szlakę.

Wykonywane czynności przez wnioskodawcę przenikały się. W przypadku nieobecności innych pracowników wykonywał czynności konieczne w celu utrzymania zakładu w ruchu.

/zeznania wnioskodawcy – e – prot. z dnia 14.08.18 00:03:40 w zw. z 00:55:17, zeznania świadka B. J. – 00:25:36 – 00:40:48, J. Piątka 00:41:36 – 00:53:49/.

W dniu 16.01.2001 r zostało wystawione świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, z którego wynikało, że M. P. (1) jest zatrudniony w A. G. sp z oo w G. w okresie od 21 września 1976 do 16 stycznia 2001 r , w tym okresie:

1.  21.09.1976 – 14. (...)

16.07.1981 – 31.03.1994

2. 15.12.1976 – 31.05.1980

1.08.1980- 15.07.1981

3. 1.06.1980 – 31.07.1980

stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace:

ad. Pkt. 1: w kanałach ściekowych – monter – konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków

ad. Pkt. 2: niezautomatyzowane palacze kotłów – maszynista urządzeń nawęglania

ad. Pkt. 3: bezpośredniej obsługi sprężarek – maszynista sprężarek

wymienione:

-ad. Pkt.1: w dziale IX poz. 1 pkt. 1, wykaz A

- ad. Pkt.2: w dziale XIV poz. poz. 1 pkt. 2, wykaz A

- ad. Pkt.3: w dziale XIV poz. 9 pkt. 1, wykaz A

/świadectwo – k. 10/

W okresie zatrudnienia wnioskodawca otrzymywał dodatek (...).

/okoliczność bezsporna – karty wynagrodzeń w aktach osobowych – k. 57/

W dniu 30.04.2001 r zostało wystawione świadectwo pracy, z którego wynikało, że M. P. był zatrudniony w A. sp. zoo G. w okresie 21.09.1976 – 30.04.2001 w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach:

- monter instalacji sanitarnych

-robotnik transportu – operator urządz. transportowego

- monter instalacji sanitarnych

- hydraulik

- konserwator sieci co

- hydraulik

/świadectwo pracy – akta osobowe – zał. k. 57/

W dniu 2.04.2002 r zostało wystawione świadectwo pracy, z którego wynikało, że M. P. był zatrudniony w A. sp. zoo G. w okresie 1.05.2001 – 30.03.2002 w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku hydraulik chemiczny uzdatniacz wody.

/świadectwo pracy – akta osobowe – zał. k. 57/

Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku poz. 664), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Według ust. 3 cytowanego wyżej przepisu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

W myśl ust. 4 i 5 art. 3 za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1, zaś za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3. Zgodnie zaś z ust. 7 art. 3 za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Na podstawie z kolei art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy płatnik składek przekazuje informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na (...), zawierającą następujące dane: 1) nazwisko i imię, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o którym mowa w przepisach art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zwaną dalej „zgłoszeniem danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do Zakładu do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku. (ust. 3). Jeżeli z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracownik wystąpi przed przekazaniem zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie, o którym mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do Zakładu także zgłoszenie za poprzedni rok kalendarzowy. (ust. 4).

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, że wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do daty urodzenia (po dniu 31 grudnia 1948 r.), wieku, rozwiązania umowy o pracę, posiadania co najmniej 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego ustalonego na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Organ rentowy kwestionował wykonywanie przez wnioskodawcę prac w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w łącznym wymiarze 15 lat.

Wnioskodawca natomiast wnosił o zaliczenie do tego okresu – okresów zatrudnienia w A. G. w okresach wnikających ze świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie, którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Analiza treści wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wskazuje, że do prac w warunkach szczególnych należą w szczególności prace wymienione:

- w Dziale IX (zatytułowanym „W gospodarce komunalnej”) pod poz. 1 ,,prace w kanałach ściekowych”, pod poz. 2 „ oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych”,

- w Dziale XIV( zatytułowanym „Prace różne”), pod poz. 1 „prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego”, pod poz. 9 „bezpośrednia obsługa stacji sprężarek”.

Zarządzenie MON z dnia 12.09.1983 r w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych resortu obrony /Dz.Rozk. MON nr 53/ wskazuje:

- w Dziale IX „Gospodarka komunalna” , poz. 1 prace w kanałach ściekowych – pkt. 1 monter- konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków – kanalarz, pkt. 2 maszynista maszyn i urządzeń przepompowni i oczyszczalni ścieków, pkt. 3 operator urządzeń oczyszczalni ścieków, konserwator urządzeń/obiektów wodnych i kanalizacyjnych/, pkt. 5 aparatowy uzdatniania wody /przy pomocy chloru, ozonu i koagulantów/.

- w Dziale XIV „Prace różne” poz. 1 prace niezautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego, pkt. 2 – maszynista urządzeń nawęglania, pkt. 3 – palacz i pomocnik palacza, pkt. 4 rusztowy, poz. 9 bezpośrednia obsługa stacji sprężarek, pkt. 1 maszynista sprężarek.

Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei, że emerytura w wieku wcześniejszym jest wynikiem pracy w obciążających dla zdrowia warunkach. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Stosownie zaś do treści §2 ust.1 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420).

Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl §2 ust.2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Regulacja §2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85, Lex 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, Lex 14625; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, Lex 48778).

Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, Lex 34199). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyłączone jest, stosownie do treści art.473§1 k.p.c., zastosowanie przepisów ograniczających dopuszczalność dowodów ze świadków i przesłuchania stron (art.246 i 247 k.p.c.).

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dopuszczalne jest wykazywanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń, z ubezpieczenia społecznego, także, gdy z dokumentów wynika, co innego.

Należy również wskazać, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę z zachowaniem warunków przewidzianych normą §2 ww. rozporządzenia stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Samo jednakże posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych organu rentowego nie wiąże i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego na podstawie art.32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art.245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 roku sygn. III AUa 3113/08, Lex nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 roku sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 roku sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60).

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż wnioskodawca dysponuje świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach, z którego wynikało, że M. P. (1) jest zatrudniony w A. G. sp z oo w G. w okresie od 21 września 1976 do 16 stycznia 2001 r , w tym okresie:

1.21.09.1976 – 14. (...)

16.07.1981 – 31.03.1994

2. 15.12.1976 – 31.05.1980

1.08.1980- 15.07.1981

3. 1.06.1980 – 31.07.1980

stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace:

ad. Pkt. 1: w kanałach ściekowych – monter – konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków

ad. Pkt. 2: niezautomatyzowane palacze kotłów – maszynista urządzeń nawęglania

ad. Pkt. 3: bezpośredniej obsługi sprężarek – maszynista sprężarek

wymienione:

-ad. Pkt.1: w dziale IX poz. 1 pkt. 1, wykaz A

- ad. Pkt.2: w dziale XIV poz. poz. 1 pkt. 2, wykaz A

- ad. Pkt.3: w dziale XIV poz. 9 pkt. 1, wykaz A

W ocenie Sądu wnioskodawca jednak nie wykazał, by wykonywał wszystkie powyższe prace stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowymi. Jeżeli zatem pracownik nie otrzymał odpowiedniego dokumentu, poświadczającego jego pracę w szczególnych warunkach, okoliczność tą może on udowadniać przed Sądem, wykorzystując do tego przewidziane w kodeksie postępowania cywilnego środki dowodowe / por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562/. Oznacza to, że nie można podzielić poglądu organu rentowego, że wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych, można dowodzić przed sądem jedynie na podstawie świadectwa pracy wystawionego przez płatnika składek, gdyż przepis art. 51 tej ustawy nie zmienia przepisów kodeksu postępowania cywilnego określającego katalog środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowadniać fakty, z których wywodzi skutki prawne /por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 lutego 2013 r. sygn. III AUa 1044/12, LEX nr 1289529/.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność rodzaju i charakteru wykonywanych przez wnioskodawcę czynności przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę złożonej do akt sprawy dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych oraz zeznania wnioskodawcy i zgłoszonych przez niego świadków.

Na podstawie akt osobowych odwołującego się Sąd ustalił, że M. P. (1) w okresie spornego zatrudnienia miał powierzane stanowiska:

- od 21. 09. 1976 r – monter instalacji sanitarnej

- od 15.12.1976 r – robotnik transportowy przy nawęglaniu w kotłowni zakładowej

- od 30.09.1977 r – palacz

- od 1.11.1978 r – operator urządzeń transportowych przy nawęglaniu w kotłowni zakładowej

- od 1.06. 1980 r – maszynista sprężarek i dmuchaw

- od 1.08.1980 r – robotnik transportu – operator urządzeń transportowych w kotłowni zakładowej

- od 16.07.1981 – monter – konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczania ścieków kanałowych

- od 1.03.1983 r – monter instalacji sanitarnych

- od 15.04.1997 r – hydraulik.

We wnioskach o przeszeregowanie z dnia 19.09.1985, 9.09.1989, 5.02.1990, 3.04.1990, 22.10.1990, 27.03.1991, 25.11.1991, 30.09.1993, widnieje stanowisko zatrudnienia „hydraulik”.

Powyższe koreluje z treścią wydanego wnioskodawcy świadectwa pracy, z którego wynika, że M. P. był zatrudniony w A. sp. zoo G. w okresie 21.09.1976 – 30.04.2001 w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach:

- monter instalacji sanitarnych

-robotnik transportu – operator urządz. transportowego

- monter instalacji sanitarnych

- hydraulik

- konserwator sieci co.

Z poczynionych na podstawie zeznań samego wnioskodawcy i świadków wynika, że w okresie zatrudnienia wnioskodawca pracował na wydziale, którego zadaniem było utrzymanie zakładu w ruchu. Wnioskodawca wykonywał czynności hydrauliczne – wymieniał rury parowe i wodne, przepychał studzienki, wymieniał pompy, doprowadzał wodę, układał rury, naprawiał rury w kanał ciepłowniczych. W trakcie awarii trzeba było naprawiać rury w wykopie. Wymieniał bojlery, umywalki, zawory, krany, wieszał sedesy. Wymiana bojlera trwała 8 godzin i zdarzała się 2-3 razy w tygodniu, umywalki wymieniał codziennie. Były to prace instalacyjne w pomieszczeniach. Wymieniał wymienniki ciepła.

Na przepompowni ścieków obsługiwał pompy, czyścił sitka, konserwował.

Zatem nie wykonywał pracy w kanałach w pełnym wymiarze czasu pracy.

Nawęglał kotłownię. Węgiel dostarczany był ręcznie. Z elewatora szedł taśmociąg do rusztów, miał zatrzymywał się na kracie, wnioskodawca wrzucał miał do pojemnika. Elewator zabierał miał do kotłów. Dotyczyło to pieców wysokoprężnych, częściowo zautomatyzowanych. Nie miał uprawnień palacza kotłów wysokoprężnych. W mniejszym piecu palił w 1976 r. miał tam uprawnienia. Do pieca niskoprężnego woził taczkami węgiel, wrzucał go , upuszczał wodę, wynosił szlak.

W ocenie Sądu powyższe prace można zaliczyć do pracy w charakterze palacza i pomocnika palacza.

Zdarzało się jednak, że w przypadku remontu kotła doprowadzał zawory do porządku. Czasami oczyszczał kocioł z kamienia.

Sam jednak okres zatrudnienia na stanowisku palacza czy pomocnika palacza nie daje 15 letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Z ustaleń wynika także, że wykonywane czynności przez wnioskodawcę przenikały się. W przypadku nieobecności innych pracowników wykonywał na polecenie przełożonego czynności konieczne w celu utrzymania zakładu w ruchu.

Zatem wystawione świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w szczególności w zakresie okresu 21.09.1976 – 14. (...), 16.07.1981 – 31.03.1994, w którym wnioskodawca miałby stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywać prace w kanałach ściekowych – monter – konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków – nie odpowiada rzeczywistości, bowiem wnioskodawca oprócz tych czynności wykonywał inne prace, charakterystyczne dla pracy hydraulika, czy montera instalacji sanitarnej poza kanałami ściekowymi. Przy czym stanowisko monter – konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków miał powierzone tylko w okresie od 16.07.1981 –- od 1.03.1983 r, co przy uwzględnieniu pozostałych okresów na stanowisku palacza, pomocnika palacza, oraz okresu uwzględnionego przez ZUS, czy nawet okresu 1.05.2001 – 30.03.2002 na stanowisku hydraulika chemicznego uzdatniacza wody, nadal nie daje 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca podnosił w toku zeznań, że pracę na stanowisku uzdatniacza wykonywał także w 1994 r, jednakże na tę okoliczność nie przedstawił żadnego dowodu, a dokumentacja osobowa nie zawiera dokumentu dotyczącego tego stanowiska w tym okresie.

Okoliczność, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia otrzymywał dodatek (...) wobec poczynionych ustaleń nie przesądza więc o możliwości zaliczenia całego okresu zatrudnienia do pracy w warunkach szczególnych .

W tym stanie faktycznym, zdaniem Sądu okres zatrudnienia skarżącego na stanowiskach w okresie 21.09.1976 – 14. (...), 16.07.1981 – 31.03.1994, na stanowisku

monter instalacji sanitarnej, hydraulik nie jest pracą w szczególnych warunkach czy w szczególnym charakterze także w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych, to jest wymienione w załączniku nr 1 lub 2.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie wnioskodawca zatem w sposób niewątpliwy nie wykazał , że wykonywał przed dniem 1 stycznia 1999 r. prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a także po tej dacie, w łącznym wymiarze 15 lat.

Wnioskodawca nie spełnia zatem wszystkich wymaganych przepisami prawa przesłanek do uzyskania prawa do emerytury pomostowej.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie wnioskodawcy.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy