Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1573/17
KIO 1584/17


WYROK
z dnia 4 września 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant: Edyta Paziewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 18, 23, 28 i 30 sierpnia 2017 r. odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A) w dniu 31 lipca 2017 r. przez wykonawcę A.P. Spółka Akcyjna z siedzibą w (...)
(sygn. akt KIO 1573/17);
B) w dniu 31 lipca 2017 r. przez wykonawcy C.P. Spółka Akcyjna z siedzibą w (...)
(sygn. akt KIO 1584/17);
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Agencję Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w Warszawie przy Al. Jana Pawła II nr 70 (00-175
Warszawa)
przy udziale
Wykonawcy S. Spółka Akcyjna z siedzibą w (...) zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1573/17 i KIO 1584/17 po stronie
Zamawiającego
Wykonawcy C.P. Spółka Akcyjna z siedzibą w (...) zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1573/17 po stronie Zamawiającego
Wykonawcy A.P. Spółka Akcyjna z siedzibą w (...) zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1584/17 po stronie Zamawiającego
orzeka:

A. Oddala odwołanie wniesione przez A. P. S.A. (sygn. akt KIO 1573/17);

B. Oddala odwołanie wniesione przez C.P. S.A. (sygn. akt KIO 1584/17);
2. Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Wykonawców: A. P. S.A. oraz C.P. S.A.
w sprawach połączonych o sygn. akt KIO 1573/17 oraz sygn. akt KIO 1584/17 i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30.000 zł 00 gr. (słownie:
trzydzieści tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Wykonawców: A. P. S.A. z
siedzibą w R. (sygn. akt KIO 1573/17), C.P. S.A. z siedzibą w K. (sygn. akt KIO 1584/17),
tytułem wpisów od odwołań;
2.2 zasądza od Wykonawców: A. P. S.A. z siedzibą w R. oraz C.P. S.A. z siedzibą w K. na
rzecz Wykonawcy – S. S.A. (w sprawach połączonych o sygn. akt KIO 1573/17 i KIO
1584/17) kwotę 2.214 zł 00 gr. (słownie: dwa tysiące dwieście czternaście złotych zero
groszy) tytułem zwrotu kosztów stron poniesionych w związku z wynagrodzeniem
pełnomocnika, w tym:
2.2.1 od A. P. S.A. (sygn. akt KIO 1573/17) kwotę 1.107 zł 00 gr. (słownie: jeden tysiąc
sto siedem złotych zero groszy);
2.2.2 od C.P. S.A. (sygn. akt KIO 1584/17) kwotę 1.107 zł 00 gr. (słownie: jeden tysiąc
sto siedem złotych zero groszy).
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący: ………………………………

Sygn. akt: KIO 1573/17
KIO 1584/17

U z a s a d n i e n i e

W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Agencję Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa, w trybie przetargu nieograniczonego na budowę, wdrożenie i
dostarczenie licencji stosu technologicznego systemu Hurtowni Danych wraz z usługami
utrzymania i modyfikacji systemu oraz asysty technicznej dostarczonych licencji na okres 36
miesięcy (nr postępowania: bPi7P.2610.27.2016), ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym
Wspólnot Europejskich 2017/S 043-078188 w dniu 2 marca 2017 r., wobec czynności
badania, oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej (S. S.A.), zostały wniesione w dniu 31
lipca 2017 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołania wykonawców: A. P. S.A.
(sygn. akt KIO 1573/17), C.P. S.A. (sygn. akt KIO 1584/17).
O czynnościach Zamawiającego Wykonawcy zostali poinformowani w dniu 20 lipca 2017 r. w
zawiadomieniu o wyborze oferty najkorzystniejszej.

I. Sygn. akt KIO 1573/17

W odwołaniu oznaczonym sygnaturą akt KIO 1573/17 Odwołujący – A. P. S.A. (dalej jako
Odwołujący A.) zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) Art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty złożonej przez A. pomimo, iż
treść oferty jest zgodna z treścią siwz;
2) Z ostrożności procesowej naruszenie art. 87 ust. 2 lit. c) ustawy Pzp poprzez zaniechanie
poprawienia innej omyłki polegającej na niezgodności oferty z siwz, niepowodującej
istotnej zmiany w treści oferty;
3) Art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w związku z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp poprzez
odrzucenie oferty A. pomimo, iż oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do
przedmiotu zamówienia;
4) Z ostrożności, art. 90 ust. 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie dokonania szczegółowego
wezwania do złożenia wyjaśnień przez A. w odniesieniu do elementów mających wpływ
na wysokość ceny, a w szczególności w odniesieniu do żądania dowodów w postaci
umów o pracę zatrudnionych do realizacji przedmiotowego zamówienia specjalistów;
5) Art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w związku z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez S. S.A. pomimo, iż oferta zawiera rażąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia;
6) Art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie
postępowania w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego

traktowania wykonawców przez dokonanie wyboru oferty złożonej przez S. S.A., jako
najkorzystniejszej w sytuacji, gdy oferta ta podlega odrzuceniu, a wybrana powinna być
oferta Odwołującego.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, dokonania ponownego badania i oceny ofert
wraz z wyjaśnieniami dotyczącymi elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny,
odrzucenia oferty S. S.A. i dokonania wyboru oferty Odwołującego.
Zamawiający odrzucił ofertę A., jako niezgodną z treścią siwz, która dotyczyć ma:
a) oprogramowania, które nie jest oprogramowaniem standardowym „z półki”, w części
dotyczącej Hurtowni Danych oraz Systemu BI (poz. 1-5 wykazu, str. 57 oferty).
Rozumienie pojęcia „oprogramowanie standardowe”, jakie przyjął Zamawiający nie
bazuje na treści siwz, ale zostało ukształtowane na etapie oceny ofert. W uzasadnieniu
odrzucenia oferty Zamawiający przywołał zapisy siwz (wzór umowy, § 2 ust. 1 pkt 26)
oraz odpowiedź na pytanie nr 5 z dnia 23.03.3017 r., które definiują „oprogramowanie
standardowe”. Zgodnie z wzorem umowy oznacza ono oprogramowanie na bazie
którego zostanie wykonany na rzecz Zamawiającego system informatyczny, dodatkowo
doprecyzowane w odpowiedzi na pytanie nr 5, w którym Zamawiający wskazał, iż jest
ono rozumiane jako oprogramowanie z półki (COTS akronim od angielskiego Commedal
Off-The-Shelf Software), tj. oprogramowanie stanowiące produkt wytworzony na szeroki
rynek, dla dużej liczby klientów, które jest dostarczane wielu klientom w identycznej
postaci, przy czym Zamawiający nie wprowadza wymagania co do liczby
autoryzowanych partnerów producenta w zakresie tego oprogramowania jak i liczby
wdrożeń rozwiązania. Zamawiający nie wprowadza wymagania aby wszystkie
komponent zaoferowanego oprogramowania pochodziły od jednego producenta.
Nowymi wymogami, jakie miał sformułować Zamawiający przy odrzuceniu oferty wynikać
mają z tłumaczenia angielskiego zwrotu COTS, z którego jednoznacznie wynika, że
oprogramowanie standardowe jest to oprogramowanie komercyjne z półki sklepowej,
znaczy istniejące, nieprojektowane specjalnie. Zamawiający dalej, nawiązując do
udzielonej odpowiedzi, dookreśla informacje, których wcześniej nie wskazał, co
następuje po słowach: „a tym samym posiada co najmniej”. Zamawiający odnosi się do
powszechnej dostępności dokumentacji (np. na portalu internetowym producenta) oraz
szkoleń dla użytkowników, architektów/projektantów oraz administratorów
oprogramowania, których to wymagań nie wskazywał w odpowiedzi na pytanie nr 5.
Inaczej Zamawiający definiował „oprogramowanie standardowe” w innym postępowaniu
(DZP-2618-1/2015), którego opis Odwołujący przywołał, a które zawierało między innymi

te elementy, o które obecnie Zamawiający próbuje rozszerzyć definicję, na potrzeby
uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego.
b) braku odesłania do strony internetowej w wyjaśnieniach A. z dnia 5 i 19 czerwca 2017 r.,
w których potwierdziło, że oferowane oprogramowanie spełnia wymagania zdefiniowane
w siwz, ale nie załączyło nowej dokumentacji ani nie odesłało Zamawiającego do strony
internetowej (gdzie Zamawiający mógłby sprawdzić samodzielnie wymagana).
Odwołujący wskazał, iż składane wyjaśnienia dotyczyły zapisów oferty, o które
dopytywał się Zamawiający i nie ma związku pomiędzy treścią wezwania, a tym że A.
nie wskazało linku do strony internetowej z dokumentacją oprogramowania
standardowego. Zamawiający pomija treść oferty oraz wyjaśnień, a domyślnie oczekuje
wskazania strony internetowej, na której znajduje się szczegółowa dokumentacja;
c) niedozwolonej zmiany treści oferty (doprecyzowaniu, uszczegółowieniu, uzupełnieniu) w
odniesieniu do wymagania WR41 i WR 42. A. w piśmie z 19.06.2017 r., odpowiadając
na pytanie nr 2 (str. 6 i 7) odnosiło się do załączonych i wymaganych dokumentów
(umowy licencyjnej, umowy ATiK wraz z załącznikami), które nie zawierają wszystkich
funkcjonalności produktów, a jedynie ich ogólną charakterystykę. Do oferty Odwołujący
nie dołączył pełnej dokumentacji oprogramowania, na bazie której Zamawiający mógł
samodzielnie zweryfikować wymagane parametry, gdyż takiego wymagania
Zamawiający nie postawił w siwz. Stawianie zarzutu na tej podstawie, że wykonawca
wezwany w trybie art. 87 ust. 1 ustawy po raz kolejny potwierdził, że oferta jest zgodna z
siwz, jest bezzasadny;
d) zaoferowaniu w poz. 1 wykazu (str. 57 oferty) frameworku do tworzenia i wdrażania
oprogramowania na platformie JAVA za pomocą którego można budować aplikacje - w
miejsce oprogramowania standardowego. Ustaleniom Zamawiającego mają przeczyć
wyjaśnienia A. z dnia 5.06.2017 r. (str. 9) czytane w całości. Wskazywać mają na to:
pakiety komponentów funkcjonalnych (tiret trzeci), wpisane do wzoru umowy licencyjnej
moduły (oznaczenia 1.1, 1.2, 1.3) i gotowe komponenty funkcjonalne (oznaczenia 1.1.1-
1.1.7), zapisy wzoru umowy – rozumienie oprogramowania standardowego (§ 1 pkt 26);
e) brak zaoferowania dostarczenia licencji. Ustalenie to stoi w sprzeczności z treścią
wyjaśnień z dnia 5.06.2017 r. (str. 9), w których A. wskazało, iż oprogramowanie
standardowe, to między innymi pakiet komponentów funkcjonalnych dostarczających
gotowe funkcjonalności (…) Funkcjonalności te objęte zostały umową licencyjną
zaoferowaną przez A. (str. 77 oferty), a opis funkcjonalności modułów znajduje się na
stronach 78-81 oferty. Uwzględniając powyższe, zarzut o niespełnianiu WA.6 i WA.7 jest
bezzasadny, gdyż oferta uwzględnia dostarczenie licencji na gotowe oprogramowanie

standardowe wraz z graficznym interfejsem użytkownika. Oprogramowanie Standardowe
A. „dostarcza gotowe funkcjonalności” – funkcjonalności dostępne po uruchomieniu
danego modułu dla zalogowanych użytkowników. Moduł oprogramowanie z graficznym
interfejsem użytkownika do budowy aplikacji w oparciu o Oprogramowanie Standardowe
nie jest niezbędny dla wytwarzania oprogramowania dedykowanego, a jedynie ułatwia
pracę. Sposób utrzymania, rozwoju systemu i oprogramowania bez tego modułu jest
opisany w dokumentacji Oprogramowania Standardowego A. (fragment dokumentacji –
w załączniku nr do odwołania, rozdział 1). Wymagania WA.6 i WA.7 są oczywiście
spełnione bez wskazywanego modułu oprogramowania z graficznym interfejsem
użytkownika;
f) oprogramowanie z poz. 1-5 wykazu (str. 57 oferty) stanowić ma „dedykowane dla
Zamawiającego”, a nie „standardowe”, co Zamawiający ustalił w oparciu o wyjaśnienia z
5.06.2017 r., w której A. wskazywało na Framework, a zatem posiadane funkcjonalności
nie są standardowymi spełniającymi wymagania i mają być dopiero wytworzone po
podpisaniu umowy w wersji dedykowanej Zamawiającemu, co jest niezgodne z siwz, w
szczególności definicją Oprogramowania Standardowego typu COTS. Odwołujący
potwierdził, iż system zostanie wykonany na bazie Oprogramowania Standardowego ale
nie poprzez samą instalację, ale poprzez tzw. kustomizację (dostosowanie do wymagań
z swiz). Zamawiający w siwz nie określił, które wymagania mają być spełnione jakim
Oprogramowaniem Standardowym, ani żeby całe Oprogramowanie Standardowe
pochodziło od jednego dostawcy (wtedy unikałby integracji).
Kolejną podstawa odrzucenia oferty A., jako niezgodnej z siwz, dotyczy wartości brutto
Usługi Modyfikacji.
Z uwagi na odrębne zasady rozliczania budowy, wdrożenia i dostarczenia licencji stosu
technologicznego systemu Hurtowni Danych, Usługi ATiK, Usługi Utrzymania i Usługi
Modyfikacji, Zamawiający w ogłoszeniu (sekcja II.2.4) oraz siwz (rozdział I.1 pkt 3) zastrzegł,
iż każda z nich jest usługą odrębną o określonym zakresie i realnej wartości, co powinno
znaleźć odzwierciedlenie w formularzu oferty. Zamawiający wskazał, iż wartość brutto Usługi
Modyfikacji musi stanowić minimum 58% ceny oferty. Realizacja Usług Modyfikacji będzie
wynikała z bieżących potrzeb Zamawiającego. Zamawiający odrzucił ofertę A., gdyż
proporcja ta wynosi 57,9958%, co stanowi wartość mniejszą od 58%.
W ocenie Odwołującego Zamawiający powinien zastosować zasadę zaokrągleń ustanowioną
w odniesieniu do obliczenia ceny oferty, tj. zaokrąglenia ceny w formularzu ofertowym do
dwóch miejsc po przecinku (poniżej 5 należy końcówkę pominąć, powyżej i równe należy

zaokrąglić w górę), zgodnie z którą wartość brutto Usługi Modyfikacji stanowi 58% ceny
oferty.
Zamawiający nie mógł odrzucić oferty, gdy niezgodność z treścią siwz jest w istocie omyłką
określoną w art. 87 ust. 2 lit. c ustawy Pzp polegającą na niezgodności oferty z siwz,
niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. Omyłka nie ma istotnego charakteru –
wartość, która powinna zostać „przesunięta” do Usług Modyfikacji jest na poziomie 500 zł
brutto.
Zarzut niezasadnego odrzucenia oferty A. ze względu na fakt, że ta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zamawiający odrzuciło ofertę A., której łączna cena wyniosła 11.163 tyś zł. i była droższa od
oferty wybranej S. (7.988 tyś zł.). Wartość kolejnych pięciu ofert wyniosła powyżej 12 mln
złotych (dwie oferty), powyżej 14 mln złotych (jedna oferta) i 15 mln zł. (dwie oferty).
Zamawiający odrzucił pięć droższych od oferty S. ofert (powyżej 14 i 15 mln złotych) oraz
ofertę A., oceniając wyjaśnienia tych wykonawców jako niewiarygodne, ale jednocześnie za
wiarygodne uznał wyjaśnienia S..
W odniesieniu do wyjaśnień A. Zamawiający wytknął brak informacji na temat
pracochłonności poszczególnych usług i specjalistów, jak również rodzaju specjalistów i
kosztów osobowych specjalistów mających brać udział w realizacji danych usług.
Zamawiający uznał, iż Wykonawca ograniczył się do gołosłownych twierdzeń, że średni
koszt pracownika wynosi daną wartość, a swe wyjaśnienia ukierunkował na przedstawieniu
podziału kosztów pomiędzy swymi jednostkami organizacyjnymi (Pionami) a nie na
wyjaśnieniu ceny oferty. Wykonawca w wyjaśnieniach nie przedstawił dowodów
odnoszących się do konkretnych osób, które miałyby brać udział przy realizacji zamówienia.
Za taki dowód nie można uznać oświadczenia własnego Wykonawcy dotyczącego średniego
kosztu pracy w jednostce organizacyjnej Wykonawcy. Odwołujący zakwestionował wezwanie
Zamawiającego, w którym nie sprecyzował jakich konkretnie dowodów oczekiwał, a
Wykonawca przedstawił dowody odnoszące się do uśrednionych zarobków osób w dwóch
działach, które będą realizowały przedmowie zamówienie. Zamawiający odrzucając ofertę
wskazał faktycznie na oczekiwanie przedstawienia umów o pracę, co stanowiło nadmierne
żądanie, ukierunkowane na naruszenie przez wykonawców przepisów o ochronie danych
osobowych (komunikat GIODO). Zamawiający pominął zasadniczą kwestię, czy uśredniona
wartość za osobę w każdym z poszczególnych działów, w jego ocenie budzi uzasadnione
wątpliwości co do jej realności.
Zarzut zaniechania odrzucenia oferty S. ze względu na rażąco niską cenę.

W ocenie Odwołującego niedoszacowaniu wartości grup zadań: „Zaprojektowanie, instalacja,
konfiguracja, budowa i wdrożenie Systemu Informatycznego (SI)” – 580 000 zł. Zamawiający
określił skład osobowy zespołu (łącznie 26 osób), w skład którego mogły być uwzględnione
osoby o minimum 3 letnim doświadczeniu w realizacji systemów informatycznych klasy
Bussines Intelligence z hurtownią danych (Kierownik Projektu z minimum 5 letnim
doświadczeniem). Rozkładając zaangażowanie tych osób zgodnie z procesem wytwórczym
oprogramowania, średnio przez cały okres realizacji tej grupy zadań powinno być
zaangażowanych w pełnym wymiarze minimum 11-12 osób miesięcznie. Odwołujący
wyliczył uśredniony koszt roboczodnia zespołu specjalistów o zróżnicowanych
kompetencjach w wysokości 528 zł. netto, co daje 66 zł za godzinę. Wykonawca S.
zobowiązał się do realizacji tego zadania maksymalnie 7-8 osobami miesięcznie. Przyjmując
nawet najniższe wynagrodzenie koszty tej usługi zostały niedoszacowane, a cena
uniemożliwia sfinansowanie prac w ramach tej grupy zadań. Za tą grupę zadań pozostali
wykonawcy oszacowali koszty na poziomie pomiędzy 1 mln złotych, a dwoma milionami
złotych (uśredniona wartość to 1.267.404,32 zł). Do oszacowania złożoności tych zadań A. w
swoich wyjaśnieniach przyjął obiektywną metodę określania złożoności oprogramowania
zgodnie z normą ISO/IEC 14143, tj. metodę IFPUG, którą Zamawiający wymaga w realizacji
SI (do zwymiarowania SI i wymiarowania modyfikacji SI na etapie rozwoju). Również jednym
z elementów ceny ofertowej jest cena za realizację jednego punktu funkcyjnego IFPUG. W
swoich wyjaśnieniach A. oszacowało tą metodą ilość roboczodni. S. za kwotę 588 zł. netto
ma możliwość zrealizowania maksymalnie 1090 dni roboczych dla tej grupy zadań, co
stanowi 61,5% rzetelnie oszacowanej złożoności przez A.. Cena Wykonawcy S. stanowi od
około 40% do około 50% minimalnej, niezbędnej ceny do realizacji tej grupy zadań, co czyni
cenę oferty rażąco niską i jest niedoszacowana o około 590 000 zł. Biorąc pod uwagę, że
wyjaśnienia S. zostały objęte tajemnicą przedsiębiorstwa Odwołujący stawiając zarzut
rażąco niskiej ceny bazował na pewnych założeniach. Koszt budowy systemu jest
nieadekwatnie niski do zakresu jaki wynika z opisu przedmiotu zamówienia. Na tę wartość
składają się cena roboczogodziny pracowników przemnożona przez wyliczoną
pracochłonność.
Dla usługi Zleceń Operacyjnych, S. wskazała kwotę 400 zł netto za dzień roboczy, ale jej
zakres jest inny, gdyż realizuje się prostrze prace w ramach już istniejącego SI, a zatem nie
jest wymagany wyższy poziom kompetencji niż dla osób, które mają uzgodnić system z
Zamawiającym, zaprojektować, zbudować i wdrożyć.
II. Sygn. akt KIO 1584/17
W odwołaniu oznaczonym sygnaturą akt KIO 1584/17 Odwołujący – C.P. S.A. (dalej jako
Odwołujący C.) zarzucił Zamawiającemu:

1. Zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy S. S.A. pomimo, że: cena oferty zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia; wskutek dokonania błędnej
oceny złożonych wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami w trybie art. 90 ust. 1, która
powinna prowadzić do wniosku, że oferta zawiera rażąco niską cenę; pomimo faktu, iż
założenie oferty stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, czym naruszone zostały przepisy
art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 2 i 3, art. 89 ust.1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 7 Pzp;
2. Zaniechania czynności odrzucenia oferty A. P. S.A. na podstawie dodatkowych,
nieuwzględnionych przez Zamawiającego powodów: tj.: rażąco niskiej ceny; błędnej
oceny złożonych wyjaśnień wraz z dowodami, która powinna prowadzić do wniosku, że
oferta zawiera rażąco niską cenę; której złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji,
czym naruszone zostały odpowiednio art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 2 i 3 oraz art. 89 ust.
1 pkt 3 w zw. z art. 7 ust. 1 Ustawy Pzp.
3. Zaniechania odtajnienia dokumentów, czym naruszono art. 7 ust. 1, w zw. z naruszeniem
art. 8 ust. 1, 2 i 3 w zw. z naruszeniem art. 96 ust. 3 zdanie drugiej ustawy Pzp poprzez
zaniechanie odtajnienia zastrzeżonych części ofert oraz dokumentacji postępowania
pomimo, że informacje zawarte w tych dokumentach nie stanowią tajemnicy
przedsiębiorstwa:
- wykazu osób wyznaczonych do realizacji zamówienia załączonego do oferty S. i
sporządzonego zgodnie z załącznikiem 4a i 4 do siwz (dokument oceniany w kryterium
oceny ofert oraz potwierdzający spełnienia warunków udziału w postępowaniu);
- informacje zawarte w korespondencji A. z Zamawiającym dotyczące ceny oferty i
wyjaśnienia dotyczącego oferowanego oprogramowania standardowego (w tym
wyjaśnienia z 19.06.2017);
4) dokonania niezgodnej z przepisami Ustawy czynności wyboru oferty S., w sytuacji gdy
oferta ta powinna zostać odrzucona, czym naruszono art. 91 ust. 1 Ustawy.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności oceny ofert (w tym czynności wyboru oferty S.), dokonanie ponownej czynności
oceny ofert, odrzucenie oferty S. S.A. oraz oferty A. na podstawie dodatkowych powodów,
odtajnienie dokumentów/informacji wskazanych w petitum odwołania, dokonanie wyboru
oferty C., jako najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu Odwołujący wskazał na kwotę środków przeznaczoną na sfinansowanie
zamówienia w wysokości 20 001 276,00 zł oraz wysokości cen zaoferowane przez siedmiu
wykonawców (tabela) i ich rozpiętość od 9.825.633,60 zł. do 19.670.087,43 zł. (oferta C. –
14.778.922,32 zł;, oferta A. – 13.731.032,43 zł; oferta S. – 9.825.633,60 zł). Zamawiający w
wyniku oceny ofert odrzucił oferty pięciu wykonawców poza ofertą S. i Odwołującego
(różnica w punktacji pomiędzy tymi ofertami wystąpiła tylko w kryterium „cena”).

C. kwestionuje cenę za roboczodzień w wysokości 400,00 zł., jako rażąco niską. Analiza
dokumentów dostępnych, w tym jednostkowe sprawozdanie finansowe za rok obrotowy od 1
października 2015 r. do 30 września 2016 r., sporządzone według Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości, sprawozdania półrocznego S. (do 31.03.2017 r.) wskazuje na
wspólne wnioski, jakie płyną z kosztów i skali działalności firmy, bieżących kontaktów czy
wielkości zatrudnienia. Dokonując przeliczenia kosztów pozapłacowych za ubiegły rok
obrotowy (81.272.000 PLN) przez średnią liczbę dni roboczych (252) oraz liczbę
pracowników pionu produkcji (677) Odwołujący otrzymał wartość roboczodnia równą 476
PLN. Jest to wysokość kosztów w przeliczeniu na roboczodzień, którą każdy pracownik
produkcyjny S. musi wypracować aby pokryć koszty pozapłacowe. Oferując stawkę
roboczodnia 400 zł S. nie pokryje nawet kosztów amortyzacji, zużycia materiałów, energii,
podatków i opłat. Wyliczenie 476 PLN nie obejmuje wszystkich kosztów pozapłacowych
działalności operacyjnej i wymagałoby wypracowania w każdym roboczodniu co najmniej
1347 PLN, do czego należy także doliczyć koszty wynagrodzeń wyliczonych dla 677
pracowników pionu produkcji. Realna stawka za roboczodzień pracownika S. powinna
wynosić minimum 2029 PLN (nie uwzględniając zysku). Tyle bowiem wynosi suma kosztów
operacyjnych 346 112 000 PLN, podzielonych przez liczbę pracowników pionu produkcji
(677 osób) i podzielonych przez liczbę dni roboczych w roku.
Nie mogą być zatem rzetelne wyjaśnienia złożone Zamawiającemu odnośnie wyceny stawki
roboczodnia. Fakt ich złożenia (ich objętość) wraz z dowodami nie zwalniała Zamawiającego
od krytycznej oceny tych wyjaśnień, w świetle zasad doświadczenia życiowego, znanych cen
rynkowych oraz dostępnych publicznie informacji o kosztach tego Wykonawcy.
Dodatkowym aspektem, jaki wpływa na ocenę wyjaśnień, w kontekście wytycznej badania
wyjaśnień z uwzględnieniem indywidualnych okoliczności dotyczących wykonawcy, jest zła
kondycja finansowa S., rzutująca na ocenę realności oferowanej ceny, jak i oceny wyjaśnień.
Informacje płynące z opinii biegłych rewidentów wskazują, na niepewność, co do zasadności
przyjęcia założenia o kontynuacji działalności spółki w dającej się przewidzieć przyszłości
oraz że zachodzi istotna niepewność mogąca budzić poważne wątpliwości co do zdolności
Spółki do kontynuacji działalności. Odwołujący wskazał również na skutki dotychczasowej
polityki ofertowej, której efektem jest zagrożenie wykonania aż 22 kontraktów publicznych,
do czego doprowadziły zbyt optymistyczne założenia. Zamawiający nie uwzględnił tych
okoliczności w toku oceny wyjaśnień złożonych przez S. pod kątem wykazania, że
oferowana cena gwarantuje uczciwy i godziwy zysk w kontekście całościowej sytuacji
finansowej w jakiej znajduje się ten Wykonawca.
Kwestionowana jest także cena za Usługę Utrzymania – „2000 zł usługę”, jako nierzetelnie
skalkulowana. Praktycznie, identyczną wycenę S. przyjęło za poszczególne usługi, chociaż

cele i zakresy każdej z nich zostały przez Zamawiającego sprecyzowane, z uwzględnieniem
różnego ich charakteru oraz kompetencji wymaganych do ich świadczenia. Zamawiający
powinien zatem wnikliwie ocenić wyjaśnienia, w szczególności z uwzględnieniem
pracochłonności poszczególnych usług. Przykładowo Odwołujący wskazał na różnice
pomiędzy Usługą Instalacji (o charakterze technicznym) oraz Usługą Usuwania Wad
(większy zakres), przy których zaoferowano jednakową stawkę, co ma świadczyć
powierzchowności lub wadliwości wyjaśnień, które nie powinny zostać uznane przez
Zamawiającego. Właściwe oszacowanie pracochłonności (a więc i kosztu) świadczenia
każdej z usług odrębnie jest szczególnie istotne, gdyż każda grupa usług może być przez
Zamawiającego wypowiedziana zarówno ze względu na zaistnienie ściśle wymienionych
okoliczności (po okresie 12 miesięcy) bez podania przyczyny. Skompensowanie
nieoszacowanego kosztu świadczenia jednej Grupy Usług kosztami innych Grup Usług, po
wypowiedzeniu świadczenia tej Grupy Usług przez Zamawiającego spowoduje, że będzie on
do końca umowy ponosić zawyżone koszty świadczenia pozostałych Grup.
Zarzut dotyczący ceny za Usługi Administracji Systemem zaoferowanej w wysokości 2.700
zł. nie pokrywa kosztów realizacji usługi i/lub stanowi czyn nieuczciwej konkurencji (jeżeli S.
planuje pokrycie części kosztów usługi kosztami innych usług). Zgodnie z metodyką przyjętą
przez Zamawiającego (wyliczenia pracochłonności przez przeliczenie cen z oferty przez
stawkę wynagrodzenia podaną w ofercie za usługę zleceń operacyjnych – 400 PLN za
roboczodzień) przewidywana przez S. pracochłonność wynosi 6,75 dni roboczych, czyli 2 h
34 min. dziennie (przyjmując średnią liczbę dni roboczych w miesiącu – 21). Należało przy
wyliczeniu pracochłonność uwzględnić dane pochodzące z siwz, szczególnie znaczącą
liczbę kont użytkowników, których bezpośrednio dotyczy omawiana usługa. Pracochłonność
przyjęta przez S. nie pozwala na obsługę kont w całym wymiarze oczekiwanego
świadczenia, tj. całego miesiąca, a koszty tej usługi będą musiały być kompensowane z cen
innych usług. Przerzucanie kosztów świadczenia danej usługi kosztami innych stanowi
niewątpliwie czyn nieuczciwej konkurencji.
Podstawy zarzutu czynu nieuczciwej konkurencji C. upatruje w zaoferowaniu stawki
roboczodnia na poziomie 400 zł, która może świadczyć bądź o skierowaniu do zespołu osób
o niższych kwalifikacjach, a zatem i najniższym wynagrodzeniu, a zatem i najniższym
wynagrodzeniu, w celu uzyskania najniższej ceny, bądź sztuczne dołożeniu do osób o
wysokich kompetencjach i odpowiednio wysokim wynagrodzeniu, licznych osób o niskich lub
najniższych kwalifikacjach, wyłącznie w celu uzyskania stosownej średniej. W obu
sytuacjach stanowi to czyn nieuczciwej konkurencji.
Argumentacja Odwołującego znajduje oparcie w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
sygn. XXIII Ga 967/16.

Odwołujący wywodzi, iż złożone przez S. wyjaśnienia ceny w zakresie stawki za dzień
roboczy (a w konsekwencji ceny za świadczenia będące pochodną tej stawki) zostały
zmanipulowane i skonstruowane w taki sposób, aby poprzez sztuczne operowanie
liczebnością zespołu i kategoriami kosztów ukryć fakt, że stawka 400 PLN za roboczodzień
nie pozwala na pokrycie nawet podstawowych kategorii kosztowych, które są niezbędne do
prowadzenia działalności. W przypadku S. średnie wynagrodzenie specjalistów pionów
produkcji wynosi co najmniej 12 010 PLN miesięcznie (dane ze sprawozdawczości). Nie jest
zatem możliwe skomponowanie z tak wysoko opłacanych specjalistów zespołu, którego
dzienna stawka wniosłaby 400 PLN za roboczodzień. Wyjaśnienia winny odnosić się do
danego zamówienia, wskazując dlaczego wskazany skład osobowy jest wystarczający.
Albo zatem S. nie oszacowało stawki za roboczodzień, czym dopuściło się rażącego
niedbalstwa w obliczeniu ceny, składając ją na rażąco niskim poziomie, albo też złożyło cenę
dumpingową z premedytacją zakładając, że cena będzie poniżej kosztów realizacji
zamówienia, nie pozwalając na pokrycie podstawowych kosztów, takich jak wynagrodzenie
czy infrastruktura, czym popełniło czyn nieuczciwej konkurencji, odrębnie zdefiniowany w art.
15 ust. 1 pkt 1 znku, jak również czyn opisany w art. 3 ust. 1 znku.
S. kreuje dla Zamawiającego ryzyko wadliwego wykonania zamówienia, a także jego
przedwczesnego zakończenia, bowiem umowa na takich cenach, jako nieopłacalna dla
spółki nie będzie profesjonalnie realizowana. Zachodzi też ryzyko, iż będąca pochodną ceny
za dzień roboczy usługi, prace wyceniane np. w punktach funkcyjnych, nie będą
realizowane, również jako nierentowne dla Wykonawcy. Może to prowadzić do zawyżania
oszacowania pracochłonności zamawianych modyfikacji, co może doprowadzić do szybkiego
wyczerpania puli przeznaczonej na modyfikację Systemu. Skompensowanie
nieoszacowanego kosztu świadczenia Usług Utrzymania lub Usługi Administracji Systemem
Informatycznym kosztami innych usług może prowadzić do Sytuacji, w której po
wypowiedzeniu danej usługi (Grupy Usług) przez Zamawiającego, będzie do końca umowy
prowadzić do ponoszenia zawyżonych kosztów świadczenia pozostałych usług. Powyższe
stanowi o zagrożeniu interesom Zamawiającego.
Również interesy innych konkurentów w postępowaniu zostały zagrożone. Gdyby cena oferty
zawierała rzetelną wycenę, uwzględniającą koszty wynikające ze sprawozdań finansowych,
byłaby ona wyższa od oferty Odwołującego. Manipulacja wyjaśnieniami ceny w połączeniu z
utajnieniem wyjaśnień (co do zasady mogących zawierać dane wrażliwe), stanowi praktykę
bezpośrednio ingerującą w proces udzielania zamówienia, negując sens i utrudniając
uczciwym wykonawcom konkurowanie.

Zarzut dotyczący wyceny Wdrożenia – 580 000 PLN netto – poz. „Zaprojektowanie,
instalacja, konfiguracja, budowa i wdrożenie Systemu Informatycznego”. Jeżeli przyjąć jako
podstawę obliczenia kosztu roboczodnia, wartość zaoferowaną przez S. w pozycji Usługi
Zleceń Operacyjnych, to tak obliczona cena jest rażąco niska, gdyż stawka 400 PLN za
roboczodzień nie odzwierciedla kosztów jakie Wykonawca ponosi w związku z
zapewnieniem pracownikom wynagrodzeń, miejsc pracy i zasobów do realizacji projektu.
Zamawiający słusznie obliczał pracochłonność Usług Wdrożenia z wykorzystaniem stawki za
roboczodzień wskazanej przy Usłudze Zleceń Operacyjnych (w odniesieniu do innych ofert).
Jedyni przy zaniżonej stawce roboczodnia (400 zł) możliwe jest uzyskanie pracochłonności.
Zestawiając zaniżony koszt roboczodnia z wyceną pozycji „Zaprojektowanie, instalacja,
konfiguracja, budowa i wdrożenie SI” (580.000 zł), szacowana pracochłonność jest na
poziomie zbliżonym do szacunku A., czy też Odwołującego (dla S. 1450 roboczodni, dla
Odwołującego – 1186,47 roboczodni), co uwzględnia konieczny czas realizacji pozycji
wynikający z siwz, tj. 7 miesięcy. Oznacza to, że w przypadku S. nad wdrożeniem
pracowałby zespół od 9 do 10 osób, a w przypadku C. 8 osób. Pracochłonność ta w
przypadku S. jest jednak pozorna, bowiem jest pochodną zaniżonej stawki dnia roboczego.
Powyższe nakazuje uznać cenę wdrożenia również za rażąco niską, poniżej kosztów
wytworzenia. Zastosowanie rzeczywistych kosztów roboczodnia wynikających ze
sprawozdania finansowego (nie mniej niż 2.029 PLN) powodowałoby obniżenie
pracochłonności do 285,85 roboczodni dla wykonania całego wdrożenia, co jest wielkością
nierealistyczną.
Zarzuty dotyczące oferty A..
Analogicznie, jak w przypadku oceny wyjaśnień S., Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
niewłaściwą ocenę wyjaśnień w zakresie stawki za realizację Usługi Administracji Systemem
Informatycznym, która może być wypowiedziana przez Zamawiającego – 2764,00 zł. W
ocenie Odwołującego stawka ta jest rażąco niska, nie pozwala na pokrycie kosztów realizacji
usługi i stanowi czyn nieuczciwej konkurencji (jeżeli A. planuje pokrycie części kosztów
usługi kosztami innych usług). Odwołujący dokonał przeliczenia pracochłonności na
poziomie 4,32 dni roboczych miesięcznie (w przeliczeniu na dzień roboczy – 1 godzina i 39
minut dziennie). W uzasadnieniu odrzucenia oferty A. Zamawiający nie odniósł się do tego
aspektu. Wycena A. nie pozwoli na obsługę kont użytkowników w całym wymiarze
oczekiwanego czasu świadczenia – tj. całego miesiąca. Skompensowanie nieoszacowanego
kosztu innymi może prowadzić do sytuacji, w której po wypowiedzeniu świadczenia tej
usługi, Zamawiający będzie do końca umowy ponosić zawyżone koszty świadczenia
pozostałych usług. Powyższe spełnia przesłankę z art. 3 ust. 1 uznk.
Zarzut zaniechania odtajnienia dokumentów składających się na ofertę S. i A..

O naruszeniu przepisów Ustawy w zakresie zaniechania odtajnienia dokumentów
Odwołujący dowiedział się 20 lipca 2017 r. w dniu przekazania zawiadomienia o wyborze
oferty najkorzystniejszej. W odniesieniu do oferty S. Odwołujący zarzut ten odniósł do
wykazu osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, sporządzonego zgodnie z
załącznikiem 4a do siwz (stanowiącego podstawę oceny w kryterium) oraz zgodnie z
załącznikiem nr 4 do siwz (złożony na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w
postępowaniu).
W odniesieniu do oferty A. zastrzeżone zostały informacje zawarte w korespondencji
pomiędzy Zamawiającym a A. dotyczące ceny oraz oferowanego Oprogramowania
Standardowego (w tym wyjaśnienia z 19.06.2017 r. oraz wykaz oprogramowania).

Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołań zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164), tj. po zmianie dokonanej ustawą z dnia 29 sierpnia
2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U poz. 1232), zwanej dalej
„Ustawą”.
Rozpoznając odwołanie Izba miała na uwadze stan faktyczny ustalony w oparciu o
dokumentację postępowania złożoną do akt sprawy w kopii poświadczonej za zgodność z
oryginałem przez Zamawiającego, specyfikację istotnych warunków zamówienia (siwz),
protokół wraz z załącznikami, w tym ofert S. i A..

Izba ustaliła i zważyła.
Zamawiający prowadzi postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego. Przedmiot
zamówienia posiada rozbudowany zakres, który obejmuje: zaprojektowanie systemu zgodnie
z wymaganiami i wytycznymi Zamawiającego oraz dostawę systemu wraz z
przeprowadzeniem warsztatów dla użytkowników systemu (1), dostawę licencji
oprogramowania standardowego (2), świadczenie usługi utrzymaniowych oraz ATiK (3),
dostawę modyfikację systemu (4). Zamawiający w protokole postępowania wskazał, iż Ze
względu na rozbudowany przedmiot i charakter zamówienia (system będzie dopiero
projektowany i budowany) nie jest możliwe, by wykonawcy skalkulowali i złożyli oferty
częściowe. Technologia, w której zostanie wykonany system będzie znana dopiero z chwilą
wyboru najkorzystniejszej oferty, zatem niemożliwe jest wydzielenie części (…) ze względu
na fakt, że system nie został jeszcze wykonany, a zatem obecnie nie jest możliwe precyzyjne
oszacowanie wielkości systemu oraz rzeczywistych kosztów jego utrzymania i rozwoju (pkt 2

druk ZP-PN). Zamawiający w dniu 14.09.2016 r. dokonał ustalenia wartości zamówienia
(potwierdzonej na dzień 20.12.2016 r.) na kwotę 24.391.800,00 zł w oparciu o analizę
przedwdrożeniową oraz dane historyczne. Przed otwarciem ofert Zamawiający podał kwotę,
jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, w wysokości 20.001.276,00 zł.
W formularzu oferty Zamawiający określił na potrzeby wyceny Usługi Modyfikacji ilość
jednostek – punktów funkcyjnych 7999 (wielkość szacunkowa służąca do porównania ofert.
Faktyczna ilość wykorzystanych jednostek będzie wynikać z rzeczywistych potrzeb
Zamawiającego. W umowie wskazane zostanie maksymalne wynagrodzenie łączne odrębnie
dla Usług Modyfikacji i Usług Zleceń Operacyjnych, wynikające z ceny jednostkowej punktu
funkcyjnego oraz roboczodnia).
Zamawiający w Rozdział X Opis sposobu obliczenia ceny, pkt 3 wskazał, iż Ceny określone
w Formularzu Ofertowym muszą być podane i wyliczone w zaokrągleniu do dwóch miejsc po
przecinku (wg zasady zaokrąglenia: poniżej 5 należy końcówkę pominąć, powyżej i równe 5
należy zaokrąglić w górę).
Formularz Ofertowy zawiera osiem tabel do wypełnienia dla poszczególnych usług:
Zaprojektowanie, Instalacja, konfiguracja, budowa i wdrożenie Systemu Informatycznego (SI)
w oparciu o Oprogramowanie Standardowe, dostarczenie licencji Oprogramowania
Standardowego i przeprowadzenie warsztatów z działania SI (Tabela I); Świadczenie Usługi
ATiK przez okres 36 miesięcy od dnia podpisania przez Strony bez zastrzeżeń Protokołu
Uruchomienia Usług (Tabela II); Świadczenie Usług Utrzymania w okresie 36 miesięcy (bez
usługi Integracji i Certyfikacji) – Tabela III; Usługa Integracji i Certyfikacji (Tabela IV);
Zwiększenie ceny za Usługi Administracji Środowiskami oraz Usługi Monitorowania
Dostępności i Wydajności (Tabela V); Usługa Zleceń Operacyjnych (Tabela VI); Usługa
Modyfikacji (Tabela VII). Na łączną cenę oferty składają się wyceny wszystkich objętych
tabelami od I do VII Usług. Usługi Utrzymania wyceniane są we wspólnej pozycji nr 3 (tabela
VIII) jako łączna cena netto z Tabel III, IV, V, VI.
Zamawiający w załączniku nr 5 do siwz – wzór umowy w definicji Oprogramowania
Standardowego (pkt 26) wskazał, iż oznacza oprogramowanie, na bazie którego zostanie
wykonany na rzecz Zamawiającego System Informatyczny, wskazane w Załączniku nr I.7 do
Umowy (na podstawie oferty złożonej przez Wykonawcę w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego) do czasu dostarczenia Końcowego Wykazu Oprogramowania
Standardowego zgodnie z cz. I ust. 3 pkt 6) Załącznika nr I.1 do Umowy albo
oprogramowanie, na bazie którego został wykonany na rzecz Zamawiającego System
Informatyczny, wskazane w Końcowym Wykazie Oprogramowania. Na bazie
oprogramowania standardowego wykonany ma być system informatyczny Bussines
Intelligence, sparametryzowany i dostosowany do potrzeb Zamawiającego umożliwiający

przekształcanie danych z innych systemów informatycznych Zamawiającego (Systemów
dziedzinowych) oraz ich prezentowanie zgodnie z wymaganiami określonymi w Załączniku nr
I.1 do Umowy, stanowiący integralną część Systemu Informatycznego (pkt 39). Na bazie
oprogramowania standardowego ma być również wykonana baza danych (Hurtownia
Danych), sparametryzowana i dostosowana do potrzeb Zamawiającego, umożliwiającą
analizowanie zawartych w niej danych pochodzących z różnych źródeł i spełniającą warunki
określone w Załączniku nr I.1 do Umowy, stanowiącą integralną część Systemu
Informatycznego (pkt 18).
W załączniku nr I.1 do wzoru umowy w pkt 2 Opis budowy i wdrożenia SI elementem
zobowiązania Wykonawcy, obok opracowań analitycznych i budowy SI, stanowi dostarczenie
Oprogramowania Standardowego wraz z Dokumentacją Oprogramowania Standardowego
oraz wymaganymi licencjami w liczbie wynikającej z oferty złożonej przez Wykonawcę w
postępowaniu przetargowym, a także sporządzonymi w języku polskim ogólnymi warunkami
licencyjnymi producenta Oprogramowania Standardowego (ppkt 3).
W piśmie z dnia 23.03.2017 r. Zamawiający udzielając odpowiedzi na pytanie nr 5 o treści
Czy Zamawiający jako „Oprogramowanie Standardowe” rozumie oprogramowanie typu
COTS „Commercial off-the-shelf” przy założeniu, że co najmniej 10 firm w Polsce jest
autoryzowanym partnerem producenta w zakresie tego oprogramowania a rozwiązanie jest
wdrożone w przynajmniej 10 firmach/instytucjach posiadających powyżej 1000
pracowników? Dodatkowo, patrząc na zakres wdrożenia, potrzebę jego spójności,
wydajności i bezpieczeństwa przechowywanych danych, prosimy o dodanie wymogu, aby
wszystkie komponenty zaoferowanego oprogramowania pochodziły od jednego producenta.
Zapis taki w znaczny sposób zmniejszy ryzyko nie wykonania przedmiotu umowy w terminie,
a także zminimalizuje ryzyko niekompatybilności i wystąpienia błędów krytycznych, a w razie
ich wystąpienia znacząco skróci czas ich usunięcia. Zamawiający udzielił odpowiedzi:
„Oprogramowanie Standardowe” jest rozumiane jako oprogramowanie z półki (COTS
akronim od angielskiego Commericial Off-The-Shelf Software) tj. oprogramowanie
stanowiące produkt wytworzony na szeroki rynek, dla dużej liczby klientów, które jest
dostarczane wielu klientom w identycznej postaci, przy czym Zamawiający nie wprowadza
wymagania co do liczby autoryzowanych partnerów producenta w zakresie tego
oprogramowania jak i liczby wdrożeń rozwiązania. Zamawiający nie wprowadza wymagania
aby wszystkie komponenty zaoferowanego oprogramowania pochodziły od jednego
producenta.

W postępowaniu złożonych zostało siedem ofert z cenami brutto w wysokości od
9.825.633,60 zł. (S. S.A.); 13.731.032,43 zł. (A. P. S.A.); 14.778.922,32 zł (C.P. S.A.);

15.853.347,00 zł. (konsorcjum: A.P.N. P. S.A. i IT. Sp. z o.o.); 18.387.781,43 zł. (D.D.P. Sp.
z o.o.); 18.846.013,75 zł. (konsorcjum: S.S.P. Sp. z o.o., S. P. Sp. z o.o.); 19.670.087,43 zł.
(A.P. S.A.). Zamawiający odrzucił cztery oferty, miedzy innymi na tej podstawie, że cena
zaoferowana jest rażąco niska: A. P. S.A, Konsorcjum A.P.N, D.D.P., Konsorcjum S.. Ofertę
A.P. S.A. Zamawiający odrzucił, jako niezgodną z treścią siwz. Spośród pozostałych dwóch
ofert Zamawiający dokonał wyboru jako najkorzystniejszej oferty najtańszej, tj. oferty S. S.A.
(dalej jako S.).
S. złożyło w piśmie z dnia 05.06.2017 r. wyjaśnienia dotyczące Oprogramowania
Standardowego (I), dotyczące wymagania WR.23 (II) oraz elementów oferty mających wpływ
na wysokość ceny (III). Wyjaśnienia dotyczące wysokości ceny Wykonawca objął tajemnicą
przedsiębiorstwa. Jedynie ogólnie, bez naruszania poufności informacji przekazanych
Zamawiającemu można wskazać, że Wykonawca odnosił się do pracochłonności wraz z
kosztami wynagrodzeń dla poszczególnych osób i ich ról przyjętych w zamówieniu.
Wyjaśnienia dotyczą szczegółów założeń przyjętych do kalkulacji poszczególnych usług
wraz z dowodami (m.in. ofertami, umowami), z uwzględnieniem przyjętego stosu
technologicznego.
A. złożyło wyjaśnienia w piśmie z dnia 05.06.2017 r., zastrzegając ich treść jako tajemnicę
przedsiębiorstwa.
W uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty A. Zamawiający odniósł się do tych elementów,
które wskazywały na niezgodność jej treści z wymaganiami opisanymi w siwz dotyczącymi
oferowanego, jako oprogramowania standardowego, tj. oprogramowania do budowy i
wdrożenia Systemu Informatycznego (SI), a także braku zachowaniu proporcji ceny Usługi
Modyfikacji do ceny oferty, która zgodnie z ogłoszeniem o zamówieniu, sekcja II.2.4) pkt 5
musi stanowić minimum 58% ceny oferty. Ponadto, Zamawiający uznał, iż oferta podlega
odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy ponieważ zawiera rażąco niską cenę.
Zamawiający ocenił wyjaśnienia jako niewystarczające i wskazał na brak przedstawienia w
nich informacji na temat pracochłonności poszczególnych usług (za wyjątkiem budowy i
wdrożenia SI), pracochłonności danych specjalistów przy realizacji poszczególnych usług,
wskazania rodzaju specjalistów, którzy będą brać udział w realizacji usług oraz kosztów
osobowych danych specjalistów. Zamawiający uznał, iż same twierdzenia Wykonawcy (bez
przedstawienia dowodów odnoszących się do konkretnych osób) nie były wystarczające aby
na ich podstawie możliwe było zweryfikowanie zaoferowanej ceny.
A. w załączniku nr 1 do formularza ofertowego – Wykaz Oprogramowani Standardowego
zaoferował między innymi oprogramowanie własnej produkcji występujące pod nazwą PUMA
i Meta Menager (moduły). Informacja o produkcie została pierwotnie zastrzeżona w ofercie,

jako stanowiąca tajemnicę przedsiębiorstwa. Dopiero na rozprawie Odwołujący ujawnił
nazwy produktów własnych zaoferowane jako oprogramowanie standardowe.
Zamawiający w odpowiedzi na oba odwołania uwzględnił zarzuty skierowane wobec oceny
oferty S. i dokonania jej wyboru w sytuacji, kiedy zaoferowania cena jest rażąco niska. Na
posiedzeniu niejawnym prowadzonym z udziałem stron przystępujący po stronie
Zamawiającego Wykonawca S. wniósł sprzeciw wobec uwzględnienia w części zarzutów
podniesionych w obu odwołaniach.
A. podtrzymało odwołanie w całości. Odwołujący C. na rozprawie zdecydował się wycofać
zarzut dotyczący zaniechanie odtajnienia i udostępnienia wykazu osób złożonego w ofercie
S., a w pozostałym zakresie odwołanie podtrzymał.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła.
Oba odwołania podlegają oddaleniu.
Z uwagi na częściową zbieżność zarzutów, w zakresie dotyczącym oferty S. i podnoszonej
podstawy do jej odrzucenia związanej z oceną wyjaśnień dotyczących elementów ceny
mających wpływ na jej wysokość, w tej części stanowisko Izby odniesienie ma do obu
odwołań i prezentowane jest jako pierwsze.
Z uwagi na objęcie klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa informacji dotyczących kalkulacji
ceny ofertowej S., w uzasadnieniu Izba nie dokonała przywołania fragmentów wyjaśnień, ani
dowodów przedstawionych Zamawiającemu przy wyjaśnieniach z dnia 05.06.2017 r. W
części argumenty prezentowane na rozprawie prowadzonej z wyłączeniem jawności w dniu
30.08.2017 r. Izba również pominęła, skupiając się w uzasadnieniu wyłącznie na tych
elementach, których omówienie nie prowadziło do ujawnienia informacji niejawnych.
Oddalając oba odwołania w części zarzutu zaniechania odrzucenia oferty S. na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 2 i 3 Ustawy Izba uznała, iż okoliczności prezentowane przez
Odwołującego C., dotyczące sytuacji finansowej Spółki S. oraz wypowiedzi Członków
Zarządu tej Spółki o sytuacji finansowej, nie mogły uzasadniać potrzeby zweryfikowania
wyjaśnień złożonych w trybie art. 90 ust. 1 Ustawy w kontekście wyników finansowych
przedsiębiorcy. Taki sposób oceny wyjaśnień dotyczących ceny zaoferowanej za konkretny
zakres prac objęty ofertą spotkał się z krytyczną oceną Krajowej Izby Odwoławczej w wyroku
z dnia 31 października 2016 r. (sygn. akt KIO 1901/16, KIO 1903/16 i KIO 1904/16),
uwzględniającą opinię Prawą Prezesa UZP, którą Izba w całości podziela. Przywołując
fragmenty z uzasadnienia Izba wskazuje, że Mając na względzie cel przedmiotowej regulacji
wydaje się, iż za ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną niewiarygodną,
nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień. Oznacza to cenę
znacząco odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej

kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. Pomimo generalnej adekwatności
powyższych definicji, występowanie w nich, po pierwsze – nieostrych terminów definiujących
(takich jak „nierealistyczność”, „niewiarygodność”, „nieadekwatność”, „znaczne odbieganie”
etc.), po drugie – terminów niewyraźnych (takich jak „nieopłacalność”, „koszt wytworzenia”,
„rentowność na zadaniu”), powoduje, że mają one ograniczoną przydatność przy
rozstrzyganiu konkretnych przypadków wystąpienia rażąco niskiej ceny. W szczególności
powyższe definicje nie wyjaśniają, jakiego rodzaju koszty przedsiębiorstwa ma pokrywać
cena ofertowa ani nie wskazują do jakich wskaźników lub progów rentowności postulat
opłacalności ceny się odnosi (np. w jakim stopniu zaoferowana cena ma wpływać na wynik
finansowy całej jednostki lub jej inne wskaźniki ekonomiczne, chociażby wskaźniki płynności
finansowej). Wydaje się, że co do zasady rażąco niską będzie cena niepokrywająca
średniego jednostkowego kosztu zmiennego wykonania, czyli pogarszająca wynik finansowy
przedsiębiorstwa. Nie ma normatywnych podstaw do traktowania przepisów ustawy pzp
związanych z badaniem ceny oferty jako instrumentu służącego z jednej strony
kompleksowej weryfikacji kondycji ekonomicznej wykonawcy, a z drugiej zabezpieczeniu
zamawiającego przed niewykonaniem zamówienia z powodu jego nieopłacalności dla
wykonawcy. Powyższa instytucja rażąco niskiej ceny zabezpiecza jedynie pośrednio oraz
tylko na poziomie kosztów wykonawcy związanych bezpośrednio z wykonaniem danego
zamówienia, a na dodatek górną granicę możliwości ich badania ogranicza rynkowa wartość
przedmiotu zamówienia. Zawsze konieczne jest bowiem, aby cena oferty była rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia, a dokładniej – jak wynika z przywołanych powyżej
wypowiedzi orzecznictwa i opinii UZP – jego wartości rynkowej. W konsekwencji wartość
rynkowa przedmiotu zamówienia, obejmująca jego pełny zakres i wszystkie konieczne
do jego wykonania nakłady kosztowe, ustalana przez porównanie cen występujących
w danej branży dla określonego asortymentu, stanowić będzie punkt odniesienia dla ceny
rażąco niskiej.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż oceny wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej w postępowaniu ceny nie należało dokonywać w kontekście
wyników finansowych Wykonawcy za ostatni rok obrotowy, a także pierwszy kwartał
bieżącego okresu rozliczeniowego, a na tych danych Odwołujący C. opierał konstrukcję
zarzutu, w szczególności kwestionując cenę roboczodnia (400 zł). Również Zamawiający
uwzględniając zarzut zaniechania odrzucenia oferty S. z powodu rażąco niskiej ceny odnosił
się w przeważającej części swojej wypowiedzi na rozprawie do sytuacji finansowej, w jakie
znajduje się obecnie Spółka, prezentując wnioski podobne do wniosków C., o potrzebie
skalkulowania ceny oferty w taki sposób, aby zapewnić wyższą rentowność dla tego
zamówienia i zniwelowania ryzyka niewykonania zamówienia. Zamawiający oraz Odwołujący

C. prezentując dowody na okoliczność zmiany polityki ofertowej Spółki oraz trudną sytuację
finansową, dążyli do przekonania, iż Wykonawca powinien był dokonać wyższej wyceny
prac, niż wynikająca z zakresu rzeczowego zamówienia i nakładów potrzebnych do jego
wykonania, tak aby wypracować bezpieczny zysk, pozwalający na złagodzenie skutków
części nierentownych zamówień realizowanych lub zrealizowanych. Takie założenie w
ocenie Izby nie mogło być uznane za dopuszczalne na gruncie procedury zmierzającej do
wyjaśnienia kalkulacji ceny ofertowej i ustalenia, czy zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Wnioski Odwołującego C. oraz Zamawiającego zmierzały do tego aby przyjąć, iż nawet
kalkulacja rynkowa przedmiotu zamówienia potwierdzona wyjaśnieniami, w świetle sytuacji
finansowej tego Wykonawcy, miałaby prowadzić do oceny wyjaśnień jako
niewystarczających, a tym samym do stwierdzenia zaoferowania rażąco niskiej ceny. Takie
wnioski pomijają jednak faktyczny cel składanych wyjaśnień, jakim jest przekonanie
Zamawiającego i wskazanie na te okoliczności dotyczące Wykonawcy, które pozwalają
obniżyć koszty związane z wykonaniem tego konkretnego zamówienia. Argumentacja
Odwołującego C. faktycznie zmierzała do przekonania o potrzebie zawyżenia rzeczywistych
kosztów związanych z tym zamówieniem. Należy stanowczo podkreślić, iż wyjaśnienia
składane w trybie art. 90 ust. 1 Ustawy nie mają na celu wykazania wpływu zamówienia na
sytuację finansową Wykonawcy w tym znaczeniu, aby móc stwierdzić, że ewentualne straty
na innych kontraktach nie zagrożą realizacji tego zamówienia. Kondycja finansowa
Wykonawca jest przedmiotem badania pod kątem spełnienia warunku udziału w
postępowaniu i służyć ma ocenie, czy sytuacja Wykonawcy pozwala uznać, iż jest on zdolny
do wykonania zamówienia, a więc że znajduje się w sytuacji, która nie zagraża realizacji
zamówienia. Oceny tej dokonuje się w oparciu o inne dokumenty, niż wyjaśnienia dotyczące
wysokości ceny, wskazane w ogłoszeniu o zamówieniu. Tym samym, zasadnicza
argumentacja C., którą podzielał Zamawiający, nie mogła zmieniać kontekstu oceny
wyjaśnień złożonych w trybie art. 90 ust. 1 Ustawy. Z tych też przyczyn Izba pominęła
dowody zgłoszone na okoliczność wykazania złej sytuacji finansowej Spółki S. oraz
podejmowanych kroków, które mają umożliwiać dalsze funkcjonowanie na rynku. Należy
zauważyć, iż Izba oceniając czynności Zamawiającego w postępowaniu bierze pod uwagę
wyjaśnienia złożone w toku postępowania wraz z dowodami (jeżeli takie zostały złożone),
które Zamawiający miał możliwość przeanalizować podejmując decyzję o odrzuceniu oferty
lub jej wyborze. Tym samym Izba oceniła wyjaśnienia pod kątem elementów ceny, których
wysokość kwestionowali obaj Odwołujący.
Odnosząc się do zarzutów podnoszonych wobec przyjętej przez S. stawki 400 zł.
roboczodnia za Usługę Zleceń Operacyjnych, którą C. opierał na wykazaniu
niedopuszczalności przedstawiania w wyjaśnieniach uśrednionej stawki wynagrodzenia,

która ma umożliwić manipulowanie doborem personelu na potrzeby kalkulacji ceny, tracił on
na mocy w zestawieniu ze stanowiskiem C. prezentowanym, jako przystępujący. W ocenie
Izby, sprzeczność stanowiska C., który na potrzeby własnego odwołania wskazywał na
niedopuszczalność posługiwania się w wyjaśnieniach uśrednioną wartością wynagrodzenia,
ale już jako przystępujący po stronie Zamawiającego do odwołania A., w piśmie procesowym
z 18.08.2017 r. wskazywał, iż Można było też przykładowo przypisać poszczególnych
pracowników (wraz z wymiarem etatu) do poszczególnych części formularza cenowego i
podać średnie wynagrodzenie w każdej z grup (str. 6 pisma), pozbawia obiektywizmu oceny
prezentowanej w odwołaniu. Ponadto analiza tylko tej składowej ceny nie dawała obrazu
wyceny prac, gdyż zgodnie z siwz Usługa Zleceń Operacyjnych ujęta w tabeli nr VI składała
się na cenę Usługi Utrzymania wycenianą w pozycji nr 3 (tabela VIII) jako łączna cena netto
z Tabel III, IV, V, VI. Również krytycznie należało odnieść się do wywodzenia ze stawki
roboczogodziny zaniżenia wyceny prac związanych z budową i wdrożeniem systemu
informatycznego (SI). Odwołujący C. w oparciu o własne założenie uznał, iż stawka 400 zł
wskazana dla Usług Zleceń Operacyjnych, stanowić powinna odniesienie do obliczenia
kosztów innego zakresu prac. Już tylko z tej przyczyny, argumentacja o niedoszacowaniu
pracochłonności dla tej części usługi była nieprzekonująca. Kolejnym aspektem wyceny S.,
do którego odnosił się Odwołujący A. jak i Zamawiający było podważenie szacowanej
pracochłonności dla poszczególnych elementów prac związanych z Usługą zaprojektowania,
instalacji, konfiguracji, budowy i wdrożenia SI, chociaż jak Zamawiający przyznał na
rozprawie, wytycznych dla takiego szacowania, nie zawarł w siwz. Również uzasadnienie
jakie Zamawiający wskazał w protokole postępowania (druk ZP) w celu wyjaśnienia
przyczyn, dla których nie dopuścił składania ofert częściowych, wskazuje na brak możliwości
ustalenia w sposób wiążący dla każdego z wykonawców pracochłonności, ze względu na
fakt, że system nie został jeszcze wykonany, a zatem obecnie nie jest możliwe precyzyjne
oszacowanie wielkości systemu oraz rzeczywistych kosztów jego utrzymania i rozwoju.
Powyższe miało ten skutek, że każdy z Wykonawców, kierując się doświadczeniem własnym
w realizacji tego rodzaju kontraktów określał koszty pracownicze, jak również szacował
pracochłonność. Również nie była przekonująca argumentacja A., co do konieczności
badania pracochłonności i jej wliczenia metodą punktu funkcyjnego. Przede wszystkim takie
wytyczne musiałyby być zawarte w siwz, aby następnie móc weryfikować wyjaśnienia w
oparciu o ten element, a jak wskazano powyżej Zamawiający nie podjął się oszacowania
pracochłonności, pozostawiając wykonawcom skalkulowanie kosztów. Wyliczenia A.
prezentowane w odniesieniu do tego elementu kalkulacji wykonania systemu SI,
uwzględniały wycenę punktu funkcyjnego prezentowaną w Tabeli VII dla Usługi Modyfikacji.
Z uwagi na wiążący wykonawców zapis dotyczący procentowego udziału kosztów tej usługi
w całości ceny oferty (minimum 58%), wycena punktu funkcyjnego musiała być w pewien

sposób wypadkową kalkulacji pozostałych elementów prac, składających się na cenę oferty
brutto.
Zasadniczo w trakcie rozprawy, Zamawiający prezentował argumentację daleko
wykraczającą poza podstawę faktyczną zarzutów związanych z oceną wyjaśnień
Wykonawcy S., wskazaną w odwołaniach. Miało to co prawda uzasadnienie w tym, że
Zamawiający miał szerszą wiedzę wynikającą z treści wyjaśnień objętych tajemnicą
przedsiębiorstwa, nie mogło to jednak prowadzić do faktycznego rozszerzenia rozpoznania
zarzutów ponad zakres wynikający z okoliczności faktycznych podniesionych w odwołaniach.
W ocenie Izby, fakt uwzględnienia zarzutów przez Zamawiającego nie zwalnia Izby z zakazu
orzekania poza podniesiony zarzut, tu w odniesieniu do tych elementów wyceny, na jakie
wskazali obaj Odwołujący. Jeżeli Zamawiający kieruje się inną perspektywą, z uwagi na
pełną znajomość wyjaśnień wykonawcy (zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa), to
powyższe może ewentualnie stanowić podstawę nowych czynności w postępowaniu, które
Zamawiający może podejmować do chwili zawarcia umowy w sprawie zamówienia
publicznego. Nie można bowiem dopuścić do takiej sytuacji, w której Zamawiający faktycznie
dopiero na etapie rozprawy, po uwzględnieniu zarzutu podnosiłby okoliczności, które
mogłyby prowadzić do stwierdzenia wystąpienia podstawy do odrzucenia oferty/wykluczenia
wykonawcy, innych niż te na jakie wskazali Odwołujący. Ocena wyjaśnień wprawdzie musi
mieć charakter kompleksowy, ale w niniejszej sprawie Odwołujący kwestionowali wybrane
składniki ceny i tylko w tym zakresie Izba mogła ocenić zasadność zarzutu zaniechania
odrzucenia oferty S..
W świetle powyższego zarzuty dotyczące oferty S. Izba pominęła nowe okoliczności
prezentowane przez Zamawiającego na niejawnej części rozprawy i oddaliła w tym zakresie
oba odwołania.

W dalszej części, zachowując kolejność spraw połączonych do wspólnego rozpoznania, Izba
uznała, iż oba odwołania należy oddalić.
Odwołanie A..
Odwołanie A. w zakresie pozostałych zarzutów nie mogło prowadzić do zmiany czynności
odrzucenia tej oferty, dokonanej na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy, jako niezgodnej z
siwz. Izba podzieliła ocenę Zamawiającego w części dotyczącej ustalenia, że zaoferowane
oprogramowanie produkcji A., składające się na system SI nie jest Oprogramowaniem
Standardowym, jak również że cena Usługi Modyfikacji, mniejsza niż 58% stanowi o
niezgodności treści oferty z siwz. Izba podzieliła jedynie zarzut dotyczący oceny wyjaśnień
tego Wykonawcy, które doprowadziły do uznania zaoferowanej ceny za rażąco niską, co

jednak nie mogło prowadzić do uwzględnienia odwołania, gdyż pozostałe podstawy
odrzucenia oferty potwierdziły się. Tym samym naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 Ustawy nie
mogło mieć wpływu na wynik postępowania, w którym oferta A. nie mogła być wybrana.
Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu uwzględnionego należy zauważyć, iż
wyjaśnienia Wykonawcy zostały przez Zamawiającego uznane za niedostateczne przede
wszystkim z uwagi na brak dowodów potwierdzających wyliczenie kosztów, dla których
najistotniejszym były koszty pracy. Oceny Zamawiającego miała charakter zero jedynkowy,
tj. tam gdzie nie było dowodów uznawał, iż cena jest rażąco niska, niezależnie nawet od jej
wysokości, co doprowadziło do sytuacji, w której najtańsza oferta została wybrana (do
wyjaśnień załączone zostały dowody). Chociaż oceny wyjaśnień należy dokonywać
indywidualnie przy uwzględnieniu okoliczności dotyczących danego wykonawcy, to nie
można tracić z oczu efektów oceny, które mają prowadzić bądź do uznania ceny za rażąco
niską, bądź uznania jej za rynkową. Zestawienie cen ofert dla zamówienia o tak dużej skali i
wartości, zasadniczo podważa wniosek, iż cena oferty A. była rażąco niska. Mieściła się ona
bowiem w średnim przedziale cen zaoferowanych w tym postepowaniu. Można również
wskazać, iż porównywanie ceny do szacowanej wartości zamówienia nie miało dla tego
postępowania decydującego znaczenia, gdyż suma środków, jaką Zamawiający przewidział
na jego sfinansowanie, była o ok. 20 % niższa od szacunków Zamawiającego. Ponadto, sam
Zamawiający w protokole postepowania wskazał, iż nie było możliwe prawidłowe
oszacowanie zakresu prac z uwagi na brak wiedzy co do rozwiązań, jakie będą przyjmowali
wykonawcy. Tym samym, to oferty jakie złożyli wykonawcy wyznaczały rzeczywisty poziom
cen możliwych do uzyskania na rynku. W odniesieniu do dwóch ofert droższych, cena oferty
A. w zasadzie nie odbiegała znacząco i mieściła się w przedziale 7– 13%. Dodatkowa
okoliczność wskazywana przez Przystępującego C. była oparta na przeliczeniu
pracochłonności Usługi Administracji Systemem Informatycznym (4,32 dni roboczych) i
zaoferowanej stawki 2 764,00 zł., jako niewystarczającej na obsługę kont użytkowników w
całym wymiarze oczekiwanego czasu świadczenia, tj. całego miesiąca. W ocenie
Odwołującego stawka ta jest rażąco niska, nie pozwala na pokrycie kosztów realizacji usługi
i stanowi czyn nieuczciwej konkurencji (jeżeli A. planuje pokrycie części kosztów usługi
kosztami innych usług). Skompensowanie nieoszacowanego kosztu innymi może prowadzić
do sytuacji, w której po wypowiedzeniu świadczenia tej usługi, Zamawiający będzie do końca
umowy ponosić zawyżone koszty świadczenia pozostałych usług. Oddalając w tym zakresie
zarzut C. Izba miała na względzie szacowaną przez Zamawiającego pracochłonność na
poziomie 75 dni roboczych w skali całego zamówienia. Uwzględniając wyliczoną przez C.
wielkość 4,32 dni roboczego, w skali całego zamówienia A. przyjęło pracochłonność na
poziomie 155,52 dni, a zatem zarzut Odwołującego C. nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zasadnicza kwestia, która decydowała o wyniku rozstrzygnięcia, dotyczy zgodności oferty A.
z siwz i ustalenia, iż zaoferowane oprogramowania PUMA oraz Meta Menadżer nie są
Oprogramowaniem Standardowym w rozumieniu siwz. Izba zajęła stanowisko bez
konieczności zasięgania opinii biegłego, o co wnosił Odwołujący, gdyż rozstrzygnięcie
sprowadzało się faktycznie do ustalenia zakresu znaczeniowego definicji wskazanej w siwz.
Sama teza dowodowa została w ten sposób skonstruowana, że Odwołujący oczekiwał, aby
biegły ocenił zgodność oferty z siwz, nie wskazując nawet na pełny zakres dokumentacji
oprogramowania, na bazie którego biegły mógłby wydać opinię. Faktycznie bowiem istota
spory sprowadzała się do oceny, czy koniecznym dla uznania oprogramowania za
Oprogramowanie Standardowe było, aby dokumentacja techniczna istniała w momencie
wniesienia oferty, tak aby możliwe było zweryfikowanie właściwości oferowanego produktu.
Chociaż w opisie Oprogramowania Standardowego (wzór umowy) nie została zamieszczona
wprost informacja o potrzebie istnienia dokumentacji gotowego produktu, który mógłby być
dostarczony jako gotowy, o posiadanych znanych rozwiązaniach, to dostarczenie tej
dokumentacji stanowi istotny element przedmiotu zamówienia opisany jako element
świadczenia wymagany w ramach zawartej umowy. Stąd, nawet brak wskazania w
odpowiedzi na pytanie nr 5 na istniejącą (opublikowaną i powszechnie dostępną)
dokumentację, którego to elementu opisu definicji oprogramowania typu COTS faktycznie
pytanie nie dotyczyło nie oznaczało, że możliwe było zaoferowanie oprogramowania, które
jest w trakcie opracowywania, nieznanego powszechnie jako produkt standardowy. Na
rozprawie Odwołujący przyznał, iż dokumentacja dotycząca produktów A. została
udostępniona w części już po złożeniu oferty, co zostało podyktowane zmianą strategii
sprzedaży przyjętą dla tego produktu. Nie można również pominąć oświadczeń A. złożonych
w pismach procesowych, w których przyznała, iż oprogramowanie PUMA wcześniej było
frameworkiem. Już samo zastrzeżenie jako tajemnicy przedsiębiorstwa nazwy produktów
PUMA oraz Meta Menadżer podważało możliwość uznania ich za Oprogramowania
Standardowe, dostarczane w identycznej postaci szerokiemu gronu podmiotów. Wiedza o
produktach standardowych nie może stanowić tajemnicy przedsiębiorstwa, a jedynym
uzasadnieniem dla takiego działania, w ocenie Izby, było dążenie do uniemożliwienia
wniesienia odwołania przez konkurentów, gdyż zaoferowany produkt nie jest produktem typu
COTS. Odwołujący dopiero na rozprawie, składając dowody zdecydował o odtajnieniu nazwy
produktu (rzekomo stanowiącego oprogramowanie standardowe typu COTS).
Również kwestia dotycząca niezgodności oferty A. z siwz i dotycząca braku zachowania
wymaganego procentowego udziału wartości brutto Usługi Modyfikacji w cenie oferty, tj.
minimum 58% ceny oferty, znajdowała uzasadnienie w treści wymagań siwz. Odwołujący A.
Usługę Modyfikacji wycenił w kwocie 7.963.425,90 zł brutto (Tabela VII), co w odniesieniu do

ceny oferty (13.731.032,43 zł) stanowi kwotę niższą niż wymagane 58% ceny oferty (tj.
7.963.998,8094 zł). Zamawiający wyliczył, iż kwota wskazana w Tabeli VII stanowi faktycznie
57,9958% ceny oferty. Powyższe, w świetle zapisu zamieszczonego w formularzu oferty przy
opisie Tabeli VII Zgodnie z ogłoszeniem o zamówieniu, Sekcja II.2.4) pkt 5, Cena brutto
Usługi Modyfikacji musi stanowić minimum 58% ceny oferty, wskazywało na brak
zapewnienia wymaganego procentowego parytetu i stanowiło o niezgodności oferty z siwz.
Odwołujący nie zaprzeczał faktom, jednocześnie wyjaśniając przyczyny tej niezgodności
zaokrągleniami w przeliczeniu ceny, co może mieć znaczenie na etapie rozliczenia w trakcie
świadczenia usługi. W ocenie Odwołującego, w zaistniałej sytuacji należało zastosować
zasadę zaokrąglenia opisaną w siwz na potrzeby obliczenia ceny (Rozdział X, pkt 3 siwz), a
Zamawiający powinien dokonać sprostowania niezgodności z siwz na podstawie art. 87 ust.
2 pkt 3 Ustawy. Odnosząc się do tak opisanej podstawy zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt
2 Izba uznała, iż Zamawiający w sposób zgodny z ustalonymi w siwz zasadami dokonał
czynności odrzucenia oferty A.. Fakt istnienia niezgodności oferty jest oczywisty, bez
względu na wyjaśnienia prezentowane przez Odwołującego, gdyż zaoferowana w Tabeli VII
kwota 7.963.425,90 zł brutto była mniejsza, niż kwota stanowiąca 58% ceny oferty -
7.963.998,8094 zł. Zachodziła zatem potrzeba ustalenia, czy niezgodność ta mogła być
usunięta na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Ustawy. Odwołujący z ostrożności formułował taki
wniosek odsyłając do zasady zaokrągleń opisanej w rozdziale X siwz. Ceny określone w
Formularzu Ofertowym muszą być podane i wyliczone w zaokrągleniu do dwóch miejsc po
przecinku. Oddalając odwołanie w tym zakresie Izba podobnie jak Zamawiający uznała, iż
zasada zaokrągleń nie odnosiła się do wyliczenia proporcji pomiędzy ceną oferty a ceną
Usługi Modyfikacji. Zasada ta miała jedynie zastosowanie do wyliczenia ceny Usługi
Modyfikacji, która miała być wskazana z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku i tak
została przez Odwołującego podana w formularzu ofertowym. Odnosząc tą zasadę na
wyliczenie ceny Usługi Modyfikacji, aby zachować wymagany udział procentowy 58% do
ceny oferty, cena w tabeli VII nie mogła być mniejsza niż 7.963.998,8094 zł, co przy
uwzględnieniu zasady zaokrągleń powinno być podane w kwocie 7.963.998,81 zł. Dopiero tu
można byłoby mówić o zastosowaniu zasady zaokrąglenia kwoty do dwóch miejsc po
przecinku. To po stronie Odwołującego leżało zachowanie tej proporcji i właściwe wskazanie
ceny jednostkowej, tak aby po przeliczeniu przez szacowaną ilość jednostek (7 993) cena
brutto Usługi Modyfikacji nie była mniejsza niż 7.963.998,81 zł. Zamawiający nie miał
możliwości poprawienia samodzielnie ceny oferty w tabeli VII w sposób w jaki prezentował to
Odwołujący A. (przez zwiększenie o 0,06 zł ceny za punkt funkcyjny), gdyż faktycznie
Zamawiający musiałby zmienić cenę jednostkową, a ta stanowić ma podstawę do rozliczenia
zakresu prac podyktowanego rzeczywistymi potrzebami Zamawiającego. Ponadto, zmiana
ceny jednostkowej musiałaby być połączona ze zmianą ceny brutto ustalonej dla tej usługi,

stanowiącej maksymalne wynagrodzenie dla tego zakresu prac, co mogłoby być już
kwalifikowane, jako prowadzenie niedozwolonych negocjacji w zakresie ceny. Zamawiający
nie miał faktycznej i prawnej możliwości zmiany oferty Odwołującego A., która prowadziłaby
do istotnej zmiany treści oferty. Nie chodzi tu o samą kwotę wyliczonej różnicy ceny (572,91
zł), ale o ingerencję w podstawę wyceny prac wskazanych kwotą ryczałtową. Zamawiający
nie miał dostatecznych wytycznych z oferty do tego aby ustalić który ze składników ceny
należy zmienić, stąd stawianie zarzutu naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 Ustawy nie mogło
odnieść skutku w postaci nakazania przywrócenia do oceny oferty A..
Odwołanie C..
Również odwołanie C. w zakresie pozostałych zarzutów nie zasługiwało na uwzględnienie.
Odwołujący cofnął zarzut zaniechania odtajnienia wykazu osób w ofercie S..
Odnośnie braku odtajnienia korespondencji A. z Zamawiającym dotyczącej ceny oferty i
wyjaśnienia dotyczącego oferowanego Oprogramowania Standardowego (w tym wyjaśnienia
z 19.06.2017), zarzuty te nie mogły zasadniczo wpłynąć na wynik postępowania. Zarzut
dotyczący bezpodstawnej odmowy udostepnienia części oferty w zakresie oprogramowania
typu COTS wraz z wyjaśnieniami, potwierdził się w świetle decyzji A. o odtajnieniu tej
informacji na rozprawie. Pozostałe zarzuty kierowane wobec oferty A. Izba oddaliła, gdyż ich
celem miało być wskazanie na dodatkowe podstawy do odrzucenia tej oferty, a która to
czynność została przez Izbę oceniona jako prawidłowa z przyczyn wskazanych powyżej.

W świetle powyższego oba odwołania Izba oddaliła.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 w zw. z art. 186 ust. 6 pkt 3 i 4 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu
o przepisy § 3 i § 5 ust. 3 pkt 2 oraz § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238. ze
zm.). Izba zaliczyła do kosztów postępowania wpisy wniesione w sprawach połączonych do
wspólnego rozpoznania, a także koszty wynagrodzenia pełnomocnika Przystępującego w
obu sprawach po stronie Zamawiającego, który zgłosił sprzeciw wobec uwzględnienia w
części zarzutów, w wysokości ustalonej na podstawie rachunku złożonego przez
zamknięciem rozprawy i obciążyła nimi Odwołujących.



Przewodniczący: ……………………….