KIO 1783/17
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Mateusz Zientak
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1783/17
WYROK
z dnia 12 września 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant: Mateusz Zientak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 września 2017 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 sierpnia 2017 r. przez
Wykonawcę – A. V. S. A. z siedzibą w B. działającego przez A. V. S. A. Spóła Akcyjna
Oddział w Polsce z siedzibą w Z., ul. (…) w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B., ul. (…)
przy udziale
Wykonawcy – C. T. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. przy
Botanicznej 10 (60-586 Poznań) zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1 Oddala odwołanie.
2.1 Kosztami postępowania obciąża Wykonawcę – A. V. S. A. siedzibą w B. i:
2.2 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Wykonawcę – A. V. S. A.
siedzibą w B. tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. Akt: KIO 1783/17
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B. na dostawę 108 zestawów
wag przenośnych do ważenia pojazdów (dwie sztuki wag w zestawie) wraz z wyposażeniem
oraz oprogramowaniem na potrzeby Inspekcji Transportu Drogowego (nr ref. (…)),
ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 09.04.2016 r. 2017/S 070-
122065, wobec czynności odrzucenia oferty własnej oraz wyboru ofert najkorzystniejszej
(CAT TRAFFIC Sp. z o.o.), Wykonawca A. V. S. A. siedzibą w B. wniósł w dniu 25 sierpnia
2017 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1783/17).
Zamawiający poinformował Odwołującego o czynnościach stanowiących podstawę
odwołania w dniu 16.08.2017 r. za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp poprzez bezpodstawne i niezasadne odrzucenie oferty
Odwołującego przy błędnym przyjęciu, że treść tej oferty nie odpowiada treści siwz;
2) art. 91 ust. 1 Pzp poprzez dokonanie w sposób wadliwy czynności oceny ofert i
wyboru najkorzystniejszej oferty z uwagi na bezpodstawne pominięcie oferty
Odwołującego, która była najkorzystniejsza.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty
Odwołującego oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert i dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu Odwołujący odniósł się do uzasadnienia decyzji o odrzuceniu jego oferty i
uznaniu, ją za niezgodną z treścią siwz, które sprowadzało się do twierdzenia
Zamawiającego, jakoby przedłożone w postępowaniu dokumenty (certyfikat zatwierdzenia
typu WE) nie potwierdzały możliwości wyznaczenia za pomocą tylko jednej pary
oferowanych wag rzeczywistej masy całkowitej pojazdów metodą pomiaru sekwencyjnego
„oś po osi”. Stanowisko Zamawiający wywodził z analizy dokumentów i wyjaśnień jakie
otrzymał w ramach powtórzenia czynności w postępowaniu nakazanych wyrokiem KIO z
dnia 7 lutego 2017 r. sygn. akt KIO 144/17 i KIO 147/17, które wykraczały poza treść
certyfikatu, prowadząc do jego nieprawidłowej wykładni.
Opisując przedmiot zamówienia, w pkt 8.3.1 siwz Zamawiający nie precyzował
szczegółowych wymagań, które miały być objęte certyfikatem – zgodnie z siwz certyfikat
powinien stwierdzać: zakres pomiarowy urządzeń wagowych, możliwość ustalenia
rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych, jako
sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów. Certyfikat nie miał określać zakresu błędu dla
procedury wyznaczania masy całkowitej pojazdów metodą pomiarów nacisków kolejnych osi
i ich zsumowania.
Odwołujący przedstawił w ofercie certyfikat WE – Certyfikat Akceptacyjny (…) z dnia
20.06.2014 r., z którego wynika, że za pomocą oferowanych wag przenośnych do pomiarów
statycznych typu (…) można wyznaczać rzeczywistą masę całkowitą pojazdów metodą „oś
po osi” za pomocą zestawu dwóch wag. Wskazują na to zapisy pkt 3.3 i 8 Certyfikatu, a
także dane techniczne opisane w Testach Certyfikacyjnych (…), zawierających odesłanie do
podręczników użytkownika dotyczących oferowanych urządzeń, a które stanowią integralną
część certyfikatu. Na stronach 39-75 podręcznika opisana jest procedura ważenia oś po osi
umożliwiająca uzyskanie wyniku dotyczącego całkowitej masy rzeczywistej pojazdu metodą
„oś po osi”, a zatem dokument ten stanowi potwierdzenie, że oferowane urządzenia oferują
metodę ważenia „oś po osi”, za pomocą której można uzyskać całkowitą wagę pojazdu.
Każda z 16 par podkładek ważących dysponuje własnym kanałem ważenia pozwalającym na
stwierdzenie masy dla każdego z kanałów oraz podsumowania tych wag. Skoro
jednocześnie możliwe jest uzyskanie wyników stanowiących podsumowanie wag dla
obciążenia osi oraz całkowitej masy, jasne jest również, że każda z par dysponuje
możliwością ważenia każdej osi z osobna, a następnie sumowania tych wyników w celu
uzyskania masy całkowitej pojazdu. Każda z 16 par spełnia swoją funkcję i pozwala na
ustalenie zarówno wagi kół, osi jak i masy całkowitej. W przypadku użycia konfiguracji w
formie jednej pary wag można ważyć każdą oś z osobna, a suma tych pomiarów
odzwierciedla masę całkowitą pojazdu ważonego.
Certyfikat opisuje dwie metody ważenia – za pośrednictwem ilości wag odpowiadającej ilości
kół (wszystkie koła ważone są na raz) oraz za pośrednictwem jednej pary wag (ważone są
kolejno osie, co było przedmiotem zamówienia). Taki sposób interpretacji certyfikatu
potwierdził przedstawiciel jednostki certyfikującej MNO w korespondencji z Odwołującym.
Pierwsza metoda jest dopuszczona we wszystkich krajach, natomiast możliwość używania
drugiej zależy od przepisów kraju, w którym takie pomiary są dokonywane, co wynika
również z treści certyfikatu. W przypadku polskiego prawa dopuszczalny jest pomiar wagi
metodą „oś po osi”, natomiast w przypadku Wielkiej Brytanii, gdzie wystawiony został
certyfikat, tego typu pomiar jest niedozwolony (jedynym możliwym jest pomiar całego
pojazdu przy użyciu pierwszej metody). Zatem certyfikat w pierwszej kolejności opisuje
metodę, która jest obowiązująca w kraju wydania, a następnie opisuje metodę ważenia
sekwencyjnego „oś po osi”.
Odwołujący zwrócił się do NMO z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości Zamawiającego
dotyczącej klucza do druku i odpowiedź z dnia 09.08.2017 r. potwierdziła, iż wydruk zawiera
podsumowanie wszystkich podkładek ważących podłączonych do instrumentu. Przycisk
całkowitego drukowania pozwala na podsumowanie kolejnych operacji ważenia (dwie lub
więcej podkładek za każdym razem). Więc taki instrument oferuje możliwość wydruku
całkowitej masy pojazdu po ważeniu kolejno każdej osi używając dwóch podkładek
ważących, a nie jak twierdzi Zamawiający, tylko i wyłącznie możliwość jednoczesnego
pomiaru nacisku wszystkich osi.
Zamawiający przyznając, iż taka możliwość istnieje, kwestionuje jednak by metoda ważenia
„oś po osi” była objęta legalizacją wynikającą z certyfikatu twierdząc, że uzyskana suma
wyników pomiarów poszczególnych osi nie jest metodą zatwierdzoną pomiarem masy
całkowitej ważonego pojazdu – nie została metrologicznie zatwierdzona pomiarem masy
całkowitej ważonego pojazdu.
Zdaniem Odwołującego nie ulega wątpliwości, że polskie prawodawstwo dopuszcza metodę
oś po osi, a zatem certyfikat zachowuje w Polsce swój walor legalizacyjny również i dla tej
metody. Za kompletną wagę należy rozumieć platformy wagowe wraz ze wskaźnikiem.
Sama platforma jest tylko częścią, która waży obciążenie i wynik aktualnego obciążenia
przekazuje do wskaźnika. To właśnie wskaźnik odpowiedzialny jest za umożliwienie ważenia
„oś po osi”, gdyż jest elementem wagi, który do tego został przeznaczony. To wskaźnik
analizuje sygnał z wag i umożliwia obliczenie rzeczywistej masy całkowitej.
Zamawiający nie mógł badać procedury „kontroli metrologicznej”, która legła u podstaw
wydania certyfikatu. To treść certyfikatu i dokumentów stanowiących jego integralną część
powinna rozstrzygać o zakresie legalizacji. Odwołujący odniósł się do odpowiedzi NMO z
23.03.2017 r., w której wskazało, iż „urządzenie nie zostało przetestowane przy użyciu
pojazdu w celu ustalenia masy pojazdu poprzez sumowanie osi”, gdyż zostało
przetestowane za pomocą symulatora obciążenia (zgodnie z odpowiedzią NMO z
09.06.2017 r., pkt 3).
Wbrew wywodom Zamawiającego certyfikat nie miał określać zakresu błędu dla procedury
wyznaczania masy całkowitej pojazdów metodą pomiarów nacisków kolejnych osi i ich
zsumowania, co podnosił Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty. Odwołujący
przedstawił metodę określenia masy całkowitej, opisaną w certyfikacie (…), wskazując na
przyczyny możliwych błędów w pomiarze wynikających z czynników zewnętrznych
(przemieszczenie ładunku, pochylenie terenu, silne podmuchy), które czynią niemożliwym do
określenia w jakiejkolwiek dokumentacji, jako sztywnej czy procentowej wartości. Wynika to z
tego, ze wartość nacisków ustabilizowanego ciała we wszystkich punktach podporu (w tym
przypadku kół) jest zawsze taka sama, więc ich suma jest zawsze jednakowa, o ile znajdują
się na możliwie płaskiej powierzchni. Błąd powstały od nachylenia w przypadku
przedmiotowych wag przenośnych, nie jest również możliwy do określenia, gdyż miejsce
instalacji będzie każdego dnia inne. W tym kontekście należy rozumieć odpowiedź NMO, w
której jednostka wskazała, iż nie może określić tego błędu dla takiej procedury (z dnia
29.04.2017 r.). Natomiast błąd wynikający z niedoskonałości urządzenia pomiarowego został
określony na początku certyfikatu przez wskazanie klasy doskonałości pomiędzy III a IIII.
Oferowany model platformy zatwierdzony certyfikatem (…), posiadający maksymalne
obciążenie 12500 kg, rozmiar 750x450 mm oraz działkę legalizacyjną e=5kg jest
instrumentem klasy III, co jest klasą wyższą niż IIII. W przypadku pomiarów statycznych
istnieją dwie metody opisywane w certyfikatach. Pierwszą stanowi pomiar nacisków
wszystkich kół na raz stosując maksymalne 32 platformy (do 16 par platform), przy drugiej
stosowane są dwie platformy (1 para) do ważenia kolejno osi po osi. Każda z wag ma
określony w certyfikacie maksymalny błąd pomiaru, co pozwala przy zastosowaniu wzoru
matematycznego wyliczyć masę całkowitą, co Odwołujący zaprezentował wyliczeniami na
stronie 12 i 13 odwołania. Niezależnie od metody ważenia statycznego błąd pomiaru będzie
taki sam, gdyż ważone są stojące nieruchomo koło – jeden z wielu punktów podporu całego
auta. Z punktu widzenia urządzenia pomiarowego jest to dokładnie to samo. Zgodnie z
opisem w certyfikacie (…): Każdy kanał ważenia jest połączony do każdej 16 par podkładek
ważących, wyświetlany jest wskaźnik masy ciała dla każdego z kanałów oraz podsumowanie
tych wag. Klucz do druku generuje wydruk ze wskazań wagi dla każdego ważenia/obciążeń
osi i /lub sumowania tych wskazań wagi. Klucz generuje wydruk z listą kolejnych
podsumowań dla obu ważących klocków i obciążeń osi, a także całkowitej masy. Wskaźnik
masy odbiera dane z każdej podkładki ważącej lub pary klocków, pozwalając zarówno kołom
i masie osiowej na całkowitą wartość ciężaru wyświetlaną na wskaźniku podstawowym.
Ewentualne różnice w pomiarach dwiema opisywanymi metodami oraz różnice w błędach
(pochodzące z pozostałych czynników) wynikają z wcześniej opisywanych przyczyn, co ma
ten skutek, że żaden z wykonawców oferujących taką samą metodę ważenia, nie jest w
stanie ich obliczyć, a zatem ująć w certyfikacie. Błędy te są błędami metody, nie konkretnego
urządzenia. Metoda ważenia statycznego została zaakceptowana przez Zamawiającego
poprzez dopuszczenie metody statycznego ważenia jak i dynamicznego.
Odwołujący odmówił znaczenia pismu Głównego Urzędu Miar na które powołał się
Zamawiający, a dotyczące wniosków o spełnianiu przez certyfikat wymagań z siwz. GUM nie
jest kompetentny do dokonywania wiążących interpretacji treści siwz, ani do dokonywania
modyfikacji wymagań Zamawiającego. Nie dokonuje również wiążących interpretacji
certyfikatów wystawionych przez zagraniczne jednostki certyfikujące. Zamawiający nie
wprowadził w siwz wymagania, aby certyfikat zatwierdzenia typu WE miał być dodatkowo
zatwierdzony przez GUM, niezależenie od tego, czy postanowienie takie byłoby
dopuszczalne zgodnie z zasadami prawa zamówień publicznych. Odwołujący odniósł się do
oceny tego organu (i Zamawiającego) zawarte w stwierdzeniu, że sumowanie kolejnych
wyników pomiaru nie może być uznane za dokonanie pomiaru wartości sumowanej”, czego
przyczyną ma być błąd metody polegający na tym, że pojedyncze pomiary każdej osi
odbiegają od rzeczywistości w sposób niekontrolowany, a co za tym idzie nie sposób
przewidzieć odpowiedniej tolerancji. Skoro Zamawiający dopuść tą metodę, nie może ona
stanowić podstawy do dyskwalifikacji Odwołującego z postępowania, tym bardziej, że
Zamawiający nie odrzucił oferty, która posiada dokładnie tą samą metodę pomiaru (oferta C.
T.). Zaoferowane przez Odwołującego urządzenie było testowane za pomocą podejścia
modułowego, symulatora obciążenia/czujnika nacisku. Metoda ta jest dużo dokładniejsza, niż
ta przy użyciu pojazdu.
Do postępowania odwoławczego przystąpił po stronie Zamawiającego Wykonawca C. T..
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o jego oddalenie.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), w brzmieniu przed nowelizacją dokonaną
ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
oceny wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Odwołującego szkody
w wyniku kwestionowanych czynności/zaniechań Zamawiającego. Odwołujący, który złożył
ofertę w postępowaniu, która w wyniku podejmowanych kroków prawnych (odwołania),
poprzedzających czynność jej odrzucenia, stanowiącą obecnie przedmiot zarzutów, była
jedną z dwóch przywróconych do badania i oceny, w momencie wniesienia odwołania miał
interes w uzyskaniu zamówienia. Żądania i zarzuty jakie stawia Zamawiającemu mają na
celu przywrócenie ponownie do oceny jego oferty, której wynikiem miałoby być uznanie jej za
najkorzystniejszą. W świetle powyższego Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki
materialno-prawe do merytorycznego rozpoznania odwołania.
Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym treści ogłoszenia o zamówieniu oraz
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz), a także stanowisk stron prezentowanych
na rozprawie i złożonych dowodów, Izba dokonała ustaleń faktycznych stanowiących
podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie podniesionych zarzutów.
Izba miała na uwadze stan faktyczny ustalony na dzień wniesienia odwołania, wynikający z
treści oferty Odwołującego, złożonych certyfikatów oraz wyjaśnień Wykonawcy i Jednostki
Certyfikującej National Measurement Office (NMO), mających potwierdzać, iż zaoferowane
urządzenia ważące (platformy) zostały dopuszczone do pomiarów masy całkowitej pojazdów
i zespołów pojazdów wieloosiowych za pomocą tylko jednej pary wag, tzw. metodą „oś po
osi”, tj. metodą sumowania wyników pomiarów nacisków kolejnych osi.
Zamawiający w siwz (tom III) dopuścił urządzenia do pomiaru masy całkowitej pojazdów
metodą statyczną „oś po osi” lub metodą dynamiczną (pomiar realizowany w czasie ruchu
pojazdu). W przypadku oferowanych wag dopuszczonych do pomiarów realizowanych w
czasie ruchu pojazdu (ważenie dynamiczne) muszą być spełnione przepisy rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2007 w sprawie wymagań, którym powinny
odpowiadać wagi samochodowe do ważenia pojazdów w ruchu, oraz szczegółowego
zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych
przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007 r., Nr 188 poz. 1345). Zamawiający wymagał, aby
zaoferowane urządzenia wagowe wraz z oprogramowaniem umożliwiały ustalenie między
innymi nacisk osi wielokrotnej (grupy osi) metodą „oś po osi", bez ograniczenia liczby osi
składowych oraz wzajemnej odległości osi składowych, do wartości co najmniej 20 ton na
każdą oś składową; rzeczywistą masę całkowitą pojazdu, rozumianą dalej jako pojazd
pojedynczy, zespół pojazdów i pojazd członowy, przy pomocy dwóch wag poprzez kontrolę
nacisku poszczególnych osi pojazdów, tj. podczas ważenia „oś po osi. Zakres pomiarowy
urządzeń wagowych musi wynikać z certyfikatu (decyzji) zatwierdzenia typu WE wag lub
dokumentów równoważnych (…) Ustalenie rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi
pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych jako sumy nacisków poszczególnych osi
pojazdów musi wynikać z dokumentacji dopuszczającej wagi do użytkowania (certyfikatu
zatwierdzenia typu lub dokumentów równoważnych) oraz dodatkowo z instrukcji urządzeń
wagowych dostarczonych przez producenta – dokumenty potwierdzające spełnienie tych
wymagań konieczne są na etapie składania ofert (...). Nie dopuszcza się łączenia metod
ważenia (statyczne i dynamiczne) w celu uzyskania wymaganych wyników w/w pomiarów.
W punkcie 8.1.3 siwz Zamawiający wymagał na potwierdzenie, że oferowane dostawy
spełniają jego wymagania złożenia dokumentu potwierdzającego spełnienie wymagań w
zakresie ustalenia rzeczywistej masy całkowitej pojazdu oraz nacisku osi wielokrotnych jako
sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów wynikających z dokumentacji dopuszczającej
wagi do użytkowania (certyfikat zatwierdzenia typu WE) oraz instrukcji urządzeń wagowych
dostarczonych przez producenta.
Odwołujący zaoferował Nieautomatyczny System Ważący, oznaczony serią WWS o
charakterystyce opisanej załączonym do oferty Certyfikatem Akceptacyjnym (…). W pkt 1
wskazany został zakres pomiarowy od 400 do 60 000 kg, o minimalnej wielkości odstępu (e)
k 0,5 kg w zależności od konfiguracji. Instrument ten jest urządzeniem klasy III lub IIII.
Zgodnie z punktem 3.3 tego certyfikatu każdy kanał ważenia jest połączony do każdej z 16
par podkładek ważących, wyświetlany jest wskaźnik masy dla każdego z kanałów oraz
podsumowanie tych wag. Klucz do druku generuje wydruk ze wskazań wagi dla każdego
ważenia/obciążeń osi i/lub sumowania tych wskazań wagi. Klucz generuje wydruk z listą
kolejnych podsumowań dla obu ważących klocków obciążeń osi, a także masy całkowitej.
W pkt 4.1 Dane techniczne zostało wskazane, iż dane techniczne dla Serii 3590EKR,
3590Exx, DFWKR, DFWxx zawarte są w Testach Certyfikacyjnych (…). Zgodnie z pkt 5.1
urządzenia peryferyjne i interfejs dla wskaźników cyfrowych są zawarte w certyfikacie
badania (…).
Pkt 8 certyfikatu dotyczy autoryzowanych alternatyw dla połączonego systemu ważenia
między platformowego. Zgodnie z punktem 8.1.2 Układ ważenia może być skonfigurowany
tak, aby używać do 16 par podkładek ważących, które są połączone ze wskaźnikiem.
Wskaźnik masy odbiera dane z każdej podkładki ważącej lub pary klocków, pozwalając
zarówno kołom i masie osiowej na całkowitą wartość ciężaru wyświetlaną na wskaźniku
podstawowym (…) – Alternatywa 1. Zgodnie z pkt 8.1.3 System ważenia może być
skonfigurowany do korzystania z maksymalnie 16 par cyfrowych ważących klocków które są
połączone ze sobą za pośrednictwem transmisji radiowych lub przewodu. Wyświetlacz
odbiera dane z każdego ważenia i wyświetla na wyświetlaczu głównym platformy. (…)
Podczas konfiguracji/kalibracji/weryfikacji używania instrumentu w tej konfiguracji cyfrowej
CEPS komórki mają być traktowane jako jedność z receptorem obciążenia zastosowanym
jednocześnie do wszystkich obciążników wagowych – Alternatywa 2.
Pismem z 29 czerwca 2016 r. Zamawiający wezwał wykonawcę, na podstawie art. 26 ust. 4
ustawy Pzp, do udzielenia wyjaśnień dotyczących między innymi złożonego certyfikatu EC
UK 2992, instrukcji obsługi WWS. Zamawiający stwierdził w wezwaniu, że z przedłożonych
dokumentów nie wynika możliwość ustalenia rzeczywistej masy całkowitej pojazdu metodą
„oś po osi”.
W odpowiedzi na wezwanie (pismo z 7 lipca 2016 r.) Wykonawca złożył następujące
wyjaśnienia: Potwierdzamy, że oferowany produkt spełnia wszystkie wymagania zawarte
w zapytaniu. W instrukcji obsługi (Instrukcja obsługi wskaźnika wagi, rozdział 13) znajduje
się opis potwierdzający procedurę ważenia, który potwierdza możliwość wykonania
wymaganych pomiarów. Maksymalny nacisk na platformę wraz z tolerancją (dla oferowanych
platform WWSE12.5TM) zawarty jest w załączonym do oferty certyfikacie (…) Rewizja 1.
Jednakże z ostrożności przesyłamy specyfikację serii WWSE wraz z tłumaczeniem.
Odwołujący przedłożył kompletne tłumaczenie certyfikatu urządzenia (…), dotyczącego
modelu wskaźnika stanowiącego oddzielną część wagi, typ 3590E, CPWE, DAN, seria DGT.
We wprowadzeniu znajduje się opis urządzenia wskazujące certyfikowane jako wskaźniki
wagowe przeznaczone do połączenia do receptora obciążenia w celu utworzenia Klasy III i
IIII, wagi nieautomatycznej.
Pismem z 9 czerwca 2016 r. Zamawiający zwrócił się do National Measurement Office,
wystawiającej certyfikat zgodności z następującymi pytaniami:
Czy system ważenia pojazdów dla którego wystawiono certyfikat zgodności można
dokonywać pomiarów statycznych? Odpowiedź: Urządzenia mogą być używane do
pomiarów statycznych.
Czy zaoferowanymi wagami można dokonywać pomiaru nacisku osi pojazdów
w przypadkach, gdy w skład osi wielokrotnych wchodzi większa liczba osi niż 3 (np. oś
wielokrotna składająca się z 4, 5 lub więcej osi)? Odpowiedź: Tak, każda liczba osi jest
dozwolona.
Czy w świetle punktu 3.3 oraz 8.1.2 i 8.1.3 wydanego certyfikatu wagi uzyskały
zatwierdzenie do pomiaru masy całkowitej pojazdów poprzez sumowanie wyników
nacisku poszczególnych osi uzyskanych poprzez ważenie każdej osi jedną parą wag
(dwie platformy wagowe)? Odpowiedź: To zależy od regulacji krajowych (w Wielkiej
Brytanii sumowanie wyników nacisku poszczególnych osi w celu ustalenia masy
całkowitej pojazdu nie jest dozwolone).
Czy wedle zapisów punktu 3.3 oraz 8.1.2 i 8.1.3 określona jest minimalna liczba par wag
potrzebnych do przeprowadzenia procedury ważenia pojazdu i ustalenia jego masy
całkowitej? Odpowiedź: Ponownie, zależy to od regulacji krajowych jeśli nacisk osi
mierzony jest kolejno; jeśli pojazd jest w pełni podtrzymywany przez platformy ważące
(wszystkie osie ważone są równocześnie) wtedy sumowanie nacisku osi jest dozwolone.
Czy istnieje ograniczenie pomiaru nacisku osi oraz masy całkowitej pojazdu metodą
dynamiczną z uwagi na rodzaj przewożonego ładunku (np. cieczy, płyny, żywe
zwierzęta)? Odpowiedź: Ważenie dynamiczne nie jest dozwolone tym certyfikatem.
Czy wagi te mogą być używane do pomiaru nacisku osi oraz masy całkowitej pojazdów
w celu kontroli ruchu drogowego przez uprawnione organy? Odpowiedź: Będzie to
zależało od regulacji krajowych.
Pismem z 20 października 2016 r. Zamawiający wezwał Wykonawcę, na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy Pzp, do złożenia certyfikatu zatwierdzenia typu WE potwierdzającego
spełnienie przez oferowane urządzenia wagowe wymagań w zakresie ustalenia rzeczywistej
masy całkowitej oraz nacisku osi wielokrotnych pojazdów jako sumy nacisków
poszczególnych osi, tj. za pomocą dwóch wag (metodą ważenia „oś po osi”). W odpowiedzi
pismem z 26 października 2016 r., Wykonawca poinformował, że stosowne certyfikaty
zostały złożone wraz z dokumentami przetargowymi oraz potwierdzenie metody ważenia „oś
po osi” było już przez nas wyjaśniane na wezwanie Zamawiającego (…). Do powyższych
wyjaśnień Zamawiający nie zgłosił zastrzeżeń. (…) certyfikaty potwierdzają parametry
urządzenia poprzez wskazanie dokumentów które są traktowane jako załączniki, a przez co
stają się częścią certyfikatu (powyższe ma miejsce w punkcie 2.3.8 Poszczególne tryby
pracy certyfikatu (Test) Urządzenia GB-1461 Rewizja 8). Ponadto certyfikat nie musi
zawierać dokładnego zwrotu na jaki powołuje się Zamawiający, wystarczy że będzie z niego
wynikało, że wymagana funkcjonalność jest spełniona (…). Wykonawca wskazał na
następujące postanowienia załączonych dokumentów, które potwierdzają spełnianie
spornego wymagania:
Certyfikat Akceptacyjny EC UK (…) pkt 3.3 i pkt 4.1,
Certyfikat kontroli typu EU UK (…) Rewizja 4 pkt 3.1,
Certyfikat (test) Urządzenia (…) Rewizja 8 pkt 2.3.8,
Instrukcja obsługi wagi str. 39-75,
Instrukcja obsługi oprogramowania ważenia pojazdów (…).
Zamawiający po raz pierwszy odrzucając ofertę Odwołującego wskazał na niezgodność jej
treści dotyczącą metody ważenia „oś po osi”, co było przedmiotem oceny Izby dokonanej w
wyroku z dnia 7.02.2017 r. (sygn. akt KIO 144/17). Izba nakazała przywrócić do oceny ofertę
Odwołującego między innymi na tej podstawie, że uzasadnienie jakie Zamawiający
prezentował w informacji o odrzuceniu oferty nie odnosiło się do treści certyfikatu, ani
złożonych przez Wykonawcę wyjaśnień (str. 26 wyroku). W toku badania oferty
Odwołującego przywróconej do postępowania Zamawiający wystąpił do Głównego Urzędu
Miar o odniesienie się do certyfikatu EC UK 2992 i udzielonych przez NMO wyjaśnień
poprzez udzielenie odpowiedzi:
- czy przenośne wagi nieautomatyczne typu (…) zatwierdzone zostały do pomiaru
rzeczywistej masy całkowitej pojazdów i zespołów pojazdów – w szczególności do pomiaru
rzeczywistej masy całkowitej pojazdów i zespołu pojazdów o liczbie osi 5-16 metodą ważenia
sekwencyjnego „oś po osi”, tj. przy użyciu tylko dwóch wag podkładanych pod koła kolejnych
osi ważonego pojazdu i sumowania wyników nacisków tych osi;
- czy w świetle treści dokumentów, przenośne wagi nieautomatyczne w przypadku
przedstawienia ich do kontroli metrologicznej, zostaną na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
zalegalizowane przez jednostkę GUM do pomiaru rzeczywistej masy całkowitej pojazdów i
zespołu pojazdów – w szczególności opisaną metodą ważenia sekwencyjnego „oś po osi” i
czy dla takiego pomiaru określona zostanie dokładność metrologiczna, np. klasa dokładności
przy pomiarze sumarycznej masy całkowitej pojazdów, dopuszczalny błąd graniczny dla tego
parametru, itp. (pismo z 10.04.2017 r.).
W odpowiedzi GUM w piśmie z dnia 11.05.2017 r. przesłał opinię, w której stwierdził, iż
przedmiotowe wagi nie zostały zatwierdzone do pomiaru rzeczywistej masy całkowitej
pojazdów metodą sekwencyjną przy użyciu tylko dwóch wag podkładanych pod kolejne osie i
następnie sumowaniu wyników. Sumowanie kolejnych wyników pomiaru nie może być
uznane za dokonanie pomiaru wielkości sumowanej. W wyniku takiego sumowania nie ma
określonej działki legalizacyjnej, a tym samym nie jest możliwe określenie błędu granicznego
dopuszczalnego przy sprawdzaniu tych wag. Potwierdzeniem tego jest odpowiedź NMO z
Wielkiej Brytanii, jednostki notyfikowanej, która wydała ten certyfikat (…) Wyznaczenie masy
całkowitej przez sumowanie kolejnych wyników nie umożliwia określenia błędów granicznych
dopuszczalnych, a tym samym legalizowanie, czy określenie klasy dokładności wag, w tym
zastosowaniu jest niemożliwe.
W wyniku powtórzonej czynności badania oferty Odwołującego Zamawiający pismem z dnia
16.08.2017 r. odrzucił tą ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, w uzasadnienie
podając w szczególności, iż: Wykonawca w złożonej ofercie nie przedstawił dokumentów
w postaci certyfikatu zatwierdzenia typu WE lub dokumentów równoważnych,
potwierdzających, że za pomocą oferowanych wag przenośnych do pomiarów statycznych
typu WWS można wyznaczać rzeczywistą masę całkowitą pojazdów. Przedstawiony
w ofercie Certyfikat Akceptacyjny (…) z dnia 20.06.2014 r. (Wielka Brytania) nie potwierdza,
że za pomocą oferowanych wag przenośnych do pomiarów statycznych można wyznaczać
rzeczywistą masę całkowitą pojazdów - tym bardziej za pomocą tylko jednej pary wag, tj.
metodą pomiaru sekwencyjnego „oś po osi”. (…). Zgodnie z pkt. 8.1.2 i 8.1.3 certyfikatu
system wag może zostać przy użyciu do 16 wag (podkładek ważących) podłączonych do
komputera. Komputer ten odczytuje dane z każdej pojedynczej wagi lub pary wag,
wskazując na wyświetlaczu zarówno wagę pojedynczego koła, osi pojazdu lub masę
całkowitą, której wartość uzyskiwana może być jako matematyczna suma wskazań nacisków
poszczególnych kół lub osi. Zdaniem Zamawiającego z przywołanych zapisów certyfikatu nie
wynika, że za pomocą dwóch wag można dokonać legalnego pomiaru masy całkowitej
pojazdu metodą sekwencyjnych pomiarów nacisków osi, tj. tzw. metodą „oś po osi”.
Certyfikat wskazuje jednoznacznie, że masę całkowitą pojazdu można uzyskać wyłącznie
poprzez sumowanie wskazań ze wszystkich pojedynczych wag umieszczonym pod każdym
z kół ważonego pojazdu jednocześnie, z zastrzeżeniem, że ilość urządzeń nie może
przekroczyć 16 sztuk. Zamawiający uwzględnił odpowiedzi jakie otrzymał od Jednostki
Certyfikującej w dniu 23.03.2017 r. oraz 30.03.2017 r., które wskazywały na przebadanie
wag z użyciem podejścia modułowego, tj. poprzez podłączenie urządzenia, a następnie
podłączonych urządzeń do certyfikowanych czujników obciążenia, a całość utworzyła
kompletne urządzenie przeznaczone do ważenia statycznego. Jednostka nie może określić
wartości błędu dla procedury wyznaczania masy całkowitej pojazdów metodą pomiarów
nacisków kolejnych osi i ich zsumowania ponieważ nie było to przedmiotem sprawdzenia w
ramach wydania Certyfikatu Akceptacyjnego (…). Zamawiający uwzględnił także odpowiedź
GUM z 11.05.2017 r. oraz wyjaśnienia Wykonawcy z 08.06.2017 r., które utwierdziły
Zamawiającego w przekonaniu, iż Certyfikat Akceptacyjny (…) wraz z instrukcją obsługi wag
(…), Certyfikatem (Testu) Urządzenia (…) oraz instrukcją obsługi wskaźnika wag, nie
potwierdza spełnienia OPZ, tj. nie wynika z nich, iż jedną parą oferowanych wag
przenośnych można w sposób metrologicznie pewny, a więc legalny, ustalić rzeczywistą
masę całkowitą pojazdów, bez względu na liczbę osi. Zamawiający opierał się na zapisach
przedłożonych Certyfikatów, albowiem funkcjonalność techniczna wag i zakres jej możliwości
określony w samej instrukcji obsługi wag stanowi element dodatkowy. Zapisy pkt 3.3
wskazujące na funkcjonalność urządzenia polegająca na możliwości wartości wskazań dla
obciążeń poszczególnych osi, nie oznaczają, iż urządzenie zostało zalegalizowane, tj.
uzyskało prawno-metrologiczne zatwierdzenie do pomiaru metodą „oś po osi”. Z uwagi na
przeznaczenie oferowanych wag dla celów kontroli i postępowań prowadzonych przez
organy administracji państwowej, które mogą działać wyłącznie na podstawie i w granicach
prawa, determinuje fakt, że ich używanie musi znajdować oparcie bądź to wprost w prawnej
kontroli metrologicznej urządzenia (certyfikacie zatwierdzenia) lub krajowych przepisach
prawa powszechnie obowiązującego. Wobec braku tych ostatnich regulacji wskazujących na
prawne dopuszczenie wag tego rodzaju do wyznaczania masy całkowitej pojazdów poprzez
pomiar jedną parą wag każdej z osi pojazdu z osobna i sumowanie tak uzyskanych wyników,
a także braku określenia maksymalnych dopuszczalnych błędów dla tej procedury,
okoliczności te muszą zostać zweryfikowane w badaniu metrologicznym urządzenia i muszą
znaleźć odzwierciedlenie w certyfikacie zatwierdzenia wag. Jednostka certyfikująca NMO
potwierdziła, że tego rodzaju weryfikacji urządzenia nie dokonała. Wskazała jednoznacznie,
iż jeżeli każde koło jest wsparte jednocześnie, wtedy ciężar pojazdu jest uzyskiwany przez
sumowanie indywidualnych wag i może być używany do celów legalnych. NMO w
certyfikacie wskazała klasę dokładności III lub IIII, którymi to cyframi określana jest klasa
dokładności danego urządzenia wagowego wyłącznie dla pomiarów nacisków osi. Tymże
klasom odpowiadają wartości błędów granicznych dopuszczalnych – w zależności od
wartości obciążenia (nacisku) może to być np. 0,5e – 1,5e, gdzie „e” oznacza wartość działki
elementarnej. Tym samym, w przedmiotowym certyfikacie w ogóle nie została wskazana
klasa dokładności dla pomiaru masy całkowitej pojazdu. Po uwzględnieniu dopuszczalnych
błędów wynikających z klasy dokładności wagi dla obydwu parametrów (pomiaru nacisku osi
oraz masy całkowitej) zmierzona masa całkowita pojazdu nie będzie wartością
odpowiadającą sumie pomierzonych nacisków osi (nie jest prostym działaniem
matematycznym). Brak ten uniemożliwia w przyszłości przeprowadzenie legalizacji ponownej
wag i określenie klasy dokładności dla pomiaru tego parametru. Urządzenia te nie uzyskają
zatem legalizacji ponownej na terytorium RP w zakresie wyznaczania masy całkowitej
pojazdów metodą „oś po osi” (co stanowiło wymóg OPZ – str. 5).
Uwzględniając powyższe Izba zważyła.
Odwołanie podlega oddaleniu.
Istota rozstrzygnięcia sprowadza się do ustalenia, czy w siwz Zamawiający wymagał
zaoferowania urządzeń certyfikowanych do dokonania pomiaru statycznego całkowitej masy
pojazdu metodą oś po osi, co stanowić powinno wytyczną do dokonania oceny, czy
zaoferowane przez Odwołującego wagi nieautomatyczne zostały objęte badaniem jednostki
certyfikującej i zatwierdzone do pomiaru tą metodą. Zamawiający powołał się na
postanowienia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/31/UE z dnia 26 lutego
2014 r. w prawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do
udostępnienia na rynku wag nieautomatycznych, z których wywiódł, iż akredytacja czy ocena
zgodności oznacza, że wagi używane lub przeznaczone do zastosowań wymienionych w tym
akcie prawnym, spełniają zasadnicze wymagania wymienione w załączniku I, który traktuje
właśnie o klasie dokładności i wartościach błędów dopuszczalnych granicznych wskazań dla
danego pomiaru przy użyciu zatwierdzanego urządzenia. Zamawiający analizując treść
Certyfikatu Akceptacyjnego (…) oceniał, w jakim zakresie Jednostka Akredytująca (NMO)
dokonała sprawdzenia wyników pomiaru w celu określenia masy całkowitej pojazdu.
Ponieważ NMO nie określiła wartości błędu dla procedury wyznaczania masy całkowitej
pojazdów metodą pomiarów nacisków kolejnych osi i ich zsumowania (nie było to
przedmiotem sprawdzenia), Zamawiający uznał, iż zaoferowane urządzenie uzyskało
zatwierdzenie w zakresie dokonywania pomiaru masy całkowitej pojazdu przy użyciu do 16
podkładek/klocków wagowych, a nie przy wykorzystaniu jednej pary i sumowania pomiarów
poszczególnych osi. Dotyczy to również wskazanej w certyfikacie klasy dokładności III lub
IIII.
Odnosząc się do kwestii zasadniczej, tj. zakresu wymagania opisanego w siwz należało
przyjąć, iż zaoferowane wagi (…) wraz z oprogramowaniem miały umożliwiać ustalenie
rzeczywistej masy całkowitej przy pomocy dwóch wag poprzez kontrolę nacisku
poszczególnych osi pojazdu, tj. podczas ważenia „oś po osi” i zsumowania uzyskanych przy
kolejnym pomiarze wyników. Ponadto Zamawiający wymagał, aby ustalenie rzeczywistej
masy całkowitej nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych, jako sumy
nacisków poszczególnych osi pojazdów, wynikało z dokumentacji dopuszczającej wagi do
użytkowania (certyfikatu zatwierdzenia typu lub dokumentów równoważnych) oraz
dodatkowo z instrukcji urządzeń wagowych dostarczonych przez producenta.
Wyjaśnienia stron prezentowane na rozprawie, znajdujące potwierdzenie w złożonych
dokumentach zgromadzonych w toku postępowania wskazują, iż przepisy krajowe
przesądzają o dopuszczalności stosowania metody ważenia „oś po osi” w celu wyznaczenia
masy całkowitej pojazdu, jak również, a także że nie wszystkie Państwa Członkowskie
dopuszczają tą metodę z uwagi na błędy w pomiarze, które mogą powstać na skutek
czynników zewnętrznych (podmuchu wiatru, przesunięcie się ładunku podczas ważenia). W
Wielkiej Brytanii metoda ta nie została dopuszczona (oświadczenie NMO). W Polsce
obowiązująca Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1069 z
późn. zm.) nie nakazuje stosowania określonych rodzajów przyrządów pomiarowych do
wykonywania zadań pomiarowych w dziedzinach określonych w art. 8 ust. 1 ustawy. Zadania
te mogą być wykonywane w inny sposób, niż tylko przy wykorzystaniu przyrządów
pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej, w tym z wykorzystaniem
pomiarów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej lub
przyrządów pomiarowych niepodlegających takiej kontroli. Reasumując, waga
nieautomatyczna do wyznaczania obciążenia koła lub osi pojazdu może być stosowana do
wyznaczania masy całkowitej pojazdu. Niemniej należy podkreślić, iż prawidłowość działania
tejże wagi jest sprawdzana w sposób przewidziany prawem (tj. waga podlega prawnej
kontroli metrologicznej) jedynie w zakresie, w jakim waga ta stosowana jest do wyznaczania
obciążenia koła lub osi pojazdu (pismo Głównego Urzędu Miar z 10.06.2016 r., numer
BMP.402.59.2016.JS.1). Zamawiający na rozprawie prezentował spójne z powyższym
stanowisko wskazując w tym zakresie, iż przepisy krajowe nie zakazują metody ważenia
statycznego „oś po osi, a także iż prawidłowość działania wagi (poddanej kontroli
metrologicznej) dotyczy wyznaczenia obciążenia koła lub osi pojazdu. Nie budzi również
wątpliwości, iż w przepisach krajowych nie zostały określone granice dopuszczalnych błędów
w pomiarze masy całkowitej pojazdu przy wykorzystaniu metody statycznej „oś po osi”. Z tej
przyczyny Zamawiający już na etapie konstruowania wymagań w siwz uznawał za konieczne
wykazanie certyfikatem zatwierdzenia typu lub dokumentem równoważnym dopuszczalności
ustalenia rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi
wielokrotnych, jako sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów. Powyższe uzasadniał na
rozprawie koniecznością zapewnienia, aby pomiar dokonany metodą „oś po osi” nie mógł
być podważony jako nielegalizowany. Ponieważ w przepisach krajowych nie zostały ustalone
zasady pomiaru dla tej metody (warunki do pomiaru oraz granice błędów), Zamawiający
oczekiwał potwierdzenia dopuszczalności pomiaru masy całkowitej pojazdu poprzez
zsumowanie nacisków poszczególnych osi przy użyciu jednej pary wag (dwóch podkładek) w
dokumencie wystawionym przez jednostkę certyfikującą.
W świetle tych uwarunkowań Zamawiający ocenił treść Certyfikatu Akceptacyjnego (…) oraz
pozostałych dokumentów wraz z wyjaśnieniami Odwołującego i Jednostki Certyfikującej
NMO i stwierdził, iż dokument nie odnosi się do metody ważenia „oś po osi”, jako metody
ustalenia masy pojazdu poprzez zsumowanie nacisków poszczególnych osi przy pomocy
dwóch wag (jednej pary). Powyższe stanowiło podstawę do uznania oferty za niezgodną z
treścią siwz.
W ocenie Izby ocena ta była prawidłowa, a czynności które Zamawiający podejmował w celu
wyjaśnienia rzeczywistego zakresu kontroli wag były podyktowane potrzebą dochowania
staranności przy ocenie dokumentu. Krajowa Izba Odwoławcza we wcześniejszym wyroku
wytknęła Zamawiającemu brak odniesienia się w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty
Odwołującego do treści certyfikatu, jak i wyjaśnień złożonych przez Wykonawcę. Mając
zatem wątpliwości Zamawiający wystąpił o dalsze wyjaśnienia, w tym między innymi do
Jednostki Certyfikującej NMO aby ocenić, czy metoda „oś po osi” została objęta Certyfikatem
Akceptacyjnym (…). W ocenie Izby, wyjaśnienia NMO, w których ta odsyłała do regulacji
krajowych w celu ustalenia, czy wagi uzyskały zatwierdzenie do pomiaru masy całkowitej
pojazdu poprzez sumowanie wyników nacisku poszczególnych osi uzyskanych poprzez
ważenie każdej osi jedną parą wag (dwie platformy) potwierdzały, iż z certyfikatu nie wynika
możliwość ustalenia rzeczywistej masy pojazdu metodą „oś po osi”. Zapisy przywoływanych
przez Odwołującego pkt 3.3 i 8.1.2 i 8.1.3 certyfikatu wskazywały wyłącznie na metodę
ustalenia masy całkowitej pojazdu poprzez jednoczesny pomiar nacisku wszystkich kół z
podkładek ważących, co wynika przede wszystkim z prawidłowego odczytania zdania
pierwszego w pkt 3.3. Podsumowanie wag, o jakim mowa dotyczy wyświetlanych
wskaźników masy ciała dla każdego z kanałów ważenia (podłączonych do każdej pary
podkładek), a nie sumowania wag każdej z osi z jednej pary wag. Dalszy opis kluczu, nie
może być inaczej rozumiany, niż jako rozwinięcie zdania pierwszego opisu obsługi.
Informacja dotycząca podsumowań dla obu ważących klocków i obciążeń osi, a także
całkowitej masy dotyczy kolejnych podsumowań z par klocków (maksymalnie do 32
podkładek). Nie można na tej podstawie stwierdzić, iż opis obsługi zawierał w sobie
jednocześnie opis dwóch metod ważenia statycznego, co nie zostało w żaden sposób
wskazane w treści. Dwie metody statyczne różnią się między sobą tym, iż w jednym
przypadku pomiar dokonywany jest jednocześnie z wszystkich par wag podłożonych pod
koła pojazdu i sumowany (opisany w certyfikacie), przy drugiej metodzie wykorzystywane
mogą być dwie wagi (jedna para) użyte do pomiaru nacisku kolejnych osi pojazdu, a
uzyskane w ten sposób wyniki sumowane (metoda „oś po osi”). Skoro jednostka NMO w
korespondencji z Zamawiającym przyznała, iż sumowanie nacisków poszczególnych osi w
celu ustalenia masy całkowitej pojazdu nie jest dozwolone w Wielkiej Brytanii, trudno jest
przyjąć za wiarygodną wykładnię zapisów certyfikatu mającą wskazywać, iż obie metody
ważenia statycznego zostały w tym dokumencie opisane. Odesłanie do zapisów instrukcji
użytkownika w celu wykazania dopuszczalności dokonania pomiaru z wykorzystaniem jednej
pary wag, w ocenie Izby nie mogło być przyjęte jako przekonujące, z tej przyczyny, iż
instrukcja nie może zastąpić certyfikatu. Ponadto, w instrukcji opisane zostały szersze
funkcjonalności, właściwe również do pomiaru metodą dynamiczną, która nie została ujęta w
złożonym certyfikacie akceptacyjnym. Zasadniczo wyjaśnienia NMO cytowane w
uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego prowadziły do wniosku, iż metoda pomiaru „oś
po osi” nie została sprawdzona w trakcie badania urządzenia, które odbyło się przy metodzie
jednoczesnego ważenia wszystkich kół z wykorzystaniem do 16 par wag (podkładek). Próba
nadania wyjaśnieniom innego znaczenia, w kontekście uzyskanych odpowiedzi na pytania
Odwołującego, nie mogła być skuteczna. Przede wszystkim udzielone odpowiedzi odnosiły
się do technicznych możliwości i funkcjonalności urządzeń peryferyjnych, co nie dotykało
istoty sporu, czyli stwierdzenia, że w ramach sprawdzenia urządzeń jednostka dokonywała
obmiarów metodą ważenia „oś po osi” i dla tej metody ustaliła dopuszczalny poziom błędu i
warunki dokonywania pomiaru. Zasadniczo nie mogło budzić również wątpliwości, że stan
porządku pranego w Polsce, gdzie brak jest wytycznych co do korzystania z metody
statycznej „oś po osi”, uzasadniał wnioski Zamawiającego wywiedzione z wyjaśnień NMO, w
których jednostka ta odsyłała do porządku krajowego. Odesłanie to, w ocenie Izby
oznaczało, iż przepisy krajowej powinny dopuścić metodę ważenia w celu ustalenia
rzeczywistej masy całkowitej, jako sumy nacisków poszczególnych osi, co wiązałoby się
między innymi ze wskazaniem granicy błędów w pomiarze, które są wywołane tą metodą.
Tych wymagań w Polsce nie określono, a zatem jedynym źródłem legalizacji wyników
pomiaru będzie musiał być certyfikat akceptacyjny (dopuszczenia WE) wraz z dodatkowymi
dokumentami pochodzącymi od producenta. Takie też znaczenie miało żądanie w siwz, aby
metoda ważenia „oś po osi” została potwierdzona w dokumentach dotyczących wag.
Na etapie badania ofert wymagania Zamawiającego nie mogły ulec zmianie, w taki sposób,
aby uznać za wystarczające potwierdzenie samego zakresu pomiarowego urządzeń
wagowych opisanego w certyfikacie. Zamawiający jednoznacznie wymagał, aby ustalenie
rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych jako
sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów wynikało z dokumentacji dopuszczającej wagi
do użytkowania (certyfikatu zatwierdzenia typu lub dokumentów równoważnych) oraz
dodatkowo z instrukcji urządzeń wagowych dostarczonych przez producenta (...). Powyższe
nie powinno budzić wątpliwości wśród podmiotów profesjonalnie zajmujących się obrotem
urządzeniami pomiarowymi. Zamawiający dopuścił dwie metody pomiaru, tj. dynamiczną i
statyczną, z tym że ta druga została ograniczona do pomiaru „oś po osi”, co również nie
budziło wątpliwości stron na etapie poprzedzającym składanie ofert. Należy również
zauważyć, iż urządzenie WWS zostało przez innego wykonawcę zaoferowane, ale do
pomiaru dynamicznego, a nie ważenia metodą „oś po osi”. Odwołujący na rozprawie
stwierdził, iż zaoferowanie urządzeń do pomiaru dynamicznego było mniej korzystnej dla
wykonawcy, gdyż podrażało ofertę i dlatego pozostali wykonawcy (z pominięciem jednego)
oferowali urządzenie do pomiaru statycznego. Izba nie jest uprawniona do oceny innych
ofert, których nie dotyczyły zarzuty podniesione w odwołaniu, dlatego też pominęła treść
certyfikatu i wyjaśnień złożonych przez C., dotyczących zaoferowanych przez tego
wykonawcę urządzeń, które ostatecznie wybrał Zamawiający.
Odnosząc się na zakończenie do funkcjonalności urządzenia peryferyjnego, tj. wskaźnika
cyfrowego i załączonego certyfikatu badania (…), Izba uznała, iż samo ustalenie, że
urządzenie posiada funkcjonalność sumowania wyników pomiaru, nie przesądza o tym, iż
pomiar dokonany z wykorzystaniem wag nieautomatycznych WWS stanie się pomiarem
legalizowanym. Taki charakter pomiaru miał potwierdzać certyfikat zatwierdzenia dla wag
dopuszczonych do użytkowania, gdyż przepisy krajowej nie zawierają szczególnych
wytycznych pozwalających na wykorzystanie urządzeń, których kontrola metrologiczna nie
obejmowała ustalenia masy całkowitej pojazdu metodą ważenia „oś po osi” i zsumowania
wyników pomiaru z wykorzystaniem jednego zestawu wag.
W świetle powyższego ocena Zamawiającego mająca oparcie w treści certyfikatu, który nie
odnosił się do metody pomiaru z wykorzystaniem jednej pary wag poprzez sumowanie
wyników nacisku poszczególnych osi, co stało w opozycji do wymagania dostarczenia
przedmiotu umożliwiającego dokonanie pomiarów metodą „oś po osi”.
Na podstawie art. 192 ust. 1 Ustawy Izba oddaliła odwołanie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w kwocie 15.000,00 zł.
Przewodniczący: ……………………….
WYROK
z dnia 12 września 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant: Mateusz Zientak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 września 2017 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 sierpnia 2017 r. przez
Wykonawcę – A. V. S. A. z siedzibą w B. działającego przez A. V. S. A. Spóła Akcyjna
Oddział w Polsce z siedzibą w Z., ul. (…) w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B., ul. (…)
przy udziale
Wykonawcy – C. T. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. przy
Botanicznej 10 (60-586 Poznań) zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1 Oddala odwołanie.
2.1 Kosztami postępowania obciąża Wykonawcę – A. V. S. A. siedzibą w B. i:
2.2 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Wykonawcę – A. V. S. A.
siedzibą w B. tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. Akt: KIO 1783/17
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B. na dostawę 108 zestawów
wag przenośnych do ważenia pojazdów (dwie sztuki wag w zestawie) wraz z wyposażeniem
oraz oprogramowaniem na potrzeby Inspekcji Transportu Drogowego (nr ref. (…)),
ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 09.04.2016 r. 2017/S 070-
122065, wobec czynności odrzucenia oferty własnej oraz wyboru ofert najkorzystniejszej
(CAT TRAFFIC Sp. z o.o.), Wykonawca A. V. S. A. siedzibą w B. wniósł w dniu 25 sierpnia
2017 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1783/17).
Zamawiający poinformował Odwołującego o czynnościach stanowiących podstawę
odwołania w dniu 16.08.2017 r. za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp poprzez bezpodstawne i niezasadne odrzucenie oferty
Odwołującego przy błędnym przyjęciu, że treść tej oferty nie odpowiada treści siwz;
2) art. 91 ust. 1 Pzp poprzez dokonanie w sposób wadliwy czynności oceny ofert i
wyboru najkorzystniejszej oferty z uwagi na bezpodstawne pominięcie oferty
Odwołującego, która była najkorzystniejsza.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu unieważnienia
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty
Odwołującego oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert i dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
W uzasadnieniu Odwołujący odniósł się do uzasadnienia decyzji o odrzuceniu jego oferty i
uznaniu, ją za niezgodną z treścią siwz, które sprowadzało się do twierdzenia
Zamawiającego, jakoby przedłożone w postępowaniu dokumenty (certyfikat zatwierdzenia
typu WE) nie potwierdzały możliwości wyznaczenia za pomocą tylko jednej pary
oferowanych wag rzeczywistej masy całkowitej pojazdów metodą pomiaru sekwencyjnego
„oś po osi”. Stanowisko Zamawiający wywodził z analizy dokumentów i wyjaśnień jakie
otrzymał w ramach powtórzenia czynności w postępowaniu nakazanych wyrokiem KIO z
dnia 7 lutego 2017 r. sygn. akt KIO 144/17 i KIO 147/17, które wykraczały poza treść
certyfikatu, prowadząc do jego nieprawidłowej wykładni.
Opisując przedmiot zamówienia, w pkt 8.3.1 siwz Zamawiający nie precyzował
szczegółowych wymagań, które miały być objęte certyfikatem – zgodnie z siwz certyfikat
powinien stwierdzać: zakres pomiarowy urządzeń wagowych, możliwość ustalenia
rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych, jako
sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów. Certyfikat nie miał określać zakresu błędu dla
procedury wyznaczania masy całkowitej pojazdów metodą pomiarów nacisków kolejnych osi
i ich zsumowania.
Odwołujący przedstawił w ofercie certyfikat WE – Certyfikat Akceptacyjny (…) z dnia
20.06.2014 r., z którego wynika, że za pomocą oferowanych wag przenośnych do pomiarów
statycznych typu (…) można wyznaczać rzeczywistą masę całkowitą pojazdów metodą „oś
po osi” za pomocą zestawu dwóch wag. Wskazują na to zapisy pkt 3.3 i 8 Certyfikatu, a
także dane techniczne opisane w Testach Certyfikacyjnych (…), zawierających odesłanie do
podręczników użytkownika dotyczących oferowanych urządzeń, a które stanowią integralną
część certyfikatu. Na stronach 39-75 podręcznika opisana jest procedura ważenia oś po osi
umożliwiająca uzyskanie wyniku dotyczącego całkowitej masy rzeczywistej pojazdu metodą
„oś po osi”, a zatem dokument ten stanowi potwierdzenie, że oferowane urządzenia oferują
metodę ważenia „oś po osi”, za pomocą której można uzyskać całkowitą wagę pojazdu.
Każda z 16 par podkładek ważących dysponuje własnym kanałem ważenia pozwalającym na
stwierdzenie masy dla każdego z kanałów oraz podsumowania tych wag. Skoro
jednocześnie możliwe jest uzyskanie wyników stanowiących podsumowanie wag dla
obciążenia osi oraz całkowitej masy, jasne jest również, że każda z par dysponuje
możliwością ważenia każdej osi z osobna, a następnie sumowania tych wyników w celu
uzyskania masy całkowitej pojazdu. Każda z 16 par spełnia swoją funkcję i pozwala na
ustalenie zarówno wagi kół, osi jak i masy całkowitej. W przypadku użycia konfiguracji w
formie jednej pary wag można ważyć każdą oś z osobna, a suma tych pomiarów
odzwierciedla masę całkowitą pojazdu ważonego.
Certyfikat opisuje dwie metody ważenia – za pośrednictwem ilości wag odpowiadającej ilości
kół (wszystkie koła ważone są na raz) oraz za pośrednictwem jednej pary wag (ważone są
kolejno osie, co było przedmiotem zamówienia). Taki sposób interpretacji certyfikatu
potwierdził przedstawiciel jednostki certyfikującej MNO w korespondencji z Odwołującym.
Pierwsza metoda jest dopuszczona we wszystkich krajach, natomiast możliwość używania
drugiej zależy od przepisów kraju, w którym takie pomiary są dokonywane, co wynika
również z treści certyfikatu. W przypadku polskiego prawa dopuszczalny jest pomiar wagi
metodą „oś po osi”, natomiast w przypadku Wielkiej Brytanii, gdzie wystawiony został
certyfikat, tego typu pomiar jest niedozwolony (jedynym możliwym jest pomiar całego
pojazdu przy użyciu pierwszej metody). Zatem certyfikat w pierwszej kolejności opisuje
metodę, która jest obowiązująca w kraju wydania, a następnie opisuje metodę ważenia
sekwencyjnego „oś po osi”.
Odwołujący zwrócił się do NMO z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości Zamawiającego
dotyczącej klucza do druku i odpowiedź z dnia 09.08.2017 r. potwierdziła, iż wydruk zawiera
podsumowanie wszystkich podkładek ważących podłączonych do instrumentu. Przycisk
całkowitego drukowania pozwala na podsumowanie kolejnych operacji ważenia (dwie lub
więcej podkładek za każdym razem). Więc taki instrument oferuje możliwość wydruku
całkowitej masy pojazdu po ważeniu kolejno każdej osi używając dwóch podkładek
ważących, a nie jak twierdzi Zamawiający, tylko i wyłącznie możliwość jednoczesnego
pomiaru nacisku wszystkich osi.
Zamawiający przyznając, iż taka możliwość istnieje, kwestionuje jednak by metoda ważenia
„oś po osi” była objęta legalizacją wynikającą z certyfikatu twierdząc, że uzyskana suma
wyników pomiarów poszczególnych osi nie jest metodą zatwierdzoną pomiarem masy
całkowitej ważonego pojazdu – nie została metrologicznie zatwierdzona pomiarem masy
całkowitej ważonego pojazdu.
Zdaniem Odwołującego nie ulega wątpliwości, że polskie prawodawstwo dopuszcza metodę
oś po osi, a zatem certyfikat zachowuje w Polsce swój walor legalizacyjny również i dla tej
metody. Za kompletną wagę należy rozumieć platformy wagowe wraz ze wskaźnikiem.
Sama platforma jest tylko częścią, która waży obciążenie i wynik aktualnego obciążenia
przekazuje do wskaźnika. To właśnie wskaźnik odpowiedzialny jest za umożliwienie ważenia
„oś po osi”, gdyż jest elementem wagi, który do tego został przeznaczony. To wskaźnik
analizuje sygnał z wag i umożliwia obliczenie rzeczywistej masy całkowitej.
Zamawiający nie mógł badać procedury „kontroli metrologicznej”, która legła u podstaw
wydania certyfikatu. To treść certyfikatu i dokumentów stanowiących jego integralną część
powinna rozstrzygać o zakresie legalizacji. Odwołujący odniósł się do odpowiedzi NMO z
23.03.2017 r., w której wskazało, iż „urządzenie nie zostało przetestowane przy użyciu
pojazdu w celu ustalenia masy pojazdu poprzez sumowanie osi”, gdyż zostało
przetestowane za pomocą symulatora obciążenia (zgodnie z odpowiedzią NMO z
09.06.2017 r., pkt 3).
Wbrew wywodom Zamawiającego certyfikat nie miał określać zakresu błędu dla procedury
wyznaczania masy całkowitej pojazdów metodą pomiarów nacisków kolejnych osi i ich
zsumowania, co podnosił Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty. Odwołujący
przedstawił metodę określenia masy całkowitej, opisaną w certyfikacie (…), wskazując na
przyczyny możliwych błędów w pomiarze wynikających z czynników zewnętrznych
(przemieszczenie ładunku, pochylenie terenu, silne podmuchy), które czynią niemożliwym do
określenia w jakiejkolwiek dokumentacji, jako sztywnej czy procentowej wartości. Wynika to z
tego, ze wartość nacisków ustabilizowanego ciała we wszystkich punktach podporu (w tym
przypadku kół) jest zawsze taka sama, więc ich suma jest zawsze jednakowa, o ile znajdują
się na możliwie płaskiej powierzchni. Błąd powstały od nachylenia w przypadku
przedmiotowych wag przenośnych, nie jest również możliwy do określenia, gdyż miejsce
instalacji będzie każdego dnia inne. W tym kontekście należy rozumieć odpowiedź NMO, w
której jednostka wskazała, iż nie może określić tego błędu dla takiej procedury (z dnia
29.04.2017 r.). Natomiast błąd wynikający z niedoskonałości urządzenia pomiarowego został
określony na początku certyfikatu przez wskazanie klasy doskonałości pomiędzy III a IIII.
Oferowany model platformy zatwierdzony certyfikatem (…), posiadający maksymalne
obciążenie 12500 kg, rozmiar 750x450 mm oraz działkę legalizacyjną e=5kg jest
instrumentem klasy III, co jest klasą wyższą niż IIII. W przypadku pomiarów statycznych
istnieją dwie metody opisywane w certyfikatach. Pierwszą stanowi pomiar nacisków
wszystkich kół na raz stosując maksymalne 32 platformy (do 16 par platform), przy drugiej
stosowane są dwie platformy (1 para) do ważenia kolejno osi po osi. Każda z wag ma
określony w certyfikacie maksymalny błąd pomiaru, co pozwala przy zastosowaniu wzoru
matematycznego wyliczyć masę całkowitą, co Odwołujący zaprezentował wyliczeniami na
stronie 12 i 13 odwołania. Niezależnie od metody ważenia statycznego błąd pomiaru będzie
taki sam, gdyż ważone są stojące nieruchomo koło – jeden z wielu punktów podporu całego
auta. Z punktu widzenia urządzenia pomiarowego jest to dokładnie to samo. Zgodnie z
opisem w certyfikacie (…): Każdy kanał ważenia jest połączony do każdej 16 par podkładek
ważących, wyświetlany jest wskaźnik masy ciała dla każdego z kanałów oraz podsumowanie
tych wag. Klucz do druku generuje wydruk ze wskazań wagi dla każdego ważenia/obciążeń
osi i /lub sumowania tych wskazań wagi. Klucz generuje wydruk z listą kolejnych
podsumowań dla obu ważących klocków i obciążeń osi, a także całkowitej masy. Wskaźnik
masy odbiera dane z każdej podkładki ważącej lub pary klocków, pozwalając zarówno kołom
i masie osiowej na całkowitą wartość ciężaru wyświetlaną na wskaźniku podstawowym.
Ewentualne różnice w pomiarach dwiema opisywanymi metodami oraz różnice w błędach
(pochodzące z pozostałych czynników) wynikają z wcześniej opisywanych przyczyn, co ma
ten skutek, że żaden z wykonawców oferujących taką samą metodę ważenia, nie jest w
stanie ich obliczyć, a zatem ująć w certyfikacie. Błędy te są błędami metody, nie konkretnego
urządzenia. Metoda ważenia statycznego została zaakceptowana przez Zamawiającego
poprzez dopuszczenie metody statycznego ważenia jak i dynamicznego.
Odwołujący odmówił znaczenia pismu Głównego Urzędu Miar na które powołał się
Zamawiający, a dotyczące wniosków o spełnianiu przez certyfikat wymagań z siwz. GUM nie
jest kompetentny do dokonywania wiążących interpretacji treści siwz, ani do dokonywania
modyfikacji wymagań Zamawiającego. Nie dokonuje również wiążących interpretacji
certyfikatów wystawionych przez zagraniczne jednostki certyfikujące. Zamawiający nie
wprowadził w siwz wymagania, aby certyfikat zatwierdzenia typu WE miał być dodatkowo
zatwierdzony przez GUM, niezależenie od tego, czy postanowienie takie byłoby
dopuszczalne zgodnie z zasadami prawa zamówień publicznych. Odwołujący odniósł się do
oceny tego organu (i Zamawiającego) zawarte w stwierdzeniu, że sumowanie kolejnych
wyników pomiaru nie może być uznane za dokonanie pomiaru wartości sumowanej”, czego
przyczyną ma być błąd metody polegający na tym, że pojedyncze pomiary każdej osi
odbiegają od rzeczywistości w sposób niekontrolowany, a co za tym idzie nie sposób
przewidzieć odpowiedniej tolerancji. Skoro Zamawiający dopuść tą metodę, nie może ona
stanowić podstawy do dyskwalifikacji Odwołującego z postępowania, tym bardziej, że
Zamawiający nie odrzucił oferty, która posiada dokładnie tą samą metodę pomiaru (oferta C.
T.). Zaoferowane przez Odwołującego urządzenie było testowane za pomocą podejścia
modułowego, symulatora obciążenia/czujnika nacisku. Metoda ta jest dużo dokładniejsza, niż
ta przy użyciu pojazdu.
Do postępowania odwoławczego przystąpił po stronie Zamawiającego Wykonawca C. T..
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o jego oddalenie.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), w brzmieniu przed nowelizacją dokonaną
ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
oceny wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Odwołującego szkody
w wyniku kwestionowanych czynności/zaniechań Zamawiającego. Odwołujący, który złożył
ofertę w postępowaniu, która w wyniku podejmowanych kroków prawnych (odwołania),
poprzedzających czynność jej odrzucenia, stanowiącą obecnie przedmiot zarzutów, była
jedną z dwóch przywróconych do badania i oceny, w momencie wniesienia odwołania miał
interes w uzyskaniu zamówienia. Żądania i zarzuty jakie stawia Zamawiającemu mają na
celu przywrócenie ponownie do oceny jego oferty, której wynikiem miałoby być uznanie jej za
najkorzystniejszą. W świetle powyższego Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki
materialno-prawe do merytorycznego rozpoznania odwołania.
Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym treści ogłoszenia o zamówieniu oraz
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz), a także stanowisk stron prezentowanych
na rozprawie i złożonych dowodów, Izba dokonała ustaleń faktycznych stanowiących
podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie podniesionych zarzutów.
Izba miała na uwadze stan faktyczny ustalony na dzień wniesienia odwołania, wynikający z
treści oferty Odwołującego, złożonych certyfikatów oraz wyjaśnień Wykonawcy i Jednostki
Certyfikującej National Measurement Office (NMO), mających potwierdzać, iż zaoferowane
urządzenia ważące (platformy) zostały dopuszczone do pomiarów masy całkowitej pojazdów
i zespołów pojazdów wieloosiowych za pomocą tylko jednej pary wag, tzw. metodą „oś po
osi”, tj. metodą sumowania wyników pomiarów nacisków kolejnych osi.
Zamawiający w siwz (tom III) dopuścił urządzenia do pomiaru masy całkowitej pojazdów
metodą statyczną „oś po osi” lub metodą dynamiczną (pomiar realizowany w czasie ruchu
pojazdu). W przypadku oferowanych wag dopuszczonych do pomiarów realizowanych w
czasie ruchu pojazdu (ważenie dynamiczne) muszą być spełnione przepisy rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2007 w sprawie wymagań, którym powinny
odpowiadać wagi samochodowe do ważenia pojazdów w ruchu, oraz szczegółowego
zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych
przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007 r., Nr 188 poz. 1345). Zamawiający wymagał, aby
zaoferowane urządzenia wagowe wraz z oprogramowaniem umożliwiały ustalenie między
innymi nacisk osi wielokrotnej (grupy osi) metodą „oś po osi", bez ograniczenia liczby osi
składowych oraz wzajemnej odległości osi składowych, do wartości co najmniej 20 ton na
każdą oś składową; rzeczywistą masę całkowitą pojazdu, rozumianą dalej jako pojazd
pojedynczy, zespół pojazdów i pojazd członowy, przy pomocy dwóch wag poprzez kontrolę
nacisku poszczególnych osi pojazdów, tj. podczas ważenia „oś po osi. Zakres pomiarowy
urządzeń wagowych musi wynikać z certyfikatu (decyzji) zatwierdzenia typu WE wag lub
dokumentów równoważnych (…) Ustalenie rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi
pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych jako sumy nacisków poszczególnych osi
pojazdów musi wynikać z dokumentacji dopuszczającej wagi do użytkowania (certyfikatu
zatwierdzenia typu lub dokumentów równoważnych) oraz dodatkowo z instrukcji urządzeń
wagowych dostarczonych przez producenta – dokumenty potwierdzające spełnienie tych
wymagań konieczne są na etapie składania ofert (...). Nie dopuszcza się łączenia metod
ważenia (statyczne i dynamiczne) w celu uzyskania wymaganych wyników w/w pomiarów.
W punkcie 8.1.3 siwz Zamawiający wymagał na potwierdzenie, że oferowane dostawy
spełniają jego wymagania złożenia dokumentu potwierdzającego spełnienie wymagań w
zakresie ustalenia rzeczywistej masy całkowitej pojazdu oraz nacisku osi wielokrotnych jako
sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów wynikających z dokumentacji dopuszczającej
wagi do użytkowania (certyfikat zatwierdzenia typu WE) oraz instrukcji urządzeń wagowych
dostarczonych przez producenta.
Odwołujący zaoferował Nieautomatyczny System Ważący, oznaczony serią WWS o
charakterystyce opisanej załączonym do oferty Certyfikatem Akceptacyjnym (…). W pkt 1
wskazany został zakres pomiarowy od 400 do 60 000 kg, o minimalnej wielkości odstępu (e)
k 0,5 kg w zależności od konfiguracji. Instrument ten jest urządzeniem klasy III lub IIII.
Zgodnie z punktem 3.3 tego certyfikatu każdy kanał ważenia jest połączony do każdej z 16
par podkładek ważących, wyświetlany jest wskaźnik masy dla każdego z kanałów oraz
podsumowanie tych wag. Klucz do druku generuje wydruk ze wskazań wagi dla każdego
ważenia/obciążeń osi i/lub sumowania tych wskazań wagi. Klucz generuje wydruk z listą
kolejnych podsumowań dla obu ważących klocków obciążeń osi, a także masy całkowitej.
W pkt 4.1 Dane techniczne zostało wskazane, iż dane techniczne dla Serii 3590EKR,
3590Exx, DFWKR, DFWxx zawarte są w Testach Certyfikacyjnych (…). Zgodnie z pkt 5.1
urządzenia peryferyjne i interfejs dla wskaźników cyfrowych są zawarte w certyfikacie
badania (…).
Pkt 8 certyfikatu dotyczy autoryzowanych alternatyw dla połączonego systemu ważenia
między platformowego. Zgodnie z punktem 8.1.2 Układ ważenia może być skonfigurowany
tak, aby używać do 16 par podkładek ważących, które są połączone ze wskaźnikiem.
Wskaźnik masy odbiera dane z każdej podkładki ważącej lub pary klocków, pozwalając
zarówno kołom i masie osiowej na całkowitą wartość ciężaru wyświetlaną na wskaźniku
podstawowym (…) – Alternatywa 1. Zgodnie z pkt 8.1.3 System ważenia może być
skonfigurowany do korzystania z maksymalnie 16 par cyfrowych ważących klocków które są
połączone ze sobą za pośrednictwem transmisji radiowych lub przewodu. Wyświetlacz
odbiera dane z każdego ważenia i wyświetla na wyświetlaczu głównym platformy. (…)
Podczas konfiguracji/kalibracji/weryfikacji używania instrumentu w tej konfiguracji cyfrowej
CEPS komórki mają być traktowane jako jedność z receptorem obciążenia zastosowanym
jednocześnie do wszystkich obciążników wagowych – Alternatywa 2.
Pismem z 29 czerwca 2016 r. Zamawiający wezwał wykonawcę, na podstawie art. 26 ust. 4
ustawy Pzp, do udzielenia wyjaśnień dotyczących między innymi złożonego certyfikatu EC
UK 2992, instrukcji obsługi WWS. Zamawiający stwierdził w wezwaniu, że z przedłożonych
dokumentów nie wynika możliwość ustalenia rzeczywistej masy całkowitej pojazdu metodą
„oś po osi”.
W odpowiedzi na wezwanie (pismo z 7 lipca 2016 r.) Wykonawca złożył następujące
wyjaśnienia: Potwierdzamy, że oferowany produkt spełnia wszystkie wymagania zawarte
w zapytaniu. W instrukcji obsługi (Instrukcja obsługi wskaźnika wagi, rozdział 13) znajduje
się opis potwierdzający procedurę ważenia, który potwierdza możliwość wykonania
wymaganych pomiarów. Maksymalny nacisk na platformę wraz z tolerancją (dla oferowanych
platform WWSE12.5TM) zawarty jest w załączonym do oferty certyfikacie (…) Rewizja 1.
Jednakże z ostrożności przesyłamy specyfikację serii WWSE wraz z tłumaczeniem.
Odwołujący przedłożył kompletne tłumaczenie certyfikatu urządzenia (…), dotyczącego
modelu wskaźnika stanowiącego oddzielną część wagi, typ 3590E, CPWE, DAN, seria DGT.
We wprowadzeniu znajduje się opis urządzenia wskazujące certyfikowane jako wskaźniki
wagowe przeznaczone do połączenia do receptora obciążenia w celu utworzenia Klasy III i
IIII, wagi nieautomatycznej.
Pismem z 9 czerwca 2016 r. Zamawiający zwrócił się do National Measurement Office,
wystawiającej certyfikat zgodności z następującymi pytaniami:
Czy system ważenia pojazdów dla którego wystawiono certyfikat zgodności można
dokonywać pomiarów statycznych? Odpowiedź: Urządzenia mogą być używane do
pomiarów statycznych.
Czy zaoferowanymi wagami można dokonywać pomiaru nacisku osi pojazdów
w przypadkach, gdy w skład osi wielokrotnych wchodzi większa liczba osi niż 3 (np. oś
wielokrotna składająca się z 4, 5 lub więcej osi)? Odpowiedź: Tak, każda liczba osi jest
dozwolona.
Czy w świetle punktu 3.3 oraz 8.1.2 i 8.1.3 wydanego certyfikatu wagi uzyskały
zatwierdzenie do pomiaru masy całkowitej pojazdów poprzez sumowanie wyników
nacisku poszczególnych osi uzyskanych poprzez ważenie każdej osi jedną parą wag
(dwie platformy wagowe)? Odpowiedź: To zależy od regulacji krajowych (w Wielkiej
Brytanii sumowanie wyników nacisku poszczególnych osi w celu ustalenia masy
całkowitej pojazdu nie jest dozwolone).
Czy wedle zapisów punktu 3.3 oraz 8.1.2 i 8.1.3 określona jest minimalna liczba par wag
potrzebnych do przeprowadzenia procedury ważenia pojazdu i ustalenia jego masy
całkowitej? Odpowiedź: Ponownie, zależy to od regulacji krajowych jeśli nacisk osi
mierzony jest kolejno; jeśli pojazd jest w pełni podtrzymywany przez platformy ważące
(wszystkie osie ważone są równocześnie) wtedy sumowanie nacisku osi jest dozwolone.
Czy istnieje ograniczenie pomiaru nacisku osi oraz masy całkowitej pojazdu metodą
dynamiczną z uwagi na rodzaj przewożonego ładunku (np. cieczy, płyny, żywe
zwierzęta)? Odpowiedź: Ważenie dynamiczne nie jest dozwolone tym certyfikatem.
Czy wagi te mogą być używane do pomiaru nacisku osi oraz masy całkowitej pojazdów
w celu kontroli ruchu drogowego przez uprawnione organy? Odpowiedź: Będzie to
zależało od regulacji krajowych.
Pismem z 20 października 2016 r. Zamawiający wezwał Wykonawcę, na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy Pzp, do złożenia certyfikatu zatwierdzenia typu WE potwierdzającego
spełnienie przez oferowane urządzenia wagowe wymagań w zakresie ustalenia rzeczywistej
masy całkowitej oraz nacisku osi wielokrotnych pojazdów jako sumy nacisków
poszczególnych osi, tj. za pomocą dwóch wag (metodą ważenia „oś po osi”). W odpowiedzi
pismem z 26 października 2016 r., Wykonawca poinformował, że stosowne certyfikaty
zostały złożone wraz z dokumentami przetargowymi oraz potwierdzenie metody ważenia „oś
po osi” było już przez nas wyjaśniane na wezwanie Zamawiającego (…). Do powyższych
wyjaśnień Zamawiający nie zgłosił zastrzeżeń. (…) certyfikaty potwierdzają parametry
urządzenia poprzez wskazanie dokumentów które są traktowane jako załączniki, a przez co
stają się częścią certyfikatu (powyższe ma miejsce w punkcie 2.3.8 Poszczególne tryby
pracy certyfikatu (Test) Urządzenia GB-1461 Rewizja 8). Ponadto certyfikat nie musi
zawierać dokładnego zwrotu na jaki powołuje się Zamawiający, wystarczy że będzie z niego
wynikało, że wymagana funkcjonalność jest spełniona (…). Wykonawca wskazał na
następujące postanowienia załączonych dokumentów, które potwierdzają spełnianie
spornego wymagania:
Certyfikat Akceptacyjny EC UK (…) pkt 3.3 i pkt 4.1,
Certyfikat kontroli typu EU UK (…) Rewizja 4 pkt 3.1,
Certyfikat (test) Urządzenia (…) Rewizja 8 pkt 2.3.8,
Instrukcja obsługi wagi str. 39-75,
Instrukcja obsługi oprogramowania ważenia pojazdów (…).
Zamawiający po raz pierwszy odrzucając ofertę Odwołującego wskazał na niezgodność jej
treści dotyczącą metody ważenia „oś po osi”, co było przedmiotem oceny Izby dokonanej w
wyroku z dnia 7.02.2017 r. (sygn. akt KIO 144/17). Izba nakazała przywrócić do oceny ofertę
Odwołującego między innymi na tej podstawie, że uzasadnienie jakie Zamawiający
prezentował w informacji o odrzuceniu oferty nie odnosiło się do treści certyfikatu, ani
złożonych przez Wykonawcę wyjaśnień (str. 26 wyroku). W toku badania oferty
Odwołującego przywróconej do postępowania Zamawiający wystąpił do Głównego Urzędu
Miar o odniesienie się do certyfikatu EC UK 2992 i udzielonych przez NMO wyjaśnień
poprzez udzielenie odpowiedzi:
- czy przenośne wagi nieautomatyczne typu (…) zatwierdzone zostały do pomiaru
rzeczywistej masy całkowitej pojazdów i zespołów pojazdów – w szczególności do pomiaru
rzeczywistej masy całkowitej pojazdów i zespołu pojazdów o liczbie osi 5-16 metodą ważenia
sekwencyjnego „oś po osi”, tj. przy użyciu tylko dwóch wag podkładanych pod koła kolejnych
osi ważonego pojazdu i sumowania wyników nacisków tych osi;
- czy w świetle treści dokumentów, przenośne wagi nieautomatyczne w przypadku
przedstawienia ich do kontroli metrologicznej, zostaną na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
zalegalizowane przez jednostkę GUM do pomiaru rzeczywistej masy całkowitej pojazdów i
zespołu pojazdów – w szczególności opisaną metodą ważenia sekwencyjnego „oś po osi” i
czy dla takiego pomiaru określona zostanie dokładność metrologiczna, np. klasa dokładności
przy pomiarze sumarycznej masy całkowitej pojazdów, dopuszczalny błąd graniczny dla tego
parametru, itp. (pismo z 10.04.2017 r.).
W odpowiedzi GUM w piśmie z dnia 11.05.2017 r. przesłał opinię, w której stwierdził, iż
przedmiotowe wagi nie zostały zatwierdzone do pomiaru rzeczywistej masy całkowitej
pojazdów metodą sekwencyjną przy użyciu tylko dwóch wag podkładanych pod kolejne osie i
następnie sumowaniu wyników. Sumowanie kolejnych wyników pomiaru nie może być
uznane za dokonanie pomiaru wielkości sumowanej. W wyniku takiego sumowania nie ma
określonej działki legalizacyjnej, a tym samym nie jest możliwe określenie błędu granicznego
dopuszczalnego przy sprawdzaniu tych wag. Potwierdzeniem tego jest odpowiedź NMO z
Wielkiej Brytanii, jednostki notyfikowanej, która wydała ten certyfikat (…) Wyznaczenie masy
całkowitej przez sumowanie kolejnych wyników nie umożliwia określenia błędów granicznych
dopuszczalnych, a tym samym legalizowanie, czy określenie klasy dokładności wag, w tym
zastosowaniu jest niemożliwe.
W wyniku powtórzonej czynności badania oferty Odwołującego Zamawiający pismem z dnia
16.08.2017 r. odrzucił tą ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, w uzasadnienie
podając w szczególności, iż: Wykonawca w złożonej ofercie nie przedstawił dokumentów
w postaci certyfikatu zatwierdzenia typu WE lub dokumentów równoważnych,
potwierdzających, że za pomocą oferowanych wag przenośnych do pomiarów statycznych
typu WWS można wyznaczać rzeczywistą masę całkowitą pojazdów. Przedstawiony
w ofercie Certyfikat Akceptacyjny (…) z dnia 20.06.2014 r. (Wielka Brytania) nie potwierdza,
że za pomocą oferowanych wag przenośnych do pomiarów statycznych można wyznaczać
rzeczywistą masę całkowitą pojazdów - tym bardziej za pomocą tylko jednej pary wag, tj.
metodą pomiaru sekwencyjnego „oś po osi”. (…). Zgodnie z pkt. 8.1.2 i 8.1.3 certyfikatu
system wag może zostać przy użyciu do 16 wag (podkładek ważących) podłączonych do
komputera. Komputer ten odczytuje dane z każdej pojedynczej wagi lub pary wag,
wskazując na wyświetlaczu zarówno wagę pojedynczego koła, osi pojazdu lub masę
całkowitą, której wartość uzyskiwana może być jako matematyczna suma wskazań nacisków
poszczególnych kół lub osi. Zdaniem Zamawiającego z przywołanych zapisów certyfikatu nie
wynika, że za pomocą dwóch wag można dokonać legalnego pomiaru masy całkowitej
pojazdu metodą sekwencyjnych pomiarów nacisków osi, tj. tzw. metodą „oś po osi”.
Certyfikat wskazuje jednoznacznie, że masę całkowitą pojazdu można uzyskać wyłącznie
poprzez sumowanie wskazań ze wszystkich pojedynczych wag umieszczonym pod każdym
z kół ważonego pojazdu jednocześnie, z zastrzeżeniem, że ilość urządzeń nie może
przekroczyć 16 sztuk. Zamawiający uwzględnił odpowiedzi jakie otrzymał od Jednostki
Certyfikującej w dniu 23.03.2017 r. oraz 30.03.2017 r., które wskazywały na przebadanie
wag z użyciem podejścia modułowego, tj. poprzez podłączenie urządzenia, a następnie
podłączonych urządzeń do certyfikowanych czujników obciążenia, a całość utworzyła
kompletne urządzenie przeznaczone do ważenia statycznego. Jednostka nie może określić
wartości błędu dla procedury wyznaczania masy całkowitej pojazdów metodą pomiarów
nacisków kolejnych osi i ich zsumowania ponieważ nie było to przedmiotem sprawdzenia w
ramach wydania Certyfikatu Akceptacyjnego (…). Zamawiający uwzględnił także odpowiedź
GUM z 11.05.2017 r. oraz wyjaśnienia Wykonawcy z 08.06.2017 r., które utwierdziły
Zamawiającego w przekonaniu, iż Certyfikat Akceptacyjny (…) wraz z instrukcją obsługi wag
(…), Certyfikatem (Testu) Urządzenia (…) oraz instrukcją obsługi wskaźnika wag, nie
potwierdza spełnienia OPZ, tj. nie wynika z nich, iż jedną parą oferowanych wag
przenośnych można w sposób metrologicznie pewny, a więc legalny, ustalić rzeczywistą
masę całkowitą pojazdów, bez względu na liczbę osi. Zamawiający opierał się na zapisach
przedłożonych Certyfikatów, albowiem funkcjonalność techniczna wag i zakres jej możliwości
określony w samej instrukcji obsługi wag stanowi element dodatkowy. Zapisy pkt 3.3
wskazujące na funkcjonalność urządzenia polegająca na możliwości wartości wskazań dla
obciążeń poszczególnych osi, nie oznaczają, iż urządzenie zostało zalegalizowane, tj.
uzyskało prawno-metrologiczne zatwierdzenie do pomiaru metodą „oś po osi”. Z uwagi na
przeznaczenie oferowanych wag dla celów kontroli i postępowań prowadzonych przez
organy administracji państwowej, które mogą działać wyłącznie na podstawie i w granicach
prawa, determinuje fakt, że ich używanie musi znajdować oparcie bądź to wprost w prawnej
kontroli metrologicznej urządzenia (certyfikacie zatwierdzenia) lub krajowych przepisach
prawa powszechnie obowiązującego. Wobec braku tych ostatnich regulacji wskazujących na
prawne dopuszczenie wag tego rodzaju do wyznaczania masy całkowitej pojazdów poprzez
pomiar jedną parą wag każdej z osi pojazdu z osobna i sumowanie tak uzyskanych wyników,
a także braku określenia maksymalnych dopuszczalnych błędów dla tej procedury,
okoliczności te muszą zostać zweryfikowane w badaniu metrologicznym urządzenia i muszą
znaleźć odzwierciedlenie w certyfikacie zatwierdzenia wag. Jednostka certyfikująca NMO
potwierdziła, że tego rodzaju weryfikacji urządzenia nie dokonała. Wskazała jednoznacznie,
iż jeżeli każde koło jest wsparte jednocześnie, wtedy ciężar pojazdu jest uzyskiwany przez
sumowanie indywidualnych wag i może być używany do celów legalnych. NMO w
certyfikacie wskazała klasę dokładności III lub IIII, którymi to cyframi określana jest klasa
dokładności danego urządzenia wagowego wyłącznie dla pomiarów nacisków osi. Tymże
klasom odpowiadają wartości błędów granicznych dopuszczalnych – w zależności od
wartości obciążenia (nacisku) może to być np. 0,5e – 1,5e, gdzie „e” oznacza wartość działki
elementarnej. Tym samym, w przedmiotowym certyfikacie w ogóle nie została wskazana
klasa dokładności dla pomiaru masy całkowitej pojazdu. Po uwzględnieniu dopuszczalnych
błędów wynikających z klasy dokładności wagi dla obydwu parametrów (pomiaru nacisku osi
oraz masy całkowitej) zmierzona masa całkowita pojazdu nie będzie wartością
odpowiadającą sumie pomierzonych nacisków osi (nie jest prostym działaniem
matematycznym). Brak ten uniemożliwia w przyszłości przeprowadzenie legalizacji ponownej
wag i określenie klasy dokładności dla pomiaru tego parametru. Urządzenia te nie uzyskają
zatem legalizacji ponownej na terytorium RP w zakresie wyznaczania masy całkowitej
pojazdów metodą „oś po osi” (co stanowiło wymóg OPZ – str. 5).
Uwzględniając powyższe Izba zważyła.
Odwołanie podlega oddaleniu.
Istota rozstrzygnięcia sprowadza się do ustalenia, czy w siwz Zamawiający wymagał
zaoferowania urządzeń certyfikowanych do dokonania pomiaru statycznego całkowitej masy
pojazdu metodą oś po osi, co stanowić powinno wytyczną do dokonania oceny, czy
zaoferowane przez Odwołującego wagi nieautomatyczne zostały objęte badaniem jednostki
certyfikującej i zatwierdzone do pomiaru tą metodą. Zamawiający powołał się na
postanowienia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/31/UE z dnia 26 lutego
2014 r. w prawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do
udostępnienia na rynku wag nieautomatycznych, z których wywiódł, iż akredytacja czy ocena
zgodności oznacza, że wagi używane lub przeznaczone do zastosowań wymienionych w tym
akcie prawnym, spełniają zasadnicze wymagania wymienione w załączniku I, który traktuje
właśnie o klasie dokładności i wartościach błędów dopuszczalnych granicznych wskazań dla
danego pomiaru przy użyciu zatwierdzanego urządzenia. Zamawiający analizując treść
Certyfikatu Akceptacyjnego (…) oceniał, w jakim zakresie Jednostka Akredytująca (NMO)
dokonała sprawdzenia wyników pomiaru w celu określenia masy całkowitej pojazdu.
Ponieważ NMO nie określiła wartości błędu dla procedury wyznaczania masy całkowitej
pojazdów metodą pomiarów nacisków kolejnych osi i ich zsumowania (nie było to
przedmiotem sprawdzenia), Zamawiający uznał, iż zaoferowane urządzenie uzyskało
zatwierdzenie w zakresie dokonywania pomiaru masy całkowitej pojazdu przy użyciu do 16
podkładek/klocków wagowych, a nie przy wykorzystaniu jednej pary i sumowania pomiarów
poszczególnych osi. Dotyczy to również wskazanej w certyfikacie klasy dokładności III lub
IIII.
Odnosząc się do kwestii zasadniczej, tj. zakresu wymagania opisanego w siwz należało
przyjąć, iż zaoferowane wagi (…) wraz z oprogramowaniem miały umożliwiać ustalenie
rzeczywistej masy całkowitej przy pomocy dwóch wag poprzez kontrolę nacisku
poszczególnych osi pojazdu, tj. podczas ważenia „oś po osi” i zsumowania uzyskanych przy
kolejnym pomiarze wyników. Ponadto Zamawiający wymagał, aby ustalenie rzeczywistej
masy całkowitej nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych, jako sumy
nacisków poszczególnych osi pojazdów, wynikało z dokumentacji dopuszczającej wagi do
użytkowania (certyfikatu zatwierdzenia typu lub dokumentów równoważnych) oraz
dodatkowo z instrukcji urządzeń wagowych dostarczonych przez producenta.
Wyjaśnienia stron prezentowane na rozprawie, znajdujące potwierdzenie w złożonych
dokumentach zgromadzonych w toku postępowania wskazują, iż przepisy krajowe
przesądzają o dopuszczalności stosowania metody ważenia „oś po osi” w celu wyznaczenia
masy całkowitej pojazdu, jak również, a także że nie wszystkie Państwa Członkowskie
dopuszczają tą metodę z uwagi na błędy w pomiarze, które mogą powstać na skutek
czynników zewnętrznych (podmuchu wiatru, przesunięcie się ładunku podczas ważenia). W
Wielkiej Brytanii metoda ta nie została dopuszczona (oświadczenie NMO). W Polsce
obowiązująca Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1069 z
późn. zm.) nie nakazuje stosowania określonych rodzajów przyrządów pomiarowych do
wykonywania zadań pomiarowych w dziedzinach określonych w art. 8 ust. 1 ustawy. Zadania
te mogą być wykonywane w inny sposób, niż tylko przy wykorzystaniu przyrządów
pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej, w tym z wykorzystaniem
pomiarów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej lub
przyrządów pomiarowych niepodlegających takiej kontroli. Reasumując, waga
nieautomatyczna do wyznaczania obciążenia koła lub osi pojazdu może być stosowana do
wyznaczania masy całkowitej pojazdu. Niemniej należy podkreślić, iż prawidłowość działania
tejże wagi jest sprawdzana w sposób przewidziany prawem (tj. waga podlega prawnej
kontroli metrologicznej) jedynie w zakresie, w jakim waga ta stosowana jest do wyznaczania
obciążenia koła lub osi pojazdu (pismo Głównego Urzędu Miar z 10.06.2016 r., numer
BMP.402.59.2016.JS.1). Zamawiający na rozprawie prezentował spójne z powyższym
stanowisko wskazując w tym zakresie, iż przepisy krajowe nie zakazują metody ważenia
statycznego „oś po osi, a także iż prawidłowość działania wagi (poddanej kontroli
metrologicznej) dotyczy wyznaczenia obciążenia koła lub osi pojazdu. Nie budzi również
wątpliwości, iż w przepisach krajowych nie zostały określone granice dopuszczalnych błędów
w pomiarze masy całkowitej pojazdu przy wykorzystaniu metody statycznej „oś po osi”. Z tej
przyczyny Zamawiający już na etapie konstruowania wymagań w siwz uznawał za konieczne
wykazanie certyfikatem zatwierdzenia typu lub dokumentem równoważnym dopuszczalności
ustalenia rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi
wielokrotnych, jako sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów. Powyższe uzasadniał na
rozprawie koniecznością zapewnienia, aby pomiar dokonany metodą „oś po osi” nie mógł
być podważony jako nielegalizowany. Ponieważ w przepisach krajowych nie zostały ustalone
zasady pomiaru dla tej metody (warunki do pomiaru oraz granice błędów), Zamawiający
oczekiwał potwierdzenia dopuszczalności pomiaru masy całkowitej pojazdu poprzez
zsumowanie nacisków poszczególnych osi przy użyciu jednej pary wag (dwóch podkładek) w
dokumencie wystawionym przez jednostkę certyfikującą.
W świetle tych uwarunkowań Zamawiający ocenił treść Certyfikatu Akceptacyjnego (…) oraz
pozostałych dokumentów wraz z wyjaśnieniami Odwołującego i Jednostki Certyfikującej
NMO i stwierdził, iż dokument nie odnosi się do metody ważenia „oś po osi”, jako metody
ustalenia masy pojazdu poprzez zsumowanie nacisków poszczególnych osi przy pomocy
dwóch wag (jednej pary). Powyższe stanowiło podstawę do uznania oferty za niezgodną z
treścią siwz.
W ocenie Izby ocena ta była prawidłowa, a czynności które Zamawiający podejmował w celu
wyjaśnienia rzeczywistego zakresu kontroli wag były podyktowane potrzebą dochowania
staranności przy ocenie dokumentu. Krajowa Izba Odwoławcza we wcześniejszym wyroku
wytknęła Zamawiającemu brak odniesienia się w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty
Odwołującego do treści certyfikatu, jak i wyjaśnień złożonych przez Wykonawcę. Mając
zatem wątpliwości Zamawiający wystąpił o dalsze wyjaśnienia, w tym między innymi do
Jednostki Certyfikującej NMO aby ocenić, czy metoda „oś po osi” została objęta Certyfikatem
Akceptacyjnym (…). W ocenie Izby, wyjaśnienia NMO, w których ta odsyłała do regulacji
krajowych w celu ustalenia, czy wagi uzyskały zatwierdzenie do pomiaru masy całkowitej
pojazdu poprzez sumowanie wyników nacisku poszczególnych osi uzyskanych poprzez
ważenie każdej osi jedną parą wag (dwie platformy) potwierdzały, iż z certyfikatu nie wynika
możliwość ustalenia rzeczywistej masy pojazdu metodą „oś po osi”. Zapisy przywoływanych
przez Odwołującego pkt 3.3 i 8.1.2 i 8.1.3 certyfikatu wskazywały wyłącznie na metodę
ustalenia masy całkowitej pojazdu poprzez jednoczesny pomiar nacisku wszystkich kół z
podkładek ważących, co wynika przede wszystkim z prawidłowego odczytania zdania
pierwszego w pkt 3.3. Podsumowanie wag, o jakim mowa dotyczy wyświetlanych
wskaźników masy ciała dla każdego z kanałów ważenia (podłączonych do każdej pary
podkładek), a nie sumowania wag każdej z osi z jednej pary wag. Dalszy opis kluczu, nie
może być inaczej rozumiany, niż jako rozwinięcie zdania pierwszego opisu obsługi.
Informacja dotycząca podsumowań dla obu ważących klocków i obciążeń osi, a także
całkowitej masy dotyczy kolejnych podsumowań z par klocków (maksymalnie do 32
podkładek). Nie można na tej podstawie stwierdzić, iż opis obsługi zawierał w sobie
jednocześnie opis dwóch metod ważenia statycznego, co nie zostało w żaden sposób
wskazane w treści. Dwie metody statyczne różnią się między sobą tym, iż w jednym
przypadku pomiar dokonywany jest jednocześnie z wszystkich par wag podłożonych pod
koła pojazdu i sumowany (opisany w certyfikacie), przy drugiej metodzie wykorzystywane
mogą być dwie wagi (jedna para) użyte do pomiaru nacisku kolejnych osi pojazdu, a
uzyskane w ten sposób wyniki sumowane (metoda „oś po osi”). Skoro jednostka NMO w
korespondencji z Zamawiającym przyznała, iż sumowanie nacisków poszczególnych osi w
celu ustalenia masy całkowitej pojazdu nie jest dozwolone w Wielkiej Brytanii, trudno jest
przyjąć za wiarygodną wykładnię zapisów certyfikatu mającą wskazywać, iż obie metody
ważenia statycznego zostały w tym dokumencie opisane. Odesłanie do zapisów instrukcji
użytkownika w celu wykazania dopuszczalności dokonania pomiaru z wykorzystaniem jednej
pary wag, w ocenie Izby nie mogło być przyjęte jako przekonujące, z tej przyczyny, iż
instrukcja nie może zastąpić certyfikatu. Ponadto, w instrukcji opisane zostały szersze
funkcjonalności, właściwe również do pomiaru metodą dynamiczną, która nie została ujęta w
złożonym certyfikacie akceptacyjnym. Zasadniczo wyjaśnienia NMO cytowane w
uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego prowadziły do wniosku, iż metoda pomiaru „oś
po osi” nie została sprawdzona w trakcie badania urządzenia, które odbyło się przy metodzie
jednoczesnego ważenia wszystkich kół z wykorzystaniem do 16 par wag (podkładek). Próba
nadania wyjaśnieniom innego znaczenia, w kontekście uzyskanych odpowiedzi na pytania
Odwołującego, nie mogła być skuteczna. Przede wszystkim udzielone odpowiedzi odnosiły
się do technicznych możliwości i funkcjonalności urządzeń peryferyjnych, co nie dotykało
istoty sporu, czyli stwierdzenia, że w ramach sprawdzenia urządzeń jednostka dokonywała
obmiarów metodą ważenia „oś po osi” i dla tej metody ustaliła dopuszczalny poziom błędu i
warunki dokonywania pomiaru. Zasadniczo nie mogło budzić również wątpliwości, że stan
porządku pranego w Polsce, gdzie brak jest wytycznych co do korzystania z metody
statycznej „oś po osi”, uzasadniał wnioski Zamawiającego wywiedzione z wyjaśnień NMO, w
których jednostka ta odsyłała do porządku krajowego. Odesłanie to, w ocenie Izby
oznaczało, iż przepisy krajowej powinny dopuścić metodę ważenia w celu ustalenia
rzeczywistej masy całkowitej, jako sumy nacisków poszczególnych osi, co wiązałoby się
między innymi ze wskazaniem granicy błędów w pomiarze, które są wywołane tą metodą.
Tych wymagań w Polsce nie określono, a zatem jedynym źródłem legalizacji wyników
pomiaru będzie musiał być certyfikat akceptacyjny (dopuszczenia WE) wraz z dodatkowymi
dokumentami pochodzącymi od producenta. Takie też znaczenie miało żądanie w siwz, aby
metoda ważenia „oś po osi” została potwierdzona w dokumentach dotyczących wag.
Na etapie badania ofert wymagania Zamawiającego nie mogły ulec zmianie, w taki sposób,
aby uznać za wystarczające potwierdzenie samego zakresu pomiarowego urządzeń
wagowych opisanego w certyfikacie. Zamawiający jednoznacznie wymagał, aby ustalenie
rzeczywistej masy całkowitej, nacisku osi pojedynczych oraz nacisku osi wielokrotnych jako
sumy nacisków poszczególnych osi pojazdów wynikało z dokumentacji dopuszczającej wagi
do użytkowania (certyfikatu zatwierdzenia typu lub dokumentów równoważnych) oraz
dodatkowo z instrukcji urządzeń wagowych dostarczonych przez producenta (...). Powyższe
nie powinno budzić wątpliwości wśród podmiotów profesjonalnie zajmujących się obrotem
urządzeniami pomiarowymi. Zamawiający dopuścił dwie metody pomiaru, tj. dynamiczną i
statyczną, z tym że ta druga została ograniczona do pomiaru „oś po osi”, co również nie
budziło wątpliwości stron na etapie poprzedzającym składanie ofert. Należy również
zauważyć, iż urządzenie WWS zostało przez innego wykonawcę zaoferowane, ale do
pomiaru dynamicznego, a nie ważenia metodą „oś po osi”. Odwołujący na rozprawie
stwierdził, iż zaoferowanie urządzeń do pomiaru dynamicznego było mniej korzystnej dla
wykonawcy, gdyż podrażało ofertę i dlatego pozostali wykonawcy (z pominięciem jednego)
oferowali urządzenie do pomiaru statycznego. Izba nie jest uprawniona do oceny innych
ofert, których nie dotyczyły zarzuty podniesione w odwołaniu, dlatego też pominęła treść
certyfikatu i wyjaśnień złożonych przez C., dotyczących zaoferowanych przez tego
wykonawcę urządzeń, które ostatecznie wybrał Zamawiający.
Odnosząc się na zakończenie do funkcjonalności urządzenia peryferyjnego, tj. wskaźnika
cyfrowego i załączonego certyfikatu badania (…), Izba uznała, iż samo ustalenie, że
urządzenie posiada funkcjonalność sumowania wyników pomiaru, nie przesądza o tym, iż
pomiar dokonany z wykorzystaniem wag nieautomatycznych WWS stanie się pomiarem
legalizowanym. Taki charakter pomiaru miał potwierdzać certyfikat zatwierdzenia dla wag
dopuszczonych do użytkowania, gdyż przepisy krajowej nie zawierają szczególnych
wytycznych pozwalających na wykorzystanie urządzeń, których kontrola metrologiczna nie
obejmowała ustalenia masy całkowitej pojazdu metodą ważenia „oś po osi” i zsumowania
wyników pomiaru z wykorzystaniem jednego zestawu wag.
W świetle powyższego ocena Zamawiającego mająca oparcie w treści certyfikatu, który nie
odnosił się do metody pomiaru z wykorzystaniem jednej pary wag poprzez sumowanie
wyników nacisku poszczególnych osi, co stało w opozycji do wymagania dostarczenia
przedmiotu umożliwiającego dokonanie pomiarów metodą „oś po osi”.
Na podstawie art. 192 ust. 1 Ustawy Izba oddaliła odwołanie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w kwocie 15.000,00 zł.
Przewodniczący: ……………………….