Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 756/18
WYROK
z dnia 16 maja 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska

Protokolant: Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 maja 2018 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 kwietnia 2018 roku przez
wykonawcę Thales Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie w
postępowaniu prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe Spółkę Akcyjną w
Warszawie
przy udziale wykonawcy Krakowskie Zakłady Automatyki Spółka Akcyjna w Krakowie,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego


orzeka:

1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża Thales Polska Spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 (słownie:
dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę Thales Polska
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od wykonawcy Thales Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
Warszawie na rzecz PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej w Warszawie kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej,
do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.

…………………………..

Sygn. akt: KIO 756/18
Uzasadnienie
Zamawiający – PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna w Warszawie – prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na wykonawstwo zastępcze na
wykonywanie robót budowlanych na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie
Linie Kolejowe S.A.- Zamówienie Częściowe C.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004
roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1579 ze zm.), zwanej dalej
ustawą P.z.p.
W dniu 20 kwietnia 2018 roku wykonawca Thales Polska Sp. z o.o. w Warszawie (dalej:
odwołujący) wniósł odwołanie wobec czynności i zaniechań zamawiającego polegających
na:
— nieprawidłowym uznaniu, że wniosek odwołującego o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu w ogóle nie został złożony z uwagi na nieprawidłowo oceniony przez
zamawiającego podpis osoby umocowanej do reprezentowania odwołującego złożony na
formularzu zgłoszeniowym i pominięcie przez zamawiającego podpisu złożonego na
ostatniej stronie wniosku, a w konsekwencji na nieprawidłowym ustaleniu przez
zamawiającego wykazu wykonawców, którzy zostaną zaproszeni do dialogu, o czym
odwołujący dowiedział się dnia 10 kwietnia 2018 r., tj. z zawiadomienia o wyniku oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu, przesłanego przez zamawiającego za
pośrednictwem poczty elektronicznej.
Zaskarżonym czynności zamawiającego odwołujący zarzucił:
— naruszenie przepisu art. 60d ust. 1 i 2 ustawy P.z.p. oraz art. 78 §1 k.c. w zw. z art.
14 ust. 1 ustawy P.z.p. i art. 18 pkt 4 ustawy z dnia 22 czerwca 2016r. o zmianie ustawy -
Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw, poprzez niewłaściwe
zastosowanie przywołanych przepisów, a w konsekwencji brak zaproszenia odwołującego do
dialogu konkurencyjnego, w sytuacji, gdy odwołujący spełnił warunki udziału w postępowaniu
i złożył wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu zgodnie z prawem i
wymaganiami zamawiającego, tj. w formie pisemnej - z własnoręcznym podpisem
pełnomocnika odwołującego, Pani O. A.-Ż.,

— naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p. poprzez przygotowanie i prowadzenie
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób niezapewniający zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz niezgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości.
W oparciu o przedstawione wyżej zarzuty odwołujący wniósł o:
— nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności oceny wniosku odwołującego, w
szczególności w zakresie oceny zamawiającego dotyczącej formy tego wniosku;
— nakazanie unieważnienia czynności zaproszenia wykonawców do dialogu
konkurencyjnego z pominięciem odwołującego,
— nakazanie zamawiającemu powtórzenie oceny wniosku odwołującego, w
szczególności jako złożonego w zachowaniem formy pisemnej i w konsekwencji nakazanie
zaproszenia do dialogu konkurencyjnego wykonawców spełniających warunki udziału w
postępowaniu z uwzględnieniem odwołującego.
Odwołujący podniósł, że posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia,
kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych: W
razie potwierdzenia podniesionych zarzutów, odwołujący będzie miał szansę na zaproszenie
do dialogu konkurencyjnego (odwołujący spełnia bowiem warunki udziału w postępowaniu),
zaś ewentualne naruszenie przepisów stanowi o możliwości poniesienia szkody
odpowiadającej utraconym korzyściom, wynikającym z udziału w postępowaniu i
ewentualnego uzyskania w jego ramach zamówienia.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł, że zamawiający w zawiadomieniu z dnia
10 kwietnia 2018 r. wskazał, którzy wykonawcy zostaną zaproszeni do dialogu
konkurencyjnego, przy czym zamawiający pominął w tym wykazie odwołującego.
Zamawiający uznał wniosek odwołującego za niezłożony z powodu braku zachowania
pisemności wniosku (art. 78 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy P.z.p.). Zamawiający, jak
wynika z uzasadnienia, poddaje ocenie w tym zakresie tylko formularz zgłoszeniowy,
uznając, że wobec braku czytelnego podpisu pod tym formularzem (zamawiający złożony na
tym formularzu podpis traktuje jako parafę), wniosek odwołującego został złożony
nieskutecznie. W treści uzasadnienia czynności Zamawiający najpierw wskazuje, że „Thales
Polska sp. z o.o. złożył wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, w którym w
formularzu zgłoszeniowym brak jest czytelnego podpisu osoby uprawnionej do podpisania i
złożenia wniosku”, a następnie zarzuca brak podpisu w ogóle („Z uwagi na brak podpisu... ”).

W ocenie odwołującego, stanowisko zamawiającego jest oczywiście niesłuszne, nie
znajduje oparcia w okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy. Wniosek odwołującego o
dopuszczenie do udziału w dialogu konkurencyjnym został bowiem złożony z zachowaniem
formy pisemnej, wniosek ten bowiem został opatrzony własnoręcznym podpisem Pani O. A.-
Ż., należycie umocowanej do reprezentowania odwołującego.
Odwołujący stwierdził, że jego odwołującego spełnia wymagania ogłoszenia o
zamówieniu:
(1) wniosek odwołującego składa się z 34 ponumerowanych stron, na który składa się
formularz (nazwany przez samego zamawiającego jako formularz zgłoszeniowy),
pełnomocnictwo i JEDZ;
(2) wniosek jest opatrzony własnoręcznym podpisem Pani O. A.-Ż. - na str. 34 wniosku
(tj. na ostatniej stronie wniosku) znajduje się podpis czytelny i pieczęć imienna Pani O. A.-Ż..
na innych stronach wniosku (str. 1-33) znajduje się podpis nieczytelny;
(3) Pani O. A.-Ż. jest należycie umocowana do działania w imieniu Odwołującego (vide
pełnomocnictwo - str. 6 i nast. wniosku);
(4) Pani O. A.-Ż. została wskazana także jako pełnomocnik odwołującego w formularzu
zgłoszeniowym — dane wykonawcy str. 3 formularza zgłoszeniowego, pkt 7 formularza
zgłoszeniowego;
(5) Podpis czytelny na str. 34 wniosku jest wystarczający do uznania, że wniosek jest
podpisany. Wniosek nie może być bowiem rozumiany tylko jako formularz zgłoszeniowy
zawarty na str. 3-4, ale jako integralny dokument zawierający się na str. 1-34, co potwierdził
odwołujący dodatkowym oświadczeniem na str. 1 wniosku. Niezależnie od tego, także pod
formularzem zgłoszeniowym (str. 4) znajduje się własnoręczny podpis osoby należycie
umocowanej.
Odwołujący podniósł, że jego wniosek ma charakter integralny - tworzą go wszystkie
dokumenty wchodzące w jego skład. Świadczą o tym względy techniczne: jednolita
numeracja stron, fizycznie ze sobą połączonych w jeden dokument. Odwołujący wyraźnie
zaznaczył na stronie 1 dokumentu, że „oferta składa się z 34 stron". Przede wszystkim
jednak o integralności wniosku stanowi aspekt merytoryczny: tworzy on bowiem całość
niezbędną dla dopuszczenia odwołującego do udziału w postępowaniu. W skład wniosku
wchodzi formularz zgłoszeniowy, pełnomocnictwo i formularz JEDZ, a dokumenty te mają
względem siebie charakter komplementarny.

Na integralność wniosku wskazują również treść ogłoszenia o zamówieniu, gdzie
wskazano m. in., że „ dokumenty wchodzące w skład wniosku muszą być podpisane przez
wszystkie te osoby” (sekcja VI.3. pkt III.2. ogłoszenia), „umocowanie osób do
reprezentowania Wykonawcy powinna bezpośrednio wynikać z Jednolitego Dokumentu.
Pełnomocnictwo należy przedstawić w oryginale (...) ” (sekcja VI.3. pkt III.3. ogłoszenia).
Odwołujący powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn.
akt ICSK373/11, z którego wynika, że „w świetle art. 78 § 1 KC sama objętość «dokumentu»
nie może mieć znaczenia. Może on składać się z kilku części (kilku stron) o różnej szacie
redakcyjnej. Istotna jest przy tym sama relacja takiego dokumentu do umieszczonego w nim
oświadczenia woli. Można mówić o tzw. dokumencie zintegrowanym, jeżeli składa się on z
kilku części (kilku stron), lecz zawiera to samo oświadczenie woli pochodzące od
określonego podmiotu. Rzecz jasna, o takiej integracji nie przesądzają jeszcze elementy
natury technicznej (np. sposób fizycznego połączenia części dokumentu), lecz czynnik
natury merytorycznej tj. sama treść dokumentu wyrażająca objęte nim oświadczenie woli i
wskazująca na sposób powiązania poszczególnych części dokumentu jako całości.
Integralny pod względem treści oświadczenia woli dokument może być podpisany wówczas
jako całość i podpis na takim dokumencie (pod treścią złożonego oświadczenia woli) może
oznaczać zachowanie formy pisemnej tego oświadczenia woli w rozumieniu art. 78 § 1 KC”.
(6) Odwołujący stwierdził, że podpis nieczytelny zawarty w szczególności na str. 4
wniosku (formularza zgłoszeniowego) umożliwia identyfikację autora - ustalenie osoby
składającej ów podpis jest możliwe w prosty sposób poprzez porównanie z podpisem
czytelnym ze str. 34 wniosku, opatrzonym dodatkowo pieczęcią imienną pełnomocnika.
Dodatkowo identyfikację autora tego podpisu umożliwia pismo odwołującego do
zamawiającego z dnia 28 lutego 2018r. podpisane przez Panią O. A.-Ż..
(7) Odwołujący podkreślił, że ani z przepisów prawa (art. 78 § 1 k.c.) ani z ogłoszenia o
zamówieniu nie wynika, aby dla zachowania formy pisemnej istniały jakiekolwiek wymagania
co do podpisu (poza własnoręcznością), w szczególności nie ma wymagań, aby podpis był
wyłącznie czytelny. Co do zasady więc, także podpis nieczytelny jest wystarczający dla
zachowania formy pisemnej.
Odwołujący zauważył, że de lege lata ustawa nie definiuje pojęcia „podpisu” ani nie
określa cech (elementów), jakie powinien zawierać słowny znak graficzny, by mógł być
zakwalifikowany jako podpis w sensie prawnym. W doktrynie przyjmuje się, że podpis, w
tradycyjnym rozumieniu tego pojęcia, stanowi niepowtarzalny znak graficzny,
charakterystyczny dla danej osoby, indywidualizujący tę osobę w obrocie prawnym. Co do
zasady, podpis wywodzi się od imienia i nazwiska osoby, która go składa, nie jest to jednak

bezwzględny wymóg ustawowy, lecz raczej rezultat ukształtowanego w tym zakresie
zwyczaju. W pełni dopuszczalne jest posługiwanie się jakimkolwiek znakiem graficznym,
który dostatecznie indywidualizuje osobę składającą podpis, a jednocześnie nie wprowadza
w błąd co do jej tożsamości.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 16 maja 2018 roku wniósł o:
1. oddalenie odwołania w całości;
2. obciążenie kosztami postępowania odwoławczego odwołującego, w tym zasądzenie
od odwołującego na rzecz zamawiającego kosztów zastępstwa przed Krajową Izbą
Odwoławczą.
Zamawiający zauważył, że pomimo tego, iż dokumenty wchodzące w skład wniosku
stworzą technicznie „integralną” całość to niemniej jednak dołączone do wniosku dokumenty
mają odmienny charakter, a cel ich złożenia de facto nie jest tożsamy (dokumenty składane
w celu potwierdzenia braku podstaw wykluczenia, potwierdzenia spełniania warunków
udziału w postępowaniu, potwierdzające, że oferowane usługi, dostawy lub roboty
budowlane spełniają oczekiwania zamawiającego, pełnomocnictwa do reprezentacji,
formularze, wadium etc.). Powyższe ma doniosłe znaczenie w kontekście ewentualnych
skutków niezłożenia dokumentu lub złożenia dokumentu wadliwego i możliwości
zastosowania art. 26 ust. 3, 3a oraz 4 lub art. 87 ust. 1, jak również art. 87 ust. 2 ustawy
P.z.p. W świetle powyższego wskazana w pkt 5 odwołania argumentacja o integralności
wniosku pod względem merytorycznym nie zasługuje na uwzględnienie, a niezasadność
formułowanej argumentacji wynika wprost z przepisów ustawy.
Zamawiający wskazał, iż nie sposób zgodzić się z argumentem odwołującego, że podpis
umieszczony na ostatniej stronie wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu należy
poczytywać jako oświadczenie woli złożone dla całego wniosku i wszystkich dołączonych do
niego dokumentów. Wskazania bowiem wymaga, iż przedmiotowy podpis został złożony na
ostatniej stronie Jednolitego Dokumentu, a analiza wszystkich okoliczności sprawy oraz
całego wniosku pozwala na sformułowanie twierdzenia, iż intencją autora podpisu było
opatrzenie imiennym podpisem Jednolitego Dokumentu, a nie całego wniosku.
Zamawiający wskazał, iż w toku prowadzonego postępowania odwołujący dokonał
autouzupełnienia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przedkładając
zamawiającemu dokument zawierający podpisany prawidłowo formularz wniosku. Powyższe
pozwala na przyjęcie, iż odwołujący miał świadomość, iż złożony przez niego wniosek
obarczony jest istotną wadą i może zostać zakwestionowany przez zamawiającego.

W ocenie zamawiającego, złożona na poszczególnych stronach wniosku parafa - wbrew
twierdzeniom odwołującego - nie pozwalała na dokonanie jednoznacznej identyfikacji jej
autora. Parafa składa się z bliżej nieokreślonych znaków graficznych, które nie pozwalają na
przyjęcie, iż p. A. – Ż. jest jego autorem.
Zamawiający wskazał, że parafy złożone na poszczególnych stronach wniosku nie
pozwalają na odczytanie nazwiska ich autora. W przypadku formularza wniosku parafa
została wykonana w prawnym dolnym rogu, a nie w miejscu do tego przeznaczonym
(miejsce na datę i podpis) - zatem nie można uznać, iż podpis został umieszczony pod
tekstem zawierającym oświadczenie woli o udziale w postępowaniu.
Zamawiający powołał się na stanowisko KIO wyrażone w wyrokach o sygn. akt: KIO
1559/13, KIO 1187/13, KIO 1189/17.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca KZA
SA w Krakowie. Przystępujący poparł stanowisko zamawiającego i wniósł o oddalenie
odwołania/
Izba ustaliła, co następuje:
Zgodnie z sekcją III ogłoszenia, Opis sposobu przygotowania Wniosku o dopuszczenia
do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego:
1. Wniosek musi być złożony w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Powinien
mieć format nie większy niż A4, w ORYGINALE oraz JEDNEJ KOPII będącej kserokopią
oryginału oraz dodatkowo w kopii w wersji elektronicznej, tj. zeskanowanego wniosku w
formacie nieedytowalnego pliku PDF na płycie CD lub DVD. Na wnioskach w formie
papierowej powinien być odpowiedni napis: „oryginał”, „kopia”. W przypadku rozbieżności
pomiędzy wersją pisemną wniosku, a kopią wniosku w wersji elektronicznej wiążący jest
egzemplarz w wersji pisemnej.
2. Wniosek musi być podpisany przez osoby upełnomocnione do reprezentowania
Wykonawcy zgodnie z formą reprezentacji Wykonawcy określoną w rejestrze lub innym
dokumencie, właściwym dla danej formy organizacyjnej Wykonawcy albo przez
upełnomocnionego przedstawiciela Wykonawcy. Jeżeli z dokumentu określającego status
prawny Wykonawcy lub pełnomocnictwa wynika, iż do reprezentowania Wykonawcy
upoważnionych jest łącznie kilka osób, dokumenty wchodzące w skład wniosku muszą być
podpisane przez wszystkie te osoby.
3. Umocowanie osób do reprezentowania Wykonawcy powinno bezpośrednio wynikać
z Jednolitego Dokumentu. Pełnomocnictwo należy przedstawić w oryginale lub w kopii
poświadczonej notarialnie.

4. Dokumenty, o których mowa w Sekcji III.1.1) w pkt 8.1. oraz w pkt 8.2.1 – 8.2.4
powinny być przedstawiane w formie oryginałów lub kopii poświadczonych za zgodność z
oryginałem, natomiast dokumenty, o których mowa w Sekcji III.1.1) w pkt 4 – 7, 8.2.5 – 8.2.8
powinny być przedłożone w oryginale. Potwierdzenia za zgodność z oryginałem dokonywane
są w formie pisemnej przez Wykonawcę albo podmiot trzeci albo Wykonawcę wspólnie
ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego, albo podwykonawcę - odpowiednio,
w zakresie dokumentów, które każdego z nich dotyczą.
5. Wniosek powinien być sporządzony w języku polskim, z zachowaniem formy
pisemnej pod rygorem nieważności. Dokumenty sporządzone w języku obcym należy złożyć
wraz z ich tłumaczeniem na język polski.
6. Zaleca się złożenie Wniosku jak i załączników, na formularzach przygotowanych przez
Zamawiającego. Wzór wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego wraz z załącznikami będzie dostępny na stronie internetowej
Zamawiającego pod adresem https://zamowienia.plk-sa.pl pod numerem referencyjnym
przedmiotowego postępowania.
Zgodnie z sekcją III 1.1. pkt 4 ogłoszenia, w celu wykazania, że brak jest podstaw do
wykluczenia z postępowania, na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w
Postępowaniu oraz że spełnia kryteria selekcji, każdy z Wykonawców złoży Jednolity
Dokument (Jednolity Dokument stanowi Załącznik nr 5 do Wniosku). W celu wstępnego
potwierdzenia spełnienia warunków udziału w Postępowaniu Wykonawca ogranicza się do
ogólnego oświadczenia dotyczącego wszystkich kryteriów kwalifikacji poprzez wypełnienie
sekcji ALFA w części IV i nie musi wypełniać żadnej z pozostałych sekcji w części IV
Jednolitego Dokumentu.
Zamawiający opracował wzór formularza zgłoszeniowego. W formularzu znajduje się
treść oświadczenia o zgłoszeniu przystąpienia do dialogu konkurencyjnego. Pod treścią
oświadczenia znajduje się miejsce na podpis, imię i nazwisko oraz datę i miejscowość.
Odwołujący w wyznaczonym terminie złożył formularz zgłoszeniowy według wzoru
przygotowanego przez zamawiającego. Do formularza dołączył pełnomocnictwo oraz JEDZ.
Odwołujący ponumerował kolejno strony złożonych dokumentów od 1 do 34.
W wyznaczonym miejscu formularza (str. 4) brak jest podpisu i imienia i nazwiska osoby
podpisującej formularz zgłoszeniowy. W lewym dolnym rogu znajduje się znak graficzny
nieczytelny. Podobne znaki znajdują się na stronach 1-3 oraz 5-33. Na str. 34, będącej
ostatnią stroną JEDZ, znajduje się podpis czytelny i pieczęć imienna Pani O. A.-Ż..
Pismem z dnia 10 kwietnia 2018 r. (przesłanym drogą elektroniczną) zamawiający
poinformował odwołującego o wyniku oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu.

Zamawiający pominął odwołującego. Zamawiający uznał wniosek odwołującego za
niezłożony z powodu braku zachowania pisemności wniosku (art. 78 § 1 K.c. w zw. z art. 14
ust. 1 P.z.p.). W treści uzasadnienia czynności zamawiający wskazał, że „Thales Polska Sp.
z o.o. złożył wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, w którym w formularzu
zgłoszeniowym brak jest czytelnego podpisu osoby uprawnionej do podpisania i złożenia
wniosku”.

Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania
ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy P.z.p.
Z przywołanych wyżej postanowień ogłoszenia wynika, że zamawiający wymagał
podpisania wniosku przez osoby upełnomocnione do reprezentowania wykonawcy zgodnie z
formą reprezentacji, ujawnioną w odpowiednich rejestrach, lub przez upełnomocnionego
przedstawiciela wykonawcy. Argumentacja odwołującego sprowadzała się do wykazania, że
na wniosek, o którym mowa, składają się wszystkie złożone dokumenty, nie zaś jedynie
formularz zgłoszeniowy. Tym samym – w ocenie odwołującego – podpis złożony na ostatniej
stronie JEDZ, spełnia wymogi w zakresie pisemności wniosku.
Izba nie podzieliła argumentacji odwołującego. Co prawda, z treści ogłoszenia nie
wynika expressis verbis, że pod pojęciem wniosku należy rozumieć formularz zgłoszeniowy,
niemniej jednak, zarówno zapisy ogłoszenia o zamówieniu, jak i powszechnie obowiązujące
przepisy prawa, nie pozwalają na stwierdzenie, że podpis złożony na ostatniej stronie JEDZ
jest równoznaczny z zachowaniem formy pisemnej.
Złożenie własnoręcznego podpisu, zgodnie z art. 78 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu
cywilnego, jest wymagane dla zachowania formy pisemnej. Wymóg złożenia wniosku w
formie pisemnej pod rygorem nieważności wynikał z ogłoszenia o zamówieniu – sekcja VI
pkt III ppkt 1 zdanie pierwsze.
W myśl art. 78 § 1 zdanie pierwsze, do zachowania pisemnej formy czynności
prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść
oświadczenia woli. O tym, czym jest oświadczenie woli, stanowi art. 60 K.c., w myśl którego,
z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności
prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w
sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej

(oświadczenie woli).
Innymi słowy oświadczenie woli – w rozumieniu prawa cywilnego – to przejaw woli ludzkiej
zmierzający do wywołania skutku prawnego w postaci powstania, zmiany, ustania stosunku
prawnego.
Nie ulega wątpliwości, że w przedmiotowym postępowaniu oświadczenie woli
odwołującego polegało na zgłoszeniu uczestnictwa w dialogu konkurencyjnym. I to pod tym
oświadczeniem winien znaleźć się podpis osoby uprawnionej do reprezentowania
odwołującego, aby wymogi w zakresie pisemności wniosku zostały zachowane.
Brak jest podstaw do przyjęcia, że podpis złożony na ostatniej stronie JEDZ jest
wystarczający do uznania, że wniosek został złożony w formie pisemnej. JEDZ nie zawiera
bowiem treści oświadczenia woli, będącego istotą złożenia wniosku, czyli zgłoszenia udziału
w postępowaniu. Celem złożenia JEDZ, jak to wynika z sekcji III 1.1 pkt 4, jest bowiem
wykazanie, że wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu. Formularz zgłoszeniowy
i JEDZ to dwa różne dokumenty, o różnej treści, spełniające inne role w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego. Złożenie podpisu na jednym nie oznacza, ze podpis
dotyczy również drugiego, nawet, jeśli dokumenty te zostały spięte i złożone razem w
postępowaniu.
W ocenie Izby, znak umieszczony przez odwołującego na formularzu zgłoszeniowym,
nie jest podpisem w rozumieniu art. 78 § 1 zdanie pierwsze K.c.
Podpis własnoręczny zdefiniowany jest przez doktrynę i orzecznictwo sądowe. Jest
to językowy znak graficzny umieszczony na dokumencie. Powinien być umieszczony pod
jego treścią i być skreślony trwałym sposobem, a więc atramentem lub tuszem, a nie
ołówkiem lub innym nietrwałym materiałem (Tak: Stanisław Dmowski, Stanisław Rudnicki
Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna. Wydawnictwo Prawnicze
Sp. z o.o. Warszawa 1998 str. 202).
Ponieważ żaden akt normatywny nie zawiera definicji legalnej podpisu, przy
określaniu czym jest podpis, zasadnym jest odwołanie się również do orzecznictwa Sądu
Najwyższego, który wielokrotnie zajmował się tą problematyką. W uchwale 7 sędziów z dnia
30 grudnia 1993 roku sygn. akt III CZP 146/93 stwierdził, że podpis wystawcy weksla
powinien obejmować co najmniej nazwisko. Prawo wekslowe nie wymaga dla ważności
weksla, aby podpis był czytelny. Podpis nieczytelny powinien jednak być złożony w formie
zwykle używanej przez wystawcę.
Sąd dopuścił również możliwość składania podpisu nieczytelnego wówczas, gdy
podpisujący w taki właśnie sposób pisze swoje nazwisko, składając podpisy na

dokumentach. Tak wykonany podpis, choć nie daje się odczytać, wyraża napisane nazwisko,
a zatem pełni funkcję identyfikacyjną.
Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy, Izba stwierdziła, iż znak umieszczony w
prawym dolnym rogu formularza ofertowego nie jest podpisem używanym przez
pełnomocnika odwołującego na dokumentach wymagających podpisu. Na ostatniej stronie
JEDZ znajduje się innym podpis Pani O. A.-Ż.. Jest to podpis czytelny, zawierający imię i
nazwisko.
W ocenie Izby, znak umieszczony na formularzu zgłoszeniowym nie jest podpisem,
ale parafą. Jak wskazał Sąd Najwyższy we wskazanej wyżej uchwale, parafa oznacza „skrót
podpisu zwykle urzędowego; inicjały podpisującego dokument, list” (por. Słownik języka
polskiego, PWN, Warszawa 1978, t. 2, s. 601). Trzeba jednak odróżnić pojęcie parafy od
skrótu podpisu. Pierwsze w ścisłym tego słowa znaczeniu – jeśli chodzi o formę – oznacza
znak ręczny składający się z inicjałów, drugie – skrócony podpis przez pominięcie niektórych
liter w celu uczynienia go krótszym. Parafę odróżnia od podpisu przede wszystkim funkcja.
Parafa stanowi bowiem sposób sygnowania dokumentu, mający świadczyć o tym, że jest on
przygotowany do złożenia podpisu. Nawet wówczas, gdy parafujący zamiast inicjałów
zamieści na dokumencie swój pełny podpis, jego znak zachowa jedynie znaczenie
przygotowania dokumentu do złożenia na nim podpisu. O merytorycznym znaczeniu znaku
bowiem przesądzi w takim wypadku treść dokumentu.
Prezentowane w niniejszym wyroku stanowisko wynika z ugruntowanego
orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej, w tym z wyroku z dnia 4 czerwca 2013 roku, sygn.
akt KIO 1187/13 oraz z wyroku z dnia 10 lipca 2013 roku, sygn. akt KIO 1559/13.
Tym samym Izba nie dopatrzyła się naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy P.z.p., wskazanych przez odwołującego w odwołaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.

………………………………………