Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Wrocław, dnia 29 września 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu X Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Wojciech Łukowski

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2015 roku we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: Prokuratora Okręgowego we Wrocławiu

przeciwko: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

o ustalenie nieważności uchwały ewentualnie uchylenie uchwały

w przedmiocie wniosku strony powodowej o udzielenie zabezpieczenie roszczenia

p o s t a n a w i a :

I. Unormować na czas trwania postępowania stosunki stron poprzez określenie zasad wykonywania praw z udziałów pozwanej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością uprawnień z udziałów w ten sposób, że udziały objęte przez (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (KRS (...)) oraz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. (KRS (...)) na czas trwania postępowania nie będą korzystały co do wykonywania prawa głosu i pobierania dywidendy z uprzywilejowania.

II. Unormować na czas trwania postępowania stosunki stron poprzez określenie zasad powoływania zarządu i rady nadzorczej pozwanej spółki w ten sposób, że na czas trwania postępowania wstrzymuje wykonalność postanowień umowy spółki przewidujących powoływania członków tych organów spółki przez wspólnika (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i wskazać, iż prawo powoływania i odwoływania członków zarządu i rady nadzorczej spółki służy zgromadzeniu wspólników.

III. oddala dalej idący wniosek.

UZASADNIENIE

Dnia 10 września 2015 r. Prokurator Okręgowy we Wrocławiu wniósł pozew o:

- stwierdzenie, że uchwała nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 2 marca 2015 r. w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważna,

- stwierdzenie, że uchwała o nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 2 marca 2015 r. w przedmiocie zmiany umowy spółki jest nieważna

- stwierdzenie, że uchwała o nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 2 kwietnia 2015 r. w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważna,

- stwierdzenie, że uchwała o nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 2 kwietnia 2015 r. w przedmiocie zmiany umowy spółki jest nieważna.

Wraz z pozwem złożono wniosek o zabezpieczenie powództwa poprzez wydanie zakazu wykonywania przez (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. i (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. praw udziałowych z udziałów w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie uprzywilejowania ich udziałów co do prawa głosu oraz dywidendy oraz zakaz wykonywania uprawnienia przez (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. co do powoływania i odwoływania członków zarządu oraz członków rady nadzorczej w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, na czas trwania niniejszego postępowania, jak również wpisanie takich zakazów do rejestru przedsiębiorców (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Jak wskazano w pozwie w dniu 30 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu ogłosił upadłość (...) spółki akcyjnej i wyznaczył syndyka. Upadła spółka była jedynym wspólnikiem pozwanej spółki, jednak w dniu 2 marca 2015 r. odbyło się zgromadzenie wspólników strony pozwanej, na którym podjęto m.in. uchwałę nr (...), na mocy której podwyższono kapitał zakładowy strony pozwanej o kwotę 4.000.000,00 zł. poprzez ustanowienie 8.000 nowych udziałów. Nowe udziały zostały przeznaczone do objęcia (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. i pokryte 400.000 akcji upadłej spółki (...) S.A. serii (...) o wartości nominalnej 10,00 zł. każda. Pozbawiono upadłego (...) S.A. prawa pierwszeństwa, a nowe udziały obejmowane przez (...) sp. z o.o. uprzywilejowano co do głosu w stosunku 3 głosy na 1 udział oraz uprzywilejowano co do dywidendy poprzez uprzywilejowanie ich o połowę w stosunku do udziałów nieuprzywilejowanych. Na tym samym zgromadzeniu wspólników strony pozwanej dodatkowo podjęto uchwałę nr (...), na mocy której zmieniono umowę spółki strony pozwanej poprzez ustalenie w całości nowego jej tekstu umowy, a w ramach tej zmiany umowy zmieniono § 7 ust. 1, 3-5 (zmiana kapitału zakładowego, ale przede wszystkim wskazanie na udziału uprzywilejowane i nieuprzywilejowane, uprzywilejowanie udziałów (...) sp. z o.o. i zasad uprzywilejowania), § 9 co do wskazania pokrycia udziałów przez (...) sp. z o.o., § 21 ust. 2 co do wyłącznego prawa powoływania i odwoływania członków Rady Nadzorczej przez (...) sp. z o.o. i § 24 ust. 1 co do wyłącznego prawa powoływania i odwoływania członków Zarządu przez (...) sp. z o.o. Następnie, w dniu 2 kwietnia 2015 r. odbyło się zgromadzenie wspólników strony pozwanej, na którym podjęto m.in. uchwałę nr (...), na mocy której podwyższono kapitał zakładowy tej spółki o kwotę 5.000.000,00 zł., do kwoty 20.000.000,00 zł. poprzez ustanowienie 10.000 nowych udziałów. Nowe udziały zostały przeznaczone do objęcia (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. i pokryte 500.000 akcji upadłej spółki (...) S.A. serii (...) o wartości nominalnej 10,00 zł. każda. Pozbawiono (...) S.A. prawa pierwszeństwa, a nowe udziały obejmowane przez (...) sp. z o.o. uprzywilejowano co do głosu w stosunku 3 głosy na 1 udział oraz uprzywilejowano co do dywidendy poprzez uprzywilejowanie ich o połowę w stosunku do udziałów nieuprzywilejowanych. Na tym samym zgromadzeniu wspólników strony pozwanej dodatkowo podjęto uchwałę nr (...), na mocy której zmieniono umowę spółki strony pozwanej poprzez zmianę § 7 ust. 1 i 4 (zmiana kapitału zakładowego, ale przede wszystkim uprzywilejowanie udziałów (...) sp. z o.o.) i § 9 co do wskazania pokrycia udziałów przez (...) sp. z o.o.,

W wyniku powyższych uchwał, (...) S.A. posiadająca przed rejestracją zmian w rejestrze przedsiębiorców 100% udziału w kapitale zakładowym strony pozwanej oraz 100% głosów, aktualnie posiada jedynie 28,95% głosów na zgromadzeniu wspólników strony pozwanej, zmniejszając jednocześnie udział w ewentualnej wypłacanej dywidendzie, jak i nie ma żadnego prawa do powoływania i odwoływania członków zarządu oraz rady nadzorczej. Ponadto, zgodnie z treścią § 15 ust. 1.5 umowy spółki strony pozwanej udziały wspólnika mogą być przymusowo umorzone na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników, w razie otwarcia postępowania upadłościowego na jego wniosek, co w istocie dotyczy wyłącznie strony powodowej jako wspólnika.

(...) sp. z o.o. z siedzibą we W. obejmująca udziały na podstawie opisanych uchwał jest głównym akcjonariuszem strony powodowej, posiadającym 74,06 % głosów na zgromadzeniu akcjonariuszy. Prezesem Zarządu (...) sp. z o.o. jest R. Ś., który do dnia 20 czerwca 2015 r. był również Prezesem Zarządu strony powodowej, a aktualnie sprawuje funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej strony powodowej. Wiceprezesem Zarządu (...) sp. z o.o. jest B. G., która do dnia 15 czerwca 2015 r. była również Wiceprezesem Zarządu strony powodowej. Największym wspólnikiem (...) sp. z o.o. jest (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. posiadająca 99,99 % udziałów, stąd (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. obejmująca udziały na podstawie opisanych uchwał jest akcjonariuszem strony powodowej, posiadającym bezpośrednio 7,96 % głosów a pośrednio poprzez (...) sp. z o.o. 82,02 % głosów na zgromadzeniu akcjonariuszy. Prezesem Zarządu (...) sp. z o.o. jest R. Ś., który do dnia 20 czerwca 2015 r. był również Prezesem Zarządu strony powodowej, a aktualnie sprawuje funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej strony powodowej. Wiceprezesem Zarządu (...) sp. z o.o. jest A. Ś., małżonka R. Ś.. Największym wspólnikiem (...) sp. z o.o. jest A. Ś. posiadająca 90,00 % udziałów. Skarżonym uchwałom strona powodowa zarzuciła złamanie zakazu z art. 362 § 1 zd. 1 k.s.h oraz naruszenie dobrych obyczajów oraz wskazuje, iż mają one na celu pokrzywdzenie wspólnika – stronty (...) S.A. W ocenie powoda na podstawie art. 252 k.s.h. wskazać należy, że zaskarżone uchwały są sprzeczne z prawem.

Powód wskazał, że Prokuratora Okręgowa we Wrocławiu pod sygnaturą VI Ds. 104/15 prowadzi postępowanie karne dotyczące doprowadzenia obligatariuszy (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie łącznej około 62 mln zł, co stanowi mienie wielkiej wartości, przy zakupie obligacji tego podmiotu, poprzez wprowadzanie pokrzywdzonych w błąd przez (...) S.A. co do rzeczywistej kondycji finansowej spółki poprzez zawyżanie aktywów spółki tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. oraz wyrządzenie (...) S.A. szkody w wielkich rozmiarach tj. o czyn z art. 296 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 300 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Powód sformułował również powództwo ewentualne, którego przedmiotem jest żądanie uchylenia zaskarżonych uchwał jako naruszających dobre obyczaje i mające na celu pokrzywdzenie wspólnika tj. (...) S.A.

W uzasadnieniu wniosku o zabezpieczenie uprawniony podał, że dotychczasowi wspólnicy upadłego tj. (...) S.A. nie mogą w związku z upadłością wykonywać swoich praw z akcji upadłej spółki, natomiast w pełni mogą wykonywać prawa z udziałów i akcji w spółkach z grupy kapitałowej upadłego (w tej sprawie pozwanej spółki). Dotychczasowe postępowanie akcjonariuszy upadłej, aktualnie łącznie dominujących w pozwanej spółce, jak również podejrzenie popełnienia przestępstwa uzasadnia obawę, że istnieje realne zagrożenie, iż brak zabezpieczenia pozwoli im na dokonanie kolejnych rozporządzeń majątkiem. Zagrożenie takie przy tym wykazują dotychczasowe działania (...) spółka z o.o. i (...) spółka z o.o., a w istocie ich wspólników i członków zarządu z okresu od lutego 2015 r. niemal do dnia zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (...) S.A. Bez zabezpieczenia zagrożone będą roszczenia osób trzecich do upadłego. Istnienie zabezpieczenia nie spowoduje tymczasem większej dolegliwości niż wynikająca z zabezpieczenia, a oparta na równości praw udziałowych wspólników pozwanej spółki.

Co do dopuszczalności samego zabezpieczenia wskazano we wniosku podstawą żądanego zabezpieczenia w formie określonej wnioskiem jest art. 755 § 1 pkt 1 i 5 k.p.c. pozwalające udzielić powodowi jak najszerszej ochrony poprzez dobór zabezpieczenia w każdej odpowiedniej formie, w tym poprzez uregulowanie na czas postępowania praw i obowiązków stron. Takim uregulowaniem jest zapewnienie powodowi prawa wpływania na kształt uchwał w pozwanej spółce w sposób nie naruszający praw innych wspólników, ale na równych zasadach. W ocenie powoda oznaczać będzie to konieczność przyznania na ten czas identycznych praw co do wykonywania głosu, dywidendy czy powoływania członków organów wszystkim wspólnikom, a zatem pozbawienia na ten okres uprzywilejowania udziałów wspólników pozwanej tj. (...) spółka z o.o. oraz (...) spółka z o.o.

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu wniosek nie może być uwzględniony w pełni i konieczne jest jego częściowe oddalenie, a w konsekwencji określenie sposobu zabezpieczenia w granicach wniosku co ma miejsce na podstawie art. 738 k.p.c. Wskazać należy bowiem, że powód jako podstawę prawną żądanego sposobu zabezpieczenia wskazał art. 755 § 1 pkt 1 i 5 k.p.c. Wskazany sposób zabezpieczenia ma przy tym polegać na:

1) wydaniu zakazu wykonywania przez (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. i (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. praw udziałowych z udziałów w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie uprzywilejowania ich udziałów co do prawa głosu oraz dywidendy

2) zakazaniu wykonywania uprawnienia przez (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. co do powoływania i odwoływania członków zarządu oraz członków rady nadzorczej w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, na czas trwania niniejszego postępowania,

3) wpisanie takich zakazów do rejestru przedsiębiorców (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Tak ustalony sposób zabezpieczenia w istocie oznacza skierowanie zakazów nie do strony pozwanej, a do podmiotów, które nie są stronami niniejszego postępowania tj. (...) spółka z o.o. oraz (...) spółka z o.o. Zgodnie z treścią art. 755 k.p.c. Sąd może udzielić zabezpieczenia w sposób jaki stosowanie do okoliczności uzna za odpowiedni, a wskazane dalej sposoby mają charakter przykładowy. Zarazem jednak podstawowe granice zabezpieczenia z całą pewnością wyraża zasada wynikająca z przepisów k.p.c. o zabezpieczeniu, wskazana choćby w art. 730 k.p.c., iż zabezpieczenia udzielić można w każdej sprawie cywilnej, a zgodnie z art. 730 ¹ k.p.c. żądać może jej każda strona lub uczestnik postępowania. W konsekwencji zabezpieczenie dotyczy stosunków między stronami postępowania cywilnego. Jeżeli zatem Sąd orzec ma o zabezpieczeniu to orzec musi o stosunkach łączących strony tego postępowania co jednoznacznie wskazano w art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c., a mianowicie unormować stosunki łączące strony tego postępowania. W sytuacji gdy powództwo wnosi Prokurator chodzi oczywiście o prawa tej strony na rzecz której działa. W tej sprawie w ocenie Sądu powództwo prokuratora jest działaniem na rzecz (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej, której to spółki prawa chroni Prokurator aby zabezpieczyć możliwość realizacji roszczeń innych osób kierowanych do upadłej spółki.

Sformułowanie żądania nie dotyczy literalnie unormowania stosunków postępowania tj. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz (...) S.A. (w upadłości likwidacyjnej, czyli Syndyka Masy Upadłości tej spółki jako wykonującego uprawnienia z jej udziałów w pozwanej spółce), a unormowania praw i obowiązków podmiotów trzecich, nieuczestniczących w postępowaniu. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma możliwości uregulowania w orzeczeniu o zabezpieczeniu w całości praw i obowiązków podmiotów trzecich, nie będących uczestnikiem postępowania i nie mogących się do tej regulacji odnieść ani jej zaskarżyć. Tym samym w ocenie Sądu nie jest dopuszczalny dokładnie taki jak określono we wniosku sposób zabezpieczenia sformułowano bowiem żądania bezpośredniego uregulowania praw i obowiązków osób trzecich, a nie stosunków między stronami postępowania (czy też stroną postępowania i stroną na której rzecz działa Prokurator).

Wskazać należy, że w ocenie Sądu uregulowanie stosunków między stronami może oczywiście wpływać na prawa i obowiązki osób trzecich co w szczególności może mieć miejsce w razie powództw dotyczących uchwał spółek czy np. spółdzielni. Oddziaływanie to musi jednak nie być bezpośrednie (czyli nie powinno być wprost uregulowania praw i obowiązków osób trzecich), a pośrednie czyli w konsekwencji uregulowania praw i obowiązków stron może wpłynąć na osoby trzecie co zresztą zwykle będzie regułą przy okazji powództw dotyczących uchwał spółek. Każde rozstrzygnięcie dotyczące uchwały jak np. wstrzymanie jej wykonalności jest uregulowaniem stosunków między pozwaną spółką i skarżącym wspólnikiem, ale oddziaływuje też pośrednio właśnie na prawa innych wspólników.

Wskazana wyżej ocena samego sformułowania wniosku nie oznacza jednak konieczności oddalenia wniosku w całości. Sąd bowiem zgodnie z art. 738 k.p.c. rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. Zwraca przy tym uwagę, że ustawodawca nie wskazał w żadnym miejscu, iż sąd związany jest żądaniem wniosku co oznaczałoby, iż Sąd może albo wniosek uwzględnić albo oddalić, nie jest jednak uprawniony do formułowania w granicach wniosku sposobu zabezpieczenia. Oczywiście przepisy k.p.c. nie zezwalają sądowi na dobór innych niż żądane przez wnioskodawcę sposobów zabezpieczenia, niemniej jednak pozwalają na sformułowanie zakazów i nakazów będących realizacją uregulowania stosunków na czas trwania postępowania. W ocenie Sądu w tej sprawie powód domagał się w istocie ustalenia sposobu wykonywania uprawnień wspólników w zgromadzeniu wspólników pozwanej spółki i przy wykonywaniu praw w spółce – niezależnie od sformułowania samego żądania wniosku w którym odniesiono się wspólników spółki, a nie samej pozwanej spółki. Przy takich graniach wniosku jakie w ocenie Sądu należy określić jest możliwe uregulowanie właśnie stosunków stron postępowania czyli sposobu głosowania w zgromadzeniu wspólników pozwanej spółki, uprawnień jej wspólników co do dywidendy jak również zasad powoływania rady nadzorczej i zarządu spółki.

Wskazać musi Sąd, że powód domagając się wydaniu zakazu wykonywania przez (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. i (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. praw udziałowych z udziałów w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie uprzywilejowania ich udziałów co do prawa głosu oraz dywidendy w istocie wnosił właśnie o określenie na czas trwania postępowania zasad wykonywania uprawnień w zgromadzeniu wspólników oraz zasad wypłaty dywidendy w spółce. W tym stanie rzeczy zasadne jest w ocenie Sądu Okręgowego uregulowanie tych zasad bez jednak adresowania zakazów bezpośrednio do wspólników pozwanej spółki, a przez określenie w jaki sposób unormowane mają być stosunki na czas trwania postępowania. W ocenie Sądu to unormowania prowadzić musi do przyjęcia, iż nie stosuje się na czas trwania postępowania uprzywilejowania udziałów co do głosu i dywidendy, uprzywilejowanie to zaistniało bowiem na podstawie podjętych uchwał. Równocześnie nie jest wystarczające wyłącznie wstrzymanie wykonalności podjętych uchwał, bowiem obecnie uprawnienia te istnieją w pozwanej spółce na podstawie konstytutywnego wpisu w KRS, dotyczącego zmiany umowy i podwyższenia kapitału zakładowego, do którego to podstawą były skarżone uchwały.

W dalszym ciągu wskazać należy, że domagał się również powód wydania zakazu zakazaniu wykonywania uprawnienia przez (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. co do powoływania i odwoływania członków zarządu oraz członków rady nadzorczej w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, na czas trwania niniejszego postępowania. W tym zakresie zwrócić musi Sąd uwagę, że uprawnienia te wynika z § 21 i § 24 umowy spółki, które określa równocześnie, że członków rady i zarządu powołuje (...) spółka z o.o. Tym samym powód domaga się w istocie zabezpieczenia przez uregulowanie sposobu powoływania zarządu i rady nadzorczej spółki do tego bowiem sprowadza się jego wniosek. W tej sytuacji – w takich granicach wniosku o zabezpieczenie – Sąd Okręgowy uwzględniając wniosek nie może wyłącznie zakazać (...) spółka z o.o. wykonywania uprawnień co do powoływania i odwoływania członków rady nadzorczej i zarządu, a musi także wyraźnie określić sposób kształtowania składu tego organu na czas postępowania.

Zauważyć musi Sąd w tej materii, że nie budzi wątpliwości na podstawie zebranego materiału, iż uprawienie takie (...) spółka z o.o. nabyła na podstawie uchwały z 2 marca 2015 r., bowiem to w tej uchwale (akt notarialny z dnia 2 marca dołączony do pozwu) po raz pierwszy pojawiła się taka treść § 21 i 24 umowy. Nie jest wyjaśnione przez powoda czy wcześniej takie uprawnienie służyło (...) S.A. jako wspólnikowi spółki czy też członków rady nadzorczej i zarządu powoływało zgromadzenie wspólników. Biorąc jednak fakt, iż z zarejestrowanej obecnie umowy spółki (wpisem nr 18 z 31 marca 2015 r. co wynika z załączonego odpisu pełnego) wynika wyłączne uprawnienie (...) spółki z o.o. do powoływania rady nadzorczej i zarządu konieczne jest wyraźne wskazanie w ramach unormowania stosunków na czas trwania postępowania, iż nie tylko wstrzymuje się wykonalność postanowień umowy spółki przewidujących powoływania i odwoływanie członków rady przez (...) spółkę z o.o., ale także określa się zasady powoływania i odwoływania członków rady na czas trwania postępowania. W tym zakresie – nawet gdyby przed zmianą umowy spółki członków rady powoływał wspólnik czego nie wskazano w pozwie i wniosku o zabezpieczenie – przyjąć należy w ocenie Sądu regułę wyrażoną w Kodeksie spółek handlowych, a zatem powoływanie i odwoływania na czas trwania postępowania członków rady i zarządu przez zgromadzenie wspólników pozwanej spółki (co do zarządu art. 201 § 4 k.s.h. co do rady art. 215 k.s.h.) W istocie więc Sąd nie określa reguły powoływania rady i zarządu, a wskazuje, że w sytuacji gdy wykluczone jest stosowanie reguły powoływania rady z § 21 ust. 2 umowy i zarządu z § 24 ust. 1 umowy zastosowanie znajdą normy Kodeksu spółek handlowych. Takie unormowanie stosunków, mające swoje oparcie w treści art. 755 § 1 pkt 5 k.p.c. i wniosku, uwzględnia przy tym uprawnienia wszystkich wspólników i daje im możliwość wypowiedzi co do powoływanych osób. Określenie kto wykonuje te uprawnienia na czas trwania postępowania jest przy tym przytoczeniem normy kodeksowej. Jest jednak konieczne dla rozstrzygnięcia ewentualnych wątpliwości jak ma być kształtowany skład rady i zarządu w czasie trwania postępowania.

Odnośnie wniosku co do wpisanie zakazów do rejestru przedsiębiorców (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wskazać musi Sąd, że wniosek w tym zakresie nie ma swojej podstawy prawnej i nie jest możliwy do uwzględnienia. Nie jest dostateczną podstawą art. 755 § 1 pkt 5 k.p.c., który przewiduje możliwość wpisania stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub właściwym rejestrze. Wskazany przepis Kodeksu postępowania cywilnego dotyczy bowiem wpisania ostrzeżenia jako wpisu przewidzianego przez prawo. Nie zakłada natomiast nakazania wpisu czegoś co nie może być wpisane zgodnie z właściwymi przepisami. Co do wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym działa natomiast wyrażona w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym zasada, iż zamieszcza się w nim wpisy określone w tej ustawie oraz doprecyzowane w rozporządzeniu wykonawczym, a przepisy te nie wskazują na możliwość wpisu informacji o zabezpieczeniu. W rezultacie działa w tym obszarze zasada wyrażona w art. 9 ust. 2 tej ustawy zgodnie z którą jeżeli przepis szczególny przewiduje wpisanie jakichś danych do rejestru, a zgodnie z ustawą o KRS dane te nie podlegają wpisowi do określonego działu tego rejestru (czyli nie są przewidziane przez ustawę o KRS) to dokumenty zawierające te dane składa się do akt rejestrowych. Ostatecznie wskazać należy, że Sąd nie może zatem nakazać wpisu którego nie przewiduje ustawa i którego nie można wykonać.

Zamiast nakazania wpisu mógłby Sąd co najwyżej zarządzić przyjęcie do akt rejestrowych postanowienia o zabezpieczeniu w celu ujawnienia przeglądającym akta i sądowi rejestrowemu regulacji stosunków na czas trwania postępowania. Podstawą takiego działania nie byłoby przy tym przekonania, że art. 755 § 1 pkt 5 k.p.c. zezwala na taki wpis w KRS bowiem takiego przekonania Sąd nie podziela, a treść art. 755 § 1 k.p.c. w części wstępnej czyli możliwość takiego uregulowania jakie Sąd uzna za wskazane. Szczegółowe już punkty art. 755 § 1 k.p.c. są bowiem regulacją mającą zastosowanie „ w szczególności”, zezwalającą zatem na określenie poza nimi sposobu zabezpieczenia. Taki sposób mieściłby się przy tym w granicach zabezpieczenia jeżeli bowiem wnioskodawca wnosi o wpis zakazów w rejestrze to dopuszczalne jest w granicach żądanego zabezpieczenia zastosowanie mniejszego środka, a zatem złożenie dokumentu do akt. Takie zabezpieczenie jest jednak w ocenie Sądu zbędne z uwagi na fakt, iż sąd dokonuje regulacji wyłącznie na czas trwania niniejszego postępowania. Tym samym ustalone reguły mają zastosowanie na określony okres czasu i jedynie przy ewentualnym formułowaniu wniosków co do wpisu dotyczących czynności do których przyjęte reguły mają zastosowanie kwestia ta powinna być wykazywana przez spółkę. Co więcej uregulowanie takie dotyczy stosunków wewnętrznych spółki, a wnioskodawca nie wykazywał nawet zagrożenia zbycia udziałów, a zatem nie wykazano potrzeby uprzedzenia osób trzecich jako potencjalnych nabywców od (...) spółki z o.o. i (...) spółki z o.o.

Po wyjaśnieniu przyczyny wydania orzeczenia w takiej postaci i wskazaniu wydania go w granicach wniosku o zabezpieczenie wskazać należy, że nie budzi wątpliwości, iż podstawowymi przesłankami udzielania zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie roszczenia oraz wykazanie interesu prawnego w jego udzieleniu. Zgodnie z art. 730 ¹ § 1 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni (1) roszczenie oraz (2) interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje zaś wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (§ 2). W ocenie Sądu Okręgowego te przesłanki udzielenia zabezpieczenia, zostały wykazane.

Co do uprawdopodobnienia roszczenia wskazać trzeba, że roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli prima facie istnieje znaczna szansa na jego istnienie. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza konieczność uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone. Należy przy tym zaznaczyć, iż uprawdopodobnienie nie przesądza udowodnienia mogącego być podstawą do pozytywnego rozstrzygnięcia co do meritum sprawy, co nastąpi w postępowaniu procesowym, w którym strona pozwana będzie miała możliwość przedstawienia swojego stanowiska. Istotą postępowania zabezpieczającego jest bowiem to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego.

W tej kwestii wskazać musi Sąd, że roszczenie jest uprawdopodobnione. Powód przytoczył okoliczności stanowiące o uprawdopodobnieniu roszczenia. Co do faktycznych podstaw uprawdopodobnienia wskazać musi Sąd, iż istnieją faktycznie powiązania osobowe miedzy pozwaną spółką, spółkami będącymi wspólnikami pozwanej jak również osobami zarządzającymi upadłą spółką (...). Taka sytuacja czyni wysoce prawdopodobnym, iż działania jakie kwestionuje powód zmierzały w istocie do wyprowadzenia majątku ze spółki (...). W ich konsekwencji (...) spółki (...) tuż przed upadłością wyzbyli się w niej akcji obejmując przy tym udziały w spółkach zależnych przez co przejęli bezpośrednio nad nimi kontrolę (a przynajmniej stan taki uznać należy za uprawdopodobniony w sprawie). Wskazać musi Sąd także, że wątpliwości budzi w tej sprawie – szczególnie w świetle argumentacji zawartej w załączonym postanowieniu Sądu upadłościowego – czy zagrożenie niewypłacalnością zaistniało wyłącznie na skutek działania jednego podmiotu tj. Banku (...) określającego wymagalność kredytu (co wskazywano przy okazji wniosku o ogłoszenie upadłości) czy też zaistniało już wcześniej. Kwestie te uzasadniają przyjęcie, iż uprawdopodobniony jest wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia.

Odnośnie interesu prawnego w żądaniu zabezpieczenia wskazać musi Sąd Okręgowy, że tryb przyjmowania zaskarżonych uchwał i ich skutek oraz wskazane już wyżej istotne powiązania osobowe czynią prawdopodobną obawę, że podejmowane będą w pozwanych spółkach dalsze czynności mogące oznaczać uszczuplenie praw masy upadłości czy też dalsze transfery majątkowe co najmniej dochodzenie roszczeń powoda. W tej sytuacji w ocenie Sądu jak najbardziej zasadne jest wykluczenie do czasu rozstrzygnięcia sprawy możliwości wykorzystywania uprzywilejowania nowych udziałowców pozwanej, które prima facie uznać należy za nadmierne. Zwraca bowiem uwagę, że udziały nowych wspólników pokryte zostały najprawdopodobniej pozbawionymi wartości akcjami upadłej spółki, a na skutek takiego działania , strona powodowa posiadająca przed rejestracją zmian w rejestrze przedsiębiorców 100% udziału w kapitale zakładowym strony pozwanej oraz 100% głosów, aktualnie posiada jedynie 28,95% głosów na zgromadzeniu wspólników strony pozwanej, zmniejszając jednocześnie udział w ewentualnej wypłacanej dywidendzie, jak i nie ma żadnego prawa do powoływania i odwoływania członków zarządu oraz rady nadzorczej. Równocześnie nadal strona powodowa posiada ponad 50 % udziałów w kapitale zakładowym. To wszystko odbywa się przy tym w sytuacji gdy nowi wspólnicy nie wnieśli do pozwanych spółek wkładów, które można by prima facie uznać za posiadające realną wartość.

Zauważyć musi Sąd także, że nie wydaje się aby można uznać zabezpieczenie za zmierzające do zaspokojenia roszczenia. Treść postanowienia dotyczy wyłącznie wykonywania praw z udziałów co do głosu, dywidendy i powoływania organów. Nie można uznać na tym etapie za uprawdopodobnionej obawy, iż Syndyk Masy Upadłości (...) S.A. dokona zmiany umowy spółki przywracając stan poprzedni wykorzystując ustalony na czas trwania postępowania sposób głosowania. Taka czynność uznana musiałaby bowiem zostać za sprzeczną z dobrymi obyczajami i w razie zaskarżenia uchwały liczyć należy się z jej uchyleniem. Celem zabezpieczenia jest bowiem zachowanie dotychczasowych stosunków, a nie umożliwienie poza postępowaniem sądowym ich przywrócenia. Nie dotyczy to oczywiście kwestii ustalenia zmian w składzie organów spółki, ich ustalanie bowiem mieści się w bieżącym zawiadywaniu sprawami spółki, w odróżnieniu od ewentualnych zmian umowy nie będzie przy tym ostateczne.

W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu konieczne jest uwzględnienie wniosku i na podstawie art. 730, 730 ¹, 738 oraz 755 k.p.c. zabezpieczenie powództwa.

ZARZĄDZENIE

1. odnotować;

2. odpis doręczyć powodowi i stronie pozwanej;

3. kal. 7 dni;

4. doręczyć stronie pozwanej odpis pozwu w sprawie wraz z pouczeniem wyznaczając jej termin 14 dni na złożenie odpowiedzi na pozew pod rygorem skutków z art. 207 § 6 i 7 k.p.c, pouczając o treści art. 207 k.p.c.

6. kal. 14 dni.