Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 184/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Goss-Kokot (spr.)

Sędziowie: SSA Marta Sawińska

del. SSO Łukasz Ruszkiewicz

Protokolant: st. sekr. sądowy Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2018 r. w Poznaniu

sprawy M. P., (...) Sp. z o.o. w Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o podleganie ubezpieczeniu społecznemu

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 31 października 2016 r. sygn. akt IV U 808/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz M. P. kwotę 1.350 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz (...) Sp. z o.o. w Z. kwotę 1.350 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

del. SSO Łukasz Ruszkiewicz

SSA Dorota Goss-Kokot

SSA Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.01.2016r. znak (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że M. P. jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 01.04.2015r.

Odwołanie od tej decyzji złożyli M. P. oraz płatnik składek (...) sp. z o.o. w Z., zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że M. P. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. w Z. podlega z tytułu umowy
o pracę obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od 01.04.2015r. oraz o zasądzenie od organu pozwanego na rzecz odwołującej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

Odwołujący zgodnie przyznali, że umowa o pracę jaką zawarli została podpisana sprzecznie z art. 210 k.s.h. Jednak okoliczność ta nie wynika z niedopatrzenia czy błędu odwołującej, lecz błędu pracodawcy, który przygotowywał dokumenty dla odwołującej do podpisu i przedstawił warunki zatrudnienia. Odwołująca do chwili kontroli nie miała pojęcia, że umowa jest nieważna. Przez okres zatrudnienia M. P. wykonywała czynności związane z działalnością firmy. Odwołująca jako pracownik zajmowała się m.in. pozyskiwaniem kontrahentów do współpracy, organizacją nowo założonej spółki oraz jej promocją. Kontaktowała się z firmą remontującą lokal, doglądała remontu, miała ciągły kontakt z architektami wykonującymi projekty. Odwołująca wykonywała polecenia wspólnika B. W.. Podejmowane przez odwołującą czynności nie miały charakteru wyłącznie czynności zarządczych w spółce, lecz sprowadzały się do typowych czynności pracowniczych.

Odwołujący podnieśli także, że M. P. podpisywała dokumenty pracownicze, listę obecności, listę płac, stawiała się do pracy, co wspólnicy kontrolowali i wykonywała powierzone jej obowiązki i polecenia w ramach podporządkowania pracowniczego. Listy płac były przygotowywane przez księgową. Odwołująca nie wykonywała tego sama, a jedynie podpisywała dokumenty jej przedłożone.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 31 października 2016r., w sprawie IV U 808/16:

1.  zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia
18 stycznia 2016r. nr (...) znak (...)- (...) w ten sposób,
że stwierdził, iż odwołująca M. P., jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w Z. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 01 kwietnia 2015r.,

2.  zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołujących (...) Sp. z o.o. w Z. i M. P. kwotę po 360 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Firma (...) sp. z o.o. została założona na podstawie umowy spółki z dnia 11.03.2015 r. zawartej przez P. M. oraz B. W. i zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym od 12.03.2015 r. Przedmiot działalności spółki określono jako restauracje i inne placówki gastronomiczne, ruchome placówki gastronomiczne, przygotowywanie i dostarczanie żywności do odbiorów zewnętrznych (catering), sprzedaż detaliczna pozostałej żywności prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.

W spółce funkcję Prezesa Zarządu powierzono M. P., natomiast od lipca 2015 r. Wiceprezesem Zarządu jest M. E..

W dniu 01.04.2015 r. odwołująca M. P. zawarła umowę o pracę z płatnikiem składek (...) sp. z o.o. reprezentowaną przez M. E., działającą na podstawie pełnomocnictwa do zatrudniania pracowników, udzielonego jej w dniu 20.03.2015 r. przez Prezesa Zarządu M. P.. W umowie o pracę określono następujące warunki zatrudnienia: umowa zawarta na czas nieokreślony, rodzaj umówionej pracy – dyrektor generalny, miejsce wykonywania pracy – ul. (...), wymiar czasu pracy – cały etat (nienormowany czas pracy), wynagrodzenie zasadnicze – 5.000 zł brutto, wynagrodzenie ryczałtowe za pracę w godzinach nadliczbowych 5% wynagrodzenia zasadniczego, termin rozpoczęcia pracy – 01.04.2015 r. godz. 8.00.

M. P. od dnia 01.04.2015 r. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych przez płatnika składek (...) sp. z o.o.

Przed zatrudnieniem u płatnika składek M. P. pracowała w firmie (...) S.A. na stanowisku asystentki działu sprzedaży, gdzie poznała P. M. i B. W.. Wówczas odwołująca pracowała w recepcji firmy (...) i kierowała klientów do właściwych osób, była osobą pierwszego kontaktu z klientem. Kiedy do firmy (...) zwrócili się o pomoc P. M. i B. W., odwołująca udzielała im informacji odnośnie leasingu, kredytu, księgowości dla firm.

B. W. w trakcie kolejnego spotkania w (...) poprosił odwołującą o numer telefonu mówiąc, że ma dla niej propozycję. M. P. umówiła się telefonicznie na spotkanie ze wspólnikami S. F., którzy zaproponowali jej, aby została Prezesem Zarządu w ich powoływanej spółce oraz zajęła się sprawami organizacyjnymi firmy, ponieważ oni sami nie mieli na to czasu , ani wiedzy. Wspólnicy nie mieli wówczas jeszcze lokalu na prowadzenie swojej działalności, mieli tylko pomysł na biznes, a odwołująca miała się wszystkim zająć. Następnie wspólnicy mieli zawrzeć z nią umowę o pracę i miała zostać w spółce. Zaproponowali M. P. stanowisko dyrektora generalnego, gdyż uznali, że będzie się ona do tego nadawała, ponieważ była zorientowana w sprawach technicznych, organizacyjnych, wiedziała do jakich urzędów się udać.

M. P. u poprzedniego pracodawcy pracowała do 06.03.2015 r., a następnie zatrudniła się w Spółce. W ramach zatrudnienia znalazła dla spółki (...) biuro rachunkowe, zawarła umowę rachunku bankowego, znalazła lokal na restaurację i podpisała umowę najmu, zleciła firmie remont tego lokalu, który nadzorowała. Odwołująca znalazła również dekoratorkę wnętrz, wyszukała w Internecie meble do lokalu i sprzęt kuchenny. Ubezpieczona posiadała doświadczenie gastronomiczne, stąd wiedziała jakie kuchnia musi mieć wyposażenie.

Odwołująca podjęła współpracę z firmą (...), z którym stworzyła logo firmy, materiały reklamowe, wizytówki. Każdy projekt ulotki, wizytówki czy stan strony internetowej należało omówić i w tym celu M. P. oraz R. S. odbyli wiele spotkań, które odbywały się w różnych miejscach, w tym w lokalu tworzonej restauracji.

Ubezpieczona ustaliła zakres działalności firmy (...), ułożyła wstępne menu i podjęła współpracę z dietetykiem, ponieważ w założeniu spółki było serwowanie w restauracji zdrowej żywności.

Wspólnicy spółki mieli własną wizję firmy i mówili odwołującej co ma robić, a ona wykonywała ich polecenia, ale też przedstawiała własne projekty. P. M. i B. W. sprawdzali wykonaną przez M. P. pracę, przyjeżdżali do lokalu i nadzorowali prace remontowe.

Odwołująca nie miała ustalonych stałych godzin pracy, pracowała od poniedziałku do piątku w różnych godzinach, czasami przyjeżdżała do lokalu w sobotę, żeby sprawdzić jak idą prace remontowe.

Swoje obowiązki M. P. głównie wykonywała w lokalu przy ul. (...), nie miała jeszcze stałego biura ,ale również w terenie, bowiem organizowała wszelkie sprawy urzędowe związane z otwarciem restauracji.

Wynagrodzenie za pracę M. P. otrzymywała w całości w gotówce, które było wypłacane przez wspólników na zmianę. U księgowej kwitowała odbiór pieniędzy, tzn. podpisywała listę płac i listę obecności. Odwołująca chciała otrzymywać wyższe wynagrodzenie, z uwagi na zbyt duże obciążenie obowiązkami, ale ostatecznie przyjęto, iż będzie otrzymywać kwotę 5.000 zł brutto.

Od dnia 15.06.2015 r. M. P. stała się niezdolna do pracy w związku z ciążą, natomiast w dniu (...) urodziła dziecko. O ciąży ubezpieczona dowiedziała się pod koniec maja 2015 r. i od razu po uzyskaniu tej informacji powiedziała o ciąży P. M. i B. W..

W czasie nieobecności ubezpieczonej w pracy w związku z ciążą ,jej obowiązki przejęła M. E..

M. E. jest partnerką jednego ze (...) spółki (...). Kiedy M. P. przedłożyła zwolnienie lekarskie ,B. W. zaproponował jej, aby to została wiceprezesem i prowadziła firmę. M. E. została zatrudniona na 1/8 etatu z wynagrodzeniem 200 zł, które otrzymywała w gotówce.

M. E. nie posiada żadnego zawodu i wcześniej nigdzie nie pracowała. Odwołująca M. P. po przejściu na zwolnienie lekarskie zapoznała M. E. z kierownikiem Giełdy (...) załatwiły formalności w banku, zapoznała ją z grafikiem R. S. i przekazała wszystkie sprawy firmy, w tym dopilnowanie prac końcowych remontu lokalu przy ul. (...).

M. E. dokończyła stronę internetową restauracji oraz menu. Wspólnicy spółki kontrolowali czynności M. E., jednakże otwarcie restauracji nastąpiło dopiero w listopadzie 2015 r. i od tego czasu spółka rozpoczęła swoją działalność.

Ostatecznie ,z uwagi na brak wiedzy i kompetencji M. E. do prowadzenia spraw spółki -od marca 2016 r. restauracja (...) nie funkcjonuje, działalność spółki została zawieszona do czasu powrotu M. P. do pracy. Umowa najmu lokalu nie została rozwiązana, jednak spółka obecnie nie przynosi dochodów.

(...) sp. z o.o. była prowadzona przez pracownika Biura (...) od początku istnienia firmy, tj. od marca 2015 r. do końca 2015 r. Pracownica biura udzielała informacji wspólnikom jakie dokumenty są potrzebne, aby zatrudnić pracownika.

Biuro rachunkowe sporządzało wszystkie umowy o pracę dla pracowników zatrudnionych przez (...) sp. z o.o. w okresie, kiedy związane było umową ze spółką, również umowę
o pracę dla M. P..

Księgowa doradziła wspólnikom spółki, aby początkowo M. P. była Prezesem Zarządu, a dopiero później zatrudniono ją na stanowisku dyrektora generalnego.

M. P. utrzymywała stały kontakt z biurem rachunkowym, konsultowała się m.in. w sprawie faktur.

Na podstawie powyżej przedstawionego stanu faktycznego, Sąd I instancji wydał powyższy wyrok.

Sąd Okręgowy podniósł, że sporne między stronami było w niniejszej sprawie czy M. P. i spółkę z o.o. (...) w Z. łączył stosunek pracy z tytułu zatrudnienia ubezpieczonej przez spółkę na stanowisku dyrektora generalnego, a w konsekwencji czy M. P. podlega z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu
i wypadkowemu.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2016r., poz. 963), obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu
i rentowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami. Ponadto, przepisy art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 tej ustawy wprowadzają obowiązek,
w odniesieniu do pracowników, ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Zgodnie z treścią
art. 13 pkt 1 ustawy, obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu
i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w okresach: pracownicy – od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania stosunku pracy.

Zgodnie z art. 2 ustawy Kodeks pracy pracownikiem jest osoba, zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru bądź spółdzielczej umowy o pracę. Między pracownikiem
a pracodawcą zawiązywana jest więź prawna, która jest warunkiem koniecznym a zarazem wystarczającym dla przyznania danej osobie statusu pracownika. Więzią tą jest pozostawanie
w stosunku pracy.

W ocenie Sądu I instancji, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało,
że pomiędzy stronami doszło do rzeczywistego nawiązania stosunku pracy i faktycznego zatrudnienia M. P., a zatem przynależy ona do określonej w ustawie z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, grupy pracowników zatrudnionych, co skutkuje przystąpieniem do ubezpieczenia i opłacaniem składek i objęciem z mocy ustawy ubezpieczeniem społecznym i stania się jego podmiotem. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie potwierdził, aby sporna umowa o pracę była dotknięta wadą oświadczeń woli ich stron - w postaci pozorności. Z zeznań odwołującej i świadków, a także (...) spółki (...) wynika
w sposób nie budzący wątpliwości Sądu, iż ubezpieczona w wyniku zawartej umowy o pracę, faktycznie pracę tą wykonywała na rzecz płatnika składek na warunkach określonych w zawartej umowie o pracę.

Wynagrodzenie za pracę M. P. wypłacane było gotówką w całości. Odwołująca musiała podpisywać listę obecności, aby biuro rachunkowe mogło naliczyć jej płace. Wynagrodzenie wypłacane było z kapitału spółki, który wynosił 60.000 zł.

Zdaniem tego Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe niezbicie dowiodło,
że M. P. od dnia 01.04.2015r. podjęła pracę w (...) sp. z o.o. i pracowała
w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracowała głównie w lokalu mieszczącym się przy
ul. (...). Odwołująca pracowała zgodnie z warunkami zawartej umowy o pracę,
a tytułem wynagrodzenia otrzymywała kwotę 5.000,00 zł brutto. Przyjęto, że odwołująca M. P. i płatnik składek wykonywali względem siebie prawa i obowiązki stron stosunku pracy
w rozumieniu przepisu art. 22 § 1 k.p.

W ocenie tego Sądu pomiędzy płatnikiem składek (...) sp. z o.o. a M. P. doszło do rzeczywistego nawiązania umowy o pracy, do której wykonania przystąpiono, a zatem, zarzut zawarcia spornej umowy o pracę dla pozoru czy w celu obejścia ustawy i celem wyłącznie uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego Sąd I instancji uznał za bezpodstawny.

Odwołująca w ramach zawartej umowy faktycznie świadczyła pracę i w jej ramach wykonywała codzienne, systematyczne obowiązki pracownicze pod nadzorem zwierzchnika (pracodawcy), który kontaktował się z nią bezpośrednio, bądź telefonicznie, przekazując oczekiwania.

W rezultacie Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. i powołanych wyżej przepisów, orzekł jak w punkcie I wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego (pkt II) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz. 1804).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 w zw. z art. 6 ust 1 i art. 4 ust. 9 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku poz.121) oraz art. 58 k.c. w zw. z art. 22 i 300 k.p. i art. 210 k.s.h. poprzez przyjęcie, że M. P. podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. w sytuacji, gdy okoliczności sprawy wskazują, że umowa jest prawnie wadliwa i zawarta została jedynie w celu uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego,

2.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego co miało wpływ na wynik postępowania poprzez uznanie, że M. P. podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek w sytuacji, gdy okoliczności sprawy wskazują, że umowa jest prawnie wadliwa, a ponadto brak jest materialnych dowodów wskazujących, że odwołująca wykonywała pracę w ramach stosunku pracy pomimo że umowa o pracę zawarta została na krótko przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku chorobowego (ciąża) a pracodawcą była spółka z o.o., w której ubezpieczona pełniła funkcję Prezesa Zarządu.

Mając na uwadze powyższe, apelujący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie odwołania, ewentualnie

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji,

3.  zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację, płatnik składek wniósł o:

1.  oddalenie apelacji,

2.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującej spółki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację, odwołująca wniosła o:

1.  oddalenie apelacji,

2.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego, Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że w jego ocenie Sąd Okręgowy dokonał rzetelnej
i trafnej oceny przeprowadzonych dowodów i ocena ta nie wykracza poza ramy określone przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Zważyć należy, że Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że postawienie zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącą stronę stanu faktycznego przyjętego na podstawie własnej oceny dowodów; skarżąca może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że Sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów
i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego
z 14 stycznia 2000r. w sprawie I CKN 1169/99, z 10 kwietnia 2000r. w sprawie V CKN 17/2000).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego przeprowadzona przez Sąd Okręgowy ocena dowodów zgromadzonych w przedmiotowym postępowaniu, wbrew stanowisku organu rentowego, odpowiada regułom określonym przepisami art. 233 § 1 k.p.c., a wszystkie przeprowadzone dowody zostały przez Sąd Okręgowy omówione w sposób obiektywny, rzetelny i wszechstronny. Sąd Apelacyjny podzielił ocenę dokonaną przez Sąd Okręgowy, bowiem apelujący organ rentowy nie podważył skutecznie jej prawidłowości. W treści apelacji organ rentowy podtrzymał jedynie swoje stanowisko w sprawie i ponownie przedstawił argumenty, podnoszone już w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, do których Sąd Okręgowy w sposób właściwy ustosunkował się w treści uzasadnienia swojego rozstrzygnięcia. Już w tym miejscu wskazać także należy, że organ rentowy w toku postępowania nie wykazywał inicjatywy dowodowej, która w jakikolwiek sposób podważyłaby dowody przedstawione przez stronę odwołującą. Tym samym, w ocenie Sądu Apelacyjnego w przedmiotowej sprawie nie zachodzi wskazana w treści apelacji sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału. Sprzeczność taka ma miejsce wówczas, gdy rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest sprzeczne z tymi istotnymi dla rozstrzygnięcia okolicznościami, które Sąd ustalił w toku postępowania albo, gdy wyprowadził logicznie błędny wniosek z ustalonych przez siebie okoliczności, albo wreszcie, gdy Sąd przyjął fakty za ustalone bez dostatecznej podstawy. Przez okoliczności w powyższym rozumieniu należy rozumieć okoliczności faktyczne, leżące u podstaw rozstrzygnięcia. Tymczasem Sąd Okręgowy wyprowadził ze zgromadzonego materiału dowodowego logiczne wnioski, które należycie uzasadnił. Nie zachodzi więc sprzeczność - Sąd poczynił ustalenia faktyczne w sposób zgodny z przywołanymi regułami w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, a jedynym zarzutem apelującej strony jest odmienna interpretacja tego materiału dowodowego. Sąd Apelacyjny w całości podziela zatem ustalenia faktyczne, jak i ocenę prawną dokonaną przez Sąd pierwszej instancji.

Kluczową kwestią z punktu widzenia stanowisk stron w przedmiotowej sprawie było ustalenie, czy odwołująca M. P. w okresie spornym wynikającym z zaskarżonej decyzji faktycznie wykonywała pracę na rzecz płatnika składek S. F. od dnia 1 kwietnia 2015r.
do dnia 15 czerwca 2015r.

Wbrew wywodom apelującego, Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyczerpująco i precyzyjnie wskazał, z jakich powodów zawarta przez strony umowa o pracę nie może być uznana za pozorną. Podkreślić należy, że istotne z punktu widzenia ustalenia ważności
(a zatem i pozorności) oświadczeń woli stron umowy o pracę jest ustalenie, czy pracownik rzeczywiście podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował w reżimie wynikającym z art. 22 § 1 k.p.

W rozpoznawanej w sprawie szeroko przeprowadzone postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało, że M. P. wykonywała w spornym okresie pracę u płatnika składek, zaś apelujący organ rentowy nie przedstawił żadnego dowodu, z którego można byłoby wyprowadzić wnioski przeciwne. Odwołująca faktycznie świadczyła pracę na rzecz spółki (...) Sp. z o.o., które to świadczenie pracodawca przyjmował i płacił umówione wynagrodzenie.

Przede wszystkim z pola widzenia nie można tracić celu, który przyświecał płatnikowi składek w zatrudnieniu pracownika, który posiadał właśnie takie kwalifikacje, jak odwołująca. Jedyni wspólnicy firmy: P. M. i B. W. nie posiadali doświadczenia ani wiedzy w zakresie kwestii formalnych dotyczących zakładania firmy i procedury z tym związanej. Ze względu na inne zobowiązania zawodowe nie posiadali również czasu, ażeby zająć się organizacją związaną z tym przedsięwzięciem. Natomiast jak zostało w sposób prawidłowy ustalone przez Sąd I instancji, odwołująca była bardzo dobrze zorientowana w sprawach organizacyjnych, technicznych oraz znała procedury związanie z załatwieniem niezbędnych formalności w tym zakresie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że M. P. wykonywała obowiązki wynikające z zawartej w dniu 1 kwietnia 2015r. umowy
o pracę. Wskazują na to przeprowadzone przez nią działania, które do dnia 15 czerwca 2015r.
(data przekazania obowiązków M. E.) doprowadziły niemalże do ukończenia wszystkich etapów związanych z powstawaniem firmy. W ww. okresie odwołująca znalazła biuro rachunkowe i powierzyła mu sprawy księgowe firmy, zawarła umowę rachunku bankowego, znalazła lokal na restaurację i podpisała umowę najmu, zleciła zewnętrznej firmie remont tego lokalu oraz sama nadzorowała ten remont. Znalazła dekoratorkę wnętrz, skompletowała wyposażenie oraz meble. Ponadto, podjęła współpracę z firmą reklamową, stworzyła razem z R. S. logo firmy, materiały reklamowe, wizytówki. Ułożyła także wstępne menu i podjęła współpracę z dietetykiem. Wbrew twierdzeniem apelującego odwołująca wykonywała polecenia wspólników, którzy przyjeżdżali do lokalu i nadzorowali jej pracę. (...) ich współpracy wyglądał bowiem tak, że wspólnicy mieli własną wizję budowanej firmy i wskazywali odwołującej, w którym kierunku ma podejmować działania.

Powyższe okoliczności wynikają zarówno z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków: M. E., R. S., B. Ł., jak i samej ubezpieczonej M. P. oraz P. M. i B. W. występujących w imieniu płatnika składek, które to zeznania wzajemnie się uzupełniają i razem tworzą zwartą, logiczną całość.
W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy w bardzo drobiazgowy sposób przeprowadził postępowanie dowodowe. Swoje ustalenia oparł o zeznania świadków zaangażowanych w realizację powstającej restauracji. Wszystkie te dowody nie pozwalały na poczynienie odmiennych ustaleń, niż te, jakich dokonał Sąd Okręgowy.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy pozostaje nazwa zajmowanego stanowiska. Zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy wykazał bezsprzecznie,
że odwołująca nie była związana ze spółką kapitałowo, a wszystkie czynności wykonywała w ramach pracowniczego podporządkowania, na rzecz spółki i za umówionym wynagrodzeniem. Okolicznością istotną bowiem dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest wykazanie wykonywania czynności wynikających z powstałego stosunku pracowniczego, a te okoliczności bez wątpienia zostały wykazane na kanwie niniejszej sprawy.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1442 ze zm., zwana dalej: u.s.u.s.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i art. 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Pracownikami, stosownie do art. 8 ust. 1 u.s.u.s., są osoby pozostające w stosunku pracy, przez nawiązanie którego, w myśl art. 22 § 1 k.p., pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Zatem, praca w ramach stosunku pracy jest wykonywana w ścisłym reżimie pracowniczym, którego cechy, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, są następujące: 1) pracownikiem jest osoba fizyczna, która zobowiązuje się do pracy w zamian za wynagrodzenie; 2) przedmiotem umowy ze strony pracownika jest samo pełnienie (wykonywanie) pracy; 3) przy wykonywaniu której nie jest on obciążony ryzykiem realizacji zobowiązania; 4) pracownik obowiązany jest świadczyć pracę osobiście; 5) będąc w realizacji zobowiązania podporządkowanym pracodawcy (wyrok Sądu Najwyższego z 18 maja 2006r., II UK 164/2005).

Sumując, apelacja organu rentowego nie zawiera zarzutów mogących prowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku albo do jego uchylenia. Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny oraz wyczerpująco przedstawił jurydyczne motywy swojego rozstrzygnięcia. Słusznie Sąd przyjął, że z zebranego materiału dowodowego wynika jednoznacznie, iż M. P. od dnia 1 kwietnia 2015r. faktycznie świadczyła pracę na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o. w reżimie pracowniczym. Dokonując powyższego ustalenia Sąd Okręgowy opierał się na dowodach z dokumentów załączonych do akt sprawy i akt rentowych, zeznaniach świadków, jak i stron. Skoro więc z niewadliwych ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że ubezpieczoną z płatnikiem składek łączyła ważna umowa o pracę z dnia 1 kwietnia 2015r., to prawidłowy jest wniosek, że B. S. podlega od dnia wskazanego w zawartej umowie obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym stosownie do treści art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U z 2016r., poz. 963 ze zm.).

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację organu rentowego oddalił.

W punkcie 2 i 3 wyroku Sąd Apelacyjny orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw.
z art. 99 k.p.c., oraz § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1804), zasądzając od pozwanego organu rentowego, jako strony przegrywającej niniejszą sprawę na rzecz odwołującej M. P. i na rzecz odwołującej spółki, jako stron wygrywających zwrot poniesionych przez ww. kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, w kwocie 1.350 zł (75% z 1.800 zł stawki minimalnej).

del. SSO Łukasz Ruszkiewicz

SSA Dorota Goss-Kokot

SSA Marta Sawińska