Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 marca 2018 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie M. S. o zmianę wskazań od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. z dnia 16 lutego 2017 r. nr sprawy (...) oraz przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi na rzecz radcy prawnego M. M. kwotę 221,40 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 16 stycznia 2017 roku (...) do Spraw Orzekania
o Niepełnosprawności w Powiecie (...) Wschodnim zaliczył M. S. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, przyczyna niepełnosprawności według kodu 05 – R, orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter okresowy do dnia 31 stycznia 2020 roku, ustalony stopień datuje się od 6 grudnia 2016 roku, a początku niepełnosprawności nie da się ustalić. W punkcie 9 wskazań stwierdzono, że wnioskodawca nie spełnia przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym.

W dniu 16 lutego 2017 roku, w wyniku rozpoznania odwołania wnioskodawcy, zostało wydane przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania
o Niepełnosprawności w Województwie (...) orzeczenie utrzymujące w mocy zaskarżone orzeczenie.

W ocenie biegłego neurologa u wnioskodawcy rozpoznaje się chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, przewlekły zespół bólowy korzeniowy odcinka szyjnego kręgosłupa, przewlekły zespół bólowy korzeniowy odcinka lędźwiowo – krzyżowego i rwę kulszową prawostronną, encefalopatię pourazową. W ocenie biegłego neurologa wnioskodawca jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z przyczyn 05R. Biegły w całości podzielił argumentację Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, odnośnie stopnia niepełnosprawności, przyczyny, wskazań. Wnioskodawca nie ma znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się ze względu na występujące stany chorobowe o typie zespołów bólowych korzeniowych 1-s oraz rwy kulszowej, przyznanie obecnie karty parkingowej po zmianach zasad nie jest obecnie możliwe i uzasadnione.

Biegły ortopeda rozpoznał u wnioskodawcy uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu w wywiadzie, encefalopatię pourazową, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w odcinku lędźwiowo – krzyżowym, bez istotnego upośledzenia funkcji z zespołem bólowym. Według oceny biegłego ortopedy stan zdrowia wnioskodawcy (narządu ruchu) nie powoduje niepełnosprawności.

Powyższych ustaleń Sąd Rejonowy dokonał na podstawie przedstawionej dokumentacji oraz na podstawie opinii biegłych: ortopedy i neurologa. Sąd ten oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z osobowych źródeł dowodowych na okoliczności stanu zdrowia wnioskodawcy, potrzeby pomocy innych osób, ponieważ kwestie te podlegają ocenie biegłych, oceniających rzeczywistą potrzebę pomocy z powodu ograniczeń wnioskodawcy w codziennym funkcjonowaniu z punktu widzenia wskazań medycznych. Sąd I instancji wskazał, że biegli w tym zakresie opierają się na dokumentacji medycznej, wywiadzie, badaniu przedmiotowym.

W ocenie Sądu meriti wnioski opinii biegłego neurologa były zgodne z ustaleniami Zespołu, biegły ortopeda uznał natomiast, iż stan zdrowia wnioskodawcy nie kwalifikuje do orzeczenia niepełnosprawności z powodu stanu narządu ruchu. Biegli zgodnie wskazali, że wnioskodawca nie spełnia przesłanek nadających uprawnienia do karty parkingowej.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż opinie zostały doręczone stronom z zobowiązaniem do wypowiedzenia się odnośnie opinii, zgłoszenia zarzutów i wniosków, pod rygorem uznania opinii za niekwestionowane. Sąd nadto ustanowił dla wnioskodawcy pełnomocnika z urzędu, który sprecyzował zarzuty do obu opinii.

Biegły ortopeda podkreślił, iż objawy rwy kulszowej podlegają ocenie biegłego z zakresu neurologii i objawy te występują przy zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa okresowo - same w sobie nie stanowią podstawy do uznania niepełnosprawności wnioskodawcy. Biegły w swoim badaniu wnioskodawcy nie stwierdził objawów pozwalających na uznanie wnioskodawcy za niepełnosprawnego z powodu schorzeń narządu ruchu.

Biegły neurolog po zapoznaniu się z pełną dokumentacją medyczną potwierdził wnioski opinii, zgodnej ze skarżonym orzeczeniem. Wskazał również, że przedstawiona dokumentacja medyczna nie daje podstaw do przyznania wnioskodawcy karty parkingowej. Zdaniem biegłego neurologa w rozumieniu znowelizowanych przepisów, wnioskodawca nie ma znacznie ograniczonej możliwości samodzielnego poruszania się. Na badanie do biegłego neurologa wnioskodawca przyjechał samodzielnie, poddał się badaniu neurologicznemu, a w trakcie nie stwierdzono znacznie ograniczonej możliwości samodzielnego poruszania się.

Ostatecznie biegli podtrzymali wnioski wydanych opinii podstawowych. Pełnomocnik wnioskodawcy nie wnosił o dalsze uzupełnienie opinii.
W ocenie Sądu nie zostały wykazane uchybienia biegłych przy wydawaniu opinii i formułowaniu wniosków, które mogłyby je podważać. Z tego względu Sąd oparł się na wydanych opiniach, przy czym w zakresie ustalenia stopnia niepełnosprawności, przyczyny, Sąd oparł się na opinii biegłego neurologa, który podzielił ustalenia zespołu. Biegły ortopeda nie znalazł podstaw do orzeczenia u wnioskodawcy niepełnosprawności w ramach swojej specjalizacji.

Sąd Rejonowy podniósł, iż podstawą zakwestionowania opinii nie może być fakt, iż treść wydanej już w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego. Jak słusznie wskazuje się w judykaturze, opowiedzenie się za odmiennym stanowiskiem oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona kwestionująca ( tak m.in.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 28 lutego 2013 r. sygn. akt III AUa 1180/12 nr LEX 1294835; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 22 lutego 2013 r. sygn. akt I ACa 76/12 nr LEX 1312019 ). Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii od innego biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii (tak m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 12 lutego 2013 r. sygn. akt I ACa 980/12 nr LEX 1293767; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2013 r. sygn. akt I ACa 148/13 nr LEX 1313335).

Sąd meriti uznał, że przedłożone w niniejszej sprawie opinie cechują się spójnością, logicznością i analitycznością wywodów. Zostały sporządzone przez lekarzy: ortopedę i neurologa, będących biegłymi sądowymi; przez osoby mające wieloletnie doświadczenie zawodowe i dające rękojmię sporządzenia opinii zgodnie z zasadami sztuki.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy zważył, że odwołanie nie jest zasadne.

Wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych; do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę
z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Sąd I instancji wskazał, że z poczynionych w niniejszym postępowaniu ustaleń wynika, że wnioskodawca cierpi przede wszystkim na schorzenia neurologiczne i ortopedyczne, w ocenie neurologa u wnioskodawcy rozpoznaje się chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, przewlekły zespół bólowy korzeniowy odcinka szyjnego kręgosłupa, przewlekły zespół bólowy korzeniowy odcinka lędźwiowo – krzyżowego i rwę kulszową prawostronną, encefalopatię pourazową.

W ocenie biegłego neurologa wnioskodawca jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z przyczyn 05R, biegły w całości podzielił argumentację Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, odnośnie stopnia niepełnosprawności, przyczyny, wskazań. W świetle wydanych opinii, uzupełnianiach także po złożeniu pełnej dokumentacji medycznej, nie ma podstaw do zmiany skarżonego orzeczenia w tym zakresie.

Sąd I instancji podkreślił, iż definicja umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wskazuje, że osoba u której ustalono taki stopień niepełnosprawności ma naruszoną sprawność organizmu, jest niezdolna do pracy i wymaga czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Ustalony stopień niepełnosprawności zakłada również potrzebę pomocy osób trzecich, ale nie w wymiarze, który dotyczy osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, ponieważ wnioskodawca taką osobą nie jest.

Wskazał, iż Sąd dokonuje oceny prawidłowości wydanego orzeczenia, a zatem według stanu zdrowia wnioskodawcy na dzień wydania orzeczenia. Stan zdrowia człowieka jest stanem dynamicznym, a w konsekwencji w przypadku jego pogorszenia, wnioskodawca będzie mógł wnosić o wydanie orzeczenia, które by uwzględniało zmianę stanu zdrowia.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca kwestionował orzeczenie także w zakresie punktu 9 wskazań – ustalenia prawa do karty parkingowej.

Sąd Rejonowy uznał, że kwestię przyznania karty parkingowej regulują przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku - Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz.U. za 2012 rok, poz. 1137 ze zm.), przy czym uległy one zasadniczej zmianie na mocy ustawy z dnia 23 października 2013 r. (Dz.U. za 2013 rok, poz.1446) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2014 r.

Wskazał, że dotychczasowe przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym w treści art. 8 ust. 1 stanowiły, iż osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej, kierująca pojazdem samochodowym oznaczonym kartą parkingową może nie stosować się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, w zakresie określonym przepisami, o których mowa w art. 7 ust. 2. Natomiast art. 6 b ust. 3 pkt 9 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wskazywał, że w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności spełnienie przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).

Sąd a quo podniósł nadto, że aktualnie przepis art. 8 ust. 3 a ustawy stanowi, że kartę parkingową wydaje się:

1) osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się;

2) osobie niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się;

3) placówce zajmującej się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Sąd ten wskazał nadto, że art. 6 b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w ustępie 3 pkt 9 uzupełnia przesłanki, wskazując, iż w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek (wskazanych w przepisie art. 8 ust. 3a pkt 1) może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).

W ocenie Sądu meriti porównanie obu stanów prawnych prowadzi do wniosku, że przesłanki uprawniające do karty parkingowej zostały zaostrzone od dnia 1 lipca 2014 roku; w stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 lipca 2014 roku kartę parkingową można było wydać osobie, której niepełnosprawność (bez względu na stopień niepełnosprawności) powodowała ograniczenia w samodzielnym poruszaniu się i przemieszczaniu. Aktualnie karta parkingowa może być wydana osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo umiarkowanym (z ograniczeniem do chorób narządu ruchu, wzroku i przyczyn neurologicznych) mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Ustawodawca rozstrzygnął także kwestię uprawnień osób, którym wydano kartę parkingową na stałe. Przepis art. 6 ustawy nowelizacyjnej wskazywał, że karty parkingowe wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują ważność do dnia określonego jako data ważności karty, nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2015 r.

W ocenie Sądu Rejonowego nie doszło do naruszenia zasady ochrony praw nabytych, ponieważ zasada ta nie ma charakteru absolutnego. Podniósł, że w wyroku z 12 września 2000 r., K. 1/2000 Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że z konieczności zachowania praw nabytych nie można wywodzić obowiązku ustawodawcy kreowania identycznych uprawnień dla innych osób. U podstaw praw nabytych znajduje się dążenie do zapewnienia jednostce bezpieczeństwa prawnego i umożliwienia jej racjonalnego planowania przyszłych działań; onstytucyjna zasada ochrony praw nabytych nie wyklucza stanowienia regulacji ograniczających lub znoszących prawa podmiotowe, zaś ocena dopuszczalności wyjątków od zasady ochrony praw nabytych wymaga, zdaniem Trybunału, rozważenia na ile oczekiwanie jednostki dotyczące ochrony praw nabytych jest usprawiedliwione, ponieważ zasada ochrony praw nabytych chroni wyłącznie oczekiwania usprawiedliwione i racjonalne. Nadto uzasadnieniem naruszenia zasady ochrony praw nabytych może być w szczególności potrzeba zapewnienia realizacji innej wartości istotnej dla systemu prawnego, choćby nie była ona wprost wyrażona w tekście przepisów konstytucyjnych (wyrok z 4 stycznia 2000 r., K. 18/99).

W ocenie Sądu Rejonowego orzeczenie o uprawnieniach do karty parkingowej w orzeczeniu wydanym na stałe nie pozbawia do ponownej oceny przesłanek warunkujących przyznanie prawa do tego rodzaju ulg w aspekcie przesłanek określonych mocą przepisów odnoszących się do przesłanek niepełnosprawności i ograniczeń w zakresie możliwości samodzielnego poruszania się w późniejszym czasie, po wydaniu wcześniejszego orzeczenia.

Sąd ten wskazał ponadto, iż projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – Kodeks wykroczeń, który wpłynął do Sejmu zakładał dokonanie zmiany przepisów prawa w celu wyeliminowania lub co najmniej znaczącego ograniczenia przypadków posługiwania się przez kierowców sfałszowanymi kartami parkingowymi oraz kartami wydanymi osobom, które zmarły; założony cel zamierzano osiągnąć poprzez rezygnację z bezterminowych kart parkingowych i zastąpienie ich kartami z określonym, maksymalnym 5 – letnim terminem ważności, wprowadzenie zabezpieczeń technicznych karty parkingowej oraz utworzenie centralnej ewidencji kart parkingowych; w trakcie prac legislacyjnych projekt nowelizacji Prawa o ruchu drogowym został znacznie zmodyfikowany; zaproponowano dodanie przesłanki „znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się”; zawężony został także krąg podmiotów, którym wydaje się kartę parkingową, nie obejmuje on bowiem osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności, zaś ze stenogramu posiedzenia Komisji Infrastruktury i Komisji Polityki Społecznej i Rodziny z dnia 28 sierpnia 2013 roku wynika, iż ustalono, że całkowita liczba kart parkingowych znajdujących się
w obiegu jest zbyt duża, przez co korzystanie uprawnienia do parkowania na miejscach postojowych przeznaczonych dla pojazdów osób niepełnosprawnych jest coraz trudniejsze. W związku z powyższym Podkomisja potwierdziła, że istnieje potrzeba zasadniczego zweryfikowania przesłanek uprawniających do otrzymania karty parkingowej i uznała, że przywilej posiadania tej karty powinien przysługiwać wyłącznie osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
u których występują zarazem ograniczenia w samodzielnym poruszaniu się. Stanowisko Podkomisji zostało zaakceptowane przez komisje sejmowe,
a zaproponowane przez nią rozwiązania legislacyjne – po przejściu całego procesu legislacyjnego – stały się obowiązującym prawem.

Uzasadnieniem zatem dla dokonanych zmian były potrzeby zapewnienia innych istotnych wartości istotnych dla systemu prawnego.

W ocenie Sądu I instancji z poczynionych w niniejszym postępowaniu ustaleń wynika, że wnioskodawca mając orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności z przyczyn 05R, nie spełnia dodatkowej przesłanki – znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się. Biegli ortopeda i neurolog, przy czym ortopeda w ogóle nie zaliczył wnioskodawcy do osób niepełnosprawnych w przyczyn dotyczących narządu ruchu, zgodnie ocenili, że wnioskodawca nie ma znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się, co nie jest równoznaczne, wbrew twierdzeniem wnioskodawcy, ze stwierdzeniem, że wnioskodawca jest zdrowy i wykazuje pełną sprawność w samodzielnym poruszaniu się.

Zdaniem Sądu Rejonowego wnioski wszystkich opinii, także uzupełniających, nie budą wątpliwości, w sposób jednoznaczny i kategoryczny oceniają, że wnioskodawca nie ma znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się; biegli wskazali jakie stany chorobowe znacznie ograniczają możliwości samodzielnego poruszania się, stwierdzając jednocześnie, że u wnioskodawcy nie można ich stwierdzić. Zmiany zwyrodnieniowe kwalifikują wnioskodawcę do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, ale nie powodują znacznych ograniczeń w samodzielnym poruszaniu się.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd I instancji stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie.

Koszty pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu, wobec oddalenia odwołania zostały wypłacone ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi przy ustaleniu ich wysokości w oparciu o przepisy § 4 ust. 1 i 2, § 15 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r., poz. 1715), obowiązującego w brzmieniu na dzień wniesienia odwołania. Kwota przyznanego wynagrodzenia obejmuje podatek Vat.

Apelację od powyższego orzeczenia w zakresie oddalającym odwołanie wniósł pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy i zaskarżył wyrok w zakresie pkt 1 tj. w zakresie oddalenia odwołania od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu (...) o Niepełnosprawności w Województwie (...).

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 8 ust. 3a pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym poprzez przyjęcie, że powód nie spełnia warunków dla przyznania mu karty parkingowej, podczas gdy całokształt zebranego materiału dowodowego wskazuje, że w stosunku do powoda zachodzą przesłanki wskazane w przepisie,

2.  naruszenie przepisów procedury cywilnej w zakresie art. 233 §1 k.p.c. poprzez wybiórcze, a nie wszechstronne rozważenie zebranego materiału dowodowego i przyjęcie opinii biegłych jako wyłącznej podstawy orzekania z pominięciem stanowiącej materiał dowodowy w sprawie załączonej dokumentacji medycznej oraz zaświadczeń wydawanych przez lekarzy,

3.  naruszenie przepisów procedury cywilnej w zakresie art. 328 §2 k.p.c. poprzez pominięcie w treści uzasadnienia obligatoryjnych jego elementów tj. wskazania przyczyn dla których Sąd nie uwzględnił dowodów z dokumentacji medycznej odnoszącej się do procesu leczenia powoda oraz zaświadczeń wydawanych przez lekarzy.

Na zasadzie art. 382 k.p.c. w ramach postepowania dowodowego skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego neurologa oraz biegłego ortopedy na okoliczność stwierdzenia aktualnego stanu zdrowia powoda oraz występowania w stosunku do niego wszystkich przesłanek, o których mowa w art. 8 ust. 3a pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym niezbędnych dla wydania karty parkingowej, o której mowa we wskazanym przepisie.

W konsekwencji wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego orzeczenia i uwzględnienie odwołania skarżącego,

ewentualnie

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Wniósł nadto o przyznanie pełnomocnikowi działającemu z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd drugiej instancji nie dopatrzył się w postępowaniu pierwszoinstancyjnym naruszenia przepisów prawa materialnego czy przepisów postępowania, skutkujących koniecznością zmiany czy uchylenia zaskarżonego wyroku.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Przepis art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 328 § 2 k.p.c.).

Z kolei art. 278 § 1 k.p.c. stanowi, iż dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczająca poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 k.p.c., sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (wyrok SN z 2003-10-30 IV CK 138/02 L.). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).

Zdaniem Sądu II instancji niewątpliwe jest, że ocena stopnia niepełnosprawności wnioskodawcy to jest ocena jego stanu zdrowia, nadto ewentualnej konieczności zapewnienia mu stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innych osób w związku ze znaczną ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłego, nie zaś tylko w subiektywnym odczuciu zainteresowanego rozstrzygnięciem strony.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy uczynił podstawą swego rozstrzygnięcia opinie biegłych lekarzy: neurologa i ortopedy. Biegły neurolog jednoznacznie wskazał, że ubezpieczony jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z przyczyn 05R. Biegły ortopeda zaś uznał, że stan zdrowia skarżącego nie kwalifikuje go do orzeczenia niepełnosprawności w zakresie narządu ruchu. Nadto biegli jednoznacznie wskazali, że ubezpieczony nie ma znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się i przyznanie obecnie karty parkingowej po zmianach zasad nie jest obecnie możliwe i uzasadnione.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w postępowaniu przed Sądem I instancji strona powodowa nie była ograniczona co do możliwości przedstawienia swych twierdzeń i dowodów w kwestiach istotnych dla rozstrzygnięcia. Biegli w swoich opiniach uzupełniających szczegółowo odnieśli się do zarzutów podniesionych przez pełnomocnika ubezpieczonego.

Biegły ortopeda uzupełniająco wskazał, że objawy rwy kulszowej podlegają ocenie biegłego z zakresu neurologii i objawy te występują przy zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa okresowo - same w sobie nie stanowią podstawy do uznania niepełnosprawności wnioskodawcy. Biegły w swoim badaniu nie stwierdził u wnioskodawcy objawów pozwalających na uznanie go za niepełnosprawnego z powodu schorzeń narządu ruchu.

Biegły neurolog po zapoznaniu się z pełną dokumentacją medyczną w opinii uzupełniającej potwierdził wnioski opinii, zgodnej ze skarżonym orzeczeniem. Wskazał również, że przedstawiona dodatkowa dokumentacja medyczna ubezpieczonego nie daje podstaw do przyznania wnioskodawcy karty parkingowej. Zdaniem biegłego neurologa w rozumieniu znowelizowanych przepisów, wnioskodawca nie ma znacznie ograniczonej możliwości samodzielnego poruszania się. Wskazał, że na badanie do biegłego neurologa wnioskodawca przyjechał samodzielnie, poddał się badaniu neurologicznemu, a w trakcie nie stwierdzono znacznie ograniczonej możliwości samodzielnego poruszania się.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji przy ustalaniu stanu faktycznego oparł się na opiniach biegłych, którzy wydali te opinie na podstawie dokumentacji medycznej, pochodzącej z placówek medycznych, w których leczył się ubezpieczony. Brak jest natomiast jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, by biegli w swoich opiniach uzupełniających nie uwzględnili całości złożonej do akt dokumentacji lekarskiej.

Skarżący w apelacji generalnie podtrzymując zastrzeżenia do ustaleń faktycznych Sądu I instancji, nie podważył jednak skutecznie spójności i rzetelności wniosków lekarzy specjalistów co do braku znaczących utrudnień w zakresie poruszania się wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, iż brak było podstaw do uwzględniania twierdzeń apelacji o dokonaniu sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym ustaleń faktycznych. Tym samym chybiony jest apelacyjny zarzut naruszenia przepisów procesowych tj. art. 328 § 1 k.p.c., art. 233 k.p.c.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż wydane w sprawie opinie biegłych sądowych tj. ortopedy i neurologa dostarczyły Sądowi wiedzy w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia, były kompletne i prawidłowe, odnosiły się do całości dokumentacji medycznej przedłożonej w sprawie i przedmiotowego badania wnioskodawcy, a skarżący jedynie w sposób subiektywny odmiennie niż specjaliści ocenia swój stan zdrowia w zakresie sprawności narządów ruchu. Ze względu na powyższe, brak jest podstaw do uwzględnienia wniosków dowodowych wskazanych w apelacji skarżącego i Sąd Okręgowy je pominął.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie brak podstaw do uznania, że wnioskodawca w chwili orzekania był osobą z naruszoną sprawnością organizmu, w takim stopniu, iż charakteryzowało go znacznie ograniczenie możliwości samodzielnego poruszania się.

Zgodnie z art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1260, z późn. zm.), kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Ponadto, zgodnie z art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 511), w orzeczeniu powiatowego zespołu, poza ustaleniem niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, powinny być zawarte wskazania dotyczące w szczególności spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).

Na gruncie niniejszej sprawy niekwestionowana jest obniżona sprawność wnioskodawcy. Jednakże, na co wskazywali biegli, nie może być ona utożsamiana ze znacznym ograniczeniem możliwości samodzielnego poruszania się. W świetle zaś obowiązującej obecnie przywołanej regulacji, tylko znaczne upośledzenie funkcji ruchowych a nie zaś jak w poprzednim stanie prawnym, tylko obniżenie sprawności ruchowej przy istnieniu wskazań badających, uzasadnia przyznanie uprawnień w tym zakresie. Żądania apelacji nie mogły zatem zostać uwzględnione.

Zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego należy zatem także uznać za chybiony.

Orzeczenie Sądu I instancji w pełni odpowiada prawu.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację wnioskodawcy jako bezzasadną.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu za II instancję orzeczono w myśl §4 ust. 3 oraz §16 ust. 1 pkt 1 w zw. §15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1715), uwzględniając zwrot podatku VAT.

SSO Paulina Kuźma SSO Magdalena Lisowska SSO Ireneusz Łaski

K.K.-W.