Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I AGa 175/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 sierpnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Robert Jurga

Sędziowie:

SSA Zbigniew Ducki (spr.)

SSO del. Izabella Dyka

Protokolant:

sekr. sądowy Krzysztof Malinowski

po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2018 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko(...)Spółka jawna w S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 28 września 2017 r. sygn. akt IX GC 988/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania znosząc postępowanie przed Sądem I instancji od dnia 30 marca 2017 roku.

SSA Zbigniew Ducki SSA Robert Jurga SSO del. Izabella Dyka

Sygn. akt I AGa 175/18

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym przeciwko (...)spółce jawnej w S., (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością wniosła o zasadzenie od strony pozwanej na swoja rzecz w oparciu o wystawiony weksel kwoty 150.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu wraz z kosztami postępowania.

Strona pozwana w zarzutach do wydanego w sprawie nakazu zapłaty wydanego do sygn. akt IX GNc 19 sierpnia 2016 r. uwzględniającego powództwo wniosła o uchylenia nakazu zapłaty i oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów postępowania.

Wyrokiem z 28 września 2017 r. wydanym do sygn.. akt IX GC 988/16 Sąd Okręgowy w Krakowie: w pkt. I i II uchylił w/w nakaz zapłaty oraz oddalił powództwo ; w pkt. III zasadził od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 23.707 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania; w pkt. IV nakazał stronie pozwanej aby zwróciła stronie powodowej wyegzekwowana na podstawie nakazu zapłaty kwotę 101.087,67 zł w terminie 14 dni od daty prawomocności orzeczenia, a w przypadku opóźnienia wraz z odsetkami ustawowymi.

W ustaleniach stanu faktycznego poczynionych na kanwie wydanego wyroku Sąd I instancji wskazał, że 1 sierpnia 2016 r. strona powodowa jako remitent wypełniła weksel in blanco, wystawiony przez stronę pozwaną, na kwotę 150.000 zł.

Strona powodowa w dniu 1 sierpnia 2016 r., wystosowała wezwanie do wykupu weksla.

Strona pozwana stanowczo przeczyła, aby otrzymała wezwanie do wykupu weksla oraz aby strona powodowa podejmowała próby pozasądowego rozwiązania sporu poprzez pisemne monity i wezwania.

Strona powodowa nie złożyła do akt żadnego dowodu na okoliczność doręczenia stronie pozwanej wezwania do wykupu weksla , a ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na stronie powodowej zgodnie z przepisem art. 6 k.c.

Strony nie łączyły żadne kontakty handlowe, gospodarcze, nie były również one względem siebie kontrahentami.

Po trwających około dwóch miesięcy negocjacjach, w dniu 13 lipca 2016 r. zostało w siedzibie strony powodowej zawarte porozumienie pomiędzy: (...) Spółka z o.o. w K. (strona powodowa), a (...) Spółka z o.o. w K. (dalej także spółka (...)) oraz (...)Spółka Jawna w K. (strona pozwana). Zostało ono podpisane za stronę powodową przez Prezesa Zarządu J. F., za spółkę (...) przez Prezesa Zarządu W. S., a za (...)spółkę jawną podpis złożył Prokurent Spółki W. S.. W porozumieniu tym strony zgodnie określiły wysokość wierzytelności przysługującej stronie pozwanej, zasady i terminy spełnienia świadczenia.

W § (...) ust. (...) cyt. porozumienia (...)Spółka Jawna w K. złożyła oświadczenie o poręczeniu za zobowiązania spółki (...) oraz o złożeniu weksla in blanco, natomiast w § (...) ust. (...) (...)Spółka jawna , jako poręczyciel, na zabezpieczenie roszczeń strony powodowej, przeniosła własność samochodu osobowego marki J. (...) o wartości 68.000 zł, przy uwzględnieniu treści zawartej w § (...) ust. (...)cyt. porozumienia.

W tym samym 13 lipca 2016 r. w siedzibie strony powodowej W. S.- Prokurent (...)Spółki Jawnej w K. podpisał weksel in blanco.

Przedmiotowy weksel wystawiony został w obecności pracownika strony powodowej, prawnika M. F., który zeznał, że widział jak W. S. składał podpis na wekslu. Podpisał się na nim dwa razy, raz w swoim imieniu i drugi raz jako prokurent firmy (...).

Wspomniany świadek ponadto zeznał, że przy podpisywaniu przez W. S. weksla, obecna była również pracownica i prezes strony powodowej, a negocjacje przed zawarciem porozumienia i wystawienia weksla trwały około dwóch miesięcy, co było skutkiem braku środków ze strony spółki (...) na zapłatę wierzytelności strony powodowej za towar jej sprzedany.

W. S. reprezentował dwa podmioty. Występował w charakterze prezesa spółki (...) oraz jako prokurent strony pozwanej. Zeznał on, że na wekslu podpisał się imieniem i nazwiskiem W. S., a także osobiście podpisał się czytelnie i osobiście napisał na wekslu : „ PROKURENT(...)SP J. „ Wyjaśniał przy tym, że przyczyną, dla której zawarł porozumienie z dnia 13 lipca 2016r. oraz wystawił weksel, było zadłużenie spółki (...), która nie posiadała środków na zapłatę należności za zakupiony towar od spółki (...) .

W. S. nie poinformował strony pozwanej o fakcie zawarcia porozumienia z dnia 13 lipca 2016 r. i wystawieniu weksla.

W. S. był prokurentem samoistnym w(...)Spółka jawna w S., której wspólnikiem jest J. S., małżonka W. S..

Strony określiły warunki i terminy spłaty zobowiązania w § (...) porozumienia zawartego w dniu 13 lipca 2016r. w ten sposób, że dłużnik spółki (...) miała zapłacić stronie powodowej kwoty:16.000 zł. do dnia 31 lipca 2016 r. i 10.000 zł. do dnia 31 sierpnia 2016 r., a następnie w ratach, począwszy od 30 września 2016 r. kwotę 5.000 zł.

Powyższe zobowiązanie spółki (...) poręczone zostało zgodnie z treścią §(...) ust.(...)i ust.(...) cyt. porozumienia z dnia 13 lipca 2016r. przez spółkę(...), reprezentowaną przez prokurenta samoistnego w osobie W. S., na podstawie którego nastąpiło przeniesienie własności samochodu osobowego marki J. (...), nr rej. (...), o wartości 68.000 złotych.

Świadek W. S. zeznał, że nie zrozumiał właściwie treści porozumienia w zakresie przeniesienia własności samochodu osobowego marki J., dlatego chcąc przenieść własność tego pojazdu na stronę powodową, poprosił małżonkę o wystawienie stosownej faktury VAT, a wobec działania pod wpływem błędu, złożone zostało oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu i dokonano korekty faktury VAT.

W dniu 4 sierpnia 2016 r. spółka (...) zapłaciła powodowi kwotę 5.000 zł., następnie za pośrednictwem komornika nastąpiła wpłata kwoty 10.000 zł. w dniu 2 września, kolejna w dniu 7 września 2016 r. i 12, 13, 14 października 2016 r.

W dacie wystawienia weksla, w dniu 1 sierpnia 2016 r. dłużnik , to jest spółka (...) pozostawał w opóźnieniu w zapłacie pierwszej raty zobowiązania określonego w porozumieniu z 13 lipca 2016r. w wysokości 16.000 zł, natomiast w dacie wniesienia pozwu wymagalne zobowiązanie dłużnika wynosiło 11.000 zł., zgodnie z terminami płatności i ratami określonymi w porozumieniu z 13 lipca 2016 r., skoro w porozumieniu nie dokonano stosownego zastrzeżenia, iż w przypadku braku zapłaty raty cała wierzytelność staje się natychmiast wymagalna.

W rozważaniach prawnych Sąd I instancji uznał za bezpodstawne twierdzenie strony powodowej, jakoby podstawą powództwa był weksel bez deklaracji wekslowej i skutkiem tego, że procedura wypełnienia weksla nie została ustalona przez strony, niedopuszczalny jest zarzut strony pozwanej dotyczący wypełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem.

Otóż zarzut strony pozwanej w zakresie wypełnienia weksla przez stronę powodową niezgodnie z porozumieniem, w ocenie Sądu Okręgowego, zasługuje na uwzględnienie, albowiem wbrew twierdzeniu strony powodowej porozumienie stron z 13 lipca 2016 r. traktować należy właśnie jako porozumienie wekslowe, co w sposób oczywisty wynika z jego treści, w szczególności z § (...), a także ze zbieżności dat zawarcia porozumienia i daty podpisania przez W. S. dokumentu weksla, to jest dnia 13 lipca 2016 r.

Zaznaczono, że strona powodowa zobowiązana była wypełnić weksel z zachowaniem treści porozumienia wekslowego, a brak użycia nazwy deklaracji wekslowej pozostaje bez wpływu na treść zobowiązania.

Zwrócono uwagę, że W. S. będący prokurentem samoistnym strony pozwanej był uprawniony zarówno do poręczenia zobowiązania określonego w porozumieniu z dnia 13 lipca 2016 r., jak również do wystawienia weksla in blanco, który to wesel miał charakter gwarancyjny, zgodnie z § (...) ust. (...) porozumienia i powinien zostać wypełniony zgodnie z treścią porozumienia wekslowego.

W §(...) ust.(...) strona pozwana jako poręczyciel przeniosła na stronę powodową własność samochodu osobowego marki J. o wartości 68.000 zł, pod warunkiem spłaty długu w terminie określonym w porozumieniu.

Wobec opóźnienia w zapłacie pierwszej raty porozumienia strona powodowa zobowiązana była zaliczyć wartość pojazdu na poczet zadłużenia, rozliczyć wartość przewłaszczonego samochodu, skoro własność samochodu przeszła na stronę powodową w dacie zawarcia porozumienia, brak zapłaty pierwszej raty w terminie spowodował wygaśnięcie obowiązku zwrotnego przeniesienia własności samochodu oraz wygaśnięcie roszczenia dłużnika, zgodnie z umową przewłaszczenia na zabezpieczenie.

Następnie zwrócono uwagę, że z istoty przewłaszczenia na zabezpieczenie wynikało przeniesienie własności pojazdu na stronę powodową w dacie zawarcia umowy, a w przypadku terminowej spłaty zobowiązania strona powodowa.

Strona pozwana zobowiązana była zwrotnie przenieść własność pojazdu na dłużnika, który to warunek zapłaty już pierwszej raty nie został spełniony.

Dalej zaznaczono, że przez umowę poręczenia strona pozwana (poręczyciel) zobowiązała się względem strony powodowej (wierzyciela) do wykonania zobowiązania na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał, zgodnie z treścią art. 876 § 1, 2 k.c. Zobowiązanie poręczyciela miało charakter akcesoryjny w stosunku do zobowiązania dłużnika, a o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzygał każdoczesny zakres odpowiedzialności dłużnika , zgodnie z przepisem art. 879 § 1 k.c. W § (...) cyt. porozumienia z 13 lipca 2016 r. strony określiły zasady i terminy spłaty zobowiązania przez dłużnika i za właśnie w ten sposób wskazane zobowiązanie poręczyła strona pozwana. Z treści udzielonego poręczenia nie wynika, aby poręczyciel miał odpowiadać w sposób inny, aniżeli dłużnik, w szczególności poręczenie nie zawiera warunku, że w przypadku opóźnienia dłużnika w zapłacie jednej raty, cała wierzytelność staje się natychmiast wymagalna w stosunku do poręczyciela, aby poręczyciel zobowiązany był od razu do zapłaty całego zobowiązania. Nadto odpowiedzialność poręczyciela nie mogła powstać wcześniej, niż odpowiedzialność tego, za czyj dług poręczył. Wymagalność świadczenia poręczyciela została określona w § (...) porozumienia, zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 879 § 1 k.c. oraz wyrokach Sądu Najwyższego z 5 lipca 2007r., II CSK 136/07, oraz z 30 czerwca 2010 r., sygn. V CSK 454/19.

W ocenie Sądu I instancji wierzyciel nie wykazał, aby w związku z opóźnieniem dłużnika w spełnieniu świadczenia, zawiadomił o tym fakcie poręczyciela, stosownie do obowiązku wynikającego z przepisu art. 880 k.c. Skoro w dacie wystawienia weksla, to jest 1 sierpnia 2016 r. dłużnik spółka (...) pozostawała w opóźnieniu w zapłacie pierwszej raty zobowiązania, która wynosiła 16.000 zł, to wypełnienie w tej dacie weksla na kwotę 150.000 zł było nieuprawnione.

Strona powodowa stając się właścicielem pojazdu J. na podstawie art. 155 § 1, 2 k.c., powinna była uwzględnić jego wartość w całości wysokości długu, a w szczególności płatności rat.

Mając na względzie, że wypełnienie przez stronę powodową weksla w dniu 1 sierpnia 2016 r. na kwotę 150.000 zł pozostawało w rażącej sprzeczności z treścią zawartego w dniu 13 lipca 2016 r. porozumienia wekslowego, a także uwzględniając wpłaty dokonane bezpośrednio przez dłużnika, komornika oraz wartość przewłaszczonego samochodu Sąd I instancji w konkluzji uznał, że strona powodowa nie posiada w stosunku do poręczyciela wymagalnych wierzytelności, skutkiem tego uchylił nakaz zapłaty i powództwo oddalił na podstawie art. 496 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł stosownie do wyniku sporu, zasądzając od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 23.700 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania na podstawie art. 98 § 1, 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6, § 10 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r., na wysokość której składa się uiszczony wpis od zarzutów w kwocie 5.625 zł., wynagrodzenie pełnomocnika procesowego14.400 zł. i od zażalenia 3.600 zł., opłata od pełnomocnicta17 zł i e –protokołu 30 zł.

Sąd Okręgowy nakazał także na podstawie art. 338 § 1 k.p.c. stronie powodowej, aby zwróciła stronie pozwanej wyegzekwowaną przez komornika na podstawie nakazu zapłaty z dnia 19 sierpnia 2017 r. kwotę 101.087,69 zł, w terminie 14 dni od daty prawomocności orzeczenia.

W apelacji od powyższego orzeczenia strona powodowa zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

I. naruszenie prawa materialnego tj.

1. art. 879 § 1 l.c. przez niezastosowanie i oddalenie powództwa pomimo wykazania, że wierzytelność jej przysługująca od dłużnika spółki (...) była w całości wymagalna, a zatem poręczyciel tj. strona pozwana był zobowiązany do zapłaty całości tego zobowiązania, co wynika wprost literalnie z brzmienia porozumienia tj. § (...) ust.(...) stanowiącego, że zawarte porozumienie nie stanowi nowacji ani odroczenia wymagalności, prowadząc do przyjęcia wymagalności całego zobowiązanie do dłużnika głównego, a co za tym idzie poręczyciela w dacie wypełnienia weksla oraz wniesienia powództwa;

2. art. 65 § 2 k.c. przez błędna wykładnię porozumienia z 13 lipca 2017 r. i przyjęcie, że na jego mocy zobowiązanie dłużnika spółki (...) nie było wymagalne w dacie wypełnienia weksla, podczas gdy również z okoliczności faktycznych i działań podejmowanych przez strony wynika wymagalność całego zobowiązania;

3. art. 65 § 2 w zw. z art. 155 § 1 i 2 k.c. przez przyjęcie, że strona powodowa na mocy porozumienia z 13 lipca 2016 r. stała się właścicielem samochodu osobowego marki J. i winna uwzględnić jego wartość przy wypełnianiu weksla, podczas gdy strona powodowa nie skorzystała z udzielonego zabezpieczenia w postaci przewłaszczenia tego samochodu na zabezpieczenie, bowiem strony dokonały modyfikacji porozumienia w tym zakresie w formie pisemnej tj. w protokole Komornika Sądowego w dniu 12 sierpnia 2017 r., z którego wynika, że właścicielem pojazdu jest spółka (...), który to samochód nabyła w tym samym dniu strona pozwana, a strona pozwana składając podpis na tym protokole dała wyraz akceptacji takiej modyfikacji pisemnego porozumienia z 13 lipca 2016 r.;

4. art. 880 k.c. przez przyjęcie, że strona powodowa nie zawiadomiła poręczyciela o opóźnieniu dłużnika ze spełnieniem świadczenia, podczas gdy zawiadomienie to ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi przesłanki wymagalności zobowiązania poręczyciela, a ponadto dłużnik i poręczyciel we wszystkich czynnościach byli reprezentowani przez jedną i tą samą osobę tj. W. S., co implikuje twierdzenie o wiedzy poręczyciela o opóźnieniu dłużnika;

II. naruszenie przepisów postępowania tj.:

1. art. 233 § 1 w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. przez wybiórczą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i pominiecie w całości przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy przedłożonego w odpowiedzi na zarzuty protokołu zajęcia ruchomości z 12 sierpnia 216 r. oraz faktury VAT nr (...) z dnia 12 sierpnia 2016 r., z których wprost wynika modyfikacja porozumienia z 13 lipca 2017 r. w zakresie udzielonego tam zabezpieczenia.

Strona apelująca z ostrożności procesowej wniosła o dopuszczenie dowodu z w/w dokumentów na okoliczność ustalenia prawa własności spółki (...) w stosunku do samochodu osobowego marki J. oraz na ich treść.

W oparciu o powyższe strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez utrzymanie w mocy wydanego w sprawie nakazu zapłaty w całości i oddalenie żądania nakazania stronie powodowe zwrotu stronie pozwanej wyegzekwowanej na podstawie nakazu zapłaty kwoty 101.087,69 zł, jak również zasadzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Strona pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od strony powodowej na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 379 k.p.c. w zw. z art. 386 § 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny uwzględnia okoliczności dotyczące nieważności postępowania także z urzędu. Z uwagi na bezwzględny charakteru przyczyn nieważności postępowania bez znaczenia jest okoliczność, czy strona wiedziała o błędach sądu i czy mogła je wytknąć w toku pierwszo-instancyjnego postępowania, gdyż sąd apelacyjny błędy te zawsze powinien wziąć pod uwagę z urzędu.

Jedną zaś z przyczyn nieważności postępowania jest okoliczność nienależytego umocowania pełnomocnika strony. Taka sytuacja miała miejsce na rozprawie w dniu 30 marca 2017 r., ponieważ wbrew twierdzeniom radcy prawnej J. Ś. nie przedstawiła ona w sprawie pełnomocnictwa udzielonego jej czy to przez stronę pozwaną, czy to pełnomocnictwa substytucyjnego od pełnomocnika głównego M. O.. Co prawda w dniu 3 sierpnia 2018 r. na rozprawie apelacyjnej wywodziła, że jej pełnomocnictwo znajduje się w aktach sprawy, tudzież uparcie wskazywała, że znajduje się ono na pełnomocnictwie głównym, jednakże po zweryfikowaniu tego faktu (k. 36) okoliczność ta okazała się nieprawdziwa. Na powyższy fakty zwracano uwagę wspomnianej radcy prawnej, jednakże ta zobowiązała się dostarczyć pełnomocnictwo substytucyjne w terminie 3 dni do reprezentowania strony, nie zwracając uwagi na brak pełnomocnictwa do występowania w imieniu strony pozwanej w toku postępowania przed Sądem I instancji ( vide protokół elektroniczny rozprawy z dnia 2 sierpnia 2018 r.).

Mając powyższe na uwadze trzeba zaznaczyć, że na rozprawie odbytej 30 marca 2017 r., na której pełnomocnik strony pozwanej nie był należycie umocowany, doszło do przesłuchania podstawowych świadków, zaś ich wszechstronna ocena mogła mieć fundamentalne znaczenie dla oceny interpretacji opisanego w stanie faktycznym porozumienia z dnia 13 lipca 2016 r. (a co za tym zasadności powództwa), gdzie strony określiły wysokość wierzytelności przysługującej stronie powodowej od dłużnika (...) sp. z o.o., zasady i terminy spełnienia świadczenia, mające w kontekście treści art. 879 § 1 k.p.c. bezpośrednie znaczenie dla zakresu odpowiedzialności strony pozwanej jako poręczyciela. Otóż zidentyfikowały w nim tytuły prawne, z których wynikają należności strony powodowej względem (...) sp. z o.o. odwołując się do poszczególnych sprawy sądowych i wydanych w nich nakazów zapłaty, przy zobowiązaniu się dłużnika do zapłaty swego zadłużenia w sposób określony w § (...), jednakże z wyraźnym jednoczesnym wskazaniem, że porozumienie nie stanowi nowacji, ani odroczenia. Zatem niezmiernie istotnym przez pryzmat zeznań w/w świadków była interpretacja wspomnianego porozumienia (art. 65 k.c.), różnie dokonywana przez strony postępowania. Powyższe tym bardziej, że na rozprawie odbytej 30 marca 2017 r przede wszystkim był przesłuchany w charakterze świadka W. S. (podstawowa osoba uczestnicząca w podpisywanym porozumieniu), będący w dacie zawierania porozumienia Prezesem Zarządu dłużnika (...) sp. z o.o., prokurentem strony pozwanej (...) Spółka Jawna w K., w której wspólnikami w niej byli żona W. S. i jego szwagier). Sąd I instancji przy tym zignorował treść protokołu zajęcia ruchomości z 12 sierpnia 2016 r. sporządzony przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym wC.w sprawie Km. 2988/16, Km. 2989/16. Km. 2990/16 tudzież fakturę VAT nr (...) z 12 sierpnia 2016 r. dotyczącą sprzedaży przez (...)Spółka Jawna w S., (...) sp. z o.o. przedmiotowego samochodu marki J. (zgłoszone przez stronę powodową w odpowiedzi na zarzuty strony pozwanej - pismo z 12 października 2016 r.), z których wnika, że strona powodowa nie była właścicielem samochodu tego, stąd też mogły występować, wbrew twierdzeniom W. S. warunki do braku uwzględnienia jego wartości przy ocenie zasadności powództwa. Otóż bezpośrednio po podpisaniu porozumienia strony doszły do wniosku, że samochód opisany w § (...) ust. (...) porozumienia (określony jako zabezpieczenie roszczeń strony powodowej) pozostanie własnością strony pozwanej i będzie zbyty na rzecz dłużnika głównego, po to by strona powodowa w toku postępowania egzekucyjnego komorniczego prowadzonemu przeciwko (...) sp. z o.o. mogła zaspokoić swe względem dłużnika roszczenie po przeprowadzeniu licytacji publicznej. Powyższe znajduje potwierdzenie w piśmie z dnia 12 sierpnia 2016 r. sporządzonym podczas czynności egzekucyjnych w ramach egzekucji prowadzonych przez stronę powodową przeciwko (...). W tym bowiem dniu Komornik dokonał zajęcia samochodu marki J., a z protokołu czynności zajęcia wynika wprost, że właścicielem pojazdu jest spółka (...) sp. z o.o. Nadto Prezes Zarządu (...) sp. z o.o. przedłożył Komornikowi w/w fakturę, z której wynika, że (...)sp. j sprzedała (...) wspomniany samochód. Wcześniej, co niesporne, a w szczególności przy okazji zawarcia porozumienia z 13 lipca 2016 r. nie doszło do przekazania przez W. S. dokumentów samochodu ( vide protokół zajęcia ruchomości, protokół ze spraw egzekucyjnych - k. 76-8, porozumienie k. 30-32).Co prawda świadek W. S. , jako Prezes (...) sp. z o.o. złożył 1 września 2016 r. oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli z dnia 12 sierpnia 2008 r. złożonego pod wpływem błędu twierdząc, że samochód w dalszym ciągu stanowi własność strony powodowej to jednak okoliczność ta, w kontekście jego zeznań złożonych w warunkach braku należytego umocowania pełnomocnika (...)Spółka Jawna w K. na rozprawie odbytej 30 marca 2017 r. - nie została oceniona. Istotnym przy tym w kontekście zeznań świadka W. S. i interpretacji porozumienia był także fakt prowadzenia postępowania przeciwko dłużnikowi.

W powyższej sytuacji Sąd odwoławczy doszedł do przekonania o nieważności postępowania przed Sądem I instancji toteż na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i zniósł postepowanie od momentu, w którym doszło do nieważności postępowania, jako ze miał on podstawowe znaczenie dla toku postępowanie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji mając na uwadze wykazane powyżej błędy dotyczące przesłuchania świadków, w tym opisane okoliczności temu towarzyszące zaakceptuje pogląd, że w procesie opartym na podstawie wystawienia weksla, dopuszczalne jest przeniesienie sporu ze stosunku wekslowego na stosunek podstawowy, który został zabezpieczony wekslem, co następuje na skutek zarzutów podniesionych przez pozwanego lub też inicjatywy powoda. Podjęta zaś przez stronę pozwaną obrona za pomocą zarzutów nawiązujących do stosunku podstawowego wobec dochodzonego wobec niego roszczenia wekslowego sama w sobie doprowadziła do objęcia sporem także tego stosunku. Odwołała się ona do porozumienia z 13 lipca 2016 r. zawartego między stronami i (...) sp. z o.o. W niniejszej sprawie także działanie strony powodowej znamionowało chęć ewentualnego przeniesienia sporu na stosunek podstawowy, ponieważ ustosunkował się on w odpowiedzi na zarzuty strony pozwanej do twierdzeń przeciwnika dotyczących stosunku, który zabezpieczał weksel. Zgodzić się także trzeba z poglądem, że na kanwie interpretacji art. 880 k.c. zawiadomienie poręczyciela ma charakter informacyjny, a nie uczynienie temu zadość nie skutkuje automatycznie modyfikacją zakresu odpowiedzialności poręczyciela.

SSO del. Izabella Dyka SSA Robert Jurga SSA Zbigniew Ducki