Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 13 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2018r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim

z dnia 20 grudnia 2017r. sygn. akt I C 1778/17

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz powódki B. W. kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSO Wojciech Vogt SSO Henryk Haak SSO Barbara Mokras

II Ca 245/18

UZASADNIENIE

Powódka wniosła przeciwko pozwanemu o zmianę wysokości renty należnej powódce określonej w wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu z kwoty 250 zł miesięcznie do kwoty 740,77 zł miesięcznie, płatnej do 15 dnia każdego miesiąca od stycznia 2017 r., a nadto zasądzenie powódce od pozwanego kwoty 17175,84 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu – po waloryzacji renty za lata 2014,2015,2016. Wniosła nadto o obciążenie pozwanego kosztami postępowania.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 20 grudnia 2017 r. zmienił wysokość renty należnej powódce B. W. od pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) S.A. z siedzibą w W. z tytułu umowy ubezpieczenia renty odroczonej polisa nr (...) (...) z dnia 23.12.1975r. podwyższonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 29.11.2004r. wydanym w sprawie VII C 351/04 do kwoty 740 77 (siedemset czterdzieści 77/100) zł miesięcznie płatnej do 15- go każdego miesiąca począwszy od miesiąca w którym uprawomocnił się wyrok : oddalił powództwo w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach postępowania.

Rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących ustaleniach:

Powódka w dniu 23.12.1975 r. zawarła z poprzednikiem prawnym pozwanego umowę ubezpieczenia renty odroczonej. Powódka uiściła w okresie od 1975 roku do 1988 roku łącznie kwotę 75000 zł przed denominacją z tym, iż kwotę 10000 zł przed denominacją w dniu 30.12.1988 r., a 14800 zł przed denominacją dopisano jako waloryzację pierwotnej należności zgodnie z zapisami umowy. Od każdej z dokonanych wpłat pozwany zobowiązywał się dokonać po zakończeniu umowy wypłaty miesięcznej renty w pewnej wysokości, ostatecznie nominalną wysokość renty po dokonaniu ostatniej wpłaty ustalono na kwotę 1340,61 zł przed denominacją. W umowie strony ustaliły, iż renta miała być wypłacana powódce z chwilą ukończenia przez nią 55 –go roku życia. W wyniku zmiany ubezpieczenia renty odroczonej na natychmiast płatną przyznano powódce z dniem 4.03.2004 r. rentę miesięczną w wysokości 122 zł.

Powódka nie zgodziła się z taką wysokością renty i w dniu 26.07.2004 r. złożyła ona do Sądu Rejonowego w Kaliszu przeciwko pozwanemu pozew o podwyższenie renty do kwoty 250 zł miesięcznie oraz zasądzenie skapitalizowanej renty za okres od 1.08.2004 r. do 29.11.2004 r. tytułem różnicy między rentą wypłacaną a kwotą 250 zł. Powódka nie była reprezentowana w sprawie przez fachowego pełnomocnika. Wyrokiem z dnia 29.11.2004 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu uwzględnił powództwo w całości. W pisemnym uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, iż wg jego oceny renta powinna zostać zwaloryzowana do kwoty 431,59 zł, ale Sąd nie mógł orzekać ponad żądanie pozwu. Sąd przy waloryzacji umowy przyjął, iż powódka winna otrzymać 59,25% przeciętnej emerytury pracowniczej, a uwzględniając interes stron zwaloryzowana renta powinna wynosić 70% tej emerytury.

Dowód: dokumenty z akt sprawy VII C 351/04 Sądu Rejonowego w Kaliszu

Powódka utrzymuje się obecnie z renty z KRUS w wysokości 860 zł, którą to rentę otrzymuje w związku z przekazaniem gospodarstwa rolnego synowi i synowej. Nadto utrzymuje się z wypłacanej przez pozwanego renty w wysokości 250 zł. Otrzymywane pieniądze wystarczają jej na skromne życie. Powódka mieszka w gospodarstwie rolnym syna, ale mieszka i gospodaruje sama. Jej mąż nie daje jej żadnych pieniędzy. Powódka wydaje na leki około 300 zł miesięcznie. W 2014 r. miała ona zawał serca, nadto leczy się na słuch oraz oczy. Z uwagi na długie wizyty u lekarzy korzysta czasami z wizyt prywatnych lekarzy.

Dowód: zeznania powódki (protokół rozprawy z dnia 22.11.2017 r. ,nagranie od 00:05:25 do 00:17:00, k.63,64)

Przeciętna miesięczna emerytura z daty orzekania wynosiła 2117,35 zł brutto.

Apelację od tego rozstrzygnięcia złożył pozwany zaskarżając wyrok w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powódki kwotę 184,77 zł miesięcznie. Zarzucił naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 358 ^&3 k.c. poprzez zmianę wysokości renty z tytułu umowy ubezpieczenia renty odroczonej- polisa nr (...) (...) zawartej w dniu 23.12.1975r. do kwoty 740,77 zł. miesięcznie poprzez zastosowanie waloryzacji nie uwzględniające] interesów pozwanego , co skutkowało ustaleniem na rzecz powódki zwaloryzowanej renty miesięcznej w wysokości przekraczającej zobowiązanie pozwanego.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę 556 zł oraz zmianę postanowienia w przedmiocie kosztów postępowania poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu wg . norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonując waloryzacji nie naruszył prawa materialnego w szczególności art. 385 ¹ § 3 k.c.

Zgodnie z art. 358 ¹ § 3 kc razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie. Przewidziana w powołanym wyżej przepisie waloryzacja sądowa nie ma zastosowania do zobowiązań już wygasłych.

Sąd trafnie uznał, iż zachodzą przesłanki do sądowej waloryzacji renty w trybie powołanego przepisu, gdyż miedzy waloryzacją renty dokonaną przez Sąd w 2004 r. a chwilą obecną nastąpiła istotna zmiana siły nabywczej pieniądza. Na taką zmianę, wynikającą z istniejącej w tym okresie inflacji, wskazuje porównanie wysokości świadczeń w zakresie emerytur.

Prawdą jest, że Sąd I instancji przyjął wartość waloryzacji w oparciu o mierniki wyrażone w wartości brutto lecz mimo tego nie można uznać, że zasądzona kwota narusza interesy stron albo zasady współżycia społecznego. Sąd Rejonowy w swoim uzasadnieniu wyraźnie wskazał na okoliczności, które właśnie w świetle zasad współżycia społecznego uzasadniają zastosowanie nieco wyższego wskaźnika brutto i Sąd Okręgowy te argumenty Sądu Rejonowego uznaje za trafne i kwotę waloryzacji zgodną z dyspozycją art. 358 ¹ § 3 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało, zgodnie z art. 385 k.p.c., orzec jak w sentencji. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c.

Wojciech Vogt Henryk Haak Barbara Mokras