Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale prokuratora Urszuli Korczakowskiej

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2018 r.

sprawy M. C.

oskarżonej z art. 18§2 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim

z dnia 28 lutego 2018 r. sygn. akt II K 427/16

utrzymuje wyrok w mocy; zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 80 złotych tytułem kosztów za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt II Ka 270/18

UZASADNIENIE

M. C. została oskarżona o to, że od 01 marca 2013 roku do 04 kwietnia 2013 roku w Z., woj. (...), nakłoniła Z. C., chcąc by złożył on wniosek o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się ich syna w wysokości 1000 zł, w którym wpisałby zaniżoną wielkość jego gospodarstwa rolnego, co ten ostatecznie uczynił uzyskując dla nich kwotę 1000 zł, tj. o czyn z art. 18§2 kk w zw. z art. 286§1 kk.

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2018 roku Sąd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim:

I.  uznając, iż oskarżona M. C. w ramach zarzucanego jej czynu dopuściła się tego, że w okresie od 01 kwietnia 2013 roku do dnia 04 kwietnia 2013 roku w Z., pow. (...), woj. (...), chcąc, aby Z. C. dopuścił się czynu zabronionego polegającego na doprowadzeniu (...) przy Urzędzie Gminy w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1000 zł tytułem jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, nakłoniła go do wpisania we wniosku o ustalenie prawa do w/w zapomogi zaniżonej wielkości jego gospodarstwa rolnego i złożenia przedmiotowego wniosku w urzędzie, wskutek czego w dniu 24 kwietnia 2013 roku doszło do wypłaty w/w kwoty na jego konto bankowe, przy czym był to wypadek mniejszej wagi, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 18§2 kk w zw. z art. 286§3 kk, na podstawie art. 66§1 i 2 kk i art. 67§1 kk postępowanie karne wobec oskarżonej w zakresie przypisanego jej czynu warunkowo umorzył na okres próby 1 roku;

II.  na podstawie art. 67§3 kk, art. 39 pkt 7 kk i art. 43a§1 kk orzekł od oskarżonej na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 300 zł;

III.  zasądził do oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 zł tytułem opłaty oraz obciążył ją wydatkami postępowania w wysokości 70 zł.

Apelację od wyroku złożyła oskarżona, która zaskarżyła w całości powyższy wyrok, doręczony jej w dniu 20 marca 2018 roku, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych, pominięciu istotnych wniosków dowodowych, mających wpływ na treść orzeczenia, a polegający na pozytywnej ocenie wartości dowodowych (obdarzeniu walorom wiarygodności) w postaci zeznań świadków Z. C. i A. W..

Wniosła o zmianę wyroku i umorzenie postępowania, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja oskarżonej okazała się bezzasadna i z tego też powodu nie mogła zostać uwzględniona.

Z treści apelacji wynika, że oskarżona postawiła zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych pominięcia istotnych wniosków dowodowych, mających wpływ na treść orzeczenia, jak i błędną ocenę materiału dowodowego polegającą na uznaniu za wiarygodne zeznań świadków Z. C. oraz A. W..

Zdaniem Sądu Okręgowego analiza akt sprawy wskazuje jednoznacznie na bezzasadność postawionych przez oskarżoną zarzutów.

Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa błąd w ustaleniach faktycznych bywa logiczną konsekwencją błędnej oceny dowodów w przypadku wskazania, że doszło do naruszenia przepisów postępowania dotyczących sfery gromadzenia i oceny dowodów i najczęściej dotyczy obrazy art. 7 i 410 kpk (poza sytuacją gdy błąd ma charakter samoistny). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może więc sprowadzać się wyłącznie do odmiennej oceny dowodów, a powinien polegać na wskazaniu jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, dopuścił się Sąd oceniając je.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do polemiki z ustaleniami, na których Sąd oparł rozstrzygnięcie, gdyż sama możliwość przeciwstawienia tym ustaleniom odmiennego poglądu strony opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się Sąd orzekający, nie przesądza o zasadności zarzutu z art. 438 pkt 3 kpk (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2017r., sygn. akt II AKa 134/17, Lex nr 2337048).

W sprawie niniejszej poza sporem jest to, że nie doszło do obrazy art. 410 kpk, gdyż sąd meriti odniósł się do całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Zarzut obrazy tego przepisu nie został również zawarty w treści apelacji. Należy bowiem wskazać, że zarzut naruszenia art. 410 kpk może być zasadny jedynie w przypadku, gdy Sąd opierał się na materiale dowodowym, który w sprawie nie został ujawniony, bądź orzekał jedynie w oparciu o część ujawnionego materiału dowodowego. Natomiast samo dokonanie oceny materiału ujawnionego, nieodpowiadającej interesowi procesowemu skarżącego, nie uchybia dyspozycji art. 410 kpk. Inną rzeczą jest prawidłowość oceny materiału dowodowego, a czym innym jest dokonanie ustaleń faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia na dowodach nie ujawnionych w toku rozprawy głównej.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej, stwierdzić należy, że wyrokując w sprawie sąd meriti dokonał oceny całego ujawnionego w toku rozprawy materiału dowodowego. Świadczy o tym chociażby treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku, które zostało sporządzone zgodnie z wymogami określonymi w art. 424 kpk.

Nie można również zgodzić się z zarzutem skarżącej dotyczącym nieuzasadnionego oddalenia przez sąd meriti składanych przez nią wniosków dowodowych.

Zgodnie z treścią art. 167 kpk, strony w toku postępowania mają prawo do składania wniosków dowodowych. Jednakże nie oznacza to, że każdy taki wniosek złożony przez stronę (i uznany przez nią za istotny) znajdzie akceptację ze strony Sądu orzekającego. Inaczej zbędne byłoby zamieszczenie w kodeksie postępowania karnego art. 170, który zawiera podstawy do oddalenia wniosku dowodowego strony. Zatem więc w postępowaniu odwoławczym (w przypadku podniesienia takiego zarzutu) ocenie podlega zasadność oddalenia wniosków dowodowych stron.

Z akt sprawy wynika, że w toku postępowania przed Sądem Rejonowym oskarżona złożyła pismo procesowe (k. 102 i nast.), w którym zawarła szereg wniosków dowodowych. Kolejny wniosek dowodowy oskarżonej zawarty jest w piśmie k. 115. Wnioski te były przedmiotem rozpoznania przez Sąd orzekający na rozprawie w dniu 22 czerwca 2017 roku (k. 130) oraz w dniu 19 października 2017 roku (k. 151 i 152). Część wniosków oskarżonej została uwzględniona. Natomiast na rozprawie w dniu 19 października 2017 roku oddalono wnioski dowodowe oskarżonej na podstawie art. 170§1 pkt 2 kpk uznając w większości, że okoliczności, które za ich pomocą mają być udowodnione, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Tylko w jednym przypadku wniosek oddalono z tego powodu, że okoliczność została już udowodniona zgodnie z twierdzeniem oskarżonej.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie potwierdziła słuszność takiego stanowiska ze strony sądu meriti. Sąd Okręgowy w całości takie rozstrzygnięcie podziela. Tym samym więc nie zachodzi potrzeba szczegółowego wypowiadania się w tej kwestii na potrzeby niniejszego uzasadnienia. Podnieść należy jedynie w tym miejscu, że oskarżona w swojej apelacji nie uzasadniła zarzutu pominięcia przez sąd meriti istotnych jej zdaniem wniosków dowodowych. Tym samym więc do rozstrzygnięcia pozostaje jedynie zarzut błędnej oceny materiału dowodowego (a w szczególności zeznań Z. C. i A. W.). Zarzut ten również nie może być uznany za zasadny.

W ocenie Sądu Okręgowego poczynione przez Sąd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim ustalenia faktyczne są prawidłowe i nie wykazują cech błędu. Nie można zgodzić się ze skarżącą, że ocena dowodów dokonana przez sąd meriti jest dowolna i w sposób rażący wykracza poza ramy art. 7 kpk.

W tym miejscu jedynie przypomnieć należy, że analiza zgromadzonych dowodów, wydany wyrok, jego pisemne uzasadnienie, pozostają pod ochroną art. 7 kpk, wtedy gdy dokonane przez sąd meriti ustalenia faktyczne oraz ocena zgromadzonego materiału dowodowego:

1.  zostały poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2§2 kpk);

2.  stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk);

3.  jest wyczerpująco i logicznie, z jednoczesnym uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424§1 pkt 1 kpk).

Jak już wcześniej zostało wykazane w sprawie niniejszej nie doszło do obrazy ani art. 410 kpk, ani też do obrazy art. 424 kpk. Żaden z takich zarzutów nie został też postawiony w apelacji.

Nie można też zdaniem Sądu Okręgowego zasadnie twierdzić, aby doszło do obrazy art. 4 kpk.

Przeczy temu chociażby uzasadnienie zaskarżonego wyroku i zawarta tam ocena dowodów.

Nie ulega wątpliwości, że Sąd Rejonowy prawidłowo postąpił dokonując oparcia swojego przekonania o winie oskarżonej między innymi o zeznania świadków Z. C. i jego siostry A. W. (w takim zakresie jaki wynika z pisemnych motywów wyroku). Nadto należy też mieć na uwadze i to, że dokonując oceny zeznań w/w świadków sąd meriti podszedł do tych dowodów bardzo krytycznie i ze szczególną starannością. Zostały one ocenione bardzo szczegółowo i z uwzględnieniem konfliktu istniejącego pomiędzy oskarżoną a jej mężem oraz jego siostrą. Świadczą o tym fragmenty uzasadnienia zawarte na k. 190 akt sprawy. Pierwszy z nich dotyczy oceny zeznań Z. C. i brzmi następująco: „Dokonując oceny zeznań świadka Z. C. Sąd orzekający miał świadomość faktu, iż od dłuższego czasu jest on skonfliktowany z żoną, a także, iż jego obciążające dla oskarżonej zeznania stanowią swoisty rewanż, czy wręcz zemstę, za dokonanie przez nią zawiadomienia do organów ścigania dotyczące podrobienia przez świadka podpisu oskarżonej pod wnioskiem do urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia o dochodach oraz wyłudzenia jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się ich dziecka”. Drugi zaś fragment (k. 190 in fine) dotyczy A. W. i zawiera następujące stwierdzenie: „Oceniając zeznania świadka A. W. Sąd nie tracił z pola widzenia okoliczności, iż świadek w istniejącym konflikcie niewątpliwie trzyma stronę swojego brata, nie zaś szwagierki, nie mniej jednak w bezpośrednim kontakcie ze świadkiem na sali rozpraw sąd nie odnosił wrażenia, aby świadek w sposób rozmyślny wprowadzała go w błąd”.

Jak więc z powyższego widać, ocena dowodów z zeznań w/w świadków, została dokonana z poszanowaniem treści art. 4 kpk. Zdaniem Sądu Okręgowego potwierdzeniem tej tezy jest również konsekwentne stanowisko Z. C. odnośnie roli oskarżonej w przedmiotowej sprawie wyrażone nie tylko w tej sprawie, ale i w sprawach II K 193/16 i II K 427/16 Sądu Rejonowego (vide odpowiednio k. 18 i 40).

Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że doszło w sprawie niniejszej do obrazy art. 7 kpk.

W tym miejscu stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy w całości podziela ocenę dowodów dokonaną przez sąd meriti w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

Szczegółowość tej oceny zwalnia Sąd Okręgowy z obowiązku powielania zawartych tam wywodów na potrzeby niniejszego uzasadnienia. Tym samym więc z wyżej przytoczonych powodów apelacja oskarżonej nie mogła zostać uznana za zasadną.

W tym miejscu stwierdzić należy jeszcze, że Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do kwestionowania zaskarżonego wyroku co do samego rozstrzygnięcia o warunkowym umorzeniu postępowania i związanym z tym umorzeniem obowiązkiem określonym w pkt II wyroku. Wysokość tego świadczenia nie jest wygórowana.

Z powyższych względów oraz na podstawie art. 437§1 kpk i art. 456 kpk, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636§1 kpk i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. Nr 49 z 1983r., poz. 223 z późn. zm.).