Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2014 r. w Gliwicach

sprawy H. S. (S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 31 lipca 2013 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu H. S. prawo do emerytury poczynając od 18 czerwca 2013r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na rzecz ubezpieczonego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

(-) SSO Mariola Szmajduch

Sygn. akt. VIII U 2188/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 lipca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu H. S. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat.

Na uzasadnienie decyzji podano, iż ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. nie spełnił wymagań do nabycia emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2009 r., Nr 153, poz. 1227), zwanej dalej ustawą emerytalną, to jest nie udowodnił wymaganego 15 -letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy nie zaliczył do pracy w warunkach szczególnych, pracy ubezpieczonego w okresie od 25 stycznia 1995 r. do 6 grudnia 1997 r. w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. na stanowisku inżyniera mechaniki sprzętu ciężkiego. Organ rentowy przyjął za wykazane na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 12 lat 8 miesięcy i 20 dni. Nie kwestionował spełnienia przez ubezpieczonego pozostałych warunków z art. 184 ustawy emerytalnej.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznania mu uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Wskazał, że pracodawca (...) Spółka z o.o. wystawiła mu świadectwo pracy, w którym podano, iż był zatrudniony jako osoba dozoru inżynieryjno – technicznego. W spornym okresie pracował w Libii na terenie cementowni, w dużym zapyleniu. W piśmie z dnia 9 grudnia 2013 r. pełnomocnik odwołującego podtrzymał jego stanowisko w sprawie i wniósł o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wskazał, że ubezpieczony przedstawił świadectwo pracy z dnia 5 stycznia 1998 r. wystawione przez (...) Spółkę z o.o., w którym zaznaczono, że praca w okresie od 25 stycznia 1995 r. do 6 grudnia 1997 r. była wykonywana w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A Działem XII pod poz. 24 załącznika nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. W ocenie organu rentowego wskazane w świadectwie pracy stanowisko – to jest stanowisko inżyniera sprzętu ciężkiego, nie kwalifikuje się jako praca dozoru inżynieryjno-technicznego, kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny w wydziałach i oddziałach w cementowni, o której mowa w wykazie A Działu XIV poz. 24.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony H. S. urodził się w dniu (...)

W dniu 19 czerwca 2013r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Zaskarżoną decyzją z dnia 31 lipca 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury z uwagi na udowodnienie jedynie 12 lat 8 miesięcy i 20 dni pracy w szczególnych warunkach.

W okresie od 25 stycznia 1995 r. do dnia 6 grudnia 1997 r. ubezpieczony pracował w (...) Spółce z o. o. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku inżyniera mechanika sprzętu ciężkiego.

Praca była wykonywana na terenie cementowni w B. w Libii. (...) Spółki z o.o. wykonywali pracę w ramach kontraktu organizacji międzynarodowej (...) (agenda (...)). Ich zadaniem było zapewnienie ciągłości produkcji cementu oraz szkolenie pracowników libijskich. Cementownia była wybudowana według dawnych technologii. Na miejscu wydobywano kamień wapienny, transportowano go, kruszono, przerabiano i pozyskiwano cement. Warunki pracy były porównywalne do warunków pracy w cementowniach na terenie Polski, występowało duże zapylenie. Dodatkowo pracę utrudniał afrykański klimat – wysokie temperatury powietrza oraz wilgotność.

Do obowiązków ubezpieczonego należało kierowanie wydziałem utrzymania ciągłości produkcji, to jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania wszystkich maszyn (sprzętu ciężkiego). W cementowni pracowały między innymi kruszarki, koparki, czy spycharki używane bezpośrednio przy produkcji cementu. Maszyny często ulegały awariom z uwagi na dużą wilgotność i zasolenie powietrza. Ubezpieczony nadzorował pracę kilkunastu osób - w tym techników, elektryków, elektromechaników - przy usuwaniu awarii. Ubezpieczony odbierał prace, decydował,czy sprzęt nadaje się do użytku, szkolił pracowników. Pracę były w większości prowadzone pod gołym niebem, a w hali jedynie okazjonalnie. Zdarzało się, że maszyny psuły się na terenie odkrywkowym i pracownicy jeździli naprawiać je na miejscu. Ubezpieczony często sam dokonywał bardziej skomplikowanych napraw, których nie umieli wykonać podlegli mu pracownicy, zajmowało mu to około ¼ czasu pracy.

Ubezpieczony wykonywał pracę sześć razy w tygodniu, w tym przez pięć dni po osiem godzin dziennie i jeden dzień w wymiarze sześciu godzin dziennie. Ubezpieczony miał na tyle dużo zadań do wykonania, że często pracował w większym wymiarze czasu pracy, do dziesięciu godzin dziennie lub przychodził do pracy w dni wolne.

Ubezpieczony nie wykonywał żadnej innej pracy biurowej, administracyjnej. Dokumentację maszyn i urządzeń przygotowywali inni pracownicy. Jeśli zdarzało się, że ubezpieczony czytał dokumentację, to robił to na miejscu usuwania awarii, nie rezydował w biurze. Nie był kierowany do innej pracy poza cementownią.

Pracownicy zatrudnieni w cementowni otrzymywali dodatki do wynagrodzenia za pracę w warunkach szkodliwych, otrzymywali karty pracy stwierdzające wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego, zeznań świadków S. Z. ( nagranie rozprawy na płycie CD k.33 a.s. ) i Z. M. ( nagranie rozprawy na płycie CD).

Sąd uznał zebrane dowody za wiarygodne, mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych. W szczególności Sąd ocenił ,że zeznania świadków mają walor wiarygodności, albowiem świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym w spornym okresie zatrudnienia, posiadają zatem wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez odwołującego pracy. Ich zeznania znajdują również potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym tj. aktach osobowych ubezpieczonego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej odsyła do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, pz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 ww. rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn

3 ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Zgodnie z § 2 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Ocena, czy pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia zależy od faktycznie wykonywanej przez niego pracy, a nie od nazwy zajmowanego przez niego stanowiska.

Według Działu XIV pkt 24 wykazu A ww. rozporządzenia. pracą w szczególnych warunkach jest między innymi dozór inżynieryjno – techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Zgodnie zaś z Działem V pkt 14 wykazu A tego rozporządzenia, pracą w szczególnych warunkach jest praca przy produkcji cementu.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych z art. 184 ustawy emerytalnej jest spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999 r. Przesłanka osiągnięcia wieku emerytalnego może być natomiast spełniona już po wejściu w życiu ustawy emerytalnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2007 r., I UK 62/07). Wszystkie warunki z art. 184 ustawy emerytalnej muszą być spełnione łącznie.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony ukończył 60 lat i na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Między stronami sporne było natomiast, czy w okresie zatrudnienia w (...) Spółce z o.o., to jest od 25 stycznia 1995 r. do dnia 6 grudnia 1997 r., ubezpieczony wykonywał stale i w pełny wymiarze czasu pracy, pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze polegającą na dozorze inżynieryjno – technicznym prac przy produkcji cementu (Dział XIV pkt 24 w zw. z Działem V pkt 14 wykazu A – załącznika nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze).

Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, ubezpieczony wykonywał pracę w spornym okresie na stanowisku na stanowisku inżyniera mechanika sprzętu ciężkiego. Natomiast faktycznie ubezpieczony sprawował, co znalazło potwierdzenie w świadectwie pracy i zeznaniach świadków, dozór inżynieryjno – techniczny prac wykonywanych bezpośrednio przy produkcji cementu. Ubezpieczony dozorował pracę od kilkunastu do dwudziestu osób przy usuwaniu awarii maszyn niezbędnych w toku procesu produkcji cementu, wydawał im polecenia, decydował o kolejności i zakończeniu prac. Praca ta niewątpliwie była wykonywana w związku z produkcją cementu i polegała na utrzymaniu ciągłości procesu technologicznego. Ponadto zdarzało się, że ubezpieczony wykonywał prace przy usuwaniu awarii maszyn samodzielnie, własnoręcznie. Ubezpieczony pracował w takich samych warunkach jak podlegli mu pracownicy, był narażony na oddziaływanie pyłu. Na marginesie zauważyć można, iż na terenie cementowni panowała wysoka temperatura i duża wilgotność powietrza, co powodowało, iż oddziaływanie pyłu było bardziej dolegliwe dla organizmu.

Praca była wykonywana na terenie cementowni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do zakresu obowiązków ubezpieczonego nie należała praca biurowa, administracyjna, nie zdarzało się, żeby wykonywał swoje obowiązki poza cementownią. Pracował sześć dni tygodniu, średnio 46 godzin tygodniowo. Często wykonywał swoje obowiązki poza godzinami pracy.

Z uwagi na powyższe, Sąd uznał, iż świadectwo pracy ubezpieczonego jest wiarygodne i ubezpieczony faktycznie wykonywał pracę, o której mowa w Dziale XIV pkt 24 załącznika nr 1 do w/wym rozporządzenia, a jego praca była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z tego względu okres pracy ubezpieczonego w spornym okresie należało doliczyć do okresu pracy w szczególnych warunkach. Łączny okres pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych przewyższa 15 lat.

Ubezpieczony spełnił wszystkie warunki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z art. 184 ustawy emerytalnej.

Mając na względzie powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury poczynając od dnia 18 czerwca 2013 r.

Na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz poniesionych przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na rzecz ubezpieczonego kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

(-) SSO Mariola Szmajduch