Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 02 października 2018 roku

Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny w G. w składzie :

Przewodniczący: SSR Janusz Supiński

Protokolant: Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18.09.2018r. sprawy

z wniosku A. S. (1)

z udziałem G. F. (1)

o podział majątku, dział spadku i zniesienie współwłasności

postanawia:

I.  Dokonać podziału majątku zgromadzonego w trakcie trwania związku małżeńskiego wnioskodawcy A. S. (1) ze spadkodawczynią E. S., zmarłą w dniu 07.07.2004r. w K. ostatnio stale zamieszkałą w m. M. gmina W., w skład którego to majątku dorobkowego wchodzi:

1.  lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość położony w miejscowości (...)/(...) o powierzchni użytkowej 51,7 m ² wraz z przynależną piwnicą oraz udziałem w elementach wspólnych budynku i działce pod budynkiem do 1/8 części, zapisany w księdze wieczystej nr (...);

2.  udział do 8/32 części w zabudowanej działce rolnej o powierzchni 0,0088 ha, położonej w miejscowości M., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), zapisanej w księdze wieczystej nr (...);

3.  udział do 8/192 części w zabudowanej działce rolnej o powierzchni 0,8101 ha, położonej w miejscowości M., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), zapisanej w księdze wieczystej nr (...);

4.  nieruchomość rolna niezabudowana o powierzchni 0,0569 ha, położona w miejscowości M., oznaczona numerem geodezyjnym (...), zapisana w księdze wieczystej nr (...)

oraz działu spadku po spadkodawczyni E. S., zmarłej w dniu 07.07.2004r. w K. ostatnio stale zamieszkałej w m. M. gmina W., w skład którego to spadku wchodzi udział do ½ części w opisanym wyżej majątku dorobkowym

w ten sposób, że wszystkie wyszczególnione wyżej nieruchomości przyznać na wyłączną rzecz wnioskodawcy.

II.  Zasądzić od wnioskodawcy A. S. (1) na rzecz uczestniczki postępowania G. F. (1) kwotę 19.757,50 (dziewiętnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt siedem 50/100) złotych tytułem spłaty, płatną w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności.

III.  Zabezpieczyć zasądzoną od wnioskodawcy A. S. (1) na rzecz uczestniczki postępowania G. F. (1) kwotę 19.757,50 (dziewiętnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt siedem 50/100) złotych tytułem spłaty poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej w kwocie 25.000 (dwadzieścia pięć tysięcy) złotych na nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej nr (...).

IV.  Oddalić wniosek o zniesienie współwłasności.

V.  Ustalić wartość przedmiotu podziału majątku i działu spadku na kwotę 73.280,00 złotych.

VI.  Odstąpić od obciążania wnioskodawcy obowiązkiem zwrotu Skarbowi Państwa wydatków tymczasowo poniesionych ze środków budżetowych.

VII.  Znieść wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania.

Sygn. akt I Ns 56/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawca – A. S. (1) – wniósł o dokonanie podziału majątku dorobkowego, zgromadzonego w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej wnioskodawcy ze spadkodawczynią E. S. oraz działu spadku po spadkodawczyni poprzez przyznanie na jego rzecz nieruchomych składników majątkowych bez obowiązku spłaty uczestniczki postępowania G. F. (1).

Uczestniczka postępowania – G. F. (1) – przychyliła się do wniosku co do zasady, domagając się wszakże należnej spłaty. Jednocześnie uczestniczka postępowania dopuściła możliwość przejęcia nieruchomości objętych postępowaniem i zadeklarowała chęć jednorazowej spłaty wnioskodawcy. Nadto G. F. (1) domagała się rozliczenia kosztów wystawienia pomnika na grobie spadkodawczyni, wskazując, że wartość tego nagrobka ukształtowała się na poziomie kwoty 7.000 zł.

Sąd ustalił co następuje:

Wnioskodawca A. S. (1) i spadkodawczyni E. S. nabyli w trakcie trwania związku małżeńskiego nieruchomości:

1. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość położony w miejscowości (...)/(...) o powierzchni użytkowej 51,7 m2 wraz z przynależną piwnicą oraz udziałem w elementach wspólnych budynku i działce pod budynkiem do 1/8 części, zapisany w księdze wieczystej nr (...);

2. udział do 8/32 części w zabudowanej działce rolnej o powierzchni 0,0088 ha, położonej w miejscowości M., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), zapisanej w księdze wieczystej nr (...);

3. udział do 8/192 części w zabudowanej działce rolnej o powierzchni 0,8101 ha, położonej w miejscowości M., oznaczonej numerem geodezyjnym (...), zapisanej w księdze wieczystej nr (...);

4. nieruchomość rolna niezabudowana o powierzchni 0,0569 ha, położona w miejscowości M., oznaczona numerem geodezyjnym (...), zapisana w księdze wieczystej nr (...).

Wartość w/w nieruchomości wynosi łącznie 73.280 zł

dowód: zeznania zainteresowanych k 210

opinia biegłego k 47-83

akta kw OL2G/00012420/9, OL2G/00010928/6, OL2G/00012423/0, OL2G/00011207/3

Postanowieniem z 27.10.2016r. w sprawie I Ns 375/16 Sąd Rejonowy w Giżycku stwierdził, że spadek po E. S., zmarłej w dniu 07.07.2004r. w K. ostatnio stale zamieszkałej w m. M. gmina W. na podstawie ustawy nabyli mąż A. S. (1) w ½ części i córka G. F. (1) w ½ części.

dowód: postanowienie k 22 akt I Ns 375/16 SR w Giżycku

Uczestniczka postępowania G. F. (1) wystawiła, swoim kosztem, nagrobek granitowy z granitu (...) wraz z utwardzeniem wokół pomnika i ławką przy nagrobku, ponosząc łączny koszt tych prac w wysokości 5.750 zł.

dowód: zeznania uczestniczki postępowania k 210

oświadczenie k 179

Sąd zważył co następuje:

Bezspornym w sprawie jest ustalony wyżej skład majątku dorobkowego wnioskodawcy i spadkodawczyni oraz wartość owego majątku – wynika to zarówno z treści bezsprzecznych dokumentów, opinii biegłego M. D., jak i zeznań samych stron. Wprawdzie wnioskodawca podnosił w toku postępowania, że jego udział w majątku wspólnym jest znacznie większy aniżeli udział spadkodawczyni, co miałoby wynikać z uzyskania przez A. S. znacznej bonifikaty cenowej w toku procedury wykupowania nieruchomości po PGR-owskich, ale dostrzec trzeba, że kwestia uzyskania upustu cenowego podczas zakupu nie ma żadnego wpływu na kwestie równości bądź nierówności udziałów w majątku dorobkowym małżonków. Wysokość ceny nabycia jest oczywiście elementem istotnym umowy kupna-sprzedaży, ale sama w sobie nie wpływa na wielkość udziału poszczególnych małżonków w ich majątku wspólnym. Podobnie rzecz się przedstawia z kwestią osoby, która dokonywała zapłaty ceny nabycia. Bez znaczenia bowiem dla równości lub nierówności udziałów w majątku dorobkowym pozostaje to, który z małżonków dokonywał zapłaty za poszczególne przedmioty, o ile oczywiście środki finansowe, z których dokonywano zapłaty pochodziły z majątku wspólnego. W niniejszej sprawie wnioskodawca podnosił wprawdzie, że tylko i wyłącznie on dokonywał zapłaty rat za sporne nieruchomości (co zresztą potwierdzili świadkowie J. S., D. S. i M. S.), ale jednocześnie potwierdzał, że całość spłaty została dokonana w trakcie trwania związku małżeńskiego ze spadkodawczynią, a pieniądze pochodziły z wynagrodzenia za pracę oraz uzyskiwanej renty. Nie ulega zatem wątpliwości, że pieniądze przeznaczone na zakup przedmiotowych nieruchomości pochodziły z majątku wspólnego małżonków S.. Prowadzi to wprost do konstatacji, że przedmiotowe nieruchomości zostały nabyte ze środków dorobkowych i do majątku dorobkowego owe nieruchomości weszły, a udział obojga małżonków w tym majątku był równy. W takiej sytuacji Sąd dał wiarę zeznaniom świadków J. S., D. S. i M. S., co w żaden sposób nie wpłynęło na ocenę prawną działań wnioskodawcy. Sąd uwzględnił też opinię biegłego M. D., uznając ją za wiarygodną, rzetelną i fachową. Opinia ta nie była zresztą przedmiotem jakiejkolwiek krytyki stron.

Orzekając o przyznaniu wnioskodawcy nieruchomości Sąd wziął pod uwagę przede wszystkim stanowiska stron, które w zasadzie były zgodne. Obie strony bowiem deklarowały chęć przekazania nieruchomości na rzecz wnioskodawcy. Wprawdzie uczestniczka postępowania dopuszczała możliwość przejęcia nieruchomości oraz jednorazowej spłaty, ale owa deklaracja nie była stanowcza i kategoryczna, a raczej należy ją traktować jako ewentualność. Sąd uwzględnił też fakt zamieszkiwania wnioskodawcy w spornym lokalu mieszkalnym. Uczestniczka postępowania podnosiła w końcowej fazie postępowania, że wnioskodawca nie zamieszkuje faktycznie w M., a gdzieś w W., czemu zaprzeczał zdecydowanie wnioskodawca, ale jednocześnie uczestniczka nie wykazała w żaden sposób prawdziwości swoich twierdzeń w tej materii, Sąd uznał zatem za prawdziwe twierdzenia A. S.. Dalej Sąd uznał, że przedmiotowe nieruchomości stanowią dorobek życia wnioskodawcy, zaś dla uczestniczki postępowania, nie związanej w żaden sposób emocjonalnie z tym miejscem, pozostają jedynie wartością materialną. Co więcej – G. F. potwierdziła to oświadczając, iż po przejęciu nieruchomości będzie chciała czerpać z niej dochody w postaci czynszu od wnioskodawcy lub – po jego wyeksmitowaniu – od innych najemców. W efekcie, pomimo złej kondycji finansowej wnioskodawcy, rodzącej obawy o możliwość dokonania spłaty G. F., Sąd zdecydował o przyznaniu nieruchomości na rzecz wnioskodawcy. Zabezpieczeniem zresztą owej spłaty i to skutecznym będzie – w ocenie Sądu – ustanowienie hipoteki na lokalu mieszkalnym, o czym Sąd orzekł w pkt III postanowienia. Jednocześnie Sąd uznał, że zasadnym jest udzielenie wnioskodawcy 6 miesięcznego okresu do dokonania spłaty uczestniczki, czy to przy pomocy środków pochodzących od rodziny czy to pochodzących z instytucji finansowych. Okres taki – w ocenie Sądu – powinien być wystarczający dla zebrania potrzebnych pieniędzy i rozliczenia się z uczestniczką postępowania.

Będąc przy spłacie, należy wskazać, że do obliczenia jej wysokości Sąd uwzględnił nie tylko wartość nieruchomości (łącznie 73.280 zł) ale również wysokość nakładów poczynionych przez uczestniczkę postępowania, a związanych z postawieniem nagrobka cmentarnego na grobie spadkodawczyni. G. F. podnosiła w tym zakresie, iż poniosła koszty w kwocie 7.000 zł i rozliczenia takiej też kwoty domagała się. Jednocześnie jednak przedstawiła jeden jedyny dowód na poparcie swoich twierdzeń, tj. oświadczenie wykonawcy pomnika A. S. (k 179), z którego wynika, że łączny koszt wykonania pomnika, otoczenia pomnika z polbruku i postawienia ławki zamknął się kwotą 5.750 zł. Wnioskodawca nie kwestionował w żaden sposób owego oświadczenia, co sugeruje, że zaakceptował je. W takiej sytuacji Sąd przyjął do rozliczeń właśnie kwotę 5.750 zł jako udowodnioną wysokość nakładów uczestniczki postępowania. Po dokonaniu stosownych obliczeń matematycznych został określony poziom spłaty należnej uczestniczce postępowania jak w pkt II.

Przechodząc do pozostałych rozstrzygnięć należy wskazać, że niezasadnym pozostał wniosek uczestniczki postępowania o dokonanie zniesienia współwłasności – udziały zainteresowanych w spornym majątku pochodzą albo z majątku dorobkowego (wnioskodawca) albo wyłącznie ze spadkobrania (uczestniczka postępowania). W takim przypadku przedmiotem sprawy mogły być wyłącznie podział majątku dorobkowego i dział spadku, a nie zniesienie współwłasności, które zarezerwowane jest dla innych tytułów niźli pochodzące z małżeństwa i spadkobrania. O kosztach postępowania należało orzec po myśli art. 520 § 1 kpc, a w zakresie kosztów sądowych – również po myśli art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07. 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010, Nr 90, poz.594) oraz art. 102 kpc.