Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2018 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2018 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę 1 172,50 złotych ( jeden tysiąc sto siedemdziesiąt dwa złote) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 17 października 2017 roku do dnia zapłaty;

II.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę 193,97 złotych ( sto dziewięćdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 132/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 października 2017 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1 472,50 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w trakcie wykonywania usługi sprzątania na zlecenie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w I. doszło do uszkodzenia autobusu marki S. o numerze bocznym (...). Koszty naprawy wynosiły kwotę 1 472,50 złotych. Pozwany jako ubezpieczyciel powoda decyzją z dnia 03 kwietnia 2017 roku odmówił likwidacji szkody wskazując, że wykupiona przez powoda klauzula dodatkowa „OC za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem” dotyczy innego rodzaju zdarzeń, a ponadto w ramach tej klauzuli wyłączone zostały szkody w pojazdach mechanicznych. Powód wskazał również, że negocjując umowę ubezpieczenia potwierdzoną polisą numer (...) wyraziście uwypuklił wolę, ażeby ochrona dotyczyła odpowiedzialności cywilnej związanej z uszkodzeniem przedmiotów znajdujących się w pieczy ubezpieczonego. Tymczasem pozwany wystawiając polisę nie poinformował powoda, że nie obejmuje ona ochrony za szkody wyrządzone w powierzonym mieniu stanowiącym pojazdy mechaniczne, co zgodnie z przepisem art. 811 § 1 k.c. powoduje, że ubezpieczony nie jest związany niekorzystnymi zapisami tej umowy.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 07 grudnia 2017 roku wydanym w sprawie sygn. akt VI GNc 5828/17 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że zgodnie z § 34 ust. 4 pkt 7 ogólnych warunków ubezpieczenia, o ile zakres ochrony ubezpieczeniowej nie został rozszerzony przez włącznie do umowy klauzul dodatkowych wymienionych w załączniku numer 2 do ogólnych warunków ubezpieczenia, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej nie obejmuje także szkód w mieniu stanowiącym przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności w ramach usług wykonywanych przez osoby objęte ubezpieczeniem. Pozwany wskazał, że powód nie wykupił powyższej klauzuli, a zatem pozwany nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez pracownika ubezpieczonego podczas sprzątania pojazdu marki S. o numerze rejestracyjnym (...). Natomiast wykupiona przez powoda klauzula dodatkowa „OC za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem” dotyczy innego rodzaju zdarzeń, a ponadto w ramach tej klauzuli wyłączone zostały szkody w pojazdach mechanicznych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. prowadzi działalność gospodarczą polegającą m. in. na sprzątaniu i czyszczeniu taboru autobusowego, w tym należącego do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w I..

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. w okresie od dnia 28 sierpnia 2015 roku do dnia 27 sierpnia 2016 roku posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwo (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W..

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. rozszerzył zakres posiadanej u tego ubezpieczyciela ochrony ubezpieczeniowej dokonując wykupienia dodatkowej klauzuli „Szkody w rzeczach pod kontrolą, w pieczy lub dozorem”.

Zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia (...) stanowiącymi integralną część umowy powyższa klauzula obejmowała odpowiedzialność za szkody rzeczowe powstałe w rzeczach należących do osób trzecich, na których lub przy pomocy których ubezpieczający lub osoby, za które ponosi on odpowiedzialność wykonuje czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej takie jak obróbka, naprawa, serwis, transport, itp. (rzeczy pod kontrolą) lub które zostały oddane ubezpieczającemu w pieczę lub dozór, z tym że ochrona ta nie obejmowała roszczeń z tytułu szkód będących przedmiotem umowy przewozu lub spedycji i z tytułu szkód powstałych w rzeczach, które zostały wyprodukowane lub zakupione w celu dostarczenia przez ubezpieczonego, ale nie zostały jeszcze wydane nabywcy.

Podczas wykonywania przez pracowników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. czynności sprzątania i czyszczenia autobusów zdarzało się, że dochodziło do uszkodzenia pojazdów. Odszkodowanie za powstałą szkodę było wypłacane przez ówczesnego ubezpieczyciela Towarzystwo (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W..

Pod koniec okresu ochrony ubezpieczeniowej dotychczasowy ubezpieczyciel z uwagi na częstotliwość szkód nie zgodził się na przedłużenie umowy ubezpieczenia.

Wówczas I. M., który pośredniczył w zawarciu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. umowy najmu lokalu w S. i znał członków zarządu tego podmiotu oraz prowadził działalność gospodarczą m. in. jako agent ubezpieczeniowy (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. zaproponował zawarcie umowy ubezpieczenia w zakresie obejmującym przedmiot działalności (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. u swojego zleceniodawcy ubezpieczeniowego.

wniosek – polisa W. (...) k. 16 akt, ogólne warunki ubezpieczenia W. (...) k. 17-26 akt, zeznania świadka J. M. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:27:45-00:53-59), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

Ł. S. – prezes zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. informował I. M., że zależy mu na ubezpieczeniu posiadającym zakres określony w dotychczasowej umowie z Towarzystwo (...) spółka akcyjną z siedzibą w W., albowiem jego spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą m. in. na sprzątaniu i czyszczeniu taboru autobusowego, w tym należącego do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w I..

Aby ułatwić I. M. przygotowanie stosownej umowy w dniu 08 sierpnia 2016 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. przesłał I. M. skan dotychczasowej polisy podkreślając, że zależy mu na klauzuli „Szkody w rzeczach pod kontrolą, w pieczy lub dozorem” oraz sumie ubezpieczenia w kwocie 1 500 000 złotych.

wydruk korespondencji mailowej – k. 27-30 akt, zeznania świadka J. M. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:27:45-00:53-59), zeznania świadka I. M. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:04:26-00:42:46), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

Mailem z dnia 25 sierpnia 2016 roku I. M. przesłał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. ofertę umowy ubezpieczenia wraz z ogólnymi warunkami ubezpieczenia.

Ł. S. jedynie pobieżnie zapoznał się z treścią ogólnych warunków ubezpieczenia koncentrując się na treści przygotowanej polisy, w której wskazano, że ochrona ubezpieczeniowa zostaje rozszerzona w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem, z limitem odpowiedzialności do 500 000 złotych.

Wówczas J. M. – pełnomocnik zarządu spółki zwrócił się do I. M. z zapytaniem o możliwość podwyższenia sumy ubezpieczenia z tego tytułu do kwoty 1 000 000 złotych wskazując wyraźnie, że w przypadku przedmiotowej spółki ochrona ma dotyczyć autobusów, a taka jest przybliżona cena takiego pojazdu.

W odpowiedzi I. M. poinformował, że nie ma możliwości zmiany wysokości limitu odpowiedzialności.

wydruk korespondencji mailowej – k. 27-30 akt, zeznania świadka J. M. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:27:45-00:53-59), zeznania świadka I. M. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:04:26-00:42:46), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

I. M. przygotowując treść umowy nie zapoznał się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia (...) w biznesie plus (...) obowiązującymi w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. ani nie sprawdził zakresu klauzuli „OC za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem” u tego ubezpieczyciela kierując się jedynie zbliżonym brzmieniem nazwy tej klauzuli w porównaniu z polisą u innego ubezpieczyciela.

I. M. nie poinformował w żaden sposób (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., iż umowa – mimo zawarcia w niej rozszerzenia o klauzulę „OC za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem” – nie obejmuje odpowiedzialności za szkody w pojazdach mechanicznych oraz w mieniu przyjętym w celu wykonania ich obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności powstałych w trakcie ich wykonywania lub w okresie od przyjęcia mienia przez osoby objęte ubezpieczeniem do jego wydania zleceniodawcy.

zeznania świadka I. M. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:04:26-00:42:46), zeznania świadka J. M. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:27:45-00:53-59), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

W dniu 25 sierpnia 2016 roku pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. jako ubezpieczonym oraz (...) spółką akcyjną z siedzibą w W., w imieniu którego dział I. M., zawarto umowę ubezpieczenia potwierdzoną polisą numer (...), w której wskazano, że umowa obejmuje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej obejmującej działalność pomocniczą związaną z utrzymaniem porządku w budynkach, niespecjalistycznym sprzątaniem budynków i obiektów przemysłowych, specjalistycznym sprzątaniem budynków i obiektów przemysłowych i pozostałym sprzątaniem oraz działalności usługowej związanej z zagospodarowaniem terenów zieleni.

W umowie wskazano również, że zawiera ona klauzulę dodatkową obejmującą odpowiedzialność cywilną za podwykonawców oraz klauzulę dodatkową obejmującą odpowiedzialność cywilną za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem.

polisa (...) w Biznesie (...) k. 13-15 akt, zeznania świadka I. M. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:04:26-00:42:46), zeznania świadka J. M. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:27:45-00:53-59), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

W dniu 16 stycznia 2017 roku pracownik (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. A. B., który posiadał uprawnienia do kierowania autobusami podczas parkowania autobusu marki S. o numerze rejestracyjnym (...) najechał na słup oświetleniowy. W wyniku zdarzenia uszkodzeniu uległa tylna szyba oraz część blachy tego pojazdu. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w I. – właściciel uszkodzonego pojazdu – dokonał naprawy autobusu. Koszt naprawy wyniósł kwotę 1 472,50 złotych.

dokumentacja fotograficzna – k. 33-37 akt kalkulacja naprawy – k. 32 akt, zeznania świadka M. W. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:04:01-00:27:45), zeznania świadka J. M. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:27:45-00:53-59), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w I. wystąpił do (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. o wypłacenie odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody – (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Ubezpieczyciel odmówił wypłacenia odszkodowania uzasadniając to treścią § 34 ust. 4 pkt 7 ogólnych warunków ubezpieczenia, tj. brakiem wykupienia klauzuli dodatkowej obejmującej szkody w mieniu stanowiącym przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności w ramach usług wykonywanych przez osoby objęte ubezpieczeniem. Wskazano również, że wykupiona klauzula dodatkowa „OC za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem” dotyczy innego rodzaju zdarzeń, a ponadto w ramach tej klauzuli wyłączone zostały szkody w pojazdach mechanicznych

decyzja – k. 31 akt, zeznania świadka M. W. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:04:01-00:27:45), zeznania świadka J. M. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:27:45-00:53-59), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. zawarła z poszkodowanym (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w I. ugodę, na mocy której uznała swoją odpowiedzialność za uszkodzenie pojazdu marki S. o numerze rejestracyjnym (...) i pokryła koszty naprawy tego pojazdu.

porozumienie – k. 39-40 akt, zeznania świadka M. W. – protokół rozprawy z dnia 08 czerwca 2018 roku – k. 131-135 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:04:01-00:27:45), zeznania prezesa zarządu powoda Ł. S. – protokół rozprawy z dnia 26 września 2018 roku – k. 162-166 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:42:46-01:03:12)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie i powołanych powyżej dokumentów, których autentyczność i prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron, przy czym także Sąd nie znalazł podstaw do zdezawuowania ich wartości i mocy dowodowej oraz na zeznaniach świadków: M. W., J. M., I. M. oraz zeznaniach prezesa zarządu powoda – Ł. S..

Odnosząc się do zeznań świadka M. W., to Sąd uznając je za wiarygodne oparł się na nich w szczególności odnośnie wskazywanej przez świadka okoliczności związanych z uszkodzeniem pojazdu – autobusu marki S. należącego do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w I. i przebiegiem postępowania likwidacyjnego oraz w zakresie, w jakim świadek potwierdził, iż w każdej sprawie kierowanej przez niego do ubezpieczyciela z wnioskiem o wypłatę odszkodowania wśród dokumentów znajdują się dokumenty potwierdzające uprawnienia kierującego pojazdem, który spowodował szkodę – do kierowania tym pojazdem.

Odnośnie zeznań świadka J. M., to Sąd uznał je za wiarygodne w całości opierając się na nich w szczególności przy ustalaniu, że zamiarem stron było zawarcie umowy ubezpieczenia obejmującego szkody w powierzonych powodowi pojazdach, które sprzątali jego pracownicy, tak jak to miało miejsce w przypadku poprzedniego ubezpieczenia i że przedstawiciel pozwanego (agent) – I. M. został o tym poinformowany, jak również co do posiadania przez pracownika powoda A. B. uprawnień do kierowania autobusami.

Sąd dał także w całości wiarę zeznaniom świadka I. M. – agenta pozwanego, który przyznał, że miał świadomość, że powód zajmuje się czyszczeniem m. in. pojazdów („ przed zawarciem umowy powód wskazywał, że chodzi o szczególne mienie – tabor autobusowy”) i że chce zawrzeć z pozwanym umowę ubezpieczenia obejmującą szkody w czasie czyszczenia w rzeczach, które powierzono na ten czas jego pieczy („ o ile pamiętam powód mówił mi, że chodzi mu, żeby mieć ubezpieczenia, jak się wydarzy szkoda w czasie sprzątania”). Świadek potwierdził także, że otrzymał od powoda poprzednią polisę na wzór, że porównywał zakres ochrony w ramach poszczególnych klauzul w dotychczasowej i nowej polisie – jednakże jedynie w zakresie nazwy owych klauzul dodatkowych, jak bowiem zeznał świadek „ ja sprawdzałem i w opisie klauzula moim zdaniem się zgadzała”, przyznając równocześnie, że nie zapoznawał się ogólnymi warunkami umów ubezpieczenia pozwanego i treścią poszczególnych klauzul. Jednocześnie wskazywana przez świadka okoliczność, że merytoryczną stroną nowej umowy ubezpieczenia zajmował się koordynator pozwanego J. C., pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, podobnież jak podnoszony przez świadka brak doświadczenia w tego typu polisach, bez wątpienia zaś to świadek w niniejszej sprawie reprezentował pozwanego przy zawieraniu przedmiotowej umowy.

Również w ocenie Sądu za wiarygodne uznać należało zeznania prezesa zarządu Ł. S., który potwierdził, że zawierał umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej mając wolę objęcia zakresem ubezpieczenia szkód powstałych w mieniu oddanym powodowi do sprzątania oraz że nie zapoznał się wnikliwie z postanowieniami ogólnych warunków ubezpieczenia, tylko zasugerował się zapisami w polisie odnośnie klauzuli i zakresu działalności objętej ubezpieczeniem.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 26 września 2018 roku Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego mając na uwadze, że pozwany nie kwestionował wysokości szkody w pojeździe – autobusie marki S. o numerze rejestracyjnym (...).

Sąd na rozprawie w dniu 26 września 2018 roku oddalił również wniosek pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka A. B., albowiem pozwany mimo zobowiązania Sądu nie wskazał aktualnego adresu świadka. Sąd miał przy tym na uwadze, że wprawdzie pozwany domagał się zobowiązania powoda do wskazania danych osobowych A. B., w postaci np. imion rodziców, czy numerów PESEL, ale wniosek ten Sąd oddalił jako, że powód oświadczył, iż nie jest mu znany aktualny adres świadka, a pozwany nie podjął samodzielnie żadnych czynności zmierzających do jego ustalenia i nie wykazał, że te dane są mu w tym celu niezbędne. Sąd miał nadto na uwadze, że świadek A. B. miał być przesłuchiwany na okoliczności związane z przebiegiem zdarzenia z dnia 16 stycznia 2017 roku, które były niesporne w sprawie oraz odnośnie posiadania przez niego uprawnień do kierowania pojazdami kategorii D, przy czym okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy w tym sensie, że pozwany w związku z ewentualnym brakiem takich uprawnień nie formułował jakichkolwiek zarzutów.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 26 września 2018 roku Sąd pominął również dowód z zeznań pozwanego, albowiem osoby uprawnione do jego reprezentowania, mimo prawidłowego wezwania, nie stawiły się na rozprawę i nie usprawiedliwiły swojej nieobecności.

Oświadczeniem złożonym na rozprawie w dniu 26 września 2018 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. cofnął pozew w zakresie żądania kwoty 300 złotych wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w tej części.

Zgodnie z treścią art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Zgodnie zaś z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

W niniejszej sprawie powód cofnął pozew po rozpoczęciu rozprawy, jednakże uczynił to wraz ze zrzeczeniem się w tym zakresie roszczenia, a zatem zgoda pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na dokonanie tej czynności nie była wymagana.

Sąd oceniając powyższą czynność procesową powoda z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 203 k.p.c. nie dopatrzył się, ażeby czynność ta była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego lub by zmierzała do obejścia prawa, w konsekwencji czego na podstawie art. 355 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 i 4 k.p.c. postanowił jak w punkcie drugim wyroku.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. – uwzględniając powyżej wskazane oświadczenie o częściowym cofnięciu pozwu – domagał się ostatecznie zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1 172,50 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów postępowania tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną w pojeździe marki S. o numerze rejestracyjnym (...) swoje roszczenie wywodząc z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmującej ryzyko uszkodzenia pojazdów oddanych mu do sprzątania.

Kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. podnosił, że powyższe ryzyko wymagało dodatkowej klauzuli określonej jako „OC za szkody w mieniu stanowiącym przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności w ramach usług wykonywanych przez osoby objęte ubezpieczeniem”, zaś klauzula taka nie została włączona do umowy, natomiast wykupiona przez powoda klauzula dodatkowa „OC za szkody w rzeczach znajdujących się w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem” dotyczyła innego rodzaju zdarzeń, a ponadto w ramach tej klauzuli wyłączone zostały szkody w pojazdach mechanicznych.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Umowa ubezpieczenia jest zatem umową dwustronnie zobowiązującą – ubezpieczający jest obowiązany uiścić umówioną składkę w zamian za ochronę ubezpieczeniową, przy czym o ile świadczenie ubezpieczającego jest bezwarunkowe, o tyle świadczenie ubezpieczyciela jest uzależnione od zajścia przewidzianego w umowie wypadku, tj. zdarzenia losowego. (G. Bieniek, H. Ciepła, S. Dmowski, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, tom 2, wydanie 6, LexisNexis, Warszawa 2006, s. 548). W tym miejscu wskazać należy, iż czym innym jest umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, a czym innym potwierdzająca ją polisa. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dochodzi do skutku solo consensu – poprzez zgodne oświadczenie stron umowy i do jej zawarcia nie jest wymagana forma pisemna, czy inna forma szczególna. Natomiast polisa, o jakiej mowa w art. 809 k.c., stanowi jedynie zewnętrzny nośnik potwierdzający treść zawartej umowy. Podkreślić przy tym należy, iż polisa nie warunkuje ważności zawarcia umowy ubezpieczenia (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 04 kwietnia 2013 roku, sygn. akt VI ACa 1324/12).

Stosownie do treści art. 65 k.c. przez „zgodny zamiar stron” należy rozumieć wspólne uzgodnienie istotnych dla danego typu czynności prawnej postanowień bądź w samej umowie, bądź poza nią (np. w rokowaniach). Decydująca jest zatem rzeczywista wola stron (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 stycznia 2018 roku, sygn. akt I ACa 1705/16). Wykładnia umów w pierwszym rzędzie powinna bowiem uwzględniać rzeczywistą wolę stron zawierających umowę i taki sens wyraża właśnie art. 65 § 2 k.c. Wymaga to zbadania nie tylko konkretnego postanowienia umowy, ale analizy jej całości, innymi słowy wskazane jest przyjmowanie takiego sensu oświadczenia woli, które uwzględnia logikę całego tekstu (kontekst umowny). Poza tym, mogą mieć znaczenie dla stwierdzenia zgodnej woli stron ich wcześniejsze i późniejsze oświadczenia oraz zachowania, czyli tzw. kontekst sytuacyjny. Wykładnia oświadczeń woli w świetle art. 65 § 1 i 2 k.c. oparta jest na tzw. metodzie kombinowanej, która w pierwszej fazie procesu wykładni nakazuje ustalać sens oświadczenia woli na podstawie rzeczywistego znaczenia nadawanego oświadczeniu przez obie strony (sens oświadczenia zgodny z rzeczywistą wolą stron). Tylko zaś jeśli brak jest zgodnego rozumienia stron, to odwołać należy się do metody obiektywnej, wedle której właściwy sens oświadczenia woli ustala się na podstawie przypisania normatywnego, czyli zgodnie z tym, jak adresat oświadczenia sens ten rozumiał i rozumieć powinien.

Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego, w tym zeznań prezesa zarządu powoda Ł. S. oraz świadków J. M. i I. M., który reprezentował pozwanego przy zawieraniu umowy, wynikało jednoznacznie, że strony zawarły umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej mając wolę objęcia zakresem ubezpieczenia m. in. szkody powstałe w mieniu oddanym powodowi do sprzątania, którym to mieniem były m. in. pojazdy mechaniczne – autobusy. Jak zeznawał bowiem świadek I. M. „ przed zawarciem umowy powód wskazywał, że chodzi o szczególne mienie – tabor autobusowy” i że chce zawrzeć z pozwanym umowę ubezpieczenia obejmującą szkody w czasie czyszczenia w rzeczach, które powierzono na ten czas jego pieczy („ o ile pamiętam powód mówił mi, że chodzi mu, żeby mieć ubezpieczenie, jak się wydarzy szkoda w czasie sprzątania”) oraz że porównywał zakres ochrony w ramach poszczególnych klauzul w dotychczasowej i nowej polisie „ ja sprawdzałem i w opisie klauzula moim zdaniem się zgadzała”. Powyższe znajduje potwierdzenie także w korespondencji mailowej prowadzonej z tym świadkiem przez J. M., w której powód wyraźnie wskazuje, że chodzi mu o ochronę posiadanego w pieczy mienia, tj. autobusów.

Nie było również wątpliwości, że powód w rozmowach z przedstawicielem pozwanego – świadkiem I. M., jak i w prowadzonej przez strony korespondencji mailowej złożył pozwanemu ofertę zawarcia umowy ubezpieczenia obejmującej zdarzenia w postaci uszkodzenia powierzonych powodowi autobusów w związku z wykonywaną przez niego usługą sprzątania i że zamiarem – i to obu stron, jak już wskazano powyżej – było, ażeby pozwany zakład ubezpieczeń odpowiadał za szkody wynikłe z uszkodzenia w czasie sprzątania autobusów powierzonych na ten okres pieczy powoda. Jednocześnie jak wykazało postępowanie powodowe przedstawiciel pozwanego – świadek I. M. nie zapoznał się z treścią wskazanej w przygotowanej polisie pozwanego klauzuli dodatkowej i nie miał świadomości, że zawiera ona wyłączenie dotyczące szkód w pojazdach mechanicznych oraz szkód w mieniu stanowiącym przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności w ramach usług wykonywanych przez osoby objęte ubezpieczeniem.

Powyższe nieprofesjonalne zachowanie się przedstawiciela pozwanego spowodowało, że dokument ubezpieczenia – polisa wraz z ogólnymi warunkami ubezpieczenia zawierał postanowienia odbiegające na niekorzyść od złożonej przez powoda oferty, której treścią była m. in. odpowiedzialność pozwanego za szkody powstałe w związku z wykonywaniem sprzątania autobusów powierzonych na ten okres w pieczę powoda.

Zgodnie z treścią art. 811 k.c. jeżeli w odpowiedzi na złożoną ofertę ubezpieczyciel doręcza ubezpieczającemu dokument ubezpieczenia zawierający postanowienia, które odbiegają na niekorzyść ubezpieczającego od treści złożonej przez niego oferty, ubezpieczyciel obowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu na to uwagę na piśmie przy doręczeniu tego dokumentu, wyznaczając mu co najmniej siedmiodniowy termin do zgłoszenia sprzeciwu. W razie niewykonania tego obowiązku zmiany dokonane na niekorzyść ubezpieczającego nie są skuteczne, a umowa jest zawarta zgodnie z warunkami oferty (§ 1).

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie było wątpliwości, że powód złożył pozwanemu ubezpieczycielowi ofertę zawarcia umowy ubezpieczenia obejmującą również ochronę za szkody w pojazdach mechanicznych (autobusach) powierzonych pieczy powoda na czas wykonywania przez niego czynności sprzątania. Nie było też wątpliwości, że w odpowiedzi na powyższą ofertę powód otrzymał dokument ubezpieczenia – polisę wraz z rozszerzeniem odpowiedzialności pozwanego za szkody w pieczy, pod dozorem lub kontrolą osób objętych ubezpieczeniem, z tym że niewątpliwe dokument ten zawierał postanowienia, które odbiegały na niekorzyść ubezpieczającego od treści złożonej przez niego oferty, albowiem wskazana klauzula wyłączała szkody w pojazdach mechanicznych i szkody w mieniu stanowiącym przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności w ramach usług wykonywanych przez osoby objęte ubezpieczeniem. Jednocześnie przedstawiciel pozwanego – I. M. nie zwrócił w żaden sposób (w tym na piśmie – forma zastrzeżona ad solemnitatem) powodowi uwagi na powyższe wyłączenia. Bez znaczenia przy tym dla powyższego obowiązku pozostaje okoliczność ewentualnego niezapoznania się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia przez pozwanego, jak i przeświadczenie przedstawiciela pozwanego, że przygotowane przez niego dokumenty ubezpieczenia – polisa wraz ze wskazaniem dodatkowej klauzuli rozszerzającej odpowiedzialność pozwanego – obejmują również i ową ochronę za szkody w pojazdach mechanicznych (autobusach) powierzonych pieczy powoda na czas wykonywania przez niego czynności sprzątania.

W konsekwencji przyjąć należało, że dokument ubezpieczenia nie odpowiadał treści złożonej oferty i było to odstępstwo na niekorzyść ubezpieczającego, a wobec nie zwrócenia na to uwagi ubezpieczającemu (bez względu na przyczynę tego stanu rzeczy po stronie przedstawiciela pozwanego I. M.), konsekwencją tego była nieskuteczność postanowień niekorzystnych dla ubezpieczającego – a więc odnoszących się do wyłączenia odpowiedzialności pozwanego za szkody w pojazdach mechanicznych i za szkody w mieniu stanowiącym przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności w ramach usług wykonywanych przez osoby objęte ubezpieczeniem. Powyższe uzasadnione jest tym bardziej, że jak wykazało postępowanie dowodowe, zamiarem towarzyszącym zawarciu przedmiotowej umowy – i to obu stron – było, ażeby pozwany zakład ubezpieczeń odpowiadał za szkody wynikłe z uszkodzenia w czasie sprzątania pojazdów mechanicznych (autobusów) powierzonych na ten okres pieczy powoda o z takim zamiarem strony ową umowę zawarły.

Na marginesie jedynie wskazać należy, że art. 812 k.c. nie będzie miał w odniesieniu do powyższego zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż dotyczy on sytuacji, gdy zachodzi różnica pomiędzy treścią umowy a ogólnymi warunkami ubezpieczenia, przy czym sankcją jest wówczas niemożność powoływania się na zakwestionowane zmiany, co oznacza de facto również ich bezskuteczność. Będzie miał on jednakże zastosowanie w związku z rozbieżnościami w zakresie wysokości franszyzy redukcyjnej wskazanej w umowie (300 złotych, element ten nie był bowiem objęty treścią oferty powoda, stąd art. 811 k.c. nie znajdzie zastosowania) a ogólnymi warunkami ubezpieczenia (1 000 złotych). Stosownie bowiem do treści § 8 art. 812 k.c. różnicę między treścią umowy (którą potwierdza polisa) a ogólnymi warunkami ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązany jest przedstawić ubezpieczającemu w formie pisemnej przed zawarciem umowy, co w niniejszej sprawie niewątpliwe nie miało miejsca. Również nie sposób przyjąć, ażeby zawarcie niniejszej umowy nastąpiło w drodze negocjacji, co wyłączałoby stosowanie tego przepisu, za negocjacje nie sposób bowiem uznać zapytania o możliwość podwyższenia sumy ubezpieczenia.

Mając na względzie powyższe w ocenie Sądu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. ponosi odpowiedzialność za uszkodzenie pojazdu marki S. o numerze rejestracyjnym (...), do którego doszło w czasie, gdy pojazd ten powierzony został pieczy powoda celem jego posprzątania. W związku zaś z tym, że wysokość szkody nie była kwestionowana i uwzględniając kwotę, o jaką pełnomocnik powoda ograniczył roszczenie w związku z franszyzą redukcyjną, na podstawie art. 822 k.c. w zw. z art. 811 § 1 k.c. w zw. z art. 812 § 2 k.c. w zw. z art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 481 k.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 172,50 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 17 października 2017 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdzielenia określoną w art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c.

W niniejszej sprawie powód wygrał sprawę w 79,63%, a pozwany w 20,37%. Koszty poniesione przez powoda wyniosły 317 złotych (opłata sądowa od pozwu – 30 złotych, koszty zastępstwa procesowego – 270 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych). Koszty poniesione przez pozwanego wyniosły 287 złotych (koszty zastępstwa procesowego – 270 złotych i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych).

Powodowi zatem należy się zwrot kosztów procesu w kwocie 252,43 złotych (79,63% z kwoty 317 złotych), zaś pozwanemu w kwocie 58,46 złotych (20,37% z kwoty 287 złotych). Po skompensowaniu obu tych kwot, pozwany winien zwrócić powodowi kwotę 193,97 złotych, którą Sąd zasądził na jego rzecz w punkcie III wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)

6.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 21 października 2018 roku