Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE WYROKU

I.  Stan faktyczny:

Prokuratura Okręgowa w S. nadzorowała śledztwo w sprawie zorganizowanej grupy przestępczej, działającej w różnych miejscowościach na terenie kraju, w tym w S., S., G. i K., mającej na celu popełnienie przestępstw oraz przestępstw skarbowych, polegających na uszczuplaniu należności podatkowych z tytułu podatku VAT, wystawianiu i posługiwaniu się nierzetelnymi fakturami oraz praniu brudnych pieniędzy. Działalność grupy dotyczyła fikcyjnego handlu olejem silnikowym. W 2011 r. D. P. namówił A. B. na założenie działalności gospodarczej pod firmą „A. B. (...)” i rachunku bankowego, oraz do udzielenia mu pełnomocnictwa do rzeczonego rachunku. Następnie firma A. B., faktycznie kierowana przez D. P., nawiązała współpracę w zakresie dostawy oleju silnikowego ze spółka litewską. Nabywany olej był następnie sprzedawany różnym podmiotom na terenie Polski, przy czym część wystawionych przez firmę faktur była „pusta”, tj. dokumentowała transakcje fikcyjne. Jednym z odbiorców oleju od firmy A. B. był J. P. .

Oskarżona I. W. prowadzi od wielu lat działalność gospodarczą pod firmą „(...)”. Wynajmuje powierzchnie magazynowe i biurowe (ok. 1000 m ^{( 2)}), zatrudnia pracowników (w 2012 r. – ok. 10 pracowników na umowę o pracę). Sprzedażą hurtową olejów smarowych zajmuje się od 2007 r. W 2010 r. oskarżona nawiązała współpracę z firmą „(...)” J. P., która oferowała dostawy różnych towarów z branży motoryzacyjnej. Przed złożeniem zamówienia kontrahent został rutynowo zweryfikowany (poprzez sprawdzenie dokumentów rejestrowych i skarbowych firmy). Od 2012 r. firma J. P. zrealizowała dla firmy oskarżonej ok. 13 dostaw oleju silnikowego po ok. 24 tony każda. Jedna z tych transakcji została objęta fakturą VAT z dnia 19 kwietnia 2012 r. o nr (...) na kwotę 286.540,80 zł. Olej został dostarczony do magazynu oskarżonej, zaewidencjonowany i następnie sprzedany dalszym odbiorcom (m. in. Firmie Handlowej „(...)” s.c. A. M. L. J.). W czerwcu 2012 r. Urząd Celny w R. powziął podejrzenie, że towar sprzedawany przez oskarżoną jest nieoryginalny. Olej pozostały z dostawy objętej ww. fakturą został zarekwirowany i przebadany; wyniki kontroli wskazały, że był on podrobiony. Oskarżona nie miała świadomości tego faktu, również jej kontrahenci nie zgłaszali zastrzeżeń co do otrzymanego oleju.

Następnie faktura nr (...) została zakwestionowana przez Prokuraturę Okręgową w S. w ramach śledztwa prowadzonego w sprawie grupy przestępczej zajmującej się fikcyjnym obrotem olejem silnikowym. Stwierdzono m. in. nieprawidłowości związane z obrotem oleju objętego ww. fakturą na etapie wcześniejszym, tj. na etapie jego zakupu przez firmę A. B.. W związku z tym postępowanie przeciwko oskarżonej wszczął Naczelnik I Urzędu Skarbowego w G.. Zakończyło się ono decyzją z dnia 21 lipca 2017 r. o umorzeniu postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość. W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym nie można przyjąć, że oskarżona nie dysponowała olejem zakupionym od firmy J. P., a zatem nie można podważyć transakcji objętej fakturą VAT nr (...). Ustalenia takie znajdują potwierdzenie w decyzjach Naczelnika II Urzędu Skarbowego w G. dotyczących J. P., w których wskazano wyraźnie, że fakt sprzedaży i dostawy przedmiotowego towaru do firmy oskarżonej nie budzi wątpliwości. Ostatecznie postępowanie przeciwko J. P. również zakończyło się umorzeniem.

Aktem oskarżenia z dnia 25 listopada 2016 r. objęto m. in. sprawy J. P. i oskarżonej I. W.. Sprawa oskarżonej I. W. została następnie wyłączona i przekazana zgodnie z właściwością miejscową Sądowi Okręgowemu w G.. Oskarżona I. W. nie była dotychczas karana (k. 539).

II.  Materiał dowodowy:

Ustalony powyżej stan faktyczny wynika z następującego materiału dowodowego:

-

akt postępowania skarbowego I US G. w sprawie oskarżonej (k. 641-647), z których wynika, że towar objęty fakturą VAT nr (...) fizycznie trafił do magazynów oskarżonej i został następnie sprzedany i fizycznie dostarczony dalszym odbiorcom. Decyzja zapadła w sprawie jest ostateczna, oparta na przekonujących dowodach (np. zeznania kontrahentów oskarżonej).

-

akt postępowania skarbowego II US G. w sprawie J. P. (k. 655-669), z których wynika, że J. P. sprzedał i fizycznie dostarczył towar w postaci oleju silnikowego objętego fakturą VAT nr (...) do firmy oskarżonej. W postępowaniu tym pierwotnie zapadły decyzje negatywne dla J. P. (stwierdzające, że towar został w rzeczywistości nabyty od innego kontrahenta i określające wysokość należnego podatku), które jednak zostały uchylone na skutek zażalenia, a następnie – z powodu uchybienia formalnego po stronie US – postępowanie umorzono z uwagi na przedawnienie. Należy podkreślić, że wątek nieprawidłowości na etapach wcześniejszych obrotu olejem nie jest istotny z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonej. Jak bowiem wynika z materiału dowodowego (w tym decyzji I US), działała ona w dobrej wierze.

-

wyjaśnień oskarżonej I. W. (k. 302-304, 605v-607), która nie przyznała się do zarzucanego czynu i konsekwentnie utrzymywała w toku postępowania, że towar objęty fakturą VAT nr (...) został rzeczywiście dostarczony do jej firmy, a następnie odsprzedany dalszym odbiorcom (i częściowo zarekwirowany przez UC w R.). Wyjaśnienia oskarżonej Sąd uznał za w pełni wiarygodne, ponieważ korespondują one z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, w tym decyzjami Naczelników I i II Urzędu Skarbowego w G. oraz zeznaniami J. P.. Brak natomiast dowodów, które podważałyby wiarygodność oskarżonej. W szczególności takiego dowodu nie mogą stanowić wyjaśnienia świadka A. B. (k. 612-613, 614-616, 617—618, 619, 620-622, 623-624, 625-626, 627-630, 631-632), złożone do sprawy PO w S., sygn. V Ds. 32/12, który przyznał się do pozorowania działalności gospodarczej w zakresie handlu olejem silnikowym. A. B. nie miał żadnego kontaktu z oskarżoną ani wiedzy o istnieniu jej firmy. Podobnie irrelewantne są wyjaśnienia pozostałych osób oskarżonych w sprawie PO w S., w tym W. G. (k. 306-311, 555-557), J. U. (k. 312-313, 557-558v), M. R. (k. 328-329, 330-334, 335-337), T. R. (k. 338-342).

-

zeznań i wyjaśnień świadka J. P. (k. 323-324, 325-326, 558-59, 670v-671), który nie przyznał się do udziału w fikcyjnym obrocie olejem. Wskazał, że sprzedaż oleju firmie oskarżonej była rzeczywista i opisał ją w sposób całkowicie zgodny z relacją oskarżonej. Ponadto jego relacja znajduje potwierdzenie w ustaleniach organów kontroli skarbowej. Z tych względów Sąd dał mu wiarę.

III.  Kwalifikacja prawna:

I. W. została oskarżona o to, że:

I.  w okresie od 19 kwietnia 2012 roku do 20 czerwca 2012 roku w G. brała udział, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w zorganizowanej grupie przestępczej, działającej w różnych miejscowościach na terenie kraju, w tym w S., S. oraz K., mającej na celu popełnianie przestępstw oraz przestępstw skarbowych, polegających na uszczuplaniu należności podatkowych z tytułu podatku VAT, wystawianiu i posługiwaniu się nierzetelnymi fakturami VAT oraz praniu brudnych pieniędzy, tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.;

II.  w okresie od 19 kwietnia 2012 roku do 20 czerwca 2012 roku w G., działając w zorganizowanej grupie przestępczej opisanej w pkt. 1, wspólnie i w porozumieniu z J. P. oraz innymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc właścicielką firmy „(...)” I. W. z siedzibą w G., w złożonej w Urzędzie Skarbowym w G. deklaracji podatkowej VAT - 7 za miesiąc kwiecień 2012r. podała nieprawdę w ten sposób, że bezpodstawnie zaniżyła o kwotę 53 580,80 zł podatek należny o podatek naliczony, wynikający z faktury VAT z dnia 19 kwietnia 2012r. nr FV (...) na kwotę 286 540,80 zł brutto, podatek VAT 53 580,80 zł, dokumentującej fikcyjny zakup oleju silnikowego, wystawionej przez firmę „(...) ^{( 55)} J. P. z siedzibą w G., a następnie na podstawie ww. przyjętej faktury VAT wprowadziła zakupioną fakturowo ilość towaru na ogólny stan magazynowy, po czym wystawiła i zaewidencjonowała bliżej nieokreśloną liczbę nierzetelnych faktur VAT dokumentujących fikcyjną sprzedaż oleju silnikowego z firmy „(...)” I. W. z siedzibą w G. do różnych podmiotów gospodarczych, czym naraziła Skarb Państwa na uszczuplenie podatku od towaru i usług w kwocie 53 580,80 zł,

tj. o przestępstwo z art. 56 § 2 k.k.s. w zb. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s.;

III.  w okresie od 20 kwietnia 2012 roku do 25 kwietnia 2012 roku w G., działając w zorganizowanej grupie przestępczej opisanej w pkt. 1, wspólnie i w porozumieniu z J. P. oraz innymi ustalonymi osobami, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc właścicielką firmy „(...)” I. W. z siedzibą w G., brała udział w obrocie środkami płatniczymi pochodzącymi z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, polegającego na uszczuplaniu należności podatkowych z tytułu podatku VAT, wystawianiu i posługiwaniu się nierzetelnymi fakturami VAT dot. nie mającego miejsca obrotu olejem silnikowym w ten sposób, że przekazała na rachunek firmowy nr (...), prowadzony na rzecz firmy „(...)” J. P. z siedzibą w G., cztery przelewy na łączną kwotę 286 540,80 zł z firmy „(...)” T. W. z siedzibą w G. tytułem zapłaty za nie mający miejsca zakup oleju silnikowego, tj.:

a)  z rachunku firmy „(...)” nr (...):

-

w dniu 20.04.2012r. kwotę 80 000, 00 zł tytułem Faktura profonna (...),

-

w dniu 24.04.2012r. kwotę 40 000, 00 zł tytułem Faktura (...),

b)  z rachunku (...) nr (...):

-

w dniu 20.04.2012r. kwotę 120 000, 00 zł tytułem Faktura proforma (...),

-

W dniu 25.04.2012 r. kwotę 46.540,80 zł tytułem reszta z FV (...), czym w znacznym stopniu utrudniła stwierdzenie przestępnego pochodzenia środków finansowych w łącznej kwocie nie mniejszej niż 286.540,80 zł, tj. o czyn z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 1 k.k.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył podstaw do przyjęcia, że oskarżona swoim zachowaniem wyczerpała znamiona ww. czynów zabronionych.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 56 § 2 k.k.s. w zb. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. (czyn II). Przestępstwo skarbowe z art. 56 § 2 k.k.s. polega m. in. na złożeniu organowi podatkowemu nieprawdziwej deklaracji podatkowej (np. poprzez objęcie nią zdarzeń fikcyjnych). W przypadku oskarżonej I. W. zachowanie takie nie miało miejsca. Deklaracja VAT - 7 za miesiąc kwiecień 2012 r. była prawidłowa, dokumentowała rzeczywistą transakcję nabycia towaru w postaci oleju silnikowego od firmy „(...)” J. P.. Przestępstwo skarbowe z art. 62 § 2 k.k.s. polega natomiast m. in. na wystawieniu nierzetelnych faktur VAT, co również nie miało miejsca w przypadku oskarżonej I. w.. Faktury wystawione przez nią w związku ze sprzedażą oleju nabytego od firmy J. P. były rzetelne, dokumentowały rzeczywiste transakcje.

W świetle powyższego traci byt zarzut popełnienia przez oskarżoną przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 1 k.k. (czyn III). Skoro transakcje dotyczące oleju nabytego od firmy J. P. były rzeczywiste (nie stanowiły przestępstw), nie można mówić o obrocie środkami płatniczymi pochodzącymi z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, polegającego na uszczuplaniu należności podatkowych.

Podobnie bezzasadny jest również zarzut popełnienia przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. (czyn I), tj. udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Oskarżona nie tylko nie miała świadomości uczestniczenia w przestępczym procederze (a przestępstwo z art. 258 § 1 k.k. ma charakter umyślny), lecz w ogóle nie popełniła żadnego przestępstwa. Fakt, że na jednym z wcześniejszych etapów obrotu przedmiotowym olejem doszło do nieprawidłowości skarbowych nie może przesądzać o odpowiedzialności karnej oskarżonej, ponieważ nie miała i nie mogła mieć ona wiedzy w tym zakresie.

W tym stanie rzeczy Sąd uniewinnił oskarżoną I. W. od wszystkich stawianych jej zarzutów, nie znalazły one bowiem potwierdzenia w zgromadzonych dowodach i kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.