Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra (sprawozdawca)

Sędziowie: Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Bazelan

Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2014 roku w Lublinie, na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi M. S.

o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa (...) Szkoły (...) z siedzibą w D. przeciwko M. S. o zapłatę kwoty 28709,46 zł, zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Rykach z dnia 17 października 2011 roku, sygn. akt I C 151/11

na skutek zażalenia M. S. na postanowienie Sądu Rejonowego w Puławach VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Rykach z dnia 28 czerwca 2013 roku, sygn. akt VI C 523/13

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt II Cz 1148/13

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2013 roku M. S. wniósł skargę o wznowienie postępowania w sprawie I C 151/11, zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Rykach z dnia 17 października 2011 roku.

Pozwany wskazał, że wyrok był wydany „w sytuacji kiedy nie były znane Sądowi okoliczności faktyczne oraz środki dowodowe, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a z których nie mógł, jako strona pozwana skorzystać w postępowaniu”.

M. S. wniósł o wznowienie wskazanego wyżej postępowania, uchylenie wyroku w całości i oddalenie powództwa (...)Szkoły (...) w D. oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi M. S. wskazał, że z chwilą powołania go do czynnej służby wojskowej w jednostce wojskowej (...) w R. spełnił wymaganie wskazane w art. 134a ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, a więc wystąpiły przesłanki zwalniające go z obowiązku zwrotu kosztów nauki w szkole wojskowej (k.2-4).

*

Zarządzeniem z dnia 23 kwietnia 2013 roku skarżący został wezwany do uiszczenia opłaty od skargi o wznowienie postępowania w kwocie 1436 zł oraz do usunięcia braków formalnych skargi poprzez wyjaśnienie, w jakiej dacie dowiedział się o zaistnieniu wskazanej w skardze podstawie wznowienia podstępowania oraz do uprawdopodobnienia powyższej okoliczności na piśmie w 2 egzemplarzach (w oryginale i kopii) w terminie tygodniowym od doręczenia wezwania pod rygorem zwrotu skargi o wznowienie postępowania (k. 1).

*

W odpowiedzi na wezwanie M. S. uiścił opłatę od skargi o wznowienie postępowania oraz wskazał, że dowiedział się o podstawie wznowienia postępowania na trzy dni przed powołaniem go do czynnej służby wojskowej, to jest w dniu 15 lutego 2013 roku, kiedy w Wojskowej Komendzie Uzupełnień w R. odebrał wezwanie do stawiennictwa do czynnej służby wojskowej na dzień 18 lutego 2013 roku (k. 10).

*

Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2013 roku Sąd Rejonowy w Puławach VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Rykach postanowił:

I. odrzucić skargę o wznowienie postępowania wniesioną przez M. S.;

II. z urzędu zwrócić M. S. kwotę 1.436 zł uiszczoną tytułem opłaty od skargi o wznowienie postępowania (k. 14-15v).

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy wskazał, że podstawą skargi o wznowienie postępowania w sprawie I C 151/11, zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Rykach z dnia 17 października 2011 roku, jest fakt powołania pozwanego do czynnej służby wojskowej w jednostce (...) w R. rozkazem personalnym nr (...) Dowódcy (...) z dnia 10 stycznia 2013 roku. Zdaniem skarżącego, z tą chwilą i zgodnie z art. 134a ustawy z dnia 11 września 2003 roku o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych powstała prawna przesłanka zwalniająca go z zasądzonego obowiązku zwrotu kosztów z tytułu nauki w szkole wojskowej.

Sąd pierwszej instancji przytoczył treść przepisu art. 410 § 1 k.p.c. oraz wyjaśnił, że dla uznania, iż skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia nie jest wystarczające samo sformułowanie podstawy wznowienia w taki sposób, aby odpowiadało ono treści przepisów określających podstawę wznowienia. Sąd wskazał również, że podstawą wznowienia postępowania nie może być środek dowodowy, który powstał dopiero po uprawomocnieniu się orzeczenia. Zdaniem Sądu Rejonowego taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie, ponieważ orzeczenie, którego dotyczy skarga o wznowienie postępowania, uprawomocniło się w dniu 8 listopada 2011 roku, a fakt powołania skarżącego do czynnej służby zawodowej powstał dopiero w lutym 2013 roku. Tym samym okoliczność faktyczna stanowiąca podstawę skargi o wznowienie postępowania nie istniała w dacie wyrokowania w sprawie I C 151/11, jak również w dacie uprawomocnienia się orzeczenia, kończącego postępowanie w powołanej wyżej sprawie. Sąd Rejonowy przyjął, że skarga o wznowienie postępowania wniesiona przez M. S. nie została oparta na ustawowej podstawie i podlega odrzuceniu na podstawie art. 410 § 1 k.p.c.

Uzasadniając rozstrzygnięcie zawarte w pkt II postanowienia, Sąd pierwszej instancji wskazał, że oparł je na treści art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (k. 14-15v).

*

Na postanowienie z dnia 28 czerwca 2013 roku zażalenie wniósł M. S., zarzucając „obrazę prawa konstytucyjnego i w związku z tym odrzucenie skargi o wznowienie postępowania” (k. 18-19).

Pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia (k. 25).

*

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego jest oczywiście bezzasadne i w związku z tym podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy trafnie uznał, że skarga o wznowienie postępowania wniesiona przez M. S. nie została oparta na ustawowej podstawie.

Analiza treści skargi o wznowienie postępowania w sprawie I C 151/11, zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Rykach z dnia 17 października 2011 roku, wskazuje, że intencją skarżącego było oparcie jej na podstawie określonej w art. 403 § 2 k.p.c., a konkretnie na powołaniu M. S. do czynnej służby zawodowej w lutym 2013 roku, co zdaniem skarżącego, w myśl art. 134a ustawy z dnia 11 września 2003 roku o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zwalniało go z obowiązku zwrotu kosztów z tytułu nauki w szkole wojskowej.

Z przepisu art. 403 § 2 k.p.c. wynika, że można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

Możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest uzależniona od zaistnienia łącznie trzech przesłanek: wykrycia po uprawomocnieniu się wyroku nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które istniały w toku postępowania, ale nie zostały w nim powołane, możliwości ich wpływu na wynik sprawy oraz niemożności skorzystania z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu. Podstawą wznowienia nie może być środek dowodowy, który powstał dopiero po uprawomocnieniu się orzeczenia (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2013 roku, II CZ 191/12, Lex nr 1331270; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1969 roku, III PZP 63/68, OSNC 1969, z. 12, poz. 208; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2005 roku, II CZ 78/05, Lex nr 453799; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2007 roku, II CZ 120/06, Lex nr 1017571; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2007 roku, I CZ 40/07, Lex nr 951441; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 marca 2013 roku, III AUa 121/13, Lex nr 1322671).

W rozpoznawanej sprawie skarżący powoływał się na okoliczność faktyczną, która powstała po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie I C 151/11, której dotyczy skarga o wznowienie postępowania. W omawianej sprawie wyrok zapadł w dniu 17 października 2011 roku i uprawomocnił się w dniu 8 listopada 2011 roku. Natomiast do pełnienia kontraktowej zawodowej służby wojskowej w korpusie podoficerów zawodowych M. S. został powołany rozkazem personalnym Nr (...) Dowódcy (...) z dnia 10 stycznia 2013 roku oraz rozkazem personalnym nr (...)Dowódcy (...) Nr (...) z dnia 28 stycznia 2013 roku.

Mając powyższe na uwadze należy jednoznacznie stwierdzić, że powoływana w skardze o wznowienie postępowania okoliczność faktyczna nie stanowi okoliczności, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c., a więc skarga o wznowienie postępowania wniesiona przez M. S. nie została oparta na ustawowej podstawie.

Stosownie do treści art. 410 § 1 k.p.c. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

Skarga podlega odrzuceniu nie tylko wtedy, gdy powołana w niej podstawa wznowienia została sformułowana w sposób nieodpowiadający ustawie, ale także wówczas, gdy wskazane w niej okoliczności wprawdzie dadzą się podciągnąć pod przewidzianą w ustawie podstawę wznowienia, to jednak w rzeczywistości podstawa ta nie występuje (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2007 roku, III CSK 56/07, Lex nr 334985; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2006 roku, I CZ 103/06, Lex nr 610070).

÷

Odnosząc się do zarzutów zażalenia należy jednoznacznie wskazać, że podstawę prawną rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji stanowił przepis art. 410 § 1 k.p.c., co wynika jednoznacznie z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia. Powołanie się przez Sąd Rejonowy na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach stanowiło jedynie bliższe wyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Odmienne stanowisko pozwanego, a mianowicie, że Sąd Rejonowy przyjął, iż podstawę prawną rozstrzygnięcia miałyby stanowić przytoczone w uzasadnieniu postanowienia orzeczenia innych sądów, jest oczywiście bezzasadne i wynika z niezrozumienia treści uzasadnienia postanowienia z dnia 28 czerwca 2013 roku.

Wbrew twierdzeniom skarżącego nie doszło do naruszenia jakichkolwiek przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Niewzruszalność prawomocnych orzeczeń sądowych jest jednym z fundamentów demokratycznego państwa prawnego. Wyjątki od tej zasady mogą mieć miejsce tylko w wypadkach ściśle określonych w ustawie.

W rozpoznawanej sprawie brak jakichkolwiek podstaw prawnych do przyjęcia, że wskazywana przez pozwanego okoliczność może uzasadniać dopuszczalność wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem.

*

Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów prawnych Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.