Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 listopada 2018 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku

Wydział XII Cywilny Sekcja do Spraw Egzekucyjnych

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Joanna Krata

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2018 r. w Gdańsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy egzekucyjnej z wniosku wierzyciela D. B.

przeciwko dłużnikowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

ze skargi na czynności komornika

postanawia:

1. zmienić punkt pierwszy postanowienia Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym wO. P. G. z dnia 05 lipca 2018r. w sprawie Km(...)w ten sposób, że:

a) uchylić słowo „celowego”

b) uchylić pozycję „Opłata stosunkowa z art. 49.1 (8% netto) 30 334,39 zł”

c) w pozycji (...) w miejsce kwoty 30 541,23 zł wpisać kwotę 206,84 zł

d) w miejsce obciążenia kosztami dłużnika, kosztami obciążyć wierzyciela;

2. umorzyć postępowanie wywołane wniesieniem skargi w pozostałym zakresie;

3. zasądzić od D. B. na rzecz skarżącej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 80,00 zł (osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

UZASADNIENIE

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. złożyła w terminie skargę na czynności Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. P. G. w sprawie Km(...) w postaci:

- wszczęcia egzekucji.

- przekazania wyegzekwowanych środków wierzycielowi,

- obciążenia dłużnika kosztami postępowania egzekucyjnego.

Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonych czynności, zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, nadto domagała się wstrzymania lub zawieszenia postępowania egzekucyjnego do czasu rozstrzygnięcia skargi.

W uzasadnieniu skargi wskazano, iż egzekucja przeprowadzona została pomimo braku prawidłowego tytułu wykonawczego, wbrew przepisom art. 47 ust. 3 rozporządzenie Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych oraz art. 11512 §1 k.p.c.

Komornik w trybie art. 767 § 4 k.p.c. przekazał uzasadnienie dokonanej i zaskarżonej czynności wraz z aktami sprawy, wnosząc o jej oddalenie w całości jako bezzasadnej.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Postępowanie egzekucyjne w sprawie Km (...) wszczęte zostało w dniu 28.06.2018r. (data nadania u operatora pocztowego wniosku o wszczęcie egzekucji) na podstawie dokumentu w postaci wyroku Sądu Rejonowego do spraw Cywilnych w W. w Wielkiej Brytanii z dnia 10.10.2014r. połączonego z odpisem postanowienia Sądu Okręgowego w G. z dnia 14.06.2018r. w sprawie XV Co (...)stwierdzającego wykonalność na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej przedmiotowego wyroku przez nadanie mu klauzuli wykonalności oraz opatrzonego w dniu 15.06.2018r. klauzulą wykonalności, z zawartym w jej treści stwierdzeniem, iż orzeczenie podlega wykonaniu jako natychmiast wykonalne.

Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w O. P. G. w dniu 03.07.2018r. dokonał zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, nadto szeregu zajęć, w wyniku czego z rachunku bankowego skarżącej ściągnięta została kwota wystarczająca na zaspokojenie żądań zawartych we wniosku egzekucyjnym i kosztów postępowania egzekucyjnego. W konsekwencji postanowieniem z dnia 05.07.2018r. Komornik ustalił koszty niezbędne do celowego prowadzenia egzekucji, obciążając nimi w całości dłużnika, stwierdzając zakończenie postępowania egzekucyjnego w sprawie. Pismami z dnia 05.07.2018r. Komornik zawiadomił stosowne podmioty o uchyleniu dokonanych w sprawie zajęć.

W dniu 06.08.2018r. wierzyciel zwrócił na wezwanie Komornika wyegzekwowaną kwotę, która została złożona na rachunku depozytowym Ministra Finansów.

Zarzuty podniesione przez skarżącą zasługują na uwzględnienie. W uzasadnieniu skargi trafnie wskazano przepisy mające zastosowanie w sprawie niniejszej, tj. art. art. 47 ust. 3 w zw. z art. 43 ust. 5 rozporządzenie Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych oraz art. 11512 §1 k.p.c.

Z przepisów powyższych w sposób jednoznaczny wynika, iż egzekucja na podstawie tytułu wykonawczego będącego orzeczeniem sądu państwa obcego zaopatrzonym przez sąd polski w klauzulę wykonalności może być wszczęta dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności.

Zgodnie z przepisami art. 1150 k.p.c. oraz art. 1151 §1 k.p.c., orzeczenia sądów państw obcych w sprawach cywilnych, nadające się do wykonania w drodze egzekucji, stają się tytułami wykonawczymi po stwierdzeniu ich wykonalności przez sąd polski. Stwierdzenie wykonalności następuje na wniosek wierzyciela przez nadanie orzeczeniu sądu państwa obcego klauzuli wykonalności.

W myśl przepisu art. 11512 §1 k.p.c., egzekucja na podstawie orzeczenia sądu państwa obcego może być wszczęta po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Do czasu upływu terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu okręgowego o nadaniu klauzuli wykonalności, a w razie wniesienia zażalenia - do czasu jego rozpoznania przez sąd apelacyjny, postanowienie to stanowi tytuł zabezpieczenia (…).

W tym miejscu przypomnieć należy różnicę pomiędzy wszczęciem postępowania egzekucyjnego (które następuje przez złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji albo skierowanie do organu egzekucyjnego żądania bądź polecenia wszczęcia egzekucji) a wszczęciem egzekucji (którego dopiero później dokonuje komornik przez dokonanie pierwszej czynności egzekucyjnej, art. 805 k.p.c.). Rozróżnienie to jest istotne ze względu na brzmienie przepisu art. 11512 §1 k.p.c., w którym mowa o wszczęciu egzekucji.

Nie budzi wątpliwości, iż egzekucję wszczyna komornik, zatem dyspozycja przepisu art. 11512 §1 k.p.c. skierowana jest również do komornika.

Pomiędzy wszczęciem postępowania egzekucyjnego a wszczęciem egzekucji komornik podejmuje czynności niebędące jeszcze czynnościami egzekucyjnymi, obejmujące min. badanie wniosku (żądania, polecenia) pod względem formalnym, jak również pod względem dopuszczalności wszczęcia egzekucji. Komornik jest zobligowany do zbadania wniosku wierzyciela o wszczęcie egzekucji oraz dołączonych doń dokumentów, celem ustalenia przede wszystkim czy wierzyciel przedłożył dokument będący tytułem wykonawczym, który w świetle obowiązujących przepisów prawa może stanowić podstawę wszczęcia egzekucji. Negatywny wynik tego badania i niemożność usunięcia przeszkód nie pozwoli komornikowi na wszczęcie egzekucji, co najczęściej znajduje wyraz w decyzji o zwrocie wniosku. Należy podkreślić, iż wspomnianemu badaniu nie stoi na przeszkodzie przepis art. 804 k.p.c., albowiem sformułowany w nim zakaz obejmuje wyłącznie badanie przez organ egzekucyjny zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Przenosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt sprawy egzekucyjnej KM (...), Sąd ocenił, iż wszczęcie egzekucji przez Komornika było nieprawidłowe. Zbadanie wniosku złożonego przez wierzyciela, winno doprowadzić Komornika do konkluzji, iż wierzyciel nie przedłożył dokumentu, mogącego w świetle obowiązujących przepisów prawa stanowić podstawę wszczęcia egzekucji. Jak wyżej wskazano, egzekucja na podstawie orzeczenia sądu państwa obcego może być wszczęta dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. W sprawie niniejszej warunek ten w sposób oczywisty nie został spełniony, co wynikało wprost z treści przedłożonego przez wierzyciela dokumentu (k. 12 akt KM). Oczywistym jest bowiem, iż postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 czerwca 2018r., wydane w sprawie XV Co(...), stwierdzające wykonalność na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej wyroku sądu zagranicznego przez nadanie mu klauzuli wykonalności nie mogło być prawomocne w dacie 15 czerwca 2018r. widniejącej na drugiej stronie odpisu tego postanowienia. Niezależnie od tego, w treści znajdującej się tam klauzuli wykonalności, zawarte zostało stwierdzenie, iż „Orzeczenie podlega wykonaniu jako natychmiast wykonalne”. Brak jakichkolwiek adnotacji o prawomocności postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Wszczynając egzekucję w sprawie KM (...) Komornik naruszył dyspozycję przepisu art. 11512 §1 k.p.c.

Zarzuty podniesione przez skarżącą zasługują na uwzględnienie.

Zasadnie skarżąca zakwestionowała obciążenie jej kosztami postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z przepisem art. 770 k.p.c., dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Przepis powyższy zawiera prawną regulację kosztów postępowania egzekucyjnego i stanowi lex specialis do art. 98 k.p.c. i następne. Tym samym, obowiązującą w postępowaniu rozpoznawczym regułę odpowiedzialności za wynik procesu zastąpiono w postępowaniu egzekucyjnym zasadą odpowiedzialności dłużnika za koszty egzekucji, połączoną z zasadą kosztów celowych. Dłużnik ponosi koszty egzekucji, ale tylko w zakresie kosztów, które są zarazem niezbędne i celowe.

Mając na uwadze stan prawny i faktyczny sprawy niniejszej, nie sposób uznać za prawidłowe obciążenie skarżącej kosztami postępowania, które nie powinno się toczyć.

Zgodnie z przepisami art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. o komornikach sądowych i egzekucji, w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową, liczoną od wartości wyegzekwowanego świadczenia. W ocenie Sądu, w sprawie niniejszej nie sposób mówić o „wyegzekwowanym świadczeniu”. Jak wyżej wskazano, Komornik nie powinien wszczynać egzekucji w sprawie KM (...)a czyniąc to naruszył dyspozycję przepisu art. 11512 §1 k.p.c. Środki uzyskane w wyniku dokonanego przez Komornika zajęcia zostały zwrócone przez wierzyciela i znajdują się na rachunku depozytowym Ministra Finansów.

Zdaniem Sądu, brak podstaw w sprawie niniejszej do ustalenia przez Komornika opłaty stosunkowej od wyegzekwowanego świadczenia, jak uczynił to w punkcie pierwszym postanowienia z dnia 05.07.2018r., ustalając tę opłatę na podstawie art. 49 ust. 1 u.k.s.e. w kwocie 30 334,39 zł.

Wydatkami związanymi z niecelowym wszczęciem postępowania winien być obciążony wierzyciel, który reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika zainicjował postępowanie egzekucyjne, pomimo że nie dysponował tytułem wykonawczym, uprawniającym go do prowadzenia egzekucji.

W konsekwencji Sąd, na mocy zastosowanych a contrario przepisów art. 770 zd. 1 k.p.c. oraz art. 49 ust. 1 u.k.s.e. w zw. z art. 767 §1 k.p.c., zmienił punkt pierwszy postanowienia Komornika z dnia 05 lipca 2018r., o czym orzekł w punkcie pierwszym sentencji.

W punkcie drugim sentencji postanowienia, Sąd na podstawie przepisu art. 355 §1 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c., umorzył postępowanie wywołane wniesieniem skargi, albowiem wydanie postanowienia w pozostałym zakresie stało się zbędne.

Skarżąca wnosiła o uchylenie pozostałych zaskarżonych czynności w postaci wszczęcia egzekucji i przekazania wyegzekwowanych środków wierzycielowi, nadto domagała się wstrzymania lub zawieszenia postępowania egzekucyjnego do czasu rozstrzygnięcia skargi. Komornik faktycznie i formalnie (punkt drugi postanowienia z dnia 05 lipca 2018r.) zakończył postępowanie w sprawie KM (...) zaś wierzyciel zwrócił Komornikowi przekazane uprzednio środki.

O kosztach postępowania wywołanego wniesieniem skargi orzeczono na podstawie przepisów art. 98 k.p.c., i art.108 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c., mając na uwadze wynik postępowania, fakt uwzględnienia zarzutów skargi. Na koszty sądowe w sprawie niniejszej złożyła się opłata stała od skargi w kwocie 100 zł.

Wysokość kosztów wynagrodzenia pełnomocnika skarżącej Sąd ustalił w stawce minimalnej 80 zł zgodnie z treścią przepisu § 8 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Zarządzenia:

1. odnotować i zakreślić w rep. Co;

2. odpis postanowienia doręczyć:

- pełnomocnikowi skarżącej

- pełnomocnikowi wierzyciela wraz z odpisem skargi,

3. odpis postanowienia doręczyć Komornikowi, zwracając akta egzekucyjne (uprzednio sporządzić kopie k. 1-2 akt KM, którą pozostawić w aktach Co)

4. akta przedłożyć z wpływem lub za 21 dni z epo asystentowi sędziego A. (...)