Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 713/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)

Sędzia SO Marcin Rak

SR (del.) Danuta Wocław – Klyta

Protokolant Marzena Makoś

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2018 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa J. P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 29 czerwca 2017 r., sygn. akt II C 1103/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Danuta Wocław – Klyta SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Marcin Rak

Sygn. akt: III Ca 713/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z 29 czerwca 2017 roku zasądził od pozwanego (...) S.A. w K. na rzecz powódki J. P. kwotę 12 446,40 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. oraz 6 440 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku 5176,96 zł tytułem pokrycia kosztów opinii biegłych.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka nabyła własność nieruchomości położonej w R. przy ul. (...) opisanej w księdze wieczystej o nr (...) na mocy umowy darowizny zawartej z H. S..

W marcu 1991 roku z ramienia Zakładu (...) w G. powstał projekt, zgodnie z którym przez nieruchomość należącą wówczas do H. S. przebiegać miały linie elektroenergetyczne średniego napięcia 20 kV. Oświadczeniem z dnia 28 kwietnia 1992 roku H. S. wyraziła zgodę na przeprowadzenie urządzeń elektroenergetycznych na terenie swojej nieruchomości, z tym jednak zastrzeżeniem, że mają one przebiegać w granicy działki. 12 lutego 1993 roku dokonano odbioru technicznego urządzeń przesyłowych. Wybudowana linia elektroenergetyczna biegnąca przez działkę o nr (...), wbrew pierwotnym ustaleniom, nie znajdowała się na granicy tej nieruchomości.

Inwestorem budowy był Zakład (...) w G.. W wyniku przekształceń własnościowych obecnym właścicielem linii energetycznej jest pozwana (...) S.A. w K..

Linia elektroenergetyczna przebiegająca przez nieruchomość powódki eksploatowana była nieprzerwanie od lutego 1993 roku.

W okresie od 7 października 2003 roku do 25 marca 2015 roku na działce oznaczonej nr (...) pozwana faktycznie zajmowała pas gruntu o łącznej powierzchni 538m 2, w tym powierzchnia faktycznie zajęta przez słupy elektroenergetyczne wynosiła 3m 2. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości przez pozwaną, we wskazanym okresie, przy uwzględnieniu rodzaju nieruchomości oraz średniej ceny rynkowej, wynosiło 12.446,40 złotych.

21 sierpnia 2013 roku powódka zawarła z H. S. umowę przelewu wierzytelności przysługującej H. S. względem pozwanej z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości objętej księgą wieczystą o nr (...). Powódka poinformowała pozwaną o przelewie wierzytelności.

Sąd Rejonowy uznał, że powódka podważyła istnienie dobrej wiary posiadacza samoistnego służebności przesyłu. Przedłożyła, zgodnie z dyspozycją z art. 6 k.c., dowody na poparcie swoich twierdzeń. Z oświadczenia z dnia 28 kwietnia 1992 roku wynika, że H. S. wyraziła zgodę na budowę urządzeń przesyłowych na terenie jej nieruchomości pod tym jednak warunkiem, że będą one przebiegały przez granicę nieruchomości. W rzeczywistości urządzenia przesyłowe umiejscowione zostały w sposób odmienny, niż to było pierwotnie ustalone, wobec czego sąd uznał, że zostały one wybudowane wbrew woli ówczesnej właścicielki nieruchomości. Przedsiębiorca przesyłowy nie wszedł w posiadanie służebności przesyłu w dobrej wierze. Poprzednik prawny pozwanej obejmując w posiadanie służebność przesyłu musiał zdawać sobie sprawę z tego, że urządzenia przesyłowe wybudowane zostały na nieruchomości H. S. wbrew jej woli i w konsekwencji, ich eksploatacja naruszać będzie przysługujące jej prawo własności. Przebieg infrastruktury elektroenergetycznej wynika także niezbicie z posiadanej przez pozwaną dokumentacji dla linii średniego napięcia. Powyższe obaliło domniemanie dobrej woli poprzednika prawnego pozwanej wynikające z art. 7 k.c.

Sąd pierwszej instancji w oparciu o art. 176 § 1 k.c. art. 172 § 2 k.c. w zw. z art. 292 k.c. w zw. z art. 305 4 k.c. uznał także, że od czasu objęcia służebności przesyłu w posiadanie przez Zakład (...) w G. nie upłynął okres łącznego posiadania wynoszący co najmniej 30 lat i nie doszło do zasiedzenia służebności przesyłu przez pozwaną. Z uwagi na powyższe skoro strony nie zawarły umowy o ustanowienie służebności przesyłu powódce przysługuje względem pozwanej roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w myśl art. 224 k.c. i art. 225 k.c. wysokość wynagrodzenia sąd ustalił w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości na 12 446,40 zł.

Pozwana zaskarżyła wyrok w całości, zarzucając naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie przez sąd pierwszej instancji granic swobodnej oceny dowodów i błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że urządzenia przesyłowe linii średniego napięcia wzniesione zostały w sposób odmienny niż było to pierwotnie ustalone, a zatem wbrew woli ówczesnego właściciela, a w konsekwencji przypisanie złej wiary poprzednikowi prawnemu pozwanej, w sytuacji gdy pozwana przedłożyła oświadczenie o wyrażeniu zgody przez właściciela nieruchomości w dacie budowy urządzeń, a powódka nie udowodniła, że urządzenia zostały posadowione wbrew woli właściciela nieruchomości, a szczególności aby właściciel sprzeciwił się posadowieniu urządzeń w ich obecnym przebiegu, naruszenie prawa materialnego a to jest art. 7 k.c., art. 292 k.c. i art. 172 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że pozwana weszła w posiadanie służebności przesyłu w złej wierze, co skutkowało nieuwzględnieniem podniesionego przez pozwaną zarzutu zasiedzenia służebności. Pozwana wniosła o zmianę w wyroku przez oddalenie powództwa w całości i zasądzeni kosztów procesu na swoją rzecz oraz obciążenie powódki wydatkami w postaci kosztów opinii biegłych oraz zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Powódka w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Żaden z podniesionych przez skarżącego zarzutów nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela w pełni ustalenia faktyczne Sądu I instancji, a także rozważania prawne i unikając zbędnych powtórzeń przyjmuje za własne.

Sąd pierwszej instancji, dokonując oceny zebranych w sprawie dowodów w żaden sposób nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r. III AUa 620/12). Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Jeżeli zatem Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (wyrok Sądu Apelacyjny we Wrocławiu z dnia 8 lutego 2012r.; I ACa 1404/11). Co więcej dla skuteczności tak podniesionego zarzutu nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez Sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając.

Pozwana zarzuciła przede wszystkim, iż nie zostało obalone domniemanie dobrej wiary i że wykazała, że właścicielka nieruchomości wyraziła zgodę na budowę urządzeń na swojej nieruchomości. Wbrew temu zarzutowi sąd pierwszej instancji ustalił, iż poprzedniczka prawna będąca właścicielką nieruchomości w chwili budowy urządzeń elektroenergetycznych wyraziła zgodę na posadowienie na swojej nieruchomości urządzeń, ale w tym oświadczeniu z dnia 28 kwietnia 1992 roku wyraźnie wskazała, iż wyraża zgodę na przeprowadzenie urządzeń energetycznych w granicy ze wskazanymi działkami sąsiadującymi z jej nieruchomością. W toku postępowania dowodowego przed sądem pierwszej instancji sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego geodety, który sporządził mapy przedstawiające przebieg linii elektroenergetycznej. Z map geodezyjnych wynika, że linia elektroenergetyczna przebiega w znacznej części wzdłuż wschodniej granicy nieruchomości, a na wysokości mniej więcej w której kończy się granica z działką o nr (...) linia skręca w kierunku północnym, przecinając na ukos niemal całą szerokość działki nr (...), stanowiącej własność powódki. Tym samym zgodzić należy się sądem pierwszej instancji, że domniemanie dobrej wiary z art. 7 k.c. zostało obalone przez dołączenie oświadczenia o zgodzie wyrażonej przez poprzednią właścicielkę na wzniesienie urządzeń w granicy nieruchomości. Zgodność budowy urządzeń z planami technicznymi nie jest wystarczająca do uznania, iż przedsiębiorca objął nieruchomość powódki w posiadanie w zakresie służebności w dobrej wierze. Bez wątpienia pozwana przekroczyła pas nieruchomości, na którym miała zgodę właściciela działki na budowę, a co za tym idzie nie była posiadaczem w dobrej wierze i nie upłynął okres konieczny do zasiedzenia służebności przesyłu.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

Na mocy art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania zasądził od pozwanej na rzecz powódki koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym które wyniosły 1800 zł.

SSR(del.) Danuta Wocław – Klyta SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Marcin Rak