Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący: SSO Paweł Poręba

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2018 roku w Nowym Sączu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko K. G. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

z dnia 15 marca 2018 roku ., sygn. akt I C 63/18

oddala apelację,

(...)

Sygn. akt III Ca 418/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

z dnia 25 września 2018 r.

Wyrokiem z 15 marca 2018 r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu oddalił powództwo (...) Sp. z o.o. w W. przeciwkoK. G. (1) o zapłatę (pkt I) i obciążył powoda kosztami postępowania (pkt II).

Wyrok ten zaskarżył apelacją powód wnosząc o jego zmianę poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 679,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie nie zaszły uchybienia skutkujące nieważnością postępowania, a których wystąpienie sąd odwoławczy ma obowiązek brać pod uwagę z urzędu – art. 378 § 1 k.p.c.

Sąd Rejonowy wyjaśnił wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Ustalenia te Sąd Okręgowy akceptuje w całości i przyjmuje za własne, co czyni niecelowym ich powtarzanie (por. wyrok SN z 9 marca 2006 r., sygn. akt I CSK 147/05, publ. LEX nr 190753).

Również wnioski prawne wywiedzione na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego są właściwe i Sąd Okręgowy je podziela.

Postępowanie w niniejszej sprawie prowadzone było w trybie uproszczonym. Stosownie zatem do treści przepisu art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Wynika z tego, że uzasadnienie wyroku nie będzie zawierało wskazania szczegółowo podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenia faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Zgodnie z treścią art. 117 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Z kolei w myśl art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Zagadnienie przedawnienia opłat za studia niestacjonarne pozostawało sporne zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie sądów powszechnych.

Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym niniejszą apelację w pełni akceptuje zaś pogląd prawny Sądu Najwyższego powołany w uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sądu I instancji, a wyrażony w uchwale z 8 grudnia 2017 r., III CZP 74/17.

Sąd Najwyższy w ww. uchwale w sprawie III CZP 74/17 stwierdził, że art. 160a ust. 7 ustawy z 27 lipca 2005 r. - prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2016 r., poz. 1842 ze zm.), który wszedł w życie 1 października 2014 r., określa trzyletni termin przedawnienia roszczeń o opłatę za studia, wynikających z umów o warunkach odpłatności za studia, a art. 32 ustawy z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy - prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1198 ze zm.), przewiduje - usuwając występujące w tym względzie wątpliwości - że w takim samym terminie roszczenia te przedawniały się też przed wejściem w życie art. 160a ust. 7 prawa o szkolnictwie wyższym. Tym samym wbrew temu co się wywodzi w apelacji, wyłączone jest stosowanie w związku z wejściem w życie art. 160a ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym normy intertemporalnej wyrażonej w art. XXXV pkt 2 p.w.k.c.

W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na istniejące w judykaturze rozbieżności dotyczące kwestii przedawnienia tego typu należności. Przywołał przy tym argumentację wskazywaną w dotychczasowym orzecznictwie jako przemawiającą za przyjęciem dwuletniego okresu przedawnienia - na podstawie art. 751 pkt 2 k.c., czy trzyletniego terminu przedawnienia. Wskazywał na konsekwentne stanowisko orzecznictwa co do autonomicznego pojmowania znaczenia terminu działalności gospodarczej na potrzeby prawa prywatnego, oparte na atrybutach takiej działalności (zawodowy, stały i powtarzalny charakter składających się na nią działań oraz ich podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania). Uznał, że zaliczenie prowadzenia płatnych studiów do tak rozumianej działalności gospodarczej nie powinno nasuwać wątpliwości. Zdaniem Sądu Najwyższego ze względu na autonomiczny charakter pojęcia działalności gospodarczej w prawie prywatnym nie mógł stać na przeszkodzie takiej kwalifikacji działalności uczelni w rozpatrywanym zakresie art. 106 prawa o szkolnictwie wyższym, stanowiący, że prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 2168 ze zm.).

W ocenie Sądu Najwyższego przytoczone argumenty na rzecz dwuletniego oraz trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń o czesne w okresie przed 1 października 2014 r. podważały zasadność zapatrywania o podleganiu tych roszczeń w tym okresie ogólnemu dziesięcioletniemu terminowi przedawnienia.

Wprowadzenie nowelą art. 160a ust. 7 prawa o szkolnictwie wyższym oraz regulacji przepisu przejściowego art. 32 ustawy nowelizującej w ocenie Sądu Najwyższego stanowiło niewątpliwie reakcję na występujące w praktyce wątpliwości co do terminu przedawnienia roszczeń o czesne. Zatem ustawa nowelizująca nie wprowadzała przedawnienia roszczeń wcześniej nieprzedawnialnych. Celem uregulowania art. 160a ust. 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nie było skrócenie lub wydłużenie dotychczasowego terminu przedawnienia. Zatem wobec opowiedzenia się ustawodawcy za terminem przedawnienia, który w dotychczasowym stanie prawnym był według jednego z poglądów wywodzony z regulacji art. 118 k.c., dotyczącej przedawnienia roszczeń związanych z działalnością gospodarczą, to zdaniem Sądu Najwyższego zrozumiałe było rozciągnięcie w art. 32 ustawy nowelizującej zakresu zastosowania art. 160a ust. 7 p.s.w. także na okres poprzedzający wejście w życie ustawy nowelizującej. Na płaszczyźnie intertemporalnej norma z art. XXXV pkt 2 p.w.k.c. nie mogła mieć zastosowania w omawianej sytuacji.

Zważywszy na autorytet Sądu Najwyższego i jego rolę w zakresie ujednolicania orzecznictwa sądów powszechnych Sąd Okręgowy, w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, stanął na stanowisku, że przedmiotowa uchwała znajduje bezpośrednie zastosowanie do stanu faktycznego występującego w niniejszej sprawie, w związku z czym uznał, że istnieją podstawy do odstąpienia od dotychczas prezentowanego stanowiska. Przyjmując zatem za własne poglądy wyrażone w uzasadnieniu cytowanej uchwały Sądu Najwyższego stwierdzić należy, że właściwym jest przyjęcie, iż termin przedawnienia roszczeń o opłatę za studia wynosi 3 lata.

Sąd Okręgowy podzielając zatem w pełni stanowisko Sądu Najwyższego wskazane w przytoczonej uchwale doszedł do przekonania, że należności z tytułu czesnego dochodzonego w niniejszej sprawie uległy przedawnieniu.

Początkiem biegu terminu przedawnienia jest chwila wymagalności roszczenia.

Pozwany K. G. (1) jako student (...) w N. zalegał za czesne za lipiec 2013 r. i sierpień 2013 r. w kwotach po 250 zł płatnych odpowiednio do 31 lipca 2013 r. i 20 sierpnia 2013 r. Stąd trzyletni termin przedawnienia upływał odpowiednio 31 lipca 2016 r. i 20 sierpnia 2016 r.

Powód nabył zaś wierzytelność wobec K. G. (1) umową cesji z dnia 3 stycznia 2017 r.

Jak prawidłowo przyjął Sąd Rejonowy, powyższe należności przedawniły się na podstawie art. 160a ust. 7 prawa o szkolnictwie wyższym w zw. z art. 32 ustawy nowelizującej te ustawę - a zatem przed wniesieniem pozwu, co miało miejsce 6 czerwca 2017 r. ( k. 2 ).

Argumentacja uzasadnienia cytowanej uchwały Sądu Najwyższego, którą Sąd Okręgowy podziela jednoznacznie wskazuje, że zarzuty apelacji są niezasadne i nie mogły one odnieść skutku.

Przedawnione są też dochodzone w sprawie odsetki, które jako roszczenia okresowe co do zasady przedawniają się z upływem 3 lat odrębne od świadczenia głównego (art. 118 k.c.), z zastrzeżeniem, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się jednak najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/04).

Skoro roszczenie o zapłatę należności głównej uległo przedawnieniu, Sąd Rejonowy trafnie przyjął, że przedawniły się również odsetki od dochodzonego roszczenia głównego.

Wskazując na powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

(...)