Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 27 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Maria Prusinowska

Protokolant: protokolant sądowy Justyna Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2018 r. w Poznaniu

na rozprawie sprawy z powództwa

Przedsiębiorstwa (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w N.,

K. D., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

Przedsiębiorstwa (...), (...) Spółka jawna,

E. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...)

przeciwko Gminie C.

- o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 278 077,16 zł (dwieście siedemdziesiąt osiem tysięcy siedemdziesiąt siedem złotych szesnaście groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 lutego 2012 roku do dnia zapłaty, przy czym od dnia 1 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

2.  Kosztami postępowania obciąża pozwaną przy czym szczegółowe ich wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowego z zastrzeżeniem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.

SSO Maria Prusinowska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 marca 2012 r. powód Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. wniósł o zasądzenie od pozwanego- Gminy C. na rzecz powoda kwoty 278.077,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa oraz kosztów uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Nadto powód wniósł o zwolnienie go od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 39 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 Prawo zamówień publicznych w dniu 29 kwietnia 2011 r. zawarł z pozwaną umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie robót budowlanych w ramach inwestycji pn. „Utworzenie Strefy (...) na Terenie Gminy C. w Powiecie (...)”. Strony umowy ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe za wykonanie robót na kwotę 2.780.771,58 zł z terminem wykonania przedmiotu umowy na dzień 15 listopada 2012 r. W umowie zastrzeżono także kary umowne z uwagi na nienależyte wykonanie umowy lub za odstąpienie od umowy z winy jednej ze stron.

Powód przystąpił do wykonywania prac z należytą starannością. Jednak miedzy stronami wystąpił spór co do zakresu prac zleconych powodowej spółce, nadto pozwana nie przekazała powodowi wszystkich dokumentów niezbędnych do rozpoczęcia prac. W toku wykonywania prac okazało się również, iż użytkownik linii wysokiego napięcia – (...) Zachód zażądał wstrzymania prac z uwagi na brak instrukcji stanowiskowej. W toku dalszej korespondencji między stronami powód wskazał pozwanej na kolejne braki dokumentacji (uzgodnień projektowych).

Pozwana odmówiła uzupełnienia dokumentacji, złożyła też w dniu 3 sierpnia 2011 r. – zdaniem powoda nieskuteczne – oświadczenie o odstąpieniu od umowy wskazując, że przyczyną wypowiedzenie umowy jest przerwanie prac przez powoda oraz niedotrzymanie przyjętych w harmonogramie rzeczowo-czasowo-finansowym terminów poszczególnych etapów wykonania umowy.

Powód wzywał następnie – wielokrotnie – pozwaną – do podjęcia współdziałania, jednakże bezskutecznie. W końcu – w dniu 25 października 2011 r., powodowa spółka odstąpiła od umowy z przyczyn leżących po stronie inwestora. Nadto powód pismem z dnia 12 stycznia 2012 r. wezwał pozwaną do zapłaty kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy (...) z przyczyn leżących po stronie zamawiającego w wysokości 278.077,16 zł zakreślając termin 21 dni od otrzymania wezwania. Pozwana pismem z dnia 18 stycznia 2012 r. odmówiła zapłaty żądanej kwoty (k. 2-40).

Postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2012 r. Sąd zwolnił powoda od obowiązku uiszczenia opłaty sadowej od pozwu nad kwotę 3.904 zł i w pozostałej części wniosek o zwolnienie od kosztów oddalił (k. 236-238).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w podwyższonej kwocie.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew zakwestionowała ona między innymi legitymację procesową czynną powoda, odnosząc się do łączącej powoda i pozostałych wykonawców umowy konsorcjum. Dodatkowo zaprzeczył, że odstąpienie od umowy dokonane przez powoda było skuteczne. W ocenie strony pozwanej zarzucane braki dokumentacji technicznej faktycznie nie istniały. Powód powołał się bowiem na nieobowiązującą normę techniczną. Bezzasadne było też kwestionowanie dokumentacji projektowej, skoro odpowiednie organy udzieliły pozwoleń na budowę (a w ich gestii była ewentualne stwierdzenie tych braków).

Z ostrożności procesowej pozwana gmina podniosła również zarzut potrącenia do kwoty 55 615,43 zł tytułem części przysługującej pozwanej kary umownej niewypłaconej przez gwaranta (k. 247-256)

Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2015 r. Sąd oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 14.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. (k. 615).

Pismem z dnia 5 czerwca 2016 r. powód wniósł apelację od przedmiotowego wyroku zaskarżając go w całości oraz wnosząc o zmianę przedmiotowego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości ewentualnie uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Nadto skarżący wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i zwolnienie g od kosztów sądowych wywołanych wniesieniem apelacji (k. 649-663)

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2015 r. sąd zwolnił powoda od kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym w części, to jest od opłaty sądowej od apelacji ponad kwotę 5.000 zł i oddalił wniosek w pozostałej części. (687-688)

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie jej w całości i zasądzenie od strony powodowej kosztów postępowania odwoławczego w postaci kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych (k. 714-717)

Wyrokiem z dnia 24 lutego 2016 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu oddalił apelację i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym (k. 722).

Pismem z dnia 22 czerwca 2016 r. powód wniósł skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu zaskarżając go w całości i wnosząc o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie, uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego oraz poprzedzającego go wyroku Sądu I instancji, zniesienie postępowania w obu instancjach i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w P.do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego, w tym o kosztach zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód wystąpił także z roszczeniem ewentualnym o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego, w tym o kosztach zastępstwa procesowego według norm przepisanych i zwolnienie powoda z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych wywołanych wniesieniem niniejszej skargi kasacyjnej (k. 769-778).

Postanowieniem z dnia 21 lipca 2016 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu zwolnił powoda od kosztów sadowych częściowo, w zakresie opłaty sądowej od skargi kasacyjnej ponad kwotę 5.000 zł (k. 785).

W odpowiedzi na skargę kasacyjną z dnia 8 września 2016 r. pozwany wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od strony powodowej kosztów postępowania odwoławczego w postaci kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k. 797-799).

Postanowieniem z dnia 23 maja 2017 r. Sąd Najwyższy przyjął skargę kasacyjną do rozpoznania (k. 805). Następnie zaś wyrokiem z dnia 26 października 2017 r. uchylił zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Okręgowego wP.z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt (...)i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego i apelacyjnego (k. 807-812).

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 25 maja 2018 r. zawiadomił o toczącym się procesie Przedsiębiorstwo (...), J. S. Sp. j., K. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) oraz E. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)-tel (płyta k. 832).

Pismem z dnia 20 czerwca 2018 r. powód wniósł o doręczenie pozostałym konsorcjantom zawiadomień o toczącym się procesie (k. 836-837).

Na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2018 r. pełnomocnik powodów podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, oświadczył, że nie składa nowych wniosków dowodowych, nie domaga się ponownego przeprowadzenia dowodów w sprawie i wnosi o zakończenie postępowania. Pełnomocnik pozwanej wnosił i wywodził jak dotychczas (płyta k. 868).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 marca 2011 r. Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. z siedzibą w C. reprezentowane przez Prezesa Zarządu W. P., Przedsiębiorstwo (...) S.j. z siedzibą w G. reprezentowane przez współwłaściciela J. S., (...) z siedzibą w G. reprezentowane przez właściciela K. D. i (...) T. E. P. z siedzibą w G. reprezentowane przez właściciela E. P. zawarli Umowę konsorcjum, celem którego było wystąpienie wspólnie w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych do realizacji zamówienia publicznego udzielonego przez zamawiającego – Miasto i Gminę C. pn. „Utworzenie strefy aktywizacji gospodarczej na terenie gminy C. w powiecie (...)” (§ 1).

Strony umowy postanowiły, że przedmiot działalności konsorcjum założonego dla wykonania w/w przedsięwzięcia obejmuje zadanie wykazane w dokumentacji przetargowej, przedmiarach i dokumentacji wykonawczej (§ 2), umowa zaś zostaje zawarta na czas realizacji zamówienia publicznego oraz okres gwarancji i nie może być przez żadnego z konsorcjantów rozwiązana przed upływem wykonania przedmiotu zamówienia (§ 3).

Strony umowy postanowiły ponadto, że w przypadku pozyskania przez nich w/w zamówienia publicznego są one odpowiedzialne solidarnie za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zamówienia publicznego (§ 4 ust. 1). Zgodnie z § 4 ust. 2 Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. z siedzibą w N. jako lider konsorcjum będzie pierwszym przedstawicielem wobec zamawiającego i odpowiada za sprawy prawne, ekonomiczno-finansowe, zaś za część produkcyjną przedsięwzięcia wszystkie firmy będą odpowiadać wspólnie.

Zgodnie z treścią § 5 umowy, konsorcjanci wspólnie prowadzą sprawy i reprezentują konsorcjum z zastrzeżeniem § 4, zaś oświadczenia złożone przez konsorcjantów łącznie wobec osób trzecich wiążą konsorcjantów.

Obowiązki stron umowy uregulowano w § 6 cyt. umowy. Kwestii udziału finansowego w zyskach i stratach stron tej umowy dotyczył § 7 kontraktu, natomiast w § 9 przewidziano wyłączną odpowiedzialność odszkodowawczą konsorcjanta, który dopuścił się błędu przy wykonywaniu wspólnego kontraktu oraz solidarną odpowiedzialność konsorcjantów wobec zamawiającego.

Strony tej umowy postanowiły ponadto, że wszelkie jej zmiany będą wymagać dla swojej ważności pisemnego aneksu (§ 11), a w sprawach nieuregulowanych kontraktem zastosowanie znajdują przepisy kodeksu cywilnego (§ 10).

Dowód: dokumenty załączone do akt niniejszej sprawy, w tym umowa konsorcjum z dnia 30 marca 2011 r.

Pozwana Gmina C. na podstawie decyzji Starosty (...) zamierzała zrealizować proces inwestycyjny, dofinansowany ze środków unijnych, polegający na budowie drogi publicznej, sieci kanalizacji sanitarnej z przepompownią, sieci kanalizacji deszczowej, wodociągowej i gazowej, telefonicznej sieci rozdzielczej i abonenckiej oraz budowie linii kablowej nn 0,4kV wraz ze słupami oświetleniowymi i szafką oświetleniową dla oświetlenia ulicznego.

Zatwierdzenie projektów budowlanych i udzielenie pozwoleń na budowę zostało objęte następującymi decyzjami administracyjnymi Starosty (...):

- z dnia 29 stycznia 2010 r. o nr (...) w zakresie budowy sieci kanalizacji sanitarnej z przepompownią, sieci kanalizacji deszczowej, wodociągowej i gazowej na terenie położonym w miejscowości C. działki o nr (...),

- z dnia 5 lutego 2010 r. o nr (...) w zakresie budowy drogi publicznej na terenie położonym w miejscowości C. działki o nr (...),

- z dnia 9 kwietnia 2010 r. o nr (...) w zakresie budowy telefonicznej sieci rozdzielczej i abonenckiej na terenie położonym w miejscowości C. działki o nr (...) ark. mapy 9, 148 ark. mapy 8, 975, 521/6, 521/7, 521/8, 521/10-15, 521/17, 521/18 ark. mapy 10,

- z dnia 19 kwietnia 2010 r. o nr (...) w zakresie budowy linii kablowej nn 0,4kV wraz ze słupami oświetleniowymi i szafką oświetleniową dla oświetlenia ulicznego w miejscowości C. działki o nr (...).

W konsekwencji przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pozwana Gmina C. jako zamawiający (w imieniu której wystąpił Burmistrz D. G.) zawarła z Konsorcjum Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. z siedzibą w N. (lider konsorcjum), Przedsiębiorstwo (...) S.j. z siedzibą w G., (...) z siedzibą w G., (...) T. z siedzibą w G. jako wykonawcą (reprezentowanym przez W. P. – przedstawiciela lidera konsorcjum) w dniu 29 kwietnia 2011 r. umowę (...), przedmiotem której było „Utworzenie strefy aktywizacji gospodarczej na terenie Gminy C. w powiecie (...)”.

Zgodnie z § 1 ust. 1 etapy realizacji projektu były następujące:

- infrastruktura kanalizacji sanitarnej od dnia 16 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r.,

- infrastruktura telekomunikacyjna od dnia 16 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r.,

- infrastruktura oświetleniowa od dnia 16 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r.,

- infrastruktura gazowa od dnia 16 maja 2011 r. do dnia 30 września 2011 r.,

- infrastruktura wodociągowa od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 15 listopada 2012 r.,

- infrastruktura drogowa od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 15 listopada 2012 r.,

- infrastruktura kanalizacji deszczowej od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 15 listopada 2012 r.

W treści umowy zamieszczono adnotację „UWAGA – Infrastruktura doprowadzana do strefy aktywizacji gospodarczej”, w której wskazano, że do strefy aktywizacji gospodarczej konieczne jest doprowadzenie sieci kanalizacyjnej o długości 905,00mb oraz sieci gazowej o długości 20,00mb, zaś sieć telekomunikacyjna doprowadzona do strefy aktywizacji gospodarczej wynosi 1500,00mb.

Strony umowy ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe za wykonanie robót budowlanych na kwotę 2.780.771,58 zł (§ 2 ust. 1), natomiast termin wykonania przedmiotu umowy ustalono na dzień 15 listopada 2012 r. (§ 6 ust. 3).

W § 7 umowy strony ustanowiły odpowiedzialność za niewykonanie przedmiotu umowy przez zapłatę kar umownych, które miały być naliczane w następujący sposób:

1) wykonawca zapłaci zamawiającemu kary umowne:

- za zwłokę w wykonywaniu przedmiotu umowy – 0,5% ceny brutto przedmiotu umowy za każdy dzień zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy liczonej od dnia wyznaczonego na wykonanie roboty,

- za odstąpienie od umowy przez zamawiającego z winy wykonawcy lub gdy wykonawca zrezygnuje z umowy bez zgody zamawiającego – 10% ceny brutto przedmiotu umowy,

- za zwłokę w usuwaniu wad stwierdzonych przy odbiorze prac lub w okresie gwarancji lub rękojmi – 0,5% ceny brutto przedmiotu umowy za każdy dzień zwłoki liczonej od dnia wyznaczonego na wykonanie usunięcia wad do dnia faktycznego odbioru,

- za utratę dofinansowania z Unii Europejskiej z winy wykonawcy w związku z niewykonaniem lub niewłaściwym wykonaniem umowy – wysokość kwoty utraconego przez pozwaną dofinansowania;

2) zamawiający zapłaci wykonawcy kary umowne:

- za zwłokę w odbiorze przedmiotu umowy z przyczyn zależnych od pozwanej w wysokości 0,5% ceny brutto umowy za każdy dzień zwłoki,

- z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn zależnych od pozwanej w wysokości 10% ceny brutto przedmiotu zamówienia, za wyjątkiem zaistnienia sytuacji określonej w art. 145 ustawy Prawo zamówień publicznych.

W § 11 ust. 1 i 2 umowy strony postanowiły, że pozwanej jako zamawiającemu przysługuje prawo odstąpienia od umowy w następujących sytuacjach:

- gdy wykonawca z nieuzasadnionych przyczyn nie rozpoczął robót w ciągu 30 dni kalendarzowych od podpisania umowy pomimo wezwania wystosowanego przez zamawiającego złożonego na piśmie,

- gdy wykonawca z nieuzasadnionych przyczyn przerwał realizacje prac i przerwa ta trwa dłużej niż 14 dni pomimo wezwania wystosowanego przez zamawiającego złożonego na piśmie,

- gdy wykonawca nie wykonał przedmiotu umowy w terminie wskazanym w § 6 ust. 3 umowy, tj. do dnia 15 listopada 2012 r.

Wykonawcy natomiast przysługiwało prawo odstąpienia od umowy w następujących sytuacjach:

- jeżeli zamawiający nie wywiązuje się z obowiązku zapłaty faktur po upływie 30 dni kalendarzowych od terminu zapłaty, pomimo wezwania wystosowanego przez wykonawcę złożonego na piśmie,

- jeżeli odmawia przez 30 dni kalendarzowych, bez wskazania uzasadnionej przyczyny, odbioru robót lub odmawia podpisania protokołu odbioru, pomimo wezwania wystosowanego przez wykonawcą złożonego na piśmie.

Obowiązki wykonawcy regulował § 3 umowy (...); wykonawca zobowiązany był w szczególności wykonać przedmiot umowy zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, przepisami prawa oraz należytą starannością i oddać go zamawiającemu w terminie i na zasadach określonych w umowie, jak również przeprowadzić roboty zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.

Pozwana jako zamawiający zobowiązała się natomiast wobec wykonawcy do dokonania wymaganych czynności związanych z przygotowaniem robót w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia dokumentacji budowlano-wykonawczej oraz odebrania robót i zapłaty umówionego wynagrodzenia (§ 1 ust. 7).

Szczegółowy zakres umowy określała dokumentacja projektowa, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, oferta wykonawcy wraz z kosztorysem ofertowym (§ 1 ust. 2).

W piśmie z dnia 26 stycznia 2010 r. Zespołu (...) Dokumentacji Projektowej działającego przy Staroście (...) w „Uwagach i zaleceniach” dotyczących użytkownika linii wysokiego napięcia spółki (...) S.A. wskazano, że (...) S.A. nie wnosi uwag do proponowanej lokalizacji dróg lokalnych na terenie działek o nr (...) na terenie C. przy założeniu, że projektowane drogi będą spełniały warunki normy PN-E- (...)-1 dotyczące odległości pionowych przewodów od drogi, jak również, że „ostatecznego uzgodnienia użytkownik linii dokona po przedłożeniu dokumentacji przez wykonawcę, który zgłosi się o uzyskanie szczegółowego instruktażu pracy maszyn w sąsiedztwie linii wysokiego napięcia”.

Dowód: dokumenty jak k. 46-57 akt, pismo Starosty (...) z dnia 26 stycznia 2010 r. (k. 58-59, 120-121 akt), pismo pozwanego z dnia 20 kwietnia 2011 r. (k. 330-331v akt), pismo powoda z dnia 21 kwietnia 2011 r. (k. 332 akt), załączona do akt dokumentacja przetargowa, operat wodno-prawny, projekty budowlane i dzienniki budowy

W dniu 11 maja 2011 r. pozwana jako zamawiający przekazała wykonawcy teren budowy – działki o nr (...) (które powstały w wyniku podziału działki (...)), co zostało potwierdzone stosownym protokołem, podpisanym przez strony umowy.

Tego samego dnia kierownik budowy L. G. po przeprowadzonej wizji lokalnej terenu budowy wystąpił do pozwanej z uwagami, informując ją jako zamawiającego, że: stwierdzono brak 10 sztuk kamieni granicznych w liniach rozgraniczenia inwestycji, istniejące zadrzewienie w liniach rozgraniczenia, jak również niezgodność umowy z zakresem rzeczowym robót opisanym w materiałach przetargowych (przedmiarach robót i dokumentacji technicznej stanowiącej podstawę do wyliczenia wartości całego zadania), w szczególności nie ujęto w przedmiarze robót kanalizacji sanitarnej i nie dostarczono dokumentu na kolektor o średnicy 200mm grawitacyjny w ciągu drogi powiatowej, w związku z czym cena oferty nie zawiera tego elementu.

W dniu 16 maja 2011 r. pozwana wydała wykonawcy jeden dziennik budowy nr (...), obejmujący budowę prowadzoną na podstawie decyzji Starosty (...) nr (...) z dnia 29 stycznia 2010 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę sieci kanalizacji sanitarnej z przepompownią, sieci kanalizacji deszczowej, wodociągowej i gazowej.

W sporządzonym w dniu 29 sierpnia 2011 r. przez pracowników Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. protokole kontroli obiektu budowlanego lub robót budowlanych wskazano m.in., że inwestor dokonał zgłoszenia rozpoczęcia budowy sieci telefonicznej na podstawie decyzji Starosty (...) z dnia 9 marca 2010 r. dopiero w dniu 25 lipca 2011 r.

Pismem z dnia 27 maja 2011 r.

poinformował pozwaną o rozpoczęciu robót z dniem 27 maja 2011 r.

Dowód: dokument jak k. 60 akt, wystąpienia ogólne z dnia 11 maja 2011 r. i z dnia 27 maja 2011 r. (k. 61-63, 73, 326 akt), protokół kontroli z dnia 29 sierpnia 2011 r. (k. 64-67, 105-108, 138-141, 296-298, 374-375v akt), zeznania świadka L. G. (k. 347-355 akt)

Na podstawie otrzymanej od pozwanej dokumentacji i pisma Zespołu (...) Dokumentacji Projektowej działającego przy Staroście (...) z dnia 26 stycznia 2010 r. lider konsorcjum zwrócił się pismem z dnia 21 kwietnia 2011 r. do (...) S.A. z informacją o gotowości do rozpoczęcia robót przy realizacji cyt. zadania i poprosił o udzielenie szczegółowego instruktażu przy pracy maszyn w sąsiedztwie linii wysokiego napięcia.

Pismami opatrzonymi datą 23 maja 2011 r. wykonawca poinformował innych przedsiębiorców przesyłowych, tj. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G., TP O. Pionu Sieci w P. Sekcja (...) z Firmą (...) z siedzibą w G., Przedsiębiorstwo (...) w G. z siedzibą w G. oraz (...) Spółka (...) w G. z siedzibą w G. o rozpoczęciu robót przy realizacji zadania pn. „Utworzenie strefy aktywizacji gospodarczej na terenie Gminy C. w powiecie (...)”.

Dowód: pisma powoda z dnia 21 kwietnia 2011 r. i z dnia 23 maja 2011 r. (k. 68-72, 119, 332 akt), zeznania świadka L. G. (k. 347-355 akt)

Pismem z dnia 18 maja 2011 r. pozwana poinformowała powoda, że we własnym zakresie usunie zadrzewienie i zleci dokonanie niezbędnych czynności geodezyjnych, w tym wkopanie na nowo brakujących kamieni granicznych. Pozwana podniosła również, że w dodatkowych uwagach w umowie wyraźnie zaznaczono, że do strefy aktywizacji gospodarczej konieczne jest doprowadzenie sieci kanalizacyjnej o długości 905mb, a te same zapisy znajdowały się w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.

Dowód: dokument na k. 74-75 akt, zeznania świadka L. G. (k. 347-355 akt)

W związku z tym, że pozwana wydała wykonawcy jeden dziennik budowy nr (...), obejmujący budowę prowadzoną na podstawie decyzji Starosty (...) nr (...) z dnia 29 stycznia 2010 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę sieci kanalizacji sanitarnej z przepompownią, sieci kanalizacji deszczowej, wodociągowej i gazowej wykonawca pismem z dnia 25 lipca 2011 r. zwrócił się o dostarczenie dziennika budowy dotyczącego realizacji sieci rozdzielczej i abonenckiej zgodnie z pozwoleniem na budowę nr (...).

Pismem z dnia 28 lipca 2011 r. pozwana poinformowała wykonawcę, że nie zwrócił się wcześniej do zamawiającego o stosowny dziennik. Zwróciła ponadto uwagę, że wszystkie decyzje zostały udzielone na podstawie kompletu dokumentów wymaganych przepisami prawa budowlanego i posiadają klauzulę ostateczności.

Dowód: wystąpienie ogólne z dnia 25 lipca 2011 r. na k. 76, 104, 307 akt, pismo Urzędu Miasta i Gminy C. z dnia 28 lipca 2011 r. (k. 77, 109, 308-311, 372-372v akt)

W związku ze stanowiskiem strony pozwanej co do zakresu robót objętych umową (...) wykonawca zlecił Z. B. (1) sporządzenie opinii co do zakresu realizacji infrastruktury kanalizacyjnej określonej do wykonania cyt. Umową z dnia 29 kwietnia 2011 r. W opinii z dnia 20 czerwca 2011 r. Z. B. (1) postawił tezę, że pozwana nie objęła spornego odcinka sieci kanalizacji sanitarnej zakresem przedmiotowym zamówienia publicznego i umowy (...).

Między stronami powstał spór co do zakresu przedmiotowego zamówienia publicznego objętego umową (...).

Dowód: prywatna opinia jak k. 78-85 akt, zeznania świadka Z. B. (1) (k. 470 akt)

W związku z tym, że pozwana pismem z dnia 18 maja 2011 r. zapewniła o usunięciu zadrzewienia we własnym zakresie pismem z dnia 3 czerwca 2011 r. wykonawca wniósł o jego usunięcie z uwagi na niemożność wykonania prac związanych z usunięciem humusu oraz prowadzeniem wykopów na tym odcinku. Pismem z tej samej daty wykonawca poinformował pozwaną, że wobec braku odpowiedzi na pismo z dnia 11 maja 2011 r. do realizacji przyjmuje harmonogram będący załącznikiem do umowy (...) bez zmian.

Pismem z dnia 17 października 2011 r. wykonawca wezwał o udzielenie wyjaśnienia, czy usunięcie zadrzewienia należy traktować jako pierwszą czynność w ramach współdziałania w wykonaniu umowy (...) pod rygorem przyjęcia, że usunięcia zadrzewienia nie należy wiązać z wykonaniem przez pozwaną jako inwestora obowiązku współdziałania w ramach umowy (...).

Dowód: wystąpienie ogólne z dnia 3 czerwca 2011 r. (k. 86, 328-329 akt), pismo powoda z dnia 17 października 2011 r. (k. 87-88 akt)

Pismem z dnia 7 czerwca 2011 r. użytkownik linii wysokiego napięcia (...) S.A. z siedzibą w P. zwrócił się do pozwanej o wstrzymanie wszelkich prac w pasie ochronnym linii do momentu uzgodnienia dokumentacji projektowej i o uzgodnienie projektu, na podstawie którego miały być wykonane roboty budowlane przez wykonawcę. Użytkownik linii stanął na stanowisku, że umiejscowienie w bezpośrednim sąsiedztwie linii wysokiego napięcia infrastruktury drogowej wraz ze słupami oświetleniowymi powinno zostać uzgodnione z użytkownikiem linii m.in. z uwagi na fakt, że dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników drogi konieczne jest zachowanie odpowiednich odległości między przewodami, a projektowanym poziomem nawierzchni.

Kierownik budowy L. G. pismem z dnia 7 czerwca 2011 r. zawiadomił pozwaną o wstrzymaniu wszelkich robót przy realizacji zadania do czasu uzyskania i przedstawienia przez pozwaną odpowiednich uzgodnień – z uwagi na treść pisma (...) S.A. z dnia 7 czerwca 2011 r.

Dowód: dokumenty na k. 89, 122, 322 akt, wystąpienie ogólne z dnia 7 czerwca 2011 r. (k. 123, 327 akt), zeznania świadka L. G. (k. 347-355 akt)

W zaistniałej sytuacji kierownik budowy L. G. wstrzymał wykonanie robót, o czym uczynił wzmiankę w dzienniku budowy. Na wniosek powoda w dniu 13 czerwca 2011 r. odbyło się spotkanie z koordynatorem inwestycji ze strony pozwanej, tj. Zastępcą Burmistrza Z. S., podczas którego pozwana stanęła na stanowisku, że umowa (...) wiąże i wykonawca winien wykonywać roboty na terenie budowy.

Pismem Urzędu Miasta i Gminy C. z dnia 15 czerwca 2011 r. pozwana poinformowała wykonawcę, że nie widzi możliwości zmiany harmonogramu realizacji tego zadania z uwagi na ograniczone środki finansowe przeznaczone na realizację tego zadania w 2011 r. i wniosła o podjęcie prac możliwych do wykonania, a w związku z w/w pismem z dnia 7 czerwca 2011 r. wskazała, że logicznym jest rozpoczęcie robót od doprowadzania sieci kanalizacyjnej, gazowej i telekomunikacyjnej do granicy strefy aktywizacji, całkowite wstrzymanie robót jest zaś niecelowe. Powyższą argumentację pozwana częściowo ponowiła w kolejnym piśmie z dnia 24 czerwca 2011 r. Pozwana konsekwentnie stanęła na stanowisku, że do obowiązków wykonawcy należy sporządzenie potrzebnych do uzgodnień dokumentów, które wg stanowiska użytkownika linii wysokiego napięcia na chwilę obecną nie zostały wykonane i przedstawione do uzgodnienia z użytkownikiem linii.

Dowód: dokumenty jak k. 90-91, 323-324, 369-369v akt, zeznania świadka L. G. (k. 347-355 akt)

W piśmie z dnia 16 czerwca 2011 r. wykonawca podniósł, że inwestor zgodnie z Prawem budowlanym ma obowiązek dostarczyć wykonawcy kompletną dokumentację wykonawczą wraz ze wszystkimi uzgodnieniami, opiniami i opisami rozwiązań projektowych, Konsorcjum jako wykonawca wykonało wszelkie czynności konieczne określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpiecznej pracy w strefie ochronnej linii wysokiego napięcia, jak również posiada opracowaną instrukcję bezpiecznej pracy w zasięgu linii wysokiego napięcia. Wskazał także, że wstrzymanie robót jest następstwem braku uzgodnień projektowych a nie uzgodnień bezpiecznej pracy pod linią wysokiego napięcia. W tej sytuacji ocenił, że żądanie od wykonawcy uzgodnień projektowych z użytkownikiem linii jest bezzasadne i nie ma podstaw prawnych.

Dowód: dokumenty jak k. 92, 320 akt

Wykonawca w dniu 24 czerwca 2011 r. poinformował pozwaną, że możliwe jest wykonanie tylko doprowadzenia do strefy sieci telekomunikacyjnej wzdłuż drogi powiatowej (...), które to roboty zgodnie z harmonogramem i planem robót będą wykonywane do dnia 18 lipca 2011 r., a wszystkie pozostałe roboty znajdują się w pasie ochronnym linii WN i jako takie nie mogą być w chwili obecnej wykonywane.

Dowód: dokument jak k. 325 akt

Pismem Urzędu Miasta i Gminy C. z dnia 5 lipca 2011 r. pozwana wezwała powoda do natychmiastowej realizacji umowy (...) z uzasadnieniem, że jako zamawiający przekazała wykonawcy dokumentację projektową oraz plac budowy celem realizacji przedmiotowego zadania; wskazała ponadto, że zgodnie z Prawem budowlanym wstrzymanie robót może nastąpić tylko decyzją właściwego organu.

Dowód: dokumenty jak k. 93, 321, 370-370v akt

Pismem z dnia 11 lipca 2011 r. strona powodowa wniosła o wydanie zezwolenia na umieszczenie urządzenia w pasie drogowym z zaznaczeniem, że jest to sprawa warunkująca możliwość wykonywania robót. Pozwana w odpowiedzi na wniosek poinformowała, że złoży stosowny wniosek do Powiatowego Zarządu Dróg w G. z datą umieszczenia urządzenia - odpowiadającą zakończeniu robót dotyczących ułożenia kabla telekomunikacyjnego, a nie z datą ich rozpoczęcia oraz, że w/w prace winny rozpocząć się od dnia 16 maja 2011 r.

W dniu 14 lipca 2011 r. Zarząd Powiatu (...) wydał decyzję w przedmiocie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego drogi powiatowej nr (...) – ul. (...) w C. w celu budowy przyłącza kanalizacyjnego na okres od dnia 18 lipca 2011 r. do dnia 2 sierpnia 2011 r.

Dowód: dokumenty jak k. 94, 315-316 akt, harmonogram robót z dnia 11 lipca 2011 r. (k. 95 akt), pismo pozwanego z dnia 12 lipca 2011 r. (k. 96, 317-319 akt), decyzja z dnia 14 lipca 2011 r. (k. 97-98 akt)

W piśmie z dnia 18 lipca 2011 r. strona powodowa zadeklarowała gotowość wykonania umowy (...) i potwierdziła, że rozpoczęła te roboty budowlane sieci telekomunikacyjnej wzdłuż drogi powiatowej (...), które mogą być jako jedyne prowadzone bez stosownych uzgodnień z użytkownikiem linii wysokiego napięcia. Jednocześnie strona powodowa zwróciła się z prośbą o doprecyzowanie, w jakim zakresie pozwana widzi możliwość wykonania robót budowlanych w zakresie sieci kanalizacyjnej i gazowej oraz zawiadomił pozwaną, że dostarczona przez nią jako inwestora i zamawiającego dokumentacja nie nadaje się do prawidłowej realizacji robót objętych umową (...). Powodowie zasygnalizowali ponadto ryzyko wadliwego wykonania robót wyrażające się w braku uzgodnienia dokumentacji projektowej z użytkownikiem linii wysokiego napięcia i tym samym wykonanie robót budowlanych z naruszeniem normy PN-E- (...)-1:1998, na którą powołał się użytkownik linii wysokiego napięcia we wcześniejszej korespondencji.

W dniu 19 lipca 2011 r. wykonawca wykonał przepust nad drogą powiatową dla sieci telekomunikacyjnej.

W piśmie z dnia 20 lipca 2011 r. pozwana wezwała powodów do efektywnego i zgodnego z harmonogramem rzeczowo-czasowo-finansowym wykonania umowy (...) pod rygorem odstąpienia przez Gminę C. od umowy z winy wykonawcy. Pozwana wskazała, które prace zostały rozpoczęte z opóźnieniem (infrastruktura telekomunikacyjna), a które prace nie zostały rozpoczęte (infrastruktura kanalizacji sanitarnej, oświetleniowa, gazowa). Pozwana podniosła, że dostarczyła wykonawcy prawomocną decyzję administracyjną w postaci pozwolenia na budowę, a uzgodnienia z użytkownikiem linii wysokiego napięcia były wymagane na etapie starania się przez pozwaną o pozwolenie na budowę.

Dowód: dokumenty jak k. 99-102, 124-125, 312-313 akt, pisma pozwanego z dnia 20 lipca 2011 r. (k. 103, 126, 314, 371-371v akt), zeznania świadka L. G. (k. 347-355 akt)

W piśmie z dnia 29 lipca 2011 r. powodowie ponowili argumentację przedstawioną w korespondencji z dnia 18 lipca 2011 r. z powołaniem się na konsekwentne stanowisko użytkownika linii wysokiego napięcia (...) S.A. Wykonawca po raz kolejny wyraził gotowość wykonania umowy i pełnego oraz ścisłego współdziałania z pozwaną wskazując jednocześnie, że pełna gotowość do wykonania umowy nie oznacza zgody na jej wykonanie poza ramami obowiązujących przepisów prawa i przyjętych przez siebie zobowiązań.

Dowód: dokumenty jak k. 110-114, 301-305 akt

Pismem z dnia 27 lipca 2011 r. użytkownik linii (...) S.A. poinformował powodów, że wystąpił pisemnie do pozwanej o wstrzymanie wszelkich prac pod czynną linią 220kV P. – C. do momentu uzgodnienia dokumentacji projektowej, że sprawdzenie i zatwierdzenie instrukcji stanowiskowej, mającej umożliwić prowadzenie prac na podstawie nie uzgodnionego projektu jest bezcelowe, zaś zatwierdzenie instrukcji może mieć miejsce dopiero po uzyskaniu przez projektanta wymaganych uzgodnień.

Dowód: dokumenty na k. 115, 127, 306 akt

Pismem z dnia 29 lipca 2011 r. wykonawca złożył do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. wniosek o wstrzymanie robót budowlanych wykonywanych w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi pracujących przy wykonywaniu tych robót.

Kierownik budowy pismem opatrzonym datą 30 lipca 2011 r. poinformował Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. o wstrzymaniu robót budowlanych ze względu na powstanie zagrożenia życia lub zdrowia ludzi pracujących przy robotach budowlanych z uzasadnieniem treści pisma (...) S.A. skierowanego do inwestora, informującego o braku uzgodnień przy ubieganiu się o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę. Pismem z tej samej daty kierownik budowy zwrócił się do pozwanej o dokonanie zmian w rozwiązaniach projektowych mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa podczas realizacji robót budowlanych oraz usprawnienie procesu budowlanego, uwzględniających stanowisko użytkownika linii WN.

Dowód: dokumenty na k. 116-118, 130-132 akt, pisma kierownika budowy z dnia 30 lipca 2011 r. (k. 128-129, 299 akt)

Pismem z dnia 3 sierpnia 2011 r. pozwana powołując się na treść § 11 pkt 1 lit. b) i c) umowy (...) z dnia 29 kwietnia 2011 r. złożyła oświadczenie woli o odstąpieniu od umowy z winy wykonawcy. W uzasadnieniu oświadczenia wskazała, że przyczyną odstąpienia od umowy przez pozwaną jako zamawiającego jest przerwanie prac przez wykonawcę oraz niedotrzymanie przyjętych w harmonogramie rzeczowo-czasowo-finansowym terminów wykonania poszczególnych etapów realizacji umowy.

W odpowiedzi na powyższe wykonawca pismem z dnia 10 sierpnia 2011 r. wskazał, że złożone przez pozwaną oświadczenie o odstąpieniu od umowy z winy wykonawcy nie znajduje podstaw przewidzianych w obowiązujących przepisach i postanowieniach umowy (...).

Dowód: dokumenty na k. 133, 300, 373 akt, pismo powoda z dnia 10 sierpnia 2011 r. (k. 134-135 akt)

Pismem z dnia 19 sierpnia 2011 r. powodowie zwrócili się do pozwanej o wyjaśnienie, na jakiej podstawie na terenie budowy pozostającym w gestii wykonawcy prowadzone są roboty budowlane inne aniżeli wynikające z umowy (...) oraz wezwał do ustosunkowania się do pisma z dnia 10 sierpnia 2011 r. pod rygorem uznania, że nie doszło do skutecznego odstąpienia od cyt. umowy.

Pozwana pismem z dnia 22 sierpnia 2011 r. poinformowała powodów, że jest dysponentem tego terenu i samodzielnie podejmuje decyzje w tym zakresie. Wskazała ponadto na obowiązek wykonawcy dotyczący sporządzenia protokołu inwentaryzacji robót.

Dowód: dokumenty na k. 136-137, 295 akt

W dniu 29 sierpnia 2011 r. miała miejsce kontrola Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G.; przedstawiciele kancelarii prawnej reprezentującej konsorcjum i wykonawcy robót zostali jednak wyproszeni z terenu budowy przez przedstawiciela inwestora i nie podpisali protokołu z kontroli. W protokole odnotowano m.in., że pozwana w dniu 25 lipca 2011 r. dokonała zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie sieci telekomunikacyjnej, a w zakresie infrastruktury drogowej nie dokonała takiego zgłoszenia w ogóle. W piśmie z dnia 1 września 2011 r. skierowanym do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. i do pozwanej powód ustosunkował się do treści protokołu kontroli i wniósł uwagi.

Dowód: protokół kontroli z dnia 29 sierpnia 2011 r. (k. 64-67, 105-108, 138-141, 296-298, 374-375v akt), pisma powoda z dnia 1 września 2011 r. (k. 142-149v akt), zeznania świadka L. G. (k. 347-355 akt)

Pismem z dnia 29 sierpnia 2011 r. powodowie po raz kolejny zadeklarowali gotowość współdziałania z inwestorem i zwrócił się o ustalenie terminu spotkania, a ponadto wezwali pozwaną w szczególności do dostarczenia dzienników budowy, usunięcia zadrzewienia, zaprzestania prowadzenia jakichkolwiek robót budowlanych bez uzgodnień z kierownikiem budowy oraz przedłożenia gwarancji zapłaty części wynagrodzenia opiewającej na kwotę 1.099.254,42 zł w terminie 45 dni licząc od dnia otrzymania przez pozwaną tego pisma. Pozwana nie ustosunkowała się do tego pisma.

Pismem opatrzonym datą 2 września 2011 r. wykonawca zażądał od pozwanej wyjaśnień, na jakiej podstawie wykonywane są przez firmę niezwiązaną z w/w konsorcjum roboty energetyczne w obrębie terenu budowy dla cyt. inwestycji bez wiedzy kierownika budowy, kto zlecił wykonanie tych prac i na jakiej podstawie został przekazany temu podmiotowi plac budowy będący w dyspozycji wykonawcy. Kolejne pisma z dnia 15 września 2011 r. i z dnia 30 września 2011 r., skierowane do pozwanej, nie przyniosły konsensusu. W tej sytuacji w korespondencji z dnia 12 października 2011 r. wykonawca wezwał pozwaną do podjęcia obowiązku współdziałania w procesie inwestycyjnym pod rygorem odstąpienia od umowy przez wykonawcę.

Pozwana podtrzymała stanowisko o skuteczności dokonanego odstąpienia od umowy z dnia 29 kwietnia 2011 r. i w związku z tym o jej rozwiązaniu oraz podniosła, że konsorcjum jako wykonawca utraciło ten przymiot i prawo do dysponowania spornym gruntem będącym własnością pozwanej. Pozwana wskazała, że w zaistniałym stanie faktycznym i prawnym dalsza korespondencja jawi się jako pozbawiona celu. Pismem z dnia 21 września 2011 r. wezwała wykonawcę do zapłaty 10% ceny brutto umowy, tj. kwoty 278.077,16 zł tytułem kary umownej w związku z odstąpieniem od umowy przez pozwaną jako zamawiającego z winy wykonawcy informując jednocześnie, że brak zapłaty będzie skutkował wystąpieniem przez zamawiającego do gwaranta umowy z wezwaniem do zapłaty zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Dowód: dokumenty na k. 150-154, 290-294 akt, wystąpienie ogólne z dnia 2 września 2011 r. (k. 155-156 akt), pisma powoda z dnia 15 września 2011 r. (k. 157-159 akt), z dnia 30 września 2011 r. (k. 160-162 akt) i z dnia 12 października 2011 r. (k. 163-164 akt), pisma pozwanego z dnia 21 września 2011 r. (k. 165-166, 287 akt), wezwanie do zapłaty z dnia 21 września 2011 r. (k. 167 akt)

Dodatkowo kolejnym pismem z dnia 17 października 2011 r. pozwana poinformowała powodów, że wyznaczanie jej terminu na przystąpienie do rozmów jest pozbawione podstaw prawnych wobec skutecznego złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

Dowód: dokumenty na k. 168-169 akt

Pismem z dnia 25 października 2011 r. konsorcjum jako wykonawca powołując się na brzmienie art. 649 ⁴ § 1 k.c., art. 640 k.c. w zw. z art. 656 § 1 k.c. i art. 491 § 1 k.c. w zw. z art. 476 k.c. złożyło pozwanej oświadczenie o odstąpieniu od umowy (...) z przyczyn leżących po stronie inwestora (zamawiającego), w tym z uwagi na okoliczności zawinione przez pozwaną. Pozwana w piśmie z dnia 2 listopada 2011 r. stanęła na stanowisku o bezprzedmiotowości tego odstąpienia wobec wcześniejszego – w dniu 3 sierpnia 2011 r. dokonanego przez nią skutecznego odstąpienia od umowy z winy wykonawcy i wygaśnięcia między stronami stosunku prawnego wynikającego z umowy (...).

Dowód: dokumenty na k. 170-174, 284-286 akt, oświadczenie kierownika budowy z dnia 25 października 2011 r. (k. 175 akt), pismo pozwanego z dnia 2 listopada 2011 r. (k. 178 akt)

Kolejnym pismem z dnia 9 listopada 2011 r. powodowie wezwali pozwaną do rozliczenia przez strony umowy (...) robót wykonanych przez powodów przed odstąpieniem od umowy, w tym robót polegających na usunięciu humusu na powierzchni ok. 1.000m2 i wykonaniu przepustu pod drogą powiatową dla przewodów sieci telekomunikacyjnej.

Dowód: dokumenty na k. 176-177 akt, pismo pozwanego z dnia 25 listopada 2011 r. (k. 179-180 akt)

W dniu 7 grudnia 2011 r. na terenie spornej budowy dokonano inwentaryzacji robót przy udziale wykonawcy, kierownika budowy i inspektora nadzoru. W tym też dniu powodowie wydali pozwanej teren budowy. W toku inwentaryzacji zwrócono uwagę na tzw. wytyczne geodezyjne trasy, zdjęcie warstwy humusu i omówiono szkic geodezyjny przycisku na kabel telekomunikacyjny pod drogą powiatową.

Dowód: pismo powoda z dnia 30 listopada 2011 r. (k. 181-183 akt), protokół inwentaryzacji z dnia 7 grudnia 2011 r. (k. 184 akt), wezwanie z dnia 8 grudnia 2011 r. (k. 185-187 akt), pismo pozwanego z dnia 19 grudnia 2011 r. (k. 188-189 akt)

Wobec tego, że pozwana nie rozliczyła się z wykonawcą z robót przez niego wykonanych pismem z dnia 12 stycznia 2012 r. wykonawca wezwał stronę pozwaną do zapłaty kary w wysokości 278.077,16 zł w terminie 21 dni od daty otrzymania wezwania z uwagi na zaistnienie przesłanek z § 7 ust. 2 pkt 2 lit. b) umowy (...) z dnia 29 kwietnia 2011 r. Pozwana odmówiła zapłaty żądanej przez wykonawcę kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy z uzasadnieniem, że pierwsza odstąpiła skutecznie od umowy (...) i umowa ta uległa już rozwiązaniu.

Dowód: dokumenty na k. 190-193, 282-283v akt, pismo pozwanego z dnia 18 stycznia 2012 r. (k. 194-195 , 281 akt)

Pismem z dnia 19 stycznia 2012 r. (...) S.A. poinformowało wykonawcę, że w dniu 7 czerwca 2011 r. zwrócono się do pozwanej z wezwaniem do uzgodnienia projektu, na podstawie którego miały zostać prowadzone prace budowlane na spornej inwestycji, a w dniu 8 grudnia 2011 r. zwrócono się do projektanta z uzgodnieniem projektu budowy dróg na działkach nr (...) w Gminie C.. Podstawę uzgodnień stanowił dostarczony w dniu 14 listopada 2011 r. zmieniony projekt dróg na w/w działach wraz z doręczonym w dniu 22 listopada 2011 r. oświadczeniem projektanta o spełnieniu przez ten projekt wymagań normy PN-E- (...)-1. Użytkownik linii WN poinformował ponadto wykonawcę, że poza projektem dróg nie dokonywano z projektantem żadnych innych uzgodnień.

Dowód: dokumenty na k. 196-197 akt

(...) Urząd Wojewódzki w P. pismem z dnia 1 lutego 2012 r. poinformował powoda, że w związku z wnioskiem (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 28 października 2011 r. o zbadanie prawidłowości przeprowadzonych przez Starostę (...) postępowań administracyjnych, zakończonych wydaniem decyzji o nr (...) Wojewoda (...) wszczął pismem z dnia 4 stycznia 2012 r. z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty (...) z dnia 29 stycznia 2010 r. o nr (...), z dnia 5 lutego 2010 r. o nr (...), z dnia 9 kwietnia 2010 r. o nr (...) i z dnia 19 kwietnia 2010 r. o nr (...). O powyższym poinformował również powoda pismem z dnia 1 lutego 2012 r. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Dowód: dokumenty jak k. 198-201 akt

Prokuratura Okręgowa w P.Wydział II Postępowania Sądowego pismem z dnia 17 stycznia 2012 r. poinformowała powodów o zgłoszeniu swojego udziału we wszystkich postępowaniach wszczętych z urzędu przez Wojewodę (...) o stwierdzenie nieważności decyzji Starosty (...) zatwierdzających projekty budowlane i wydających pozwolenie na budowę drogi publicznej na terenie położonym w miejscowości C. działki o nr (...).

Dowód: dokumenty na k. 202-203 akt

Pismem z dnia 10 kwietnia 2012 r. lider konsorcjum z powołaniem się na treść § 2 ust. 1 umowy (...) z dnia 29 kwietnia 2011 r. w pozwaną do zapłaty wynagrodzenia ryczałtowego w wysokości 2.780.771,58 zł w terminie 21 dni od dnia otrzymania wezwania, jednak w korespondencji z dnia 16 kwietnia 2012 r. pozwana kategorycznie odmówiła zapłaty żądanej kwoty.

Dowód: dokumenty jak k. 258-259 akt, wezwanie do zapłaty z dnia 10 kwietnia 2012 r. (k. 264-265 akt)

Czterema kolejnymi decyzjami wydanymi w dacie 29 marca 2012 r. Wojewoda (...) stwierdził nieważność decyzji Starosty (...) nr (...) z dnia 19 kwietnia 2010 r., nr (...) z dnia 9 kwietnia 2010 r., nr (...) z dnia 5 lutego 2010 r. i nr (...) z dnia 29 stycznia 2010 r. – z uwagi na zaistnienie kwalifikowanych wad z art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a. (nr (...), nr (...) i nr (...)) lub z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.c. (nr (...)) przesądzających o ich nieważności.

Dowód: decyzje administracyjne na k. 260-263, 266-277, 396-424 akt, pismo pozwanego z dnia 2 lutego 2012 r. (k. 278-278v akt), pisma (...) Urzędu Wojewódzkiego w P. z dnia 24 stycznia 2012 r. (k. 279-279v akt)

Pismem z dnia 18 stycznia 2012 r. pozwana powołując się na treść § 7 pkt 2 ppkt 1 lit. b) umowy (...) wezwała wykonawcę do zapłaty kwoty 55.615,43 zł tytułem kary umownej w związku z odstąpieniem przez nią jako zamawiającego od umowy z winy wykonawcy w terminie 14 dni od dnia otrzymania pisma pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód: dokumenty na k. 280 akt

Użytkownik linii WN informował pozwaną, że wykonawca złożył w dniu 18 lipca 2011 r. do uzgodnienia „Instrukcję stanowiskową organizacji bezpiecznej pracy na placu budowy dróg dla działki (...) w C. w pobliżu czynnej linii 200kV P. – C.”.

Dowód: dokumenty jak k. 288-289 akt

W okresie objętym umową (...) firma (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. wykonała przyłącze elektryczne do nieruchomości, stanowiących obszar strefy aktywizacji gospodarczej, ponadto pozwana wykonała rekultywację wysypiska śmieci – w zakresie manewrów sprzętu budowlanego był teren stanowiący plac budowy, który miało wykonywać konsorcjum jako wykonawca.

W dniu 7 listopada 2011 r. podczas kontroli Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. stwierdzono, że inwestor nie rozpoczął prac budowlanych i nie zgłosił rozpoczęcia robót w zakresie budowy drogi publicznej na terenie położonym w Gminie C. – działki nr (...) do (...) w G.. Jeśli chodzi o prace w zakresie sieci kanalizacyjnej z przepompownią, sieci kanalizacji deszczowej i wodociągowej stwierdzono m.in. rozpoczęcie przez inwestora robót budowlanych poprzez dokonanie wytyczenia trasy od studzienek w dniu 27 maja 2011 r., a ponadto brak zagrożenia dla ludzi i mienia. Jeśli chodzi o budowę sieci rozdzielczej stwierdzono, że inwestor nie rozpoczął prac związanych z jej realizacją, a w dniu 25 lipca 2011 r. zgłosił rozpoczęcie tych prac z dniem 1 sierpnia 2011 r. W zakresie budowy linii kablowej nn 0,4kV wraz ze słupami oświetleniowymi w toku kontroli stwierdzono, że inwestor nie rozpoczął prac budowlanych i nie zgłosił rozpoczęcia robót do (...) w G..

Dowód: protokoły kontroli obiektu budowlanego z dnia 22 września 2011 r. (k. 376-377v akt) i z dnia 7 listopada 2011 r. (k. 378-385v akt)

Pismem z dnia 7 maja 2012 r. Powiatowy Zarząd Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości w G. poinformował wykonawcę, że opinia Zespołu (...) Dokumentacji Projektowej w G. z dnia 26 stycznia 2010 r. została wydana dla projektanta z zastrzeżeniami kierowanymi do niego przez (...) S.A. z siedzibą w P. w piśmie pochodzącym z dnia 8 stycznia 2010 r.

Dowód: dokument jak k. 425 akt

W korespondencji pochodzącej z dnia 24 sierpnia 2012 r. skierowanej do Starosty (...) wykonawca wniósł o dokonanie wykładni rozbieżności między pismem z dnia 8 stycznia 2010 r. a treścią uzgodnienia wynikającego z w/w opinii z dnia 26 stycznia 2010 r.

W piśmie z dnia 8 stycznia 2010 r., skierowanym do projektanta, użytkownik linii (...) S.A. z siedzibą w P. wskazał bowiem, że nie wnosi uwag do proponowanej lokalizacji dróg lokalowych na terenie działek (...) położonych na terenie C. przy założeniu, że projektowane drogi będą spełniały warunki PN-E- (...)-1 dotyczące odległości pionowych przewodów od drogi, ostateczne uzgodnienie zostanie zaś dokonane po przedłożeniu dokumentacji. Następnie użytkownik linii poinformował projektanta, że uzgadnia przedstawiony projekt dróg na terenie działek (...) w C., natomiast sytuowanie miejsc pracy pod linią może zostać dopuszczone pod warunkiem opracowania przez wykonawcę instrukcji środowiskowych BHP obejmujących sprzęt przewidziany do pracy pod linią.

Dowód: pismo powoda z dnia 24 sierpnia 2012 r. (k. 426-427 akt), dokumenty na k. 429-431 akt

W piśmie z dnia 6 września 2011 r. użytkownik linii zwrócił się do inwestora o uwzględnienie przy realizacji robót ziemnych w pasie technologicznych linii 220kV P. – C. wnoszonych we wcześniejszej korespondencji zastrzeżeniach, dotyczących prawidłowości uzgodnienia projektu będącego podstawą wykonywania prac oraz przypomniał, że sytuowanie miejsc pracy pod linią może zostać dopuszczone pod warunkiem opracowania przez wykonawcę instrukcji środowiskowych BHP obejmujących sprzęt przewidziany do pracy pod linią.

Dowód: dokumenty na k. 439 akt

Pismem z dnia 22 lipca 2011 r. Starostwo Powiatowe w G. poinformowało powodów, że wszystkie wskazane wyżej decyzje posiadają klauzulę ostateczności a zezwolenia nimi objęte zostały udzielone po złożeniu przez Inwestora wniosku wraz z kompletem dokumentów wymaganych przepisami Prawa budowlanego. Z kolei załączone do wniosków projekty budowlane posiadają konieczne uzgodnienia w tym z Zespołem (...) Dokumentacji Projektowej i zostały sporządzone przez projektanta posiadającego wymagane uprawnienia budowlane oraz konieczny wpis do odpowiedniej izby samorządu zawodowego.

Dowód: pismo Starostwa Powiatowego w G. z dnia 22 lipca 2011 r. (k. 440 akt)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

- dokumentów urzędowych i prywatnych: odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców powoda (k. 43-45 akt), umowy (...) z dnia 29 kwietnia 2011 r. z załącznikami (k. 46-57 akt), pisma Starosty (...) z dnia 26 stycznia 2010 r. (k. 58-59, 120-121 akt), protokołu przekazania terenu z dnia 11 maja 2011 r. (k. 60 akt), wystąpień ogólnych z dnia 11 maja 2011 r. i z dnia 27 maja 2011 r. (k. 61-63, 73, 326 akt), protokołu kontroli z dnia 29 sierpnia 2011 r. (k. 64-67, 105-108, 138-141, 296-298, 374-375v akt), pism powoda z dnia 21 kwietnia 2011 r. i z dnia 23 maja 2011 r. (k. 68-72, 119, 332 akt), pisma Urzędu Miasta i Gminy C. z dnia 18 maja 2011 r. (k. 74-75 akt), wystąpień ogólnych z dnia 25 lipca 2011 r. (k. 76, 104, 307 akt), pisma Urzędu Miasta i Gminy C. z dnia 28 lipca 2011 r. (k. 77, 308-311 akt), opinii z dnia 20 czerwca 2011 r. (k. 78-85 akt), wystąpienia ogólnego z dnia 3 czerwca 2011 r. (k. 86, 328-329 akt), pisma powoda z dnia 17 października 2011 r. (k. 87-88 akt), pisma z dnia 7 czerwca 2011 r. (k. 89, 122, 322 akt), pism Urzędu Miasta i Gminy C. z dnia 15 czerwca 2011 r. i 24 czerwca 2011 r. (k. 90-91, 323-324, 369-369v akt), pisma powoda z dnia 16 czerwca 2011 r. (k. 92, 320 akt), pisma Urzędu Miasta i Gminy C. z dnia 5 lipca 2011 r. (k. 93, 321, 370-370v akt), pisma powoda z dnia 11 lipca 2011 r. (k. 94, 315 akt), harmonogramu robót z dnia 11 lipca 2011 r. (k. 95 akt), pisma pozwanego z dnia 12 lipca 2011 r. (k. 96, 317 akt), decyzji z dnia 14 lipca 2011 r. (k. 97-98 akt), pisma powoda z dnia 18 lipca 2011 r. (k. 99-100, 124-125, 312-313 akt), dokumentacji fotograficznej (k. 101-102 akt), pisma pozwanego z dnia 20 lipca 2011 r. (k. 103, 126, 314, 371-371v akt), pisma pozwanego z dnia 28 lipca 2011 r. (k. 109, 372-372v akt), pisma powoda z dnia 29 lipca 2011 r. (k. 110-114, 301-305 akt), pisma z dnia 27 lipca 2011 r. (k. 115, 127, 306 akt), wniosku o wstrzymanie robót budowlanych z dnia 29 lipca 2011 r. (k. 116-118, 130-132 akt), wystąpienia ogólnego z dnia 7 czerwca 2011 r. (k. 123, 327 akt), pism kierownika budowy z dnia 30 lipca 2011 r. (k. 128-129, 299 akt), pisma pozwanego z dnia 3 sierpnia 2011 r. (k. 133, 300, 373 akt), pisma powoda z dnia 10 sierpnia 2011 r. (k. 134-135 akt), pisma powoda z dnia 19 sierpnia 2011 r. (k. 136, 295 akt), pisma pozwanego z dnia 22 sierpnia 2011 r. (k. 137 akt), pism powoda z dnia 1 września 2011 r. (k. 142-149v akt), pisma powoda z dnia 29 sierpnia 2011 r. (k. 150-154, 290-295 akt), wystąpienia ogólnego z dnia 2 września 2011 r. (k. 155-156 akt), pism powoda z dnia 15 września 2011 r. (k. 157-159 akt), z dnia 30 września 2011 r. (k. 160-162 akt), z dnia 12 października 2011 r. (k. 163-164 akt), pisma pozwanego z dnia 21 września 2011 r. (k. 165-166, 287 akt), wezwania do zapłaty z dnia 21 września 2011 r. (k. 167 akt), pisma pozwanego z dnia 17 października 2011 r. (k. 168-169 akt), pisma powoda z dnia 25 października 2011 r. zawierającego odstąpienie od umowy (...) (k. 170-174, 284-286 akt), oświadczenia kierownika budowy z dnia 25 października 2011 r. (k. 175 akt), pisma powoda z dnia 9 listopada 2011 r. (k. 176-177 akt), pism pozwanego z dnia 2 listopada 2011 r. i z dnia 25 listopada 2011 r. (k. 178-180 akt), pisma powoda z dnia 30 listopada 2011 r. (k. 181-183 akt), protokołu inwentaryzacji z dnia 7 grudnia 2011 r. (k. 184 akt), wezwania z dnia 8 grudnia 2011 r. (k. 185-187 akt), pisma pozwanego z dnia 19 grudnia 2011 r. (k. 188-189 akt), wezwania do zapłaty z dnia 12 stycznia 2012 r. (k. 190-193, 282-283v akt), pisma pozwanego z dnia 18 stycznia 2012 r. (k. 194-195, 281 akt), pisma z dnia 19 stycznia 2012 r. (k. 196-197 akt), pisma (...) Urzędu Wojewódzkiego w P. z dnia 1 lutego 2012 r. (k. 198-199 akt), pisma (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 1 lutego 2012 r. (k. 200-201 akt), pisma Prokuratury Okręgowej w P. z dnia 17 stycznia 2012 r. (k. 202-203 akt), obrazujących sytuację materialną powoda (k. 204-206, 217-235 akt), pisma pozwanego z dnia 16 kwietnia 2012 r. (k. 258-259 akt), decyzji Wojewody (...) z dnia 29 marca 2012 r. (k. 260-263, 266-277, 396-424 akt), wezwania do zapłaty z dnia 10 kwietnia 2012 r. (k. 264-265 akt), pisma pozwanego z dnia 2 lutego 2012 r. (k. 278-278v akt), pisma (...) Urzędu Wojewódzkiego w P. z dnia 24 stycznia 2012 r. (k. 279-279v akt), wezwania z dnia 18 stycznia 2012 r. (k. 280 akt), pisma z dnia 14 września 2011 r. (k. 288 akt), pisma z dnia 6 września 2011 r. (k. 289 akt), wniosku z dnia 11 lipca 2011 r. (k. 316 akt), wniosku z dnia 13 lipca 2011 r. (k. 318-319 akt), pisma powoda z dnia 24 czerwca 2011 r. (k. 325 akt), pisma pozwanego z dnia 20 kwietnia 2011 r. (k. 330-331v akt), pisma powoda z dnia 21 kwietnia 2011 r. (k. 332 akt), protokołów kontroli obiektu budowlanego z dnia 22 września 2011 r. (k. 376-377v akt) i z dnia 7 listopada 2011 r. (k. 378-385v akt), pisma (...) Urzędu Wojewódzkiego w P. z dnia 4 kwietnia 2012 r. (k. 395 akt), pisma Powiatu G. z dnia 7 maja 2012 r. (k. 425 akt), pisma powoda z dnia 24 sierpnia 2012 r. (k. 426-427 akt), pisma Powiatu G. z dnia 6 września 2012 r. (k. 428 akt), pisma z dnia 8 stycznia 2010 r. (k. 429-430 akt), pisma z dnia 8 grudnia 2011 r. (k. 431 akt), dokumenty jak k. 432 akt, pisma z dnia 6 września 2011 r. (k. 439 akt), pisma Starostwa Powiatowego w G. z dnia 22 lipca 2011 r. (k. 440 akt), załączonej do akt dokumentacji przetargowej, operatu wodno-prawnego, projektów budowlanych i dzienników budowy, jak również umowy konsorcjum z dnia 30 marca 2011 r.,

- zeznań świadków L. G. (k. 347-355 akt), W. K. (k. 442-446 akt), E. G. (k. 446-449 akt), A. U. (k. 462-463 akt), Z. B. (1) (k. 470 akt), Z. S. (k. 490-491 akt), S. P. (k. 514 akt), E. T. (k. 515 akt), J. S. (k. 515 akt), K. D. (k. 535-536 akt), E. P. (k. 536 akt), A. R. (1) (k. 536 akt), M. R. (1) (k. 536 akt), M. G. (1) (k. 546 akt),

- zeznań za powoda W. P. (k. 546-547 i 607-608 akt).

Ustalając stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd w całości oparł się na stanowisku i ustaleniach poczynionych przez Sąd Okręgowy w postępowaniu o sygn. akt XII C (...)Godzi się bowiem wskazać, iż rzeczony stan faktyczny nie był przez strony w toku postępowania kwestionowany, żadna ze stron nie wniosła o ponowne przeprowadzenie postępowania dowodowego w sprawie bądź jego uzupełnienie w jakimkolwiek zakresie. Jednocześnie w toku rozprawy w dniu 20 sierpnia 2018 r. strony podtrzymały swe dotychczasowe stanowiska w sprawie. Mając to na uwadze Sąd Okręgowy przyjął ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy dokonane w sprawie o sygn. (...) za własne.

Podkreślenia wymaga także, że sam stan faktyczny niniejszej sprawie nie był pomiędzy stronami w przeważającej części sporny. Strony nie kwestionowały treści przedłożonych w sprawie dokumentów, Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania prawdziwości tychże dokumentów z urzędu.

Godzi się także zauważyć, że z uwagi na bardzo obszerną i szczegółową korespondencję stron, dołączoną do akt niniejszego postępowania dowody z osobowych źródeł dowodowych przeprowadzone w niniejszej sprawie ograniczyły się głównie do potwierdzenia treści rzeczonych dokumentów i jako takie były one przydatne dla ustalenia stanu faktycznego sprawy jedynie w niewielkim zakresie.

Zeznania L. G., W. K., E. G., E. T., J. P., A. R., M. R., M. G. sąd uznał za wiarygodne lecz jedynie w niewielkim zakresie przydatne do ustalenia stanu faktycznego sprawy bowiem jak już zaznaczono ograniczyły się one w przeważającej części do potwierdzenia treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy.

Podobnie Sąd uznał zeznania świadka A. U. za wiarygodne lecz nie wnoszące żadnych nowych okoliczności do sprawy, bowiem potwierdzały one w przeważającej części okoliczności niesporne pomiędzy stronami.

Podobnie za nieprzydatne dla ustalenia stanu faktycznego sprawy Sąd uznał zeznania świadka Z. B.. Wskazać bowiem należy, iż świadek nie miał bezpośredniej wiedzy w zakresie ustaleń stron i ich relacji przy wykonywaniu przedmiotu umowy, lecz sporządził on jedynie na zlecenie strony powodowej opinię obejmującą w analizę dokumentów związanych z przetargiem. Niespornym między stronami było zaś, odmiennie interpretowały one zapis dotyczący konieczności doprowadzenia odcinka kanalizacji, co istotne ostatecznie kwestia ta nie stanowiła wyłącznej podstawy odstąpienia od umowy przez którąkolwiek ze stron.

Zeznania stron w niniejszej sprawie Sądu uznał zasadniczo za wiarygodne lecz nie wnoszące do sprawy istotnych okoliczności, których nie można by ustalić na podstawie przeprowadzonych dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Powodowie – Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. , K. D. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), Przedsiębiorstwo (...) oraz J. S. Sp. j.domagali się zasądzenia od pozwanego na ich rzecz kwoty 278.077,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa oraz kosztów uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Roszczenie swe strona powodowa wywodziła z treści § 7 ust. 2 pkt. 2 lit. b) umowy nr (...), zgodnie z którym zamawiający winien zapłacić wykonawcy kary umowne z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn zależnych od Zamawiającego – w wysokości 10% ceny brutto przedmiotu zamówienia.

Powodowie przy realizacji umowy (...) działali w charakterze konsorcjum. Konsorcjum nie jest zdefiniowane w polskim prawie; jest to twór powołany w drodze umowy przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, które zobowiązują się wspólnie dążyć do osiągnięcia wytyczonego celu gospodarczego. Konsorcjum nie musi przy tym posiadać oznaczonej struktury organizacyjnej (organów), nie musi też być wyposażone w majątek własny, wyodrębniony z majątku jego uczestników. Według niemal jedynego stanowiska w nauce prawa reprezentowanego przez S. Włodykę, „umowa konsorcjalna jest wzbogaconą umową spółki prawa cywilnego (ewentualnie – spółką jawną)” (por. S. Włodyka, Strategiczne umowy przedsiębiorców, Warszawa 2000, str. 259 i n., oraz Prawo umów w obrocie gospodarczym pod red. S. Włodyki, Warszawa 2001, str. 561). Umowa konsorcjalna należy zatem do kategorii umów nienazwanych i przez większość przedstawicieli nauki i w orzecznictwie traktowana jest jako zbliżona do umowy spółki cywilnej, do której stosuje się odpowiednio przepisy art. 860–875 k.c. Zgodnie bowiem z art. 860 § 1 k.c., przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Podobnie, jak spółka cywilna, konsorcjum nie posiada także zdolności sądowej, stąd w roli stron postępowania występują sami uczestnicy (partnerzy) konsorcjum.

Podkreślenia wymaga także, że instytucja konsorcjum znajduje częściowo oparcie w art. 23 ust. 1 ustawy z 2004 r. Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia i w takim przypadku ustanawiają oni pełnomocnika do reprezentowania ich w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Mając na uwadze rozważania powyższe wskazać należy, że z uwagi na charakter prawny konsorcjum utworzonego w celu ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego członkowie konsorcjum mają legitymację grupową łączną, a zatem nie pojedynczy wspólnicy, a wszyscy wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego i tworzący konsorcjum stanowią jeden łączny podmiot praw i obowiązków( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2010 r., III CZP 25/10, nie publ., wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2011 r., V CSK 475/10, nie publ., z dnia 11 maja 2012 r., II CSK 491/11, nie publ., z dnia 7 listopada 2014 r., IV CSK 95/14, nie publ.).

W niniejszym postępowaniu członkowie konsorcjum reprezentowani przez przedstawiciela lidera konsorcjum wspólnie zawarli z pozwanym umowę nr (...) na wykonanie robót budowlanych.

Zgodnie zaś z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Umowa o roboty budowlane jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną. Wynikające z niej zobowiązanie ma charakter zobowiązania rezultatu.

Umowa o roboty budowlane jest umową wzajemną, która z jednej strony kreuje zobowiązanie wykonawcy do osiągnięcia określonego rezultatu, z drugiej zaś zobowiązuje inwestora do odebrania obiektu i uiszczenia umówionego wynagrodzenia. Obowiązki te stanowią o istocie umowy o roboty budowlane ( wyr. SA w Szczecinie z 5.9.2013 r., I ACa 324/13, Legalis).

Mając na uwadze wzajemny charakter umowy o roboty budowlane ustawodawca nałożył na jej strony poszczególne obowiązki. Inwestor zobowiązany jest do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia natomiast wykonawca oprócz wykonania prac przewidzianych w umowie, zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej obowiązany jest do niezwłocznego poinformowania inwestora, jeżeli dostarczona przez niego dokumentacja, teren budowy, maszyny lub urządzenia nie nadają się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu robót. (art. 651 k.c.)

Obowiązki inwestora procesu budowlanego uszczegółowione zostały w art. 18 ustawy z dnia z dnia 7 lipca 1994 r. ustawy prawo budowlane, zgodnie z którym do gestii inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie opracowania projektu budowlanego stosownie do potrzeb, innych projektów; objęcie kierownictwa budowy przez kierownika budowy; opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia; wykonanie i odbioru robót budowlanych; w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

Przepisy kodeksu cywilnego co do zasady pozostawiają do indywidualnej decyzji stron uregulowanie kwestii odstąpienia od umowy przez wykonawcę lub inwestora, z tym zastrzeżeniem, że prawo każdej ze stron do odstąpienia może być ograniczone lub wyłączone przez przepisy szczególne (art. 657 k.c.). Nadto ustawodawca w art. art. 649 ² § 2 k.c. zastrzegł, że odstąpienie inwestora od umowy spowodowane żądaniem wykonawcy (generalnego wykonawcy) przedstawienia gwarancji zapłaty jest bezskuteczne.

Przechodząc do rozważań w przedmiocie istoty niniejszego sporu wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie obie strony postępowania powołują się na złożone przez siebie oświadczenia o odstąpieniu od umowy (...). Strona powodowa z prawidłowości złożonego przez siebie oświadczenia wywodzi uprawnieninie do domagania się zgodnie z § 7 ust. 2 pkt 2 lit b) umowy kary umownej od pozwanej z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn zależnych od zamawiającego. Strona pozwana podnosi, że w świetle złożonego przez nią wcześniej oświadczenia o odstąpieniu od umowy oświadczenie strony powodowej uznać należy za nieważne. Mając to na uwadze istotnym dla rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu było w pierwszej kolejności ustalenie, które z oświadczeń o odstąpieniu od umowy (...) traktować należy za wiążące.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do oświadczenia złożonego przez pozwaną wskazać należy, iż pozwana pismem z dnia 3 sierpnia 2011 r. złożyła wykonawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy, powołując się na treść § 11 pkt 1 lit. b) i c) umowy (...) z dnia 29 kwietnia 2011 r. i wskazała, że przyczyną odstąpienia od umowy przez jest przerwanie prac przez wykonawcę oraz niedotrzymanie przyjętych w harmonogramie rzeczowo-czasowo-finansowym terminów wykonania poszczególnych etapów realizacji umowy.

Zgodnie zaś z § 11 pkt. 1 lit b) i c) umowy (...)r. Zamawiającemu przysługuje prawo odstąpienia od umowy, gdy wykonawca z nieuzasadnionych przyczyn przerwał realizację prac i przerwa ta trwa dłużej niż 14 dni pomimo wezwania wystosowanego przez zamawiającego złożonego na piśmie bądź gdy wykonawca nie wykonał przedmiotu umowy w terminie wskazanym w § 6 ust. 3 ( tj. do dnia 15 listopada 2012 r.).

Oceniając spełnienie powołanych powyżej umownych przesłanek odstąpienia od umowy odnieść się należy do całokształtu stosunków stron, jak i ich korespondencji sprzed złożenia przez pozwaną oświadczenia o wypowiedzeniu.

W pierwszej kolejności podzielić należy stanowisko strony powodowej, iż nie sposób uznać powoływania się przez pozwaną na § 11 ust. 1 lit c) jako podstawę wypowiedzenia umowy za prawidłowe. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż rzeczona przesłanka odstąpienia od umowy zostałaby spełniona w sytuacji, w której wykonawca po upływie terminu wskazanego w § 6 ust. 3 umowy – tj. po dniu 15 listopada 2012 r. nie zrealizowałby przedmiotu umowy. Natomiast pozwana oświadczenie o odstąpieniu od umowy złożyła stronie powodowej w dniu 3 sierpnia 2011 r., a więc na długo przed planowanym terminem jej wykonania. W świetle powyższego podkreślenia wymaga, iż zwłoka w wykonaniu przedmiotu umowy, a tak zdaniem tut. Sądu interpretować należy wskazywane przez zamawiającego niedotrzymanie przyjętych w harmonogramie rzeczowo-czasowo-finansowym terminów wykonania poszczególnych etapów realizacji umowy zgodnie z § 7 ust. 2 pkt 1 lit a) umowy stanowiła podstawę do naliczania przez zamawiającego kar umownych wykonawcy, a nie odstąpienia od umowy.

Mając to na uwadze uznać należy, że w świetle łączącej strony umowy nieterminowe realizowanie poszczególnych prac wskazanych w harmonogramie nie stanowiło podstawy do odstąpienia od umowy (...).

Odnosząc się do drugiej wskazanej przez pozwaną w odstąpieniu od umowy przesłanki wskazać trzeba, że w świetle zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego, w szczególności zaś wobec obszernej korespondencji stron nie sposób uznać, aby strona powodowa całkowicie zaprzestała realizacji prac będących przedmiotem niniejszej umowy, co uzasadniać mogłoby odstąpienie od niej przez zamawiającego w trybie § 11 ust. 1 lit b). Powodowie podjęli bowiem zarówno prace przygotowawcze niezbędne do rozpoczęcia robót budowlanych takie jak poinformowanie o planowanych pracach i ich zakresie odpowiednich przedsiębiorców przesyłowych. Nadto strona powodowa wykonała przepust nad drogą powiatową niezbędny dla prawidłowego wykonania sieci telekomunikacyjnej oraz zdjęła niezbędną warstwę hummusu z obszaru budowy. Co istotne fakt wykonania tychże czynności przez stronę powodową nie był kwestionowany przez pozwaną. Mając to na uwadze nie sposób stwierdzić, iż powodowie przerwali całkowicie prace będące przedmiotem umowy, lecz jedynie ograniczyli je do robót, które mogli wykonać w świetle wielokrotnie podnoszonego przez (...) S.A. wezwania do wstrzymania robót w obrębie pasa ochronnego linii energetycznej. Podkreślenia wymaga przy tym, że z oświadczeń wykonawcy nie wynika jakoby całkowicie przerwał on realizację prac będących przedmiotem umowy, lecz jedynie wstrzymał ich wykonanie do czasu uzyskania niezbędnych dokumentów i uzgodnień.

Mając także na uwadze przytaczane powyżej stanowisko (...) S.A. dotyczące braku wymaganych uzgodnień dokumentacji projektowej nie sposób, uznać działania strony powodowej za nieuzasadnione.

W konsekwencji Sąd podzielił stanowisko strony powodowej, iż wobec nie spełnienia powoływanych przez pozwanego przesłanek odstąpienia od umowy oświadczenie pozwanego uznać należało za nieskuteczne.

Strona powodowa natomiast pismem z dnia 25 października 2011 r. złożyła pozwanej oświadczenie o odstąpieniu od umowy z przyczyn leżących po stronie inwestora. W uzasadnieniu przedmiotowego pisma wykonawca wskazał, że podstawą odstąpienia od umowy, jest brak współdziałania ze strony inwestora- pomimo wielokrotnych prób ze strony wykonawcy jak i nie przedstawienie wykonawcy gwarancji zapłaty. Odnosząc się do braku współdziałania ze strony inwestora wykonawca wskazał, że inwestor nie podjął, mimo wielokrotnego wezwania ze strony wykonawcy żadnych czynności celem uzgodnienia projektu, na podstawie którego mają być prowadzone przez wykonawcę roboty budowlane ze spółką (...) S.A. mimo, iż działanie to było niezbędne dla prawidłowego i zgodnego z prawem przeprowadzenia robót budowlanych objętych umową nr (...).

Nadto wykonawca wskazał, że inwestor żądał od niego wykonania robót niebędących przedmiotem rzeczonej umowy, dotyczących sieci kanalizacji sanitarnej oraz nie wydał wykonawcy niezbędnych do rozpoczęcia prac budowlanych dzienników budowy. Wykonawca podniósł także, że inwestor nie dopełnił obowiązków związanych ze zgłoszeniem rozpoczęcia budowy i rozpoczął prowadzenie prac budowlanych na terenie przekazanym wykonawcy przy pomocy innych wykonawców bez wiedzy kierownika budowy w tym zakresie. Wykonawca zaznaczył także, że wezwał inwestora pismem z dnia 29 sierpnia 2011 r. do przedstawienia gwarancji zapłaty wyznaczając inwestorowi ustawowy 45 dniowy termin na przedstawienie gwarancji, z którego inwestor się nie wywiązał.

Sąd podzielił stanowisko powodów odnoszące się do braku współdziałania przez pozwaną przy wykonywaniu umowy. Analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego w postaci, w szczególności obszernej korespondencji stron pozwala przyjąć, że pozwana pomimo wielokrotnego wzywania przez stronę powodową odmawiała spotkań z powodami, nie przekazywała im żądanych dokumentów oraz odmawiała podjęcia współpracy w zakresie dokonania niezbędnych do rozpoczęcia robót budowlanych uzgodnień z (...) S.A.

W pierwszej kolejności odnosząc się do twierdzeń strony powodowej w przedmiocie nieprzedstawienia przez pozwaną wszystkich niezbędnych do rozpoczęcia prac dokumentów oraz nieprawidłowego przygotowania placu budowy podkreślenia wymaga, iż obowiązkiem strony pozwanej, zgodnie z § 1 ust. 7 umowy (...) było dokonanie wymaganych czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazanie terenu budowy i dostarczenia dokumentacji budowlano- wykonawczej. Obowiązek ten obciążał inwestora także zgodnie z art. 647 k.c.

W świetle powyższego całkowicie bezprzedmiotowe są wyjaśnienia pozwanej, że nie przekazała on wykonawcy wszystkich wymaganych dzienników budowy, z uwagi na fakt, iż wykonawca nie wzywał go o rzeczone dokumenty. Niewątpliwym jest bowiem, że przedłożenie tychże dokumentów było obowiązkiem obciążającym pozwaną i powinna ona zrobić to bez jakiegokolwiek wzywania ze strony wykonawcy w tym przedmiocie. Mając to na uwadze nieprzedłożenie dzienników budowy, nawet mimo stosownych wniosków wykonawcy uznać należało za brak należytego współdziałania ze strony inwestora.

Podobnie potraktować należy nieuzasadnioną zwłokę pozwanej z wykonaniem niezbędnych prac porządkowych na placu budowy takich jak usunięcie zadrzewienia i ułożeniem brakujących kamieni granicznych. Godzi się wskazać, że do obowiązków kierownika budowy zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy prawo budowlane należy protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego. Słusznie zatem kierownik budowy przy protokolarnym przejęciu terenu budowy zgłosił inwestorowi brak stałych punktów osnowy geodezyjnej w postaci kamieni granicznych i zawnioskował o ich odpowiednie wytyczenie. Istotnym jest także, że prace zgłoszone przez kierownika budowy nie stanowiły przedmiotu umowy (...), wobec czego pozwana nie mogła oczekiwać ich realizacji przez stronę powodową.

Podkreślenia wymaga przy tym, że pozwana nie negowała zasadności żądań strony powodowej w tym zakresie bagatelizując jedynie wpływ tych uchybień na faktyczną możliwość realizacji przedmiotu umowy przez wykonawcę. W ocenie Sądu biorąc pod uwagę uporczywe niewykonywanie tychże prac pomimo kilkukrotnego wzywania pozwanej przez powodów do podjęcia tychże czynności uznać należy za brak współdziałania niezbędnego dla prawidłowego wykonania przedmiotu umowy.

Zasadny, w ocenie Sądu był także argument powoda odnośnie nieterminowego zgłaszania przez pozwaną jako inwestora rozpoczęcia prac będących przedmiotem niniejszej umowy. Godzi się bowiem wskazać, że spośród robót objętych czterema pozwoleniami na budowę pozwana ostatecznie dokonała zgłoszenia jedynie zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie sieci telekomunikacyjnej, a w zakresie infrastruktury drogowej nie dokonała takiego zgłoszenia w ogóle. Co istotne zgłoszenia rzeczonego pozwana dokonała pismem z dnia 25 lipca 2011 r. czyli już po przekazaniu terenu budowy powodom.

W świetle zaś nieskuteczności złożonego przez pozwaną oświadczenia o odstąpieniu od umowy za równie naganne uznać rozpoczęcie przez nią prac budowlanych na terenie przekazanym wykonawcy przy pomocy innych podmiotów bez wcześniejszego poinformowania o tym kierownika budowy i uzgodnienia z nim harmonogramu oraz zakresu tych prac. Niewątpliwym jest bowiem, że działanie takowe uznać należy za sprzeczne z umową (...) na mocy, której na okres jej realizacji teren budowy ten został przekazany do dyspozycji wykonawcy co wiązało się zarówno z uprawnieniem wykonawcy do prowadzenia na nim prac jak i obowiązkiem wykonawcy do zabezpieczenia tego terenu jak i zapewnienia, że wszelkie prace budowlane prowadzone w jego obrębie odbywać się będą zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami bhp. Na marginesie godzi się przy tym podkreślić, że pozwana przystąpiła do realizacji tychże prac nie tylko bez jakiegokolwiek wcześniejszego poinformowania o tym wykonawcy, czy kierownika budowy lecz także bez wezwania wykonawcy do wydania terenu budowy, bowiem działania stron w zakresie sporządzenia protokołu inwentaryzacji podjęte zostały dopiero w listopadzie 2011 r., a więc po odstąpieniu od umowy przez stronę powodową. Mając na to na uwadze twierdzenia pozwanego jakoby po odstąpieniu przez niego od umowy (...) wykonawca przestał być dysponentem przekazanego terenu uznać należy, za nieuprawnione, skoro sama pozwana nie podjęła po odstąpieniu od umowy żadnych czynności, aby teren ten od wykonawcy odebrać i odpowiednio zabezpieczyć.

Sąd podzielił także argumentację strony powodowej odnośnie zawinionego przez pozwaną braku współpracy w zakresie dokonania niezbędnych uzgodnień z (...) S.A. prac budowlanych prowadzonych w obrębie pasa ochronnego linii energetycznej. Niewątpliwym było, iż w toku procesu inwestycyjnego rzeczona spółka wniosła o wstrzymanie prac budowlanych do czasu uzgodnienia dokumentacji projektowej i projektu, na podstawie którego miały być wykonane przez powodów objęte przedmiotem umowy (...) prace. Nie ulegało także wątpliwości, że powodowie wielokrotnie zwracali się do pozwanej z wnioskami o podjęcie współpracy w zakresie wyjaśnienia tej kwestii i uzgodnienia niezbędnej dokumentacji z (...) S.A., natomiast pozwana w odpowiedzi na wezwania powoda początkowo błędnie wskazała, iż uzgodnieniu podlegać powinna instrukcja stanowiskowa dotycząca pracy w obrębie pasa ochronnego (co w ocenie inwestora stanowiło obowiązek wykonawcy), a następnie podniosła, że przekazała wykonawcy ostateczne decyzje administracyjne w przedmiocie pozwolenia na budowę, wobec czego brak podstaw do uznania, że rozpoczęcie robót wymagało podjęcia z jej strony jakichkolwiek innych dodatkowych czynności.

W tym miejscu godzi się wskazać, że z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy jednoznacznie wynika, iż pozwana nie podjęła się kontaktu z spółką (...) S.A. celem wyjaśnienia sytuacji i tym samym umożliwienia powodom rozpoczęcia robót bez zastrzeżeń ze strony przedsiębiorcy przesyłowego, nie przedstawiła także wykonawcy uzgodnień, które miały rzekomo zostać poczynione na etapie postępowania w przedmiocie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Postępowanie pozwanej w tym zakresie uznać należy, za co najmniej niejasne i niezrozumiałe. Bowiem, gdyby jej nadrzędnym celem było szybkie i terminowe wykonanie umowy przez wykonawcę to po zawiadomieniu jej przez powodów o stanowisku (...) S.A. w przedmiocie braku stosownych uzgodnień podjęłaby wszystkie możliwe działania celem wyjaśnienia tej sytuacji. Tym bardziej, że jak wskazuje sama pozwana uzgodnienia te winny zostać wykonane na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę- wobec czego zarówno wiedzy w tym zakresie jak i niezbędnych dokumentów nie mógł posiadać żaden z powodów.

Dodatkowo godzi się wskazać, że wstrzymanie prac będących przedmiotem umowy spowodowane było głównie stanowiskiem spółki (...) S.A. i współpraca inwestora z wnioskodawcą w tym zakresie mogła bądź to całkowicie zapobiec wstrzymaniu tychże prac bądź skrócić jego okres do niezbędnego minimum. Natomiast w okolicznościach niniejszej sprawy pozwana nie dość, że nie podjęła niezbędnej współpracy z powodem w tym zakresie to jeszcze, ze stanowiska (...) S.A. wynika, iż pozwana w dniu 14 listopada 2011 r., czyli już po odstąpieniu od umowy przez powodów ostatecznie uczyniła zadość żądaniu spółki i przedstawiła do uzgodnienia zmieniony projekt wraz z oświadczeniem Projektanta o spełnieniu przez niego wymagań normy PN-E- (...)-1.

Na marginesie godzi się zauważyć, że na uwzględnienie nie zasługiwało także stanowisko pozwanej jakoby wstrzymania robót na terenie budowy mógł dokonać wyłącznie odpowiedni organ, bowiem zgodnie z art. 22 pkt 4 i 5 ustawy Prawo budowlane wynika, że do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu i zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem. Mając to na uwadze uznać należy, że kierownik budowy w sposób prawidłowy wstrzymał roboty budowlane na terenie budowy, poinformował o tym właściwy organ – Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. jak i pozwaną o wstrzymaniu robót i jego przyczynie.

Biorąc zaś pod uwagę powyższe rozważania stanowisko pozwanej jakoby brak było konieczności dokonania uzgodnień projektu ze spółką (...) S.A., uznać należy za nieprawidłowe. Argumenty strony pozwanej w tym zakresie jawią się jako stanowisko procesowe wykreowane na potrzeby niniejszego postępowania, które ma na celu zapewnienie jej korzystnego rozstrzygnięcia w sprawie nieznajdujące przy tym oparcia ani w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, ani w późniejszym postępowaniu samej pozwanej gminy.

Sąd podzielił także argument powodów, że podstawą odstąpienia przez nich od umowy mogła być odmowa przedstawienia przez pozwaną gwarancji zapłaty. Niekwestionowanym w niniejszym postępowaniu było, że powód wzywał pozwaną kilkukrotnie do przedstawienia gwarancji zapłaty, natomiast pozwana obowiązku tego nie spełniła. Godzi się przy tym wskazać, że zgodnie z art. 649 ¹ § 2 k.c. gwarancją zapłaty jest gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa, a także akredytywa bankowa lub poręczenie banku udzielone na zlecenie inwestora. W świetle powyższego za bezprzedmiotowe w tym zakresie uznać należy argumenty pozwanej, że środki na realizację przedmiotu umowy tj. zapłatę wynagrodzenia ryczałtowego na rzecz wykonawcy zabezpieczone zostały w budżecie gminy co stanowiło wystarczającą gwarancję zapłaty. Przepis art. 649 ¹ § 2 wskazuje bowiem w sposób jednoznaczny jakie dokumenty można za gwarancję takową uznać i wymogu tego nie spełnia oświadczenie inwestora, iż środki te zabezpieczone zostały w jego rocznym budżecie.

Natomiast dokonując analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, iż strona powodowa nie sprostowała wymogowi art. 6 k.p.c. w zakresie udowodnienia i wykazania okoliczności jakoby pozwana żądała od niej wykonania robót niebędących przedmiotem rzeczonej umowy, dotyczących sieci kanalizacji sanitarnej. Kwestia ta była pomiędzy stronami przedmiotem sporu praktycznie już od momentu przekazania terenu budowy wykonawcy. Wprawdzie powodowie przedstawili na potwierdzenie swych argumentów opinię prywatną sporządzoną przez Z. B. dotyczącą zakresu realizacji infrastruktury kanalizacyjnej przewidzianej do wykonania umową (...) z dnia 29 kwietnia 2011 r. zawartą pomiędzy Gminą C., a Konsorcjum (Wykonawcę) zamówienia publicznego. Niemniej jednak opinia ta została w całości zakwestionowana przez pozwaną, która podnosiła, że w pkt III SIWZ na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 3 pzp w części dotyczącej opisu zakresu prac, które pozwana zamierzała powierzyć konsorcjum zawarte było ostrzeżenie, że realizacji inwestycji polegającej na budowie strefy aktywizacji wymaga doprowadzenia sieci kanalizacji sanitarnej o długości 950 m. Powodowie zaś zapoznali się z zakresem oferty i miejscem jej realizacji i nie kwestionowali warunków specyfikacji i potwierdzili że zrealizują zadanie inwestycyjne opisane w SIWZ.

Biorąc powyższe pod uwagę, w świetle sprzecznych stanowisk stron w tym zakresie Sąd uznał, iż udowodnienie tejże okoliczności wymagało wiedzy specjalnej, a co za tym idzie w zakresie tym winna zostać przeprowadzona opinia biegłego. Strona powodowa reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika w toku niniejszego postępowania nie zawnioskowała o przeprowadzenie takowego dowodu, natomiast Sąd nie mając obowiązku przeprowadzania takowego dowodu z urzędu uznał okoliczności przez nią podnoszone za nieudowodnione.

Na marginesie podkreślić należy, iż okoliczność ta, wobec zasadności pozostałych twierdzeń powodów stanowiących podstawę odstąpienia przez nich od umowy (...) nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Podsumowujący, w świetle przytoczonych argumentów uznać należało, że ogół postępowania pozwanej przy wykonywaniu umowy (...) stanowił wysoce naganny brak wywiązywania się przez nią z podstawowego, ustawowego obowiązku inwestora jako strony umowy budowlanej jakim jest współdziałanie z wykonawcą. Zachowanie pozwanej w rzeczywistości uniemożliwiło powodom prawidłowe i terminowe wykonanie przedmiotu umowy, a co za tym idzie mogło stanowić podstawę do odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie pozwanej.

Powodowie dochodząc niniejszym pozwem zapłaty kary umownej od pozwanego roszczenie swe wywodzi z § 7 ust. 2 lit b) umowy (...), zgodnie z którym Zamawiający zapłaci wykonawcy karę umowną z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn zależnych od zamawiającego- w wysokości 10% ceny brutto przedmiotu zamówienia, za wyjątkiem wystąpienia sytuacji unormowanej w art. 145 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z § 2 rzeczonej umowy cenna brutto wynagrodzenia wykonawcy wynosiła 2.780.771,58 zł wobec czego, wysokość kary umownej obliczonej w oparciu o z § 7 ust. 2 lit b) wynosi 278.077,16 zł, która to kwota pokrywa się z żądaniem pozwu.

Co istotne sama wysokość dochodzonej przez powodów kary umownej nie była w toku postępowania kwestionowana przez pozwaną, która podnosiła jedynie zarzut potrącenia z kwoty 278.077,16 zł kwoty 55.615,43 zł z tytułu niezapłaconej dotąd przez konsorcjum kary umownej tj. części nie pokrytej przez gwaranta. Podstawą naliczenia kary umownej przez pozwaną miał być § 7 pkt 2 ppkt 1 lit. b) umowy (...), zgodnie z którym wykonawca zapłaci zamawiającemu 10 % ceny brutto umowy tytułem kary umownej w związku z odstąpieniem przez zamawiającego od umowy z winy wykonawcy. Mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności, w szczególności uznanie odstąpienia przez pozwaną od umowy za nieskutecznego niewątpliwym jest, że pozwana nie miała podstawy do dochodzenia od powodów zapłaty kary umownej.

Biorąc pod uwagę powyższe także podniesiony przez pozwanych zarzut potrącenia przysługującej im wobec powoda wierzytelności z roszczeniem powoda dochodzonym w niniejszym postępowaniu uznać należało za całkowicie bezpodstawny. Zgodnie bowiem z art. 498 § 1 k.c. potrącenie jest możliwe tylko w sytuacji, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. Natomiast pozwana nie posiadała względem powodów żadnej wierzytelności nadającej się do potrącenia.

W przeciwieństwie zaś do pozwanej, powodowie w toku niniejszego postępowania w sposób bezsprzeczny wykazali zarówno istnienie jak i wysokość swego roszczenia. Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt I wyroku.

O odsetkach ustawowych od zasądzonego świadczenia Sąd orzekł na podstawie art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c.

W myśl art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zgodnie z treścią art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Żądanie zapłaty odsetek ustawowych od zasądzonego świadczenia znajdowało uzasadnienie w powołanych wyżej przepisach. Sąd uznał przy tym że zasadnym jest zasądzenie odsetek od kwoty 278.077,16 tj. kwoty roszczenia głównego od dnia 4 lutego 2012 r. Należy się bowiem wskazać, że pismem z 12 stycznia 2012 r. powodowie wezwali pozwaną do zapłaty należności w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania. Pismo to odebrane zostało w dniu 13 stycznia 2012 r. wobec czego, termin płatności upłynął w dniu 3 lutego 2012 r.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. obciążając nimi pozwaną i pozostawiając przy tym w oparciu o art. 108 § 1 k.p.c. szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu z zastrzeżeniem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej. (punkt II wyroku)

/-/ SSO Maria Prusinowska