Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2018 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Janusz Supiński

Protokolant: Katarzyna Kucharska

po rozpoznaniu w dniu 02.10.2018 r. w Giżycku

sprawy z powództwa (...) SA w B.

przeciwko M. K., L. K.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanych M. K. i L. komosa solidarnie na rzecz powoda (...) SA w B. kwotę 6.714,23 (sześć tysięcy siedemset czternaście 23/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a)  od kwoty 8.778 zł od dnia 18.04.2018r. do dnia 20.05.2018r.;

b)  od kwoty 8.078 zł od dnia 21.05.2018r. do dnia 13.06.2018r.;

c)  od kwoty 7.378 zł od dnia 14.06.2018r. do dnia 15.07.2018r.;

d)  od kwoty 6.678 zł od dnia 16.07.2018r. do dnia zapłaty;

e)  od kwoty 36.23 zł od dnia 07.05.2018r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  Zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2.603,52 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 611/18 upr.

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w B. (dalej (...)) wniósł o zasądzenie solidarnie na jego rzecz od pozwanych M. K., L. K. kwoty 10.709,83 złotych wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 18.04.2018 r. do dnia zapłaty. Nadto domagał się zasądzenia od pozwanych kosztów procesu. Powód oparł roszczenie na zawartej z pozwanymi w dniu 14.10.2015 r. umowie pożyczki nr (...) oraz podpisanym przez pozwanych wekslu, zgodnie z którym pozwani zobowiązali się do zapłaty dnia 17.04.2018 r. kwoty 11.409,83 zł. W uzasadnieniu powód podniósł, że pozwani poprzez podpisanie weksla, zobowiązali się do zapłaty kwoty wskazanej w wekslu, stąd też powód wezwał pozwanych do wykupu weksla, a po bezskutecznym upływie zakreślonego terminu, skierował niniejszy pozew. Nadto powód podał, że pozwani, podpisując kalendarz spłaty rat znali doskonale wysokość zobowiązania i termin spłaty.

Pozwani M. K. i L. K. nie kwestionowali powództwa co do zasady. Wskazali przy tym, że pozostają w stałym kontakcie z windykatorem, z którym ustalili sposób spłat i wysokość poszczególnych rat. Podali przy tym, że mają świadomość powstałego u strony powodowej zadłużenia, spłacają dług w miarę swoich możliwości, zaś zaległości w spłacie rat wynikają z trudnej sytuacji materialnej uwarunkowanej m.in. problemami zdrowotnymi.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 14.10.2015 r. (...) S.A. z siedzibą w B. jako pożyczkodawca oraz pozwani M. K. i L. K. jako pożyczkobiorcy zawarli umowę pożyczki gotówkowej nr (...)- (...), na podstawie której pozwani otrzymała pożyczkę w wysokości 7.000 zł. Zgodnie z zawartą umową pozwana miała dokonać spłaty pożyczki w 48 równych miesięcznych ratach po 434,00 zł każda w łącznej wysokości 20.832,00 zł. Termin ostatniej raty przypadał na 17.10.2019 r.

(dowód: umowa pożyczki – k. 41-48

kalendarz spłat – k. 49)

Zabezpieczeniem pożyczki był weksel własny in blanco nie na zlecenie, którego ważność strony określiły w umowie do momentu spłaty zobowiązań pożyczkobiorcy z tytułu tej umowy. Integralną częścią przedmiotowej umowy była deklaracja wekslowa, regulująca tryb i terminy upoważniające pożyczkodawcę do wypełnienia weksla.

(dowód: deklaracja wekslowa – k. 50

weksel- k. 5)

Pozwani M. K., L. K. na dzień 18.03.2018 r. zapłacili na rzecz powoda łącznie kwotę 11.354,00 zł z tytułu zawartej umowy pożyczki.

(dowód: karta rozliczeniowa pozwanych- k. 51-52)

W dniu 18.03.2018 r. powód wypowiedział pozwanym umowę pożyczki z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia i informacją o wypełnieniu weksla. Powód wskazał, że dług pozwanych obejmuje kwotę 9.478,00 zł niespłaconej pożyczki, 1.895,60 zł tytułem poniesionych kosztów windykacji oraz 36,23 zł tytułem umownych odsetek dziennych od niespłaconych w terminie rat pożyczki. (dowód: wypowiedzenie- k. 7

słuchanie pozwanego - k. 35)

Po wezwaniu do zapłaty pozwani w dniu 16.04.2018 r. zapłacili kwotę 700 zł i zaprzestali spłaty pozostałej zaległości. Po wniesieniu pozwu, tj. po dniu 27.04.2018 r. pozwani uiścili na rzecz powoda kwotę 2.100 zł.

(dowód: karta rozliczeniowa pozwanych- k. 51-52, potwierdzenia wpłat- k. 30-31, 86

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie jest ustalony wyżej stan faktyczny, co wynika przede wszystkim z treści dokumentów zalegających w aktach sprawy, ale również z twierdzeń samych pozwanych. Mając na uwadze, że strona powodowa nie kwestionowała w żadnym zakresie twierdzeń pozwanych, należało uznać w/w depozycje za wiarygodne i oprzeć na nich rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, tym bardziej, że korelują one z bezosobowym materiałem dowodowym sprawy.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia pozostała wysokość zobowiązania pozwanych wobec powoda, a to wobec wpłat dokonywanych przez pozwanych. Jakkolwiek bowiem pozwani nie kwestionowali ani tego, że nie wywiązywali się z terminowej spłaty rat, ani nawet wysokości kwoty wskazanej w wekslu, to jednak wskazali, że pozostają w kontakcie z windykatorem i spłacają zadłużenie w miarę swoich możliwości, co mogą wykazać dowodami wpłat.

Analizując roszczenia powoda Sąd w pierwszej kolejności dostrzegł oparcie owych roszczeń o weksel i związane z tym unormowania. Niewątpliwym przy tym jest, że weksel stanowił zabezpieczenie spłaty pożyczki, był on wystawiony in blanco nie na zlecenie, a zasady wypełnienia weksla regulowała deklaracja wekslowa. Zgodnie z w/w deklaracją wierzyciel upoważniony był do wypełnienia weksla m.in.:

1.  gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności – wówczas pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 dniowego terminu i wypełnić weksel, ale po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległej raty w terminie 7 dni od otrzymania wezwania;

2.  gdy dojdzie do zaległości z zapłatą jakiegokolwiek zobowiązania pieniężnego wynikającego z umowy – pożyczkodawca ma prawo wezwać pożyczkobiorcę do jego zapłaty w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania z zastrzeżeniem, że w przypadku braku płatności w tym terminie wypełni weksel stanowiący załącznik do umowy oraz będzie dochodzić na tej podstawie zobowiązania przed sądem,

3.  oświadczenia o odstąpieniu od umowy pożyczki i w przypadku braku zaksięgowania zwrotu środków z tytułu pożyczki terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, lub odsetek dziennych od tej kwoty, oraz upływu 7 dni od wezwania pożyczkobiorcy do zapłaty,

Niezależnie od powyższego deklaracja wekslowa przewidywała, że pożyczkodawca będzie mógł wypełnić weksel wyłącznie na sumę odpowiadającą zadłużeniu pożyczkobiorcy. Identyczne zapisy znalazły się również w samej umowie pożyczki, a to w pkt 3.

Odnosząc się w tym miejscu do samej treści weksla stwierdzić należy, że kwota niespłaconej pożyczki wpisana tamże przez stronę powodową, tj. 9.478,00 zł wynika wprost z harmonogramu spłat dokonywanych przez pozwanych. Przed wypełnieniem weksla pozwani uiścili zadłużenie wynikające z umowy pożyczki w łącznej wysokości 11.354 zł. Kwota 11.409,83 zł wskazana została w wypowiedzeniu umowy pożyczki jako suma kwot: 9.478,00 zł niespłaconej pożyczki, 1.895,60 zł tytułem kosztów windykacji oraz 36,23 zł tytułem odsetek umownych. Kwota 9.478,00 zł to kwota pozostała do spłaty po uiszczeniu przez pozwanych 27 rat (20.832,00 zł – 11.354 zł = 9.478,00 zł). Z kolei kwota 36,23 zł wskazana w wypowiedzeniu i wpisana na wekslu stanowi odsetki umowne dzienne, obliczone na podstawie pkt 13.1 postanowień umowy, zgodnie z którym pożyczkodawca nalicza odsetki za opóźnienie za każdy dzień opóźnienia w wysokości rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego równej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie. Prawidłowości wyliczeń owych odsetek pozwani nie kwestionowali. Powyższe prowadzi do wniosku, że w tym zakresie weksel został wypełniony prawidłowo i odpowiada realnej wysokości zadłużenia pozwanych. Sumując powyższe, stwierdzić należy, że oprócz kwoty 9.478,00 zł, stanowiącej całkowitą kwotę do spłaty wynikającą wprost z umowy pożyczki, pozwana w związku z nieterminową spłatą winna uiścić również kwotę 36,23 zł wynikającą z pkt 13.1 umowy pożyczki.

Sąd nie uwzględnił składnika sumy wpisanej na wekslu tj. kwoty 1.895,60 zł. Zgodnie z pkt 11.2b umowy pożyczki pożyczkodawca w przypadku wypowiedzenia umowy pożyczki ma prawo wpisać na wekslu kwotę w wysokości do 20 procent z pozostałej do zapłaty faktycznej całkowitej kwoty pożyczki tytułem poniesionych kosztów windykacji, nie więcej jednak niż faktycznie poniesione przez pożyczkodawcę koszty tej windykacji. Jakkolwiek wysokość kwoty niespłaconej pożyczki, tj. kwota 9.478,00 zł implikuje zasadność wyliczenia kwoty 1.895,60 zł (9.478,00 zł x 20%), to jednak wskazać trzeba, że kwota wynikająca z pkt 11.2b umowy miała odpowiadać wysokości poniesionych przez pożyczkodawcę kosztów windykacji, nie więcej niż owe 20 % sumy zadłużenia pożyczkobiorcy. W niniejszej sprawie tymczasem powód w ogóle nie twierdził nawet, by prowadził wobec pozwanych jakąkolwiek windykację, nie wspominając już o udowodnieniu, by poniósł z tego tytułu jakiekolwiek koszty. Prowadzi to do wniosku, że kwota 1.895,60 zł stanowi jedynie proste wyliczenie matematyczne 20% od sumy 9.478 zł i nie ma nic wspólnego z jakimikolwiek kosztami windykacyjnymi.

W związku z powyższym, analiza zestawienia wpłat pozwanej przedłożonego przez powoda prowadzi do konkluzji, że strona powodowa wypełniła w zupełności obowiązek udowodnienia zarówno istnienia porozumienia wekslowego oraz jego treści, a to w zakresie kwoty niespłaconej pożyczki oraz umownych odsetek dziennych, jak i częściowego spełnienia świadczenia przez pozwaną, wynikającego z umowy pożyczki.

Rozstrzygając dalej kwestię wysokości dochodzonego roszczenia, Sąd uwzględnił, że po wypełnieniu weksla, a przed wniesieniem pozwu, pozwani uiścili na rzecz powoda kwotę 700 zł. Z treści dowodów wpłat przedłożonych przez pozwanych oraz karty rozliczeniowej pożyczkobiorców wynika nadto, że pozwani dodatkowo po wniesieniu pozwu uiścili kwotę 2.100,00 zł. Łącznie pozwani w okresie po wypełnieniu weksla oraz po wniesieniu pozwu tytułem spłaty pożyczki zapłacili na rzecz powoda kwotę 2.800 zł, co wynika wprost z stanowiska powoda i znajduje potwierdzenie w zaoferowanym materiale dowodowym, niekwestionowanym przy tym przez pozwanych. Uwzględniając zestawienie wpłat, dokonanych przez pozwanych, Sąd zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 6.714,23 zł o czym orzekł jak w pkt I sentencji (9.478 zł + 36,23 zł) – 2.800 zł = 6.714,23 zł.

W odniesieniu do żądania odsetek w przedmiotowej sprawie wskazać należy, że w oparciu o regulację zawartą w art. 48 prawa wekslowego zasadnym było zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 6.714,23 zł. Jak wskazuje literatura przedmiotu w przypadku weksli płatnych w oznaczonym dniu (z terminem płatności) oprocentowanie kapitału, jeżeli zostało przez strony ustalone musi zostać uwzględnione z góry, przy oznaczeniu sumy wekslowej, co oznacza, że wierzyciel oblicza odsetki od kapitału i dolicza je do niego, a co łącznie stanowi sumę wekslową, dokładnie w wekslu oznaczoną. Natomiast czym innym są odsetki za opóźnienie w zapłacie sumy wekslowej, których wierzyciel może żądać na podstawie art. 48 pkt 2 prawa wekslowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9.07.2015 r., V Aca 8/15, OSA/Kat.2015 nr 4, poz. 3, L.). Wynikająca z art. 5 prawa wekslowego klauzula oprocentowania ma zastosowanie tylko do weksli płatnych za okazaniem lub pewien czas po okazaniu. Żądanie zasądzenia odsetek w wysokości przewyższającej odsetki ustawowe za opóźnienie jako niedopuszczalne podlegało oddaleniu. W kontekście okresu, za który należą się odsetki Sąd orzekł w myśl art. 321 § 1 k.p.c., uwzględniając wpłaty pozwanych po wypowiedzeniu umowy pożyczki, tj. w dniach 18.04.2018 r., 21.05.2018 r., , 14.06.2018 r., 16.07.2018 r.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu, o czym jak w pkt II sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Regulacja zawarta w tym przepisie ma zastosowanie w wypadku częściowego uwzględnienia żądań. W takiej sytuacji decydować o zwrocie kosztów procesu będzie stosunek poniesionych kosztów przez obie strony oraz zakres wygranej przez każdą ze stron, a wyjątkowo charakter sprawy. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielania kosztów procesu strony powinny ponieść jego koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powód w 37,31 %, a strona pozwana w 62,69 %. Po stronie powoda Sąd uwzględnił kwotę 536 zł tytułem opłaty sądowej, 3.600,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa zaś po stronie pozwanej nie powstały żadne koszty procesu. Po dokonaniu stosownych wyliczeń Sąd orzekł jak w pkt III sentencji (4.153 zł x 62,69%).